Anti-conceptie pil
leidt tot vergrijzing
westerse wereld
Diocesane Pastorale Raad
op zoek naar zichzelf en
naar de kerk van morgen
EUROPESE ENQUETE
ONDER JONGEREN
OVER TOEKOMST
VAN HET GELOOF
PAULUS DE BOSKABOUTER EN DE BUITENBORREL
SUSKE EN WISKE DE POEZELIGE POES
LUCKY LUKE „DE GROOTVORST"
KORTE METTEN
PAGINA 14
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 22 JANUARI
L-79 Met een bekommerd gezicht stond
Paulus een poos na te denken. Hij wist
,best dat hij Eucalypta eigenlijk niet helpen
,mocht; ze had het nergens aan verdiend.
Aan de andere kant kon de toestand ook
biet blijven zoals hij was: men kon zicht
zelfs in een plaatje niet veilig meer voelen.
„Oehoeboeroe," zei de boskabouter tenslot
te, „mag ik jou wat vragen?" „Hm," deed
Oehoeboeroe weer. Toen fluisterde Paulus
hem in het oor: „Wil jij die heks voor mij
bewaken en voor zorgen dat ze me
achterna gaat?" Oehoeboeroe knikte stj
wendde zich tot de kug en sprak: „Wil]
die heks voor mij bewaken en er vo
zorgen dat ze Paulus niet achterna gaai
De vergrijzing van de westerse wereld leidt er toe dat er speciale voorzieningen getroffen moeten worden. Een
van deze voorzieningen is speciale hotels waar de bejaarden hun vakantie in alle rust kunnen doorbrengen.
Bonn Tegen het jaar 2000 zal
de westerse wereld voor een
zeer groot gedeelte door men
sen van middelbare leeftijd en
ouder worden bewoond. Er zul
len dan meer gepensioneerden
dan jonge mensen zijn. Het re
volutionaire gistingsproces
van de jeugd zal tot het verle
den behoren. Muziek, leefwij
zen, kunst, politiek zullen da-
n worden gedicteerd door de
conservatieve smaak van oude
ren. Dat zijn de consequenties
van de anti-zwangerschapspil,
zeggen Duitse sociologen aan
het begin van 1975, door de
Verenigde Naties verheven tot
„Het jaar van de vrouw".
Terwijl in Afrika, Azië en de
derde wereld in het algemeen-
de bevolkingsexplosie onver
minderd voortduurt is in de
westerse landen, de communis
tische wereld en Japan de trend
naar vergrijzing van de bevol
king al begonnen. Voor de eer
ste keer in 130 jaar staat in
West-Duitsland het geboortecij
fer „rood". Uit officiële cijfers
blijkt dat in de laatste drie jaar
in de Bondsrepubliek meer
mensen zijn overleden dan er
geboren werden.
In 1973 was het sterftecijfer 11,8
per duizend tegen een geboorte
cijfer van 10.3. Prognoses voor
1974 voorspellen een verdere
daling van het geboortecijfer
met 1,5 procent
Als dit proces zich voortzet zal de
bevolking van West-Duitsland
rond de eeuwwisseling geslon
ken zijn van de huidige 62 mil
joen tot 57 miljoen. Al tegen
1985 zullen er in de Bondsrepu
bliek meergrootvaders zijn dan
kleinkinderen en meer gepen
sioneerden dan minderjarigen.
De Duitsers nemen een belangrij
ke plaats in waar het beperking
van het kindertal en het tegen
gaan van zwangerschap betreft
Maar dezelfde ontwikkeling is
gaande in zowel Oost-Europa
als West-Europa, in het protes
tantse Zweden en in het kath
olieke Frankrijk, in het commu
nistische Oost-Duitsland net zo
goed als in het kapitalistische
West-Duitsland.
De geboorte- en sterftecijfers na
deren elkaar momenteel in de
Verenigde Staten en de Sovjet-
Unie, evenals in Japan en in
Zwitserland. Dat betekent een
stilstaande en verouderende be
volking. Sociologen geloven dat
de invloed daarvan op de toe
komst van de wereldbevolking
en op het uiteindelijke lot van
de Westerse beschaving veel be
slissender zal zijn dan de
atoombom, de energiecrisis of
de verovering van de ruimte.
Een afnemende bevolking zal een
radicale verandering teweeg
brengen in de stellingen waar
op bijvoorbeeld economen hun
plannen voor de toekomst bou
wen. In plaats van het huidige
tekort aan woningen en scholen
zal er een overschot zijn. Er
zullen minder energie en voed
sel nodig zijn. Er zullen minder
werkende mensen zijn om dege
nen die te oud zijn om te wer
ken te onderhouden. Verzeke
ringsexperts hebben berekend
dat de premies voor de sociale
verzekeringen met vijftig pro
cent omhoog zullen moeten.
Gevolgen
De eerste gevolgen van de daling
van het aantal geboorten zijn in
West-Duitsland reeds waar
neembaar. In de laatste jaren
zijn tal van kraamklinieken ge
sloten. Vorig jaar werden
slechts 258.000 kinderwagens en
wandelwagens verkocht, veer-
Terwijl in de ontwikkelingslanden de bevolkingsexplosie
onverminderd voortduurt is in de westerse wereld de
vergrijzing al begonnen.
tig procent minder dan een jaar
geleden. Veel vroedvrouwen
hebben geen dagtaak meer. Het
is ironisch dat sommigen
den herschoold als adviseuse
voor geboortebeperking. Be
drijven die zich hebben gespe
cialiseerd in het maken
kinderkleding zien hun omzet
gestaag dalen. Een fabrikant
van babyvoeding, die zich ge
confronteerd ziet met een da
lende verkoop merkte grimmig
op: „We zullen ze moeten dwin
gen babyvoeding te eten tot ze
een jaar of drie zijn".
Rudolf Stumpf, voorzitter van de
bond van speelgoedwinkeliers
klaagde: „In 1972 werden 50.000
kinderen minder geboren en in
1973 60.000. We komen nu op
slag 110.000 nieuwe klanten te
kort".
Enkele jaren geleden hielden ou
ders op straat nog betogingen
voor meer kleuterscholen. Mo
menteel is dit vraagstuk niet
meer acuut In Oost-Duitsland
heeft één op de vijf inwoners
ouderdpmspensioen, terwijl 83
procent van de vrouwen een
werkkring heeft.
Tot dusver lijken de geïndustriali
seerde landen in oost en west
zich nog niet veel zorgen te
maken over de daling van het
geboorten-aantal, behalve Roe
menië, dat de anti-zwanger
schapspil en abortus heeft ver
boden.
In West-Duitsland is onlangs ech
ter gebleken dat er wel metho
den te vinden zijn om het ge-
boortecijver omhoog te jagen
als dat nodig mocht blijken.
Tijdens de oliecrisis van de vo
rige winter stelden sommige
landen een zondagrijverbod
voor auto's in. Het kan toeval
zijn, maar precies negen maan
den later vertoonde bijvoor
beeld in West-Duitsland de cur
ve van de geboortenstatistiek
een opmerkelijke stijging, die
inmiddels weer is verdwenen.
lame [to,ddtisdêmenkluwerke-
^nmd(gesproken!l]i]kddtrijin
I Ik zéde nodiie voorbedde operdzdl
heldingen treffen om Md)kunnen op
{roei thuis zdnqlessen te
Jkzdl de wereld ddn
'Jiddr voeten lejgen!)
De vraag „waar zitten we als
Diocesane Pastorale Raad
Rotterdam en waar moeten
we heen?" heeft de leden van
deze raad intens bezig gehou
den tijdens een besloten, in
formele contactdag in de stu
dentensociëteit Alcuin te
Delft.
Aan de vraag werd onder
grond gegeven door twee wer
kers „uit het veld", afkomstig
uit twee in aard en opbouw
geheel verschillende paro
chies. De heer H. v. d. Hoogen
sprak over de St.-Franciscus-
parochie te Oudewater, van
oudsher een echte platteland
sparochie, die voor de ene
helft uit welgestelde agrariërs
en voor de andere helft uit
arbeiders bestaat.
Veel van de vroegere grote
glorie is verdwenen maar veel
is ook gebleven. Het kerkbe
zoek is redelijk, de kerkbijdra
gen zijn gunstig, vernieuwin
gen worden goed geaccep
teerd. De experimentele jonge
renvieringen genieten een gro
te belangstelling, de overige
vieringen worden goed geac
cepteerd. De experimentele
jongerenvieringen genieten
een grote belangstelling, de
overige vieringen worden re
delijk bezocht. De opbrengsten
voor missie en ontwikkelings
werk zijn goéd. Het parochie
bestuur „nieuwe stijl" bemoeit
zich niet met financiën, maar
behandelt onderwerpen als oe
cumene, huisbezoek en vierin
gen.
Pastor M. Oostdam van de
St.-Jansparochie te Hoogvliet,
een parochie midden in het
industriegebied van Rotter
dam, kon niet op een lang
verleden terugzien. Zijn ge
meenschap dateert van 1959
en is gegroeid in een wijk in
opbouw zeventig procent flat
gebouwen), waarvan de bewo
ners buiten de wijk werken in
continudienst met alle nare ge
volgen van dien.
De bevolking bestaat voorna
melijk uit jonge mensen tus
sen de vijfentwintig en veertig
jaar en hun kinderen van ze
ven tot vijftien jaar. De groep
van zestien tot vijfentwintig en
die van de bejaarden ontbre
ken vrijwel geheel. Aangetrok
ken door de industrie komt
men overal vandaan... en gaat
men weer. Het verhuispercen-
tage ligt hoog: om de vijf jaar
is er een geheel nieuwe bevol
king. Dit bevordert de een-
zaamheid en remt de groei tot
een echte gemeenschap. De in
dustrie heeft grote gevolgen
voor de wijze van leven. De
ongeregelde diensten versto
ren het gezinsleven; in het
werk bevordert het niet be
trokken zijn bij het eindpro-
dukt de apathie.
De parochie is indertijd ge
start met een beginkapitaal
van vijfhonderd gulden. Van
de totale bevolking is twintig
procent katholiek. Zestig pro
cent hiervan heeft „geen inte
resse". Van de overige veertig
procent gaat de helft wel eens
Men deelt het kerkgebouw met
de hervormden en werkt in
kleine groepjes, die niet theo
retiseren maar alleen bepraten
wat is gebeurd en wat heel
concreet nog moet gebeuren.
Om de contacten te onderhou
den worden met succes instui
ven en feestavonden georgani
seerd. De pastor kent iedereen
en hij is het centrale punt in
het geheel. Al met al is het
werk niet eenvoudig, maar
waar de groepen bezig zijn,
gebeuren leuke dingen. Steeds
is men op zoek naar nieuwe
vormen, aangepast aan de si-
Beide inleiders verbonden aan
hun verhaal enkele vragen
waarmee de leden van de Dio
cesane Pastorale Raad zich le
vendig hebben bezig gehou
den. Uit de analyse van beide
situaties kwam een aantal
punten op tafel, waaruit later
weer enkele algemene conclu
sies werden getrokken.
Deze waren: 1. de D.P.R. moet
zich meer baseren op 'plaatse
lijke informatie: 2. De kerk
heeft de jongeren niets te zeg
gen, omdat ze de jongeren niet
begrijpt en op de haar eigen
manier aanspreekt en tege
moet treedt; 3. De parochies
moeten elkaar meer steunen
zonder de centralefhet bisdom)
in te schakelen en 4. De D.P.R.
moet zich vooral bezighouden
met uitwisseling tussen de pa
rochies en andere gemeen
schappen. Dat vraagt de durf
om de algemene formulering
los te laten en tevreden te zijn
met het toevallige.
Een inspirerend betoog kwam
des middags nog van bedrijf-
saalmoezenier pater H. Collig-
non s.j., die onder meer aan-,
spoorde om naar nieuwe
structuren te zoeken, dienst
baar en overal anders: in Ou
dewater weer anders dan in
Hoogvliet. Begonnen moet
worden met minimale struc
tuurvormen, bijvoorbeeld
werkgroepjes, die een gemeen
schap vormen. Daarin ga je
iets erkennen van wat twee
duizend jaar geleden ook al
naar voren kwam.
Zeer' beslist stelde hij, dat ie
dere gedoopte heel serieus
moet worden genomen: samen
op weg met conservatieven,
progressieven en onkerkelij-
ken. Binnen het beraad van de
Diocesane Pastorale Raad kan
aldus de kerk reëel naar voren
komen.
Kerk
en
wereld
De bisschop van Rotterdam
heeft eervol ontslag verleend
aan pastoor C. P. van Dam
van de parochie H. Johannes
de Doper te Boskoop en hem
benoemd tot pastoor in de H.
Nicolaasparochie te Nieuw-
veen. In verband hiermee ont
ving dr. J. v.d. Bosch eervol
ontslag als deservitor in de
parochie H. Nicolaas te
Nieuwvcen.
De ministerraad heeft zijn
goedkeuring verleend aan het
ontwerp koninklijk besluit,
waarin graden en getuigschrif
ten van drie instellingen van
protestants-christelijk weten
schappelijk theologisch onder
wijs gelijk worden gesteld met
de rijksuniversiteiten en rijks
hogescholen. Het gaat hier om
de instellingen gevestigd te
Kampen en de christelijke ge
reformeerde theologische ho
geschool in Apeldoorn.
De zestiende Duitse evangeli
sche "Kirchentag" van 11 tot
15 juni in Frankfurt zal ge
heel in het teken van de oecu
mene staan. Bij de openings
diensten in veertien kerken in
Frankfurt zullen ook vooraan
staande vertegenwoordigers
van de katholieke kerk pre
ken. De voorbereiding berust
bij oecumenische projectgroe
pen in vele gemeenten en pa
rachics. Onder meer is voor
zien in een discussie tussen de
theologen Hans Küng en
Heinz Zahrnt over "mogelijk
heden van de Godservaring in
onze tijd". Er komt een
"markt van de mogelijkhe
den", waaraan meer dan hon
derd groepen met een stand
zullen deelnemen.
De apostolische nuntius voor
speciale missies, aartsbisschop
Luigi Poggi heeft in Roemenië
gesprekken gevoerd met de re
gering in Boekarest. Poggi wil
voorts zich in Roemenië op de
hoogte stellen over de toestand
van de kerk in het land en de
mogelijkheid nieuwe bisschop
pen te benoemen. Zijn reis
moet volgens het Vaticaan
worden gezien in het kader
van de dialoog, die de Heilige
Stoel al geruime tijd voert met
Oosteuropese landen.
Het secretariaat van de r.k.
kerkprovincie van Nederland
werkt op het ogenblik een
plan uit voor een uitvoerige
enquête onder de jongeren
over de toekomst van het ge
loof. Deze enquête, die in de
komende maanden gehouden
moet worden, maakt deel uit
van een onderzoek onder de
jongeren van Europa, voorbe
reid door het secretariaat
voor de niet-gelovigen in Ro
me onder leiding van kardi
naal Koenig van Wenen.
Het sekretariaat voor de niet-
'gelovigen heeft voor het on
derzoek de medewerking inge
roepen van alle landelijke Eu
ropese bisschoppenconferen
ties, In een toelichting op zijn
verzoek wijst het secretariaat
erop, dat veel jongeren in Eu
ropa tussen achttien en dertig
jaar op deze groep richt
zich het onderzoek niets
met geloof of godsdienst van
doen willen hebben. Dit geldt
ook voor veel jongeren, die uit
godsdienstige gezinnen komen.
inderwerpen, waarover de
jongeren zullen worden onder
vraagd, zullen onder meer zijn
hun taalgebruik en communi
catievormen, deze tijd en de
toekomst, normen en waarden,
geld en bezit, werk en werk
omstandigheden, milieu, en
politieke actie. Het is de be
doeling, dat de enquête i
komende drie maanden wordt
doorgevoerd en daarna geeva-
Voor 1 juli dienen de resulta
ten ervan in het bezit te zijn
van het secretariaat voor de
niet-gelovigen in Rome. Het se
cretariaat wil uit deze studie
de inspiratie putten om era
te kunnen werken, dat in 1
jaar 2000 "het christelijke
loof een nieuwe jeugd beleeft".
Het besluit van het secreta
riaat voor de niet-gelovigei
om zijn activiteiten ii
vooral te richten op de jong»
ren van Europa, is ingegevc
door de bisschoppensynodi
van september 1974 en met|^
name door de opmerkingen,
die aartsbisschop Etchegaray M
van Marseille, voorzitter vein
de Europese bisschoppencon
ferentie, over de Europese jon
geren heeft gemaakt
Deze wees de bisschoppensy
node op het feit, dat in hei
jaar 2000 tweederde van de
mensheid uit jongeren zal be
staan. De radicale manier,
waarop de jongeren alles be
strijden en met name het ge
loof problematisch stellen,
dwingt "ons onze luiheid af te
schudden en de routine-wegen
te verlaten".
