i S-mariniers voor speciale
training in Frans kamp
Dr. Mansholt
wil veroordeling
Henry Kissinger
CeidocSomotit
Israël: Grote mogendheden
kunnen oorlog niet voorkomen
Van Veen:
overleg met
vakbeweging
moet hersteld
Pleidooi voor
variabele
pensioenen
(Peinig kans
)p verlenging
kerstbestand
CAUSE JUSTIFIES THIS/
teun voor
rojecten
ïugdige
erklozen
,JrOENSDAG 15 JANUARI 1975
I FIDSE COURANT
«o PAGINA 13
(OORD-IERLAND
an onze correspondent Roger Simons)
)NDEN De kans dat de IRA het Noordierse
rstbestand, dat morgen te middernacht ver-
ijkt, een tweede maal zou verlengen en dit keer
ij langdurig, is heel klein geworden.
;rlyn Rees, de Britse minister van Ulster heeft
het Lagerhuis een voorzichtige verklaring afge-
|d, die tevredenheid veroorzaakte in protestant
maar bittere teleurstelling en ontevredenheid
republikeinse kringen van Ierland. Het was
es erkennelijk om te doen geen boze reacties
te lokken vanwege militante protestanten, die
n sinds kerstmis verdenken van een komplot
Ulster te verkopen aan de republikeinen. Hij
ed geen duidelijke beloften, maar liet wel door-
lemeren, dat als het bestendig rustig bleef in
ster, alle politieke gevangenen zouden vrijgela-
worden. Maar zelfs dan zou hun vrijlating nog
eidelijk moeten geschieden.
"Er is niets dat dit rechtvaardigt". Door dit welsprekende bord worden de inwoners
van Belfast er aan herinnerd dat het kerstbestand morgen te middernacht afloopt en dat
er meer doden zullen vallen dan de thans geregistreerde 1144, indien dit bestand niet
voor onbepaalde tijd verlengd wordt.
(Van een onzer verslagge
vers)
Utrecht De Ned. Christe
lijke bond van overheidsper
soneel (NCBO) en de vereni
ging van werknemers in
bank- en verzekeringsbedrijf
en administratieve kantoren
(BVA) vinden dat het voor
werknemers mogelijk moet
zijn om van de 60e verjaar
dag af de werkzaamheden te
(Van onze correspondent Jan Drummen)
- Een detachement Amerikaanse
uitmakend van de Zesde Vloot is in het militaire
^eidingskamp van Canjuers in Zuid-Frankrijk aange-
>r speciale training waarvan aangenomen
rdt dat deze in verband staat met de Amerikaanse
i het Midden Oosten een militaire operatie
Ontketenen indien de olietoevoer grotendeels afgeslo-
mocht worden.
rs hebben na een aanpassingstraining in de
Sfornische woestijn in de laatste twee Weken al aan
jchepings- en invasie-oefeningen deelgenomen aan
feciliaanse kust. Canjuers dat nabij Draguignan in
IZuidfranse departement Var niet ver van de Mid
dellandse Zeekust ligt, is een van de grootste Franse
militaire oefenterreinen en het 61ste gemengde genie
bataljon van het Vreemdelingenlegioen is daar gestatio
neerd. De woestijnervaring van de legionairs en de
terreinstructuur van het kamp van Canjuers zouden
er op kunnen wijzen dat de Amerikaanse mariniers
daar hun training perfectioneren om de dreiging (of
bluf) van minister Kissinger kracht bij te zetten.
Aan de aankomst van de Amerikaanse eenheden in
Canjuers is generlei ruchtbaarheid gegeven maar men
heeft de indruk dat er enkele lekjes zorgvuldig gefabri
ceerd zijn om een psychologisch effect te bereiken in
verband met eerder genoemde dreiging of bluf.
Het beschikbaar stellen van Franse oefenterreinen aan
Amerikaanse militaire eenheden komt geregeld voor
ook al heeft Frankrijk zich enige jaren geleden uit de
militaire structuur van de NAVO teruggetrokken.
Overigens is er sedert enige tijd een ontegenzeggelijke
toenadering tussen Frankrijk en de NAVO vast te
stellen, met name sedert Giscard d'Estaing president
van de republiek is geworden. Intussen heeft Parijs
op generlei wijze gereageerd op deuitlatingen van
Kissinger om in geval van „uiterste noodzaak" in het
Midden-Oosten militair tussenbeide te komen. In zeke
re politieke en militaire Franse kringen verklaart men
dat een Amerikaanse interventie in het Midden Oosten
onwaarschijnlijk is meer om militair-technische dan
om diplomatieke redenen.
I HAAG Vandaag treedt
nieuwe regeling jeugdige
Uozen in werking, die" mi
ff Boersma van Sociale Za-
heeft aangekondigd in de
Tim-nota bestrijding van
rkloosheid. Het gaat om het
meren van projecten voor
;dige werklozen van 15 tot
met 22 jaar met tijdelijke
inciële steun van de rijks-
rheid. Voor die regeling is
niljoen gulden uitgetrokken,
geld is bestemd voor projec-
van overheidsorganen en in-
ingen op sociaal, maat-
appelijk en cultureel terrein,
>p het gebied van de maat-
ippelijke gezondheidszorg,
andere „zinvolle werk-
i" komen in principe
verder de bedoeling om
behulp van andere instru-
o.a. de studiekostenre
de jeugdige werklozen
id in het arbeidsproces in
extielbende
itsnapt
chietend
tilan politie
jlDHOVEN Vijf leden van
'textielbende' zijn in de
eht van maandag op dinsdag
jschietend ontsnapt aan rijk-
klitiemannen die een val had
ji gezet bij een schuur in de
tneente Someren (Brabant),
(ar men gewend was na een
Uk van auto te verwisselen,
i mislukte poging om de ben-
(eden te arresteren schreef de
a litie toe aan de duisternis en
li moeilijk begaanbare ter-
politie kent de identiteit van
van de vijf. Zij zouden deel
naken van een bende, die
bezighoudt met diefstal van
iel en electronica. Ook zou-
zij zich schuldig maken aan
terroriseren van mensen.
i de vijf mannen is bij
vuurgevecht vermoedelijk in
schouder of de bovenarm
akt, aldus de politie.
loosterling
dievenpad
ÏRMOND Een klooster,
van de trappistenabdij Lil-
1» te Echt (L.) heeft bekend
aantal oude gravures te
en ontvreemd,
kloosterling, een postulant,
ïd de waardevolle gravures
boeken. Het is nog niet be-
hoeveel gravures het
gaat en welke waarde zij
nwoordigen.
kloosterling werd gistermid-
België, waar hij op re-
was, aangehouden en
rgeleverd aan de rijkspolitie
frmond. De man wordt nog
ier verhoord.
Huis van Bewaring
"Beatrixhaven", in
Maastricht, dat in het
voorjaar in gebruik zal
worden genomen. Het
moderne ingerichte
complex heeft vele
nieuwe snufjes op het
gebied van de veilig
heid. Het heeft geen
tralies, maar speciaal
glas. Er wordt ook ge
bruik gemaakt van al
lerlei nieuwe techni
sche vindingen, zoals
tv-camera's op de gan
gen. Er is plaats voor
228 veroordeelden. De
bouwkosten werden
geraamd op ongeveer
30 miljoen gulden.
BRUSSEL Dr. Mans-
holt, oud-voorzitter van
de Europese commissie,
wil dat Henry Kissinger
wordt veroordeeld voor
de rol die deze heeft ge
speeld in de onderdruk
king in Latijns Amerika
en met name in Chili.
Ten overstaan van het Russel-
tribunaal, dat in Brussel'bijeen,
is, zei hij dat de Amerikaanse
bewindsman persoonlijk betrok
ken is geweest bij de Chili-affai-
re van het Amerikaanse con
cern ITT en dat hij daarom
„verantwoordelijk kan worden
geacht voor de val van de demo
cratische regering in Chili".
Omdat Kissinger niet in Ameri
ka is berecht zou het Russel-tri-
bunaal dat maar moeten doen.
De toespraak van Mansholt, die
voor een groot deel ook gewijd
was aan de invloed van de mul
tinationale ondernemingen in
Latijns-Amerikaanse en andere
ontwikkelingslanden, werd her
haaldelijk onderbroken door ap
plaus van de leden van het tri
bunaal. Dit gebeurde met name
toen hij uitvoerig inging op de
doelmatigheid en de aanzienlij
ke macht van de Noord-Ameri
kaanse multinationals, waarvan,
naar hij zei, de geheime activi
teit moeilijk is te controleren en
bloot te leggen. Hij voorzag dat
„binnen een tiental jaren 70 pro
cent van de wereldeconomie
wordt gecontroleerd door onge
veer 200 van dergelijke op inter
nationaal niveau opererende on
dernemingen, die onderling ster
ke banden hebben". De uitbrei
ding van deze multinationals
vormt „een nieuw kapitalisme
op wereldniveau dat voor elk
afzonderlijk land oncontroleer
baar is en zelfs voor de EEG",
aldus dr. Mansholt.
beperken en om eerder dan
op 65-jarige leeftijd met pen
sioen te gaan.
In tegenstelling tot het on
langs gepubliceerde plan van
het N.K.V. om 'vervroegde
pensionering mogelijk te ma
ken teneinde arbeidsplaatsen
vrij te krijgen voor jeugdige
werklozen (de oudere werk
nemer zou dan als aanvul
lend pensioen, een deel van
de w.w.-uitkering van de
jeugdige krijgen) gaan NC
BO en BVA er van uit, dat
werknemers die het werken
op oudere leeftijd zwaar valt,
niet gedwongen moeten wor
den tot hun 65e te blijven
doorwerken.
De BVA suggereert de plicht
tot betaling van aow-premie
op 62-jarige leeftijd en in een
later stadium op 60-jarige
leeftijd te laten vervallen. De
uitkering van de aow-pen-
sioenen zou geleidelijk aan
naar de 60-jarige leeftijd
moeten worden vervroegd.
De premievrijdom op 62- of
60-jarige leeftijd (een soort
compensatie voor het lagere
pensioen als gevolg van het
vervroegde pensioen) zal wel
een premiestijging van aow-
aww tot gevolg hebben. De
BVA is van mening dat dit
geaccepteerd moet worden
uit een oogpunt van solidari
teit met de oudere werkne
mers, die in deze turbulente
tijd van fusies, automatise
ring. verandering van werk
zaamheden en dergelijke in
de verdrukking dreigen te
geraken. De bonden hebben
aan de regering gevraagd
een studie te maken over de
invoering van variabele pen-
MAATSCHAPPELIJK AKKOORD
(van onze parlementaire redaktie)
DEN HAAG Voorzitter Mr. Chr. van Veen van het Verbond
van Nederlandse Ondernemingen wil deze week nog contact
zoeken met de vakbeweging om na te gaan of het overleg over
nog lopende zaken kan worden hervat. Dat overleg, vastgelopen
tijdens de onderhandelingen over het centraal akkoord, zou in
eerste aanleg moeten worden gevoerd tussen de voorzitters van
de centrale organisaties. Uiteindelijk moet ook de overheid er bij
komen. Mr. Van Veen hoopt aldus te komen tot een soort
maatschappelijk akkoord.
De VNO-voorzitter toonde zich gisteren tijdens een persconferentie
nogal somber over 1975. Deskundigen verwachten een economische
opleving halverwege dit jaar, maar Mr. Van Veen vreest, dat herstel
zeker tot eind 1975 op zich zal laten wachten, temeer omdat de
reeds getroffen regeringsmaatregelen pas op een wat langere duur
effect kunnen hebben.
Nu reeds moet alles op alles worden gezet, zo meent de heer Van
Veen, om van 1975 een goed startpunt voor een betere economische
toekomst te maken. Dat houdt met name volgens hem in dat de
rijksoverheid meer en betere faciliteiten voor de ondernemingen
moet verlenen (prijzen, belastingen, vergunningbeleid) en wel dus
danige dat er op korte termijn soelaas kan worden geboden.
Uitbreiding van de produktiecapaciteit zou dringend nodig zijn zo
zei hij. Die capaciteit is slechts weinig opgelopen de laatste tijd
en als de economie weer aan trekt zal de capaciteit snel maximaal
benut zijn, wat weer spanningen veroorzaakt. Het bedrijfsleven
moet dan ook snel geholpen worden, opdat er geïnvesteerd kan
worden. „We moeten alle zeilen bijzetten, opdat de financiële positie
van de bedrijven niet verder wordt aangetast," In het gesprek
tussen ondernemers en vakbeweging zullen werkgelegenheid en
inflatie centraal moeten staan, vindt mr. Van Veen. Het vinden
van goede oplossingen vraagt grote inventiviteit en bereidheid om
naar elkaar te luisteren.
De VNO-voorzitter sprak de hoop uit dat tijdens de CAO-onderhan-
delingen in de bedrijfstakken loonstijgingen op een verantwoord
niveau zullen worden overeengekomen en dat in de komende jaren
de loonkostenstijging zal verminderen. „En het laatste waar we
in 1975 op zitten te wachten is een winstafroming."
Cultuurbeleid
DE STELLING „KUNST IS geen onderwerp van staatszorg"
waarmee vorige eeuw in Nederland gewerkt werd, is in onze tijd
omgezet in een regel met andere strekking: kunst is bij de overheid
een onderwerp van voortdurende zorg. Dit niet alleen vanwege de
belangstelling bij de overheid voor de sociale positie van de
kunstenaar. Als onderdeel van de cultuur wordt kunst beschouwd
als een essentieel stuk samenleving.
Tot voor kort was het, dat de overheid met de maatschappelijke
beteker\is van kunst en cultuur meegroeide; toevallig werd dit nog
onderstreept, doordat bij een kabinetsreorganisatie in de zestiger
jaren cultuur en maatschappelijk werk onder hetzelfde departe
mentale dak terecht kwamen. Gelukkig? Bij die vraag blijven we
vooralsnog een paar vraagtekens zetten, omdat het wegen van de
voor- en nadelen tot nog toe slechts een kleine doorslag aan de
voordelenkant heeft opgeleverd.
Niet te loochenen valt intussen dat, sedert „cultuur" losgemaakt
werd van het ministerie van „onderwijs", Nederland een actief
cultuurbeleid van de zijde der landelijke overheid te zien heeft
gekregen; met name de ministers Klompé en Van Doorn hebben
de vaart erin weten te brengen. Dat er daarbij bewust naar
gestreefd wordt om de basis waarop de Nederlandse cultuur staat
te verbreden, is alleen maar een extra waardering waard.
TOCH ACHTEN WE OP wat langere termijn problemen bij dit
cultuurbeleid niet uitgesloten. Namelijk op het moment dat de
overheid, bewust of onbewust, gaat proberen de richting waarin
de cultuur zich beweegt te beïnvloeden.
Van sommige kanten wordt de overheid onder druk gezet om zelf
een standpunt in te nemen in de controverse of bij kunst het
esthetische element moet domineren dan wel dat de maatschappe
lijke betrokkenheid (het geëngageerd zijn) de hoofdrol spelen moet.
In de kunstenaarswereld en bij degenen die hierbij nauw betrokken
zijn, laait de discussie soms hoog op met vragen als: Moet de
eigentijdse kunst bij muziek, toneel, literatuur en beeldende kunst
en geen duidelijke voorkeur krijgen op het .ijzeren repertoire"?
Moet het nieuwe niet systematisch geïntroduceerd worden, ook al
blijkt de belangstelling ervoor bij het grote publiek gering? Ver
dient het geen uitgesproken sympathie van de overheid, als de
samenhang tussen culturele ontplooiing en maatschappelijke ont
wikkeling als een noodzakelijkheid wordt opgediend?
Zulke geluiden klinken sommigen sympathiek in de oren; anderen
voelen zich op die manier tegen de haren ingestreken. Ze vrezen
een praktijk welke uiteindelijk zal neerkomen op zo iets als een
onderwijssysteem op basis van de staatsschool: uitgaande van één
dominerende geestesrichting welke dan, om het leuk te laten
klinken, het etiketje „democratisch" opgeplakt krijgt
OVERZIET MEN DE CULTURELE ONTWIKKELING - in de
wereld en ih eigen land dan heeft die inderdaad nauwe
verbanden met het voor- en achteruitgaan van de maatschappelijke
samenleving.
Maar ze wordt even duidelijk gekenmerkt door een grote mate
van pluriformiteit. Ze zit in vrijwel alle belangrijke culturele
stromingen. Die waren en bleven mogelijk, omdat kunst en cultuur
zeer zwarte perioden uitgezonderd nooit bij aecreet of bij
wettelijke bepalingen werden vastgesteld.
Nu de overheid een actief cultuurbeleid voert, zal ze ervoor hebben
te zorgen dat bij actieve en passieve cultuurbeoefening ook in
het vormingswerk de pluriformiteit voorop wordt gesteld. Het
persoonlijk geëngageerd zijn van een minister, staatssecretaris of
kunstenaar is een goede zaak; even goed als zijn voorliefde voor
de kunst van gisteren.
Maar in het namens de gemeenschap gevoerde beleid moet de
pluriformiteit voorop staan. Men zou het kunnen vergelijken met
de overheidszorg ten aanzien van de massa-media.
Weeroverzlcht
DE BILT: Een koufront bracht £mjtprd«m
de afgelopen nacht en ochtend Decicn
in ons land plaatselijk regen. |f'j,?wve
De minimumtemperaturen ble- pén Heldor
ven hoog: 10 tot 11 graden. Dat Luchthaven Roi-
zijn waarden, die gezien de tijd vu«5ni«n
van het jaar opmerkelijk ge- Zuid-Limburg
noemd mogen worden. De zuid-
elijke stroming die deze zeer Barcelona
zachte lucht aanvoert wordt
enerzijds in stand gehouden b™»»""*
door depressies die via Schot- Frankfort
land naar Noord-Skandinavië Hcütnki
trekken en anderzijds door een inn«brurk
hogedrukgebied boven zuidoos-
telijk Europa. Vorst van beteke- Lwamo"
nis komt met uitzondering van Londen
het hoge noorden van Skandi- 5£id™Jbur"
navië in Europa dan ook niet Mainnn
meer voor. Het frontensysteem "j^hên
van een via de Britse Eilanden nic*
noordoostwaarts koersende de- o«io
pressie zal morgen opnieuw
voor veel bewolking en regen Split
zorgen. Het blijft zacht Wrnen°,m
Vooruitzichten voor vrijdag: c«*aBUnra
„Eerst af en toe regen, later M
meer opklaringen en geleidelijk Nc*w yorlT'
minder zacht. t«i aviv
XVi L
regen '|2 O.'l
grli. brw. 12 0
Prins
opent
wildpark.
Als voorzitter van
hot Wereld Natuur
Fonds heelt prins
Bomhard gisteren
In het Spaanso
Montejo een nieuw
wildpark gopend.
Do Spaanso prins
Juan Carlos (rechts)
bood de prins de
helpende hand.
Koopjes
De gevechten om de
beste uitverkoopjes
zijn weer losgebrand.
Overal in het land heb
ben koopgrage lieden
al de nacht doorge
bracht op stretchers en
stoelen om maar als
eerste het TV-toestel
voor één cent te be
machtigen. In Drachten
brachten twee johgens
de hele nacht voor de
deur van een juwelier
door om een Zaanse-
en een Hindeloperklok
voor een halve cent en
een papieren gulden in
de wacht te slepen.
JERUZALEM (UPI) - De Israëlische
minister van voorlichting, Yariv, heeft
gisteren verklaard dat de grote mo
gendheden geen nieuwe oorlog in het
Midden-Oosten kunnen voorkomen,
omdat Egypte en Syrië meer tanks en
gevechtsvliegtuigen hebben dan enig
land in het westen, de Verenigde Sta
ten uitgezonderd.
In antwoord op vragen van leden van
een Italiaanse delegatie die bij hem op
bezoek was, zei Yariv dat Cairo en
Damascus beschikken over 1.000 ge
vechtsvliegtuigen en 4.500 tanks.
President Sadat van Egypte wil een
gebaar van goede wil van de kant van
Israël bij voorkeur een beperkte
terugtrekking aan het Egyptische, het
Syrische en het Jordaanse front
voordat hij zal instemmen met een ver
lenging van het mandaat van de vredes
macht van de V.N. dat in april afloopt.
Tot een bezoekende groep Franse juris
ten zei hij gisteren dat het Suezkanaal
niet zal worden heropend als de Israeli-
sche strijdkrachten in Sinai niet verder
oostwaarts gaan.
De leider van de Palestijnse Bevrij
dingsbeweging, Yasir Arafat heeft kri
tiek uitgeoefend op het feit dat de
Arabische, olielanden hun rijkdom in
vesteren in Europa en de Verenigde
Staten. Dit terwijl Arafat's guerrilla
strijders zich deze winter geen nieuwe
laarzen konden veroorloven.
Ik kon ze geen nieuwe laarzen geven.
En dit jaar moeten zij het met een
zomeruniform doen, aldus Arafat in een
interview dat werd gepubliceerd in het
Libanese dagblad Al Anwar.
Ik heb ook de vleesrantsoenen moeten
verkleinen vanwege de beperkte hulp
bronnen van de PLO. Deze situatie is
des te pijnlijker wanneer men ziet dat
grote hoeveelheden Arabisch geld naar
de Verenigde Staten en Europa gaan.
