Wortel en toepassing geloof bij
Franse katholieken onduidelijk
Ashkenazy in
Schumann
Indiase muziek
bij jongeren erg
in trek
KJÜ
LUCKY LUKE „DE GROOTVORST"
MEER STEUN VOOR MISSIONARISSEN ZONDER A.O.W.
Heimwee naar Latijn
bij Amerikanen
PAGINA 6
LEIDSECO'vRANX
DINSDAG 14 JANUARI l|
De belangstelling voor buiten-europese muziek neemt nog
voortdurend toe, vooral onder de jongeren. Het is onmisken
baar dat die exotische muziek uit Azië, Afrika, Midden
Zuid-Amerika de Westerse muziek beinvloedt, zowel de kunst
als de amusementsmuziek. Voor India hebben Yehudi Menu-
hin en André Previn pogingen gedaan tot integratie door
muziek voor sitar te combineren met muziek voor Westerse
instrumenten. George Harrison van de Beatles gebruikte de
sitar voor een nieuwe sound in de pop en zo zouden er nog
tientallen voorbeelden zijn te geven
Artistiek gesproken zijn die pogingen tot integratie vaak erg
dubieus, omdat etnische muziek altijd gebonden is aan een
geestelijke achtergrond, die men dan negeert maar die niet
straffeloos te negeren valt. Met dat al zijn onvrede met het
eigen toonsysteem en de vlucht in de soms primitieve maar
vaak ook zeer hoog ontwikkelde vreemde muziekculturen een
feit
In dit kader moet men de activiteiten plaatsen die het Haagse
Gemeentemuseum (onmiskenbaar in navolging van het Am
sterdamse Tropenmuseum) in februari en maart gaat richten
op de muziek van India. Die activiteiten worden voorafgegaan
en-begeleid door een kleine expositie die nu al in de hal van
een van de trappenhuizen is te zien. Het gaat om oude en
nieuwe boeken uit de bibliotheek voorzover die nu nog prak
tisch bruikbaar zijn. Die boeken, verschenen tussen 1782 en
1973, komen na de expositie weer beschikbaar in de studiezaal,
waar men er fotokopiëen uit kan laten maken.
Behalve boeken zijn er foto's van de voornaamste muziek
Ravi Shankar met sitar (rechts) begeleid door een tabla-speler (links)
instrumenten, die met behulp van een cassetterecorder te
beluisteren. Men hoort dan dat het niet eenvoudig is te
improviseren binnen de strenge maar moeilijk in regels uit
te drukken grenzen. Die grenzen hangen samen met de raga's
en de tala's, de traditionele patronen voor melodie en ritme.
Juist omdat men dit improviseren alleen goed kan leren door
contact met een leraar die in deze eeuwenoude traditie is
opgegroeid, komt Zamir Ahmed Khan op tweemaal vijf avon
den cursussen geven voor het bespelen van de sitar, een lange
halsluit, en van de tabla, een dubbele éénvellige trom waarvan
het enen deel met de linker- en andere met de rechterhand
wordt bespeeld. Ook de vina, een ander getokkeld snaarinstru
ment en de tanpoera voor de basistonen zijn aan de orde.
Op de expositie hoort men verder een paar shinais, houten
blaasinstrumenten met een dubbelriet.
Er zit aan de muziek van India heel wat vast, ook al door
de vele stijlen, want de Hindoestaanse uit het noorden en de
Karnatische uit het zuiden zijn slechts hoofdonderscheidingen
waarop heel wat lokale afwijkingen mogelijk zijn.
De Zuid-lndiase vina met een extraklankversterker aan de hals.
Kunst en
kunstenaars
Catherine Collard, de jonge
Franse pianiste, geeft zondag
middag 19 januari een recital in
Diligentia. Zij zal werken spelen
van Schumann en Debussy.
Toneelvereniging ODIA geeft
op zaterdag 25 januari in de
Toneelzaal van het Nederlands
Congresgebouw een voorstelling
van „Pas op, dat je geen woord
zegt..." van Dimitri Frenkel
Frank in de regie van Hans van
Langerak.
Galerie Het Sieraad, Singel 406
Amsterdam, exposeert van 18
januari tot 15 februari sieraden
van Louis Martin.
Kunstzalen Heerkens-Thijssen,
Houtplein 13 Haarlem, expo
seert van 18 januari tot 22 fe
bruari aquarellen en tekeningen
van de in Joegoslavië geboren,
thans in Amsterdam wonende,
kunstenaar Nenad V. Karpov.
Frans Klement exposeert van
17 januari t/m 25 februari in
Galerie Kamp, Amstel 320 Am
sterdam.
Wat opvalt, is dat pianisten
van grote klasse soms toch
moeite hebben om de klavier-
romantiek van Schumann
goed te vertolken. De virtuo
siteit triomfeert dan tenkoste
van de lyriek. Zo niet bij Vla
dimir Ashkenazy; van deze
pianist (onbetwist een der al
lergrootsten van deze genera
tie) heeft Decca een nieuwe
plaat uitgebracht met Schu
mann's „Kreisleriana" en
opus 20, „Humoreske". (SXL
6642).
Deze Decca-plaat verdient een
warme aanbeveling, omdat ze
eigenlijk het voorbeeld is van
Schumann-spel dat de kern
raakt. Om te beginnen zijn
„Kreisleriana" en „Humores
ke" daarvoor al bij uitstek ge
schikt; „Kreisleriana" zeer vir
tuoos en een goed stuk om aan
te tonen waarin de romantiek
van Schumann van die van
Schubert of Chopin verschilt;
Vladimir Ashkenazy
Ashkenazy heeft ons
het moment dat hij in Nedeij
land op het podium verschee
en zijn platen hier verkrijg!
baar werden, verbaasd vanwi
ge de indringende maniei
waarop hij de hoogromantiek
frisse kleur wist te geven. T
klavierconcerten van Tsjai-I
kovsky en Rachmaninov,
klonken onder zijn handesi
met hun weergaloze toucheifl
Op alle toeren
klinkt muziek
Een zelfde gewaarwording on-
dergaat men bij het luisteren
naar de Schumarin-vertolking
van Ashkenazy op de onderha.
vige plaat; in onze discotheek I
hebben we wel platen met ge-'
lijkwaardige interpretaties van
„Kreisleriana" kunnen vinden;
geen één welke we op dit mo
ment beter zouden durven
noemen.
G. v.L
Tragere prijsstijging in OESO
PARIJS (Reuter) In november heeft de stijging van de prijzen
in de 24 landen van de Organisatie voor Economische Samenwerk
ing en Ontwikkeling gemiddeld 0,9 procent bedragen tegen in de
voorgaande maand 1,2 procent, zo heeft de OESO maandag
meegedeeld.
Vergeleken met november 1973 bedroeg de stijging 14,6 procent. De
geringe inflatie wordt vooral toegeschreven aan een algemene
vermindering van de vraag maar ook aan de daling van de
grondstoffenprijzen. Doordat de maandelijkse cijfers nogal uiteen
lopen geeft de stijging van de prijzen van gemiddeld 1,1 procent
in de drie maanden tot eind november 1974 mogelijk een betere
aanwijzing voor de inflatie, zo merkt de OESO op. De organisatie
tekent ook aan dat voor de berekening van de prijsstijging nu
1973 als basis wordt gebruikt en niet meer 1970.
SUSKE EN WISKE DE POEZELIGE POES
If»" gjL-^ kling
„5
PAULUS DE BOSKABOUTER EN DE BUITENBORREL
S:
'Uitstekend,' kirde Eucalypta, toen de fa
milie Konijn de grond in ging, 'nou weet
ik ze te vinden. Ik hoef alleen maar te
zorgen dat ik o'nder de plaatjes terecht
kom, dan heb ik ze zó.' 'En denk eraan,
binnen blijven!' riep Paulus nog, alvorens
hij weer naar Salomo omkeek. Die laatstg beneden aangeland,
stond er somber bij. 'Het gaat niet goed,' grijpen was geen sprake, want
voorspelde hij, 'en ik kan je ook niet opgewacht door een zeer boze
helpen, want een raaf zonder staart is geen dreigde: 'Eén verdachte beweging,
cent meer waard.' Intussen was Eucalypta der, en ik bijt je een oor af!'
:orujnen
ze werd
Mol,
T-
Onder de Franse katholieken
heersen grote verschillen in
zienswijze, wanneer het er om
gaat uidrukking te geven aan
de kern van hun geloof. Velen
hebben er de grootste moeite
mee of weigeren dat zelfs
om met eigen woorden te
zeggen waarin hun gelooi
wortelt. Aldus blijkt uit een
zeer uitvoerige enquête, die
het Franse katholieke tijd
schrift „Informations Catholi-
ques Internationales" onder
zijn lezers heeft gehouden.
Het geloof blijkt maar zelden
het resultaat van een plotselin
ge bekering. Blijkens de en
quête groeit de geloofszeker
heid met de jaren. Erkend
wordt, dat geloof een kwestie
van genade is, maar dat de
volharding in het geloof toch
een flinke dosis wil daartoe
nodig heeft. Vrijwel alle ant
woorden wijzen op de nood
zaak, dat het geloof voortdu
rend gevoed moet blijven wor
den.
Het ontbreken van levende ge
loofsgemeenschappen wordt
dan ook pijnlijk gevoeld. Met
name de parochie schijnt niet
meer goed te functioneren als
voedingsbron voor het geloof.
Natuurlijk wordt de parochie
als voedingsbron voor het ge
loof nog wel genoemd, maar
zij heeft geen voorsprong, bij
voorbeeld, op de zogenoemde
basisgemeenschappen of be
wegingen. Lectuur als geloofs
bron wordt nauwelijks ge
noemd.
De invloed van het geloof op-
de praktijk van het leven
blijkt voor de meeste katholie
ken een wazige zaak te zijn.
Zolang de vragen en antwoor
den in het algemeen zijn ge
steld, leveren zij geen moeilijk
heden op. Maar een recht
streekse vraag naar de band
tussen geloof en politiek wordt
zeer omzichtig benaderd.
Duidelijker wordt er geant
woord wanneer het gaat om
geloof en engagement De
meeste leeftijdsgroepen vin
den in hun geloof inspiratie
om zich ergens voor in te zet
ten, maar de jongeren zijn in
hun geëngageerdheid nauwe
lijks religieus gemotiveerd. De
meesten zijn het er wel over
eens, dat het geloof geen enke
le invloed op de politiek uitoe
fent
Opvallend vindt de redactie
het voorts, dat de lezers in hun
antwoorden nauwelijks enige
toespelling maken op de con
sequenties van het geloof op
het leven na de dood. Terwijl
voorts de oudere lezers expli
ciet verwijzen naar de verrij
zenis van Christus, is deze ver
wijzing absoluut afwezig bij
de jongeren onder achttien
jaar.
De enquête wijst uit, dat de
katholieken de kerk wel nood
zakelijk vinden, maar tevens
dat zij van mening zijn, dat de
kerk haar taak slecht vervult
De kerk wordt veel meer ge
zien als instituut dan als ge
meenschap. Terwijl de beant
woording der vragen over het
algemeen rustig en wijs is ge
schied, is de sectie over de
kerk en haar functioneren een
terrein, de traditionele menin
gen vaak in botsing komen
met de dikwijls levendige kri
tische meningen. De kritiek
reikt bij de jongeren soms tot
een totale ontkenning Van de
waarde der kerk. v
Voor de meerderheid echter
verricht de kerk haar zending
goed, ook al heeft deze meer
derheid kritiek op de menselij
ke kant van de kerk. Een ster
ke minderheid deelt deze me
ning niet. De afwijzing is ster
ker naarmate de lezer jonger
is. De golf- van hoop, die Vati-
canum II heeft losgeslagen,
schijnt evenwel nog niet te zijn
weggeëbd.
De meeste kritiek richt zich op
de structuren der kerk en op
de hiërarchie, die dikwijls met
elkaar worden vereenzelvigd.
Men spreekt hier van bureau
cratie, centralisme, te grote
rijkdom, bezorgdheid om
macht en prestige.
Men verlangt van de kerk de-
clericalisering, pluriformiteit,
eenvoud en armoede, alsmede
een snellere aanpassing van de
kerk aan de veranderingen in
de wereld. De verwachtingen
voor de toekomst der kerk zijn
het positiefst voor de ouderen,
soms uitgesproken negatief
voor de jongeren.
Een vraag van de enquete was
nadrukkelijk tot de ouders ge
richt en wel of zij vonden, dat
zij het geloof konden doorge
ven aan hun kinderen. Over
het algemeen luidde het ant
woord, dat dit niet mogelijk
was. Wel achten de meeste ou
ders het mogelijk een klimaat
te scheppen, waarin hun kin
deren tot een bewust geloof
kunnen komen.
De brievenactie rond Kerst
mis 1974 voor de Week voor
de Nederlandse Missionaris'
zal naar verwacht wordt één
tot twee ton meer opbrengen
dan de soortgelijke brievenac
tie van Kerstmis 1973.
De actie werd in 1972 voor het
eerst gehouden en bracht toen
ongeveer 450.000 gulden op. In
1973 was het resultaat 550.000
gulden. Thans hopen de orga
nisatoren op een opbrengst
tussen de 650.000 en 750.000
gulden. Dit geld is bestemd
voor de circa achthonderd
missicharissen, die destijds
hun Nederlandse nationaliteit
opgaven om in hun tweede
vaderland te kunnen blijven
werken.
Door het prijsgeven van hun
Nederlandse nationaliteit ver
speelden zij echter ook hun
rechten op AOW. Zij dreigen
daardoor op hun oude dag
onverzorgd achter te blijven.
Ofschoon de brievenactie van
de week voor de missionaris
niet genoeg zal zijn om dit
verlies op te vangen, maakt
deze actie hun wel mogelijk
veel direkte nood van deze
groep missionarissen te leni
gen.
Het is nog steeds mogelijk
voor dit doel een bijdrage te
storten op giro 676 van het
Centraal Missie Commissa
riaat in Den Haag
KERK
EN
WERELD'
Meer dan drie-kwart van de
ondervraagden bij een enqüe-
te door het Amerikaanse na
tionale r.k. tijdschrift „Our
Sunday Visitor" heeft laten
weten het latijn in de een of
andere vorm in de katholieke
liturgie terug te wensen.
Meer dan 3.00 respondenten
77 procent van allen die de
vraag naar het willen laten
terugkeren van het latijn met
„ja" beantwoordde zei even
wel, dat het niet ging om de
traditionele Trentse mis, maar
om een keuzemogelijkheid tus
sen een mis-viering in het la
tijn of een in de volkstaal
Honderden lezers klommen in
de pen om hun voorkeur toe
te lichten.
Er werd een sterke voorkeur
voor een gecombineerd latijns
engelse mis uitgesproken.
Toto opium van het volk zegt
Franse aartsbisschop
De aartsbisschop van Marseil
le, mgr. Etchegarray, heeft in
een publikatie van zijn bis
dom het in Frankrijk enorm
verbreide wedden oppaarden
als „opium van het volk" ver
oordeeld. Zo meldt onze cor
respondent. Volgens de aarts
bisschop is het betreurens
waardig dat in tal van gezin
nen het gehele loon of pen
sioen van de vader aan het
wedden op de renpaarden be
steed wordt.
Hij verklaart dat de Franse
„Toto" die werkt volgens het
zogenaamde tierce-systeem
(waarbij op de drie eerste
paarden gewed wordt) een
drug aan het worden is, waar
aan tal van personen verslaafd
geraakt zijn. Zelfs de zoge
naamde kleine spelers die aan
hun toto drie francs besteden
en die in de meerderheid zijn
geven zich volgens mrg. Etche
garray er geen rekenschap
van dat zij de prooi van een
spel geworden zijn.
De aartsbisschop heeft onget
wijfeld gereageerd als gevolg
van de recordopbrengst van
vorige week zondag en een
schandaal van de renbanen
waarbij diverse Franse joc
keys betrokken waren. Hij is
van mening, dat de toto een
nieuwe vorm van geestesaf-
wijking geworden is en verder
een omschakelingsmogelijk
heid voor de Mafia. In paar-
desportkringen is de verkla
ring van de aartsbisschop van
Marseille vanzelfsprekend
slecht onthaald.
Die toto functioneert elke zon
dag en veelal ook nog een of
meer dagen per week. Gemid
deld wedden zeven miljoen
personen elke zondag voor
acht francs, waarmee dus 56
miljoen francs, of bijna 22 mil
joen gulden, gemoeid zijn.
In 1972 (de laatst beschikbare
cijfers) werd voor 9.368.865.793
francs op de paardenrennen
gewed dat is nagenoeg'
5.250.000.000 gulden. Op grote
dagen wordt rond tachtig mil
joen francs aan het wedden op
dè paarden besteed met een
maximum van 93.130.911
francs (dus bijna 52.150.000
gulden).
Tal van bladen zijn in de prog
noses voor de paardenwed-
strijden gespecialiseerd en elk
dagblad en elk radiostation
heeft zijn eigen rubriek en pu
bliceert of zendt dagelijks
meerdere malen de prognoses
uit. Niettemin wordt over het
algemeen volkomen „onweten
schappelijk" gespeeld en tal
van spelers geven gewoonlijk
cijfers van hun geboortedatum
of de eerste of laatste drie
cijfers van hun autonummer
als wedcijfers op. De winsten
zijn belastingvrij, maar de
staat strijkt bij het inschrijven
automatisch al een gemiddelde
van zeventien procent van de
inzet op.
