Wie 's Heer en naam
gebruikt zal van het
spel verstoken zijn"
Houtskool kokosdop redder in de nood
Degelijk, zuinig en handig
Breien
blijft
HUISHOUDEN VAN OT EN SIEN
MEDISCHE RUBRIEK
a^tiiSA
Alaïtó*
VOOR DE VROUW
een lichte jerseycombinatie. Hij draagt een
Hoe kreeg grootmoeder het toch alle
maal voor eikhar? Zonder automatische
wasmachines; zonder tornado's van bio
logische witmakers; zonder ook een al
te ruime beurs die het tegenwoordig
makkelijker maakt om iets dat een bee
tje versleten is, meteen maar door iets
nieuws te vervangen; zonder de zieken
fondsen, die een doktersbezoek mogelijk
en betaalbaar maken. Greet Buchner is
dat nagegaan, en heeft allerlei oude
huis-, tuin- en keukenmiddelen bijeenge
bracht in „Het Huishoudboek van Ot en
Sien".
„Aalbessenvlekken", zo lezen wij „ver
dwijnen door een paar druppels water-
stofperoxude (6%) op de stof te sprenke
len, die daarna boven de stoom gehouden
wordt. Dit mag alleen bij witgoed worden
toegepast. Gekleurde stoffen zullen we
moeten trachten schoon te krijgen door
het betten van de vlek met zuivere alco
hol".
De ring van zelfvertrouwen verdwenen
door het gebruik van knoflook of uien,
krijgt u volgens Sien weer terug door te
kauwen op een paar blaadjes salie, wijn
ruit of pepermunt. Vers peterseliesap
schijnt ook wonderen te verrichten.
Brandzalf maakte men uiteraard ook
zelf. En wel door reuzel te kneden met
de binnenste groene bast van de twijgen
van de linde.
Lakens werden door grootmoeder niet zo
makkelijk weggegooid. Wanneer ze in het
midden dun werden, werd het precies
middendoor gescheurd, met de zelfkan
ten aan elkaar genaaid en aan de randen
keurig omgezoomd. Of van dun gewor
den lakens werden slopen gemaakt.
En dat er niets tegen verkoudheid zou
zijn? „Welnee", zegt Sien: „Doe wat pas
uitgeknepen citroensap in de holle hand
en snuif het met kracht met de neus op.
In plaats van citroensap mag ook wel
melk gebruikt worden. En verder drinkt
u natuurlijk flink wat thee van vlierbloe
sem of van duizendblad".
Deze, en nog tientallen andere tips staan
in dit grappige boekje. Bijzonder handig
om in huis te hebben voor allerlei klusjes,
waarvan men niet zo gauw weet hoe het
op te knappen.
Lonneke van Koot
Het Huishoudboek van Ot en Sien door
Greet Buchner. Uitgeverij: Er\'en Tho
mas Rap Amsterdam (J 9,50).
Het „ganzebord" symboliek door de verschillende getallenreeksen, (b.v. 6 plus 3. de kwade 9).
Even getallen werden gewantrouwd. Die brachten kwade reeksen. De 4 kon ermee door, want die
leverde samen met de 5 een goede 9
Amstelveen Ze staan er met de neas
op, jonge en oudere mensen: spellen uit
grootmoeders tijd, te zien in een soort
reizende tentoonstelling. Na het Stede
lijk Museum kwamen ze bij Museum
Aemstelle, Amstelveen. Volgende étappe
is Museum Mr. Simon van Gijn, Dord
recht (18 jan-23 febr). Gemeente museum
Arnhem (1 maarte april). Het is alle
maal het liedje van zo'n 75 tot 100 jaar
geleden. Terug naar toen. Oma is „in".
Nog even en we gaan weer weer 'een
avondje vergulden'.
In Aemstelle 46 spellen, waarmee vorige
generaties zich „vermaakten". Oude
bordspelen hadden opvoedkundige waar
de. De spelregels van het Ganzebord
heetten .Onderrichtingen", bijvoorbeeld:
„Wie de pot benadeelt, is zijn recht quyt
van mee te spelen, zo lang tot dat weer
opnieuw begonnen wordt en moet daar
enboven voor die reis eens zo veel inzet
ten als de anderen. Die vloekt of onder
het spelen 's Heeren Naam gebruikt zal
in het geheel van het spel verstoken zijn".
Behalve dit spel, een voettocht door het
leven, dat ook tot het huisraad hoorde
van Hugo de Groot: „het Nieuwe ganze
bord der constitutie uit 1724". De geschie
denis wordt altijd geprojecteerd op het
jeugdspel. Daar ligt: „Nederlandsche
Rijnspoorweg-gezelschapspel" en goeie
mop; „Met de tram". „Groot Eiffeltoren-
spel" geinspireerd op de Wereldtentoon
stelling in Parijs (1:536 ware grootte) en
het Kozakkenspel, toen de Kozakken in
1813 in Nederland waren. Die oude bord
spelen .werden vroeger, als ze niet in
gebruik waren ter versiering aan de
muur gehangen. Misschien komt ook dit
terug want een grote zeepfabriek gaat
bordspelen met de oude prentjes erop
binnenkort als attractie voeren.
Uit de spellen van toen springt ook de
loodzware ernst van de Nederlander uit
die tijd naar voren. Het rijmkwartet is
een verrukkelijk medium om te moralise
ren: „En de arme moeder komt weerom.
Daar staat Reiniertje bleek en stom. Zijn
handjes doen hem, ach zoo' zeer. Hij
heeft geen enkel duimpje meer." Die had
de kleermaker er voor het gemak maar
afgeknipt omdat hij erop zoog. Bloedig,
maar opvoedend! De achtergrond van het
kwartetspel is mooi hypocriet. Onze voor
ouders zaten nogal eens met de moraal
in hun maag. Kaartspel was eigenlijk
zondig tijdverdrijf. „Des duivels prente-
boek". Wat deden de slimmerds? Langs
een omweg grepen ze toch naar de verbo
den kaart, maar dan in onschuldige ver
momming. het kwartet, dat meteen lek
ker kon dienen ter „leering", want ze
lieten geen kans ombenut om de kinde
ren in woord en beeld voorbeelden te
stellen.
De nostalgie slaat weer eens haar slag
in een brok jeugdsentiment: brave jo
chies met poedeltjes op de prentjes van
bordspelen en kwartet. Gordijnen met
kwasten, keurige „heeren" te paard, da
mes met queue de Paris en waaier. Maar
de mensen zien het helemaal zitten om
weer te doen als toen. Ans Blaauboer,
conservatrice van Aemsteille, vertelt dat
er druk met de spellen wordt gespeeld
op de tentoonstelling. De jeugd is er gek
op. Maar ouderen vinden het ook leuk.
„Het is verbijsterend om te zien hoe het
publiek zich laat leiden door een trend,
die overal tot uiting komt De boeken van
Rie Cramer stuiven de toonbank over.
Koloniale stoelen kunnen er niet genoeg
gemaakt worden. Lampekappen krijgen
weer balletjesgarnering. Niet lang meer
of we gaan terug naar de hooikist
TINY FRANCIS
Gebreide strandcombinaties
en korte pulli's halen de eind
streep zomer 1975. De kimo
noachtige strandvesten zijn zeer
goed te combineren met thuis-
kleding. Evenals de beha. die
aan een maagband is gebreid.
(Falke modellen)
Volgend seizoen zullen zelf ge
breide kleren weer hoge ogen
gooien. Pullovers, gebreide
vesten, cardigans. Lange jak
ken voor koele avonden van
hopelijk lange, zonnige dagen,
korte zonnepulli's voor op een
terrasje. Nieuw is de gebreide
strandbeha met bijpassend
vest, die overigens ook als top
bij een lange broek of rok
informeel thuis kan worden
gedragen. De neutrale lengte
tot even over de heupen zal
het winnen, de extreem lange
slobbervesten schijnen een
beetje uit te raken, hoewel
sommige vrouwen, die ze goed
staan die helemaal niet hoeven
te verbannen. We leven in een
vrij land...
Korte vestjes zijn weer vaak
mouwloos, goede kans voor
bruine armen. Het kleurgam-
ma bouwt op krachtige grond-
tinten, die kunnen oplichten
tot pastels. Tendenskleur in
deze groep is „Flamingo" ge
poederd oranjeroze (zoölogen
zijn van mening dat deze mo
dekleur niet helemaal klopt
met de kleur van de veren der
flamingo's...) verder pastel
groen, peper en mais. De laat
ste tint kunnen we ook klas
siek „sahara" noemen of
„ecru". Maar koper en het
obligate zwart zijn evenmin te
versmaden. Jerseys zijn mees
tal naturel.
Vier artsen van het Londense Guy's Ziekenhuis
zeggen in het laatst uitgekomen nummer van de
British Medical Journal dat zij al grote successen
hebben geboekt bij het redden van mensen die een
overdosis alcohol en medicijnen hadden gebruikt. De
goede resultaten zijn te danken aan een speciale
•houtskool van kokosdoppen, die wordt gebruikt als
filter voor de zuivering van het vergiftigde bloed.
Eén van de eerste mensen die met de nieuwe methode
werd gered was een 31-jarige arts die zich van het
leven had willen beroven met 167 slaappillen en een
halve fles whiskey.
De methode waarbij het bloed van de patiënt door
het filtreerhoutskool wordt gezuiverd van toxische
stoffen heet haemoperfusie.
Na zeven uur was de ademhalingsfunctie van de arts
weer normaal en de patiënt herstelde geheel, aldus
het artikel.
Onder de feitelijke gebeurtenissen die de auteurs als
referentiemateriaal opgeven bevindt zich: een 23-jari-
ge verpleegster die thuis bewusteloos werd aangetrof
fen met een leeg potje kalmeringsmiddelen (fenobar-
bitalum) naast zich; een 56-jarige vrouw die een doos
pillen had geslikt en zich verder had verdoofd met
een fles sherry; een verslaafde aan methadon die een
overdosis van een ander middel had genomen en
zeven andere patiënten. In al deze gevallen had de
kokos-houtskool succes.
Twee patiënten overleden ondanks de behandeling.
Voor hen kwam de hulp echter te laat, omdat het
hart al stil was gaan staan en er sprake was van
ernstige hersenbeschadiging door zuurstofgebrek.
De artsen geven toe dat het filtreren van bloed over
houtskool niet nieuw is. De tot dusver vaak fatale
neveneffecten zijn echter voor een groot deel over
wonnen, schrijven zij, door de introduktie van een
nieuwe deklaag voor het houtskool, beschreven als
een synthetische hydrogeL
Onderhuidse pil
Een groep wetenschapsmensen van het Massachu
setts Instituut voor Technologie (MIT) heeft een.
nieuw anti-conceptiemiddel ontdekt: een capsule die
onder de huid wordt ingeplant en ongeveer één jaar
werkt. Bij ratten en honden is het middel voor
honderd procent doelmatig gebleken, maar pas over
drie jaar zal met het middel wordeti geëxperimen
teerd bij vrouwen.
Volgens dr. Paul Newberne, leider van de groep
onderzoekers, lost de capsule volkomen op in het
weefsel, net zo als garen dat bij operaties wordt
gebruikt voor hechtingen.
Vitamine A
Jaarlijks worden zo'n 20.000 kinderen op de wereld
ongeneeslijk blind door gebrek aan vitamine A. lilt
staat in een gids van 70 pagina's, uitgegeven door
de Wereldgezondheidsorganisatie. In deze gids wor
den onder meer richtlijnen verstrekt voor een Juiste
voeding.
De Wereldgezondheidsorganisatie noemt het blind
worden van de kinderen „één van de grootste schan
dalen van deze tijd", omdat het maar om kleine
hoeveelheden vitamine A gaat dip gemakkelijk ver
strekt kunnen worden. De kwaal kan worden voorko
men als men de kinderen visiever in smakelijke vorm
geeft. De Wereldgezondheidsorganisatie wijst er dan
op dat veel mensen meer vitaminen gebruiken dan
nodig is. „Dit gebeurt speciaal in de V.S. waar men
grote hoeveelheden vruchtensap pleegt te drinken".
NOSTALGISCHE SPELLEN TENTOONSTELLING
Oud kwartetspel met belerende rijmpjes Brave kinderen aan het spelen.
