Allerlei(ds)
Vernieuwbouw die de eeuwen vasthoudt
PIETERSWIJK WIL BUSLUSLIJN IN BINNENSTAD
Woensdag 8 januari 1975
LEIDSE COURANT
pAfclNA 3
egermuseum
O
gesloten
Nan een onzer verslaggevers)
;x.
15 G<
ïiden Het legermuseum
Generaal Hoefer aan de
'!kh Pesthuislaan is sinds giste-
ren t'jdelijk gesloten, in ver-
band met de bouwvalligheid
van het achtergebouw, het
zgn. Pesthuis. Het bestuur
heeft tot deze maatregel be-
BU sloten op advies van de
rijksgebouwendienst. Nog
spro', deze maand zullen maatre-
inea gelen worden getroffen om
n het voorgebouw, dat niet
*1 bouwvallig is, toegankelijk
te maken voor publiek, zo-
maj dat een deel van de collectie
tentoongesteld kan blijven.
Over de restauratie van het
Pesthuis wordt overleg ge
pleegd met de betrokken mi
nisteries.
22EaEconomisch
klas
^plan voor deze
19J regio komt
193
i o volgende maand
Van e
r» onzer verslaggevers
1 LEIDEN De Kamer van
[Koophandel voor Rijnland
zal volgende maand zijn
lang verwachte Regionaal
Economisch Plan presente-
Dat heeft de sécretaris
de Kamer gisteravond
I aangekondigd tijdens een
vergadering van de commis-
sert sie voor economische aange-
*3 legenheden.
B!
economisch gebeuren in de
regio dat tot op zekere hoog-
te de consequenties kan
I voorspellen van beslissingen
deze sector worden
genomen. Centrale doelstel
ling van het plan is, zo ver-
woordde een van de mede
werkers van de Kamer hét
I ter vergadering, "binnen de
agat grenzen van de totale maat-
schappelijke contekst te ko-
men tot een optimaal econo-
L misch rendement". Het Plan
is tot stand gekomen in sa-
nenwerking met prof. Lam-
booy, die zich heeft gespe-
I cialiseerd in regionale eco-
j nomie en verbonden is aan
het economisch instituut van
0 (1 de universiteit van Amster-
"Jiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiii
Jpt:
ïmisme over
nabeltelevisie
"jn Leidse regio
aai Van een onzer verslaggevers
ten.
LEIDEN We ïouder Van
't t Aken is optimistisch ge-
3d' stemd over de mogelijkhe-
den om in Leiden en omlig-
(S gende gemeenten te komen
tot een gezamenlijk net van
(S kabeltelevisie. Half januari
hoopt hij de eerste ronde
van overleg hierover te kun
nen voltooien. De wethouder
zei dat gisteravond tijdens
een vergadering van de ge-
Ij meenteraadscommissie voor
economische aangelegenhe-
den. Als blijkt dat de ver
schillende gemeentebesturen
het inderdaad eens worden
zullen zij in samenwerking
met elkaar een machtiging
aanvragen bij de PTT voor
de aanleg van een kabelnet.
Tot de gemeenten waarmee
Van Aken overleg voert be
horen Oegstgeest, Leider
dorp, Voorschoten, War-
m mond en Zoeterwoude. Naar
de wethouder meedeelde on-
i derzoekt een technische
[Werkgroep momenteel de
meest geschikte situering
van de antenne-mast van het
kabelnet. Die zou aanvanke-
icl lijk worden bevestigd aan de
ill 70 m hoge schoorsteen van
je het vuilverwerkingsbedrijf.
w: Maar de vraag is nu gerezen
ui of de schoorsteen wel vol-
fr doende hoog is. Als men tot
t( conclusie komt dat dat niet
mi het geval is. zou een afzon-
iaf derlijke mast moeten wor-
d! den opgericht. Het is de be-
3 doeling dat de betrokken ge
meenteraden zich na half ja-
d nuari gaan buigen over de
et mogelijkheden en proble-
,1 men die de invoering van
kabeltelevisie met zich mee
brengt.
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIINIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIItlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllh
LEIDEN Het bestuur van
wijkvereniging Pieterswijk wil
de gemeente voorstellen een
zogenaamde „busluslijn" in de
binnenstad te laten rijden wan
neer de Breestraat in verband
met riool werkzaamheden moet
worden afgesloten. De route
van de nieuwe buslijn zal van
af de marktroute naar het sta
tion lopen. Vandaar wordt de
cityring gevolgd tot aan de Ko-
revaarstraat.
Dit betekent dat passagiers, ko
mend uit de richting Leider
dorp kunnen uitstappen, waar
ze dat altijd doen. Voor de te
rugweg zouden ze bij dezelfde
bushalte kunnen instappen, om
pas nadat ze met de bus de
„lus" (station-cityring) hebben
gemaakt in de oorspronkelijke
busroute te komen. Oegstgees-
tenaren die met de bus in de
stad willen komen zouden, moe
ten blijven zitten tot aan de
Korevaarstraat, om voor de te
rugweg de nu bereden route
over de markten te kunnen vol
gen.
Het bestuur zal de gemeente de
suggestie doen een proef met
dit plan te nemen, eventueel
met speciale „luslijndiensten"
met speciale busjes, voordat de
Breestraat wordt afgesloten.
Tijdens een gisteren gehouden
vergadering konden de bewo
ners van de Pieterswijk zich
uitspreken over het plan.
Nadat de heer J. Doove, voorzit
ter van de wijkvereniging zijn
ongenoegen had gespuid over
„dat geheimzinnige gedoe" met
de plannen over afsluiting van
de Breestraat, kon de heer Van
der Kaay lid van de gmeentelij-
ke verkeerscommissie meede
len dat de plannen voor riole
ring nog steeds niet rond zijn.
„Welke busomleidingen de bus
sen moeten geopperd, volgen is
eveneens nog in studie. Het eer
ste plan dat is geopperd, is de
marktroute open te stellen voor
bussen en fietsers uit twee rich
tingen", aldus de heer Van der
Kaay. „flessehalzen" Volgens
enkele bewoners is dit plan niet
haalbaar gezien de velo „flesse
halzen" in de route. Bovendien
zullen alle verkeersinstallaties
moeten worden omgebouwd.
last in de Pieterswijk en de
wijk Maredorp-Oost besproken.
Het is niet ondenkbaar dat het
verkeer met bestemming „bin
nenland" zijn weg zal zoeken
naar de Langebrug en het Ra
penburg. „Er moet daarom ge
zorgd worden voor zo min mo
gelijk parkeerruimte in deze
straten", aldus de heer Doove.
„Hierdoor zal het stadsverkeer
gedwongen worden parkeer
plaatsen te zoeken op de daar
voor bestemde terreinen" Over
igens is hem gebleken dat het
vooral „langparkeerders" zijn
die de meeste ruimte innemen.
„Wanneer die naar perkeerter-
reinen kunnen worden gediri
geerd, is er voldoende ruimte
voor de winkelende kortpar-
keerders, waarvoor de parkeer
plaatsen bestemd zijn".
Ook in Maredorp blijken de lang
parkeerders (winkeliers en hun
personeel) de meeste overlast te
bezorgen. „We zijn het eens na
gegaan door het noteren van
kentekennummers", vertelt de
heer Van der Ende, voorzitter
van wijkvereniging Maredorp.
„Daarbij is ons gebreken dat
het hebben, uitsluitend door
hen en hun personeel wordt
gebruikt. Het gevolg ishebben,
uitsluitend door hen en hun
personeel wordt gebruikt. Het
gevolg is dat wij met al dat blik
Een bewoner sprak de vrees uit
dat door het oplossen van het
parkeerprobleem in de ene
wijk, de andere wijk met' het
probleem wordt opgescheept
Hij sprak de wens uit dat de
wijkverenigingen uit de binnen
stad om de tafel zouden gaan
zitten, alvorens met een vas
tomlijnd plan naar de gemeente
te gaan. Dit werd hem door de
heer Doove toegezegd.
iiiiiiiiuiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
111111111111111111111111111111111111111111111111111111111
LEIDEN Er begint fleur te komen aan de „latijnse" zijde van
de binnenstadse Lokhorststraat. Naast de Latijnse school, die
kreupel onder een eeuwenoude last staat te smeken om een
opknapbeurt, blozen in oud-rose twee pandjes, die enige tijd
geleden als weer levende monumentjes in hun woonfunctie
werden hersteld. De kleuren op de stenen zijn nog wat experimen
teel, want de één prefereert een wat bruinere tint, terwijl een
ander tot een iets vrolijker toon geneigd is. „Kijk maar op de
schilderijen van de Gouden Eeuwers: onze voorouders hielden
in de stad van wat speelse kleuren. Zo bruin als onze oude city's
er thans uitzien, was het een eeuw of drie terug nog niet",
onderwijst goedgemutste Taco Mulder.
Taco Mulder (41, op doortocht
naar de 42) is een architect met
frisse oude ideeën. Samen mei
collega Wim Hofman - die op
dit punt ook heel wat kan ver
tellen -bouwt hij binnen de vóói
de wind liggende Stichting Dio
genes aan het herstel van een
oud stadsgezicht. De Lokhorst-
straatpandjes 18 en 20 zijn de
eerste vruchten van hun arbeid;
no. 22 nadert binnensmuurs -
nog ineengezakt van buiten -
conserverende de voltooiing.
Diogenes heeft conserverende
beide bouwheren verbonden tot
een koppel: „voor het overige
werken we voor onszelf, maar
voor Diogenes hebben we een
combinatie gevormd om alert
en slagvaardig te kunnen zijn",
aldus Taco Mulder, „en het
gaat goed, hè Wim?" „Jazeker,
Taco, het gaat hèèl goed",
beaamt Wim Hofman, die met
e'n 33 jaar wat korter in het
vak zit dan Taco, maar toch al
heel wat restauratiekneepjes
kent. Zo is Wim al een jaar of
drie aan zijn eigen monumenta
le woning aan de Hooigracht
bezig. Ook daar herrijzen eeu
wen na een periode van verval.
Lokhorst-
straatpand
is geen
dure gril
Elitair
Wim Hofman heeft zich kortgele
den een beetje pijnlijk geamu
seerd toen hij in onze L.C.-ru-
briek Allerleids een berichtje
aantrof met als inhoud: Dioge
nes gaat weer pandje restaure
ren voor 293.000 gulden. „Pand
je", noemen ze dat. Drie ton
voor een pandje. Die jongens
van Diogenes smijten met geld
alsof het niets is. Dat moet men
vast denken," vreest Wim Hof
man. „We hebben het al eens
eerder gehoord: Diogenes zou
elitair" aandoen en bouwen
voor de happy few. Die indruk
willen wij voorkomen. Het geld
krijgt de stichting, die uiteraard
geen winst maakt, door lenin
gen. We werken nu een paar
jaar en hebben de wind een
beetje mee door subsidies in
het kader van de werkloos
heidsbestrijding. Ook is ons
prestige versterkt door de sfeer
van vernieuwing in de binnen
stad, ofschoon deze arbeid lou
ter vernieuwing en geen nieuw
bouw is."
Na een bezoek aan „pandje" 22
- na halsbrekende toeren te
hebben verricht in een bouw-
wereldje waar alles overhoop
ligt en geen trap garant staat
voor lijfsbehoud - moet je wel
tot de conclusie komen, dat er
sprake is van een aanzienlijk
pand. Aanzienlijk naar om
vang, maar ook als formidabele
onderneming. Het is als een
oud lichaam waarvan de ge
wrichten door nieuwe worden
vervangen. De indeling van het
huis blijft het oude patroon vol
gen, zodat een ruimtewerking
ontstaat die veel groter is dan
in moderne woningen mogelijk
is. Nummer 22 krijgt drie ap
partementen, zeer royalé'eenka-
merwoningen. Die komen in het
voorhuis. In het achterhuis, ook
wel „tuinhuis" genoemd („het is
een veredelde schuur aan een
binnenhofje geweest", aldus
Mulder), wordt één woning ge
realiseerd.
Huren
Hoge huren? Restauraties zoals
deze vergen veel geld, „maar",
zo zegt Hofman „Studenten
huisvesting vraagt voor een
kleine woonruimte al zo'n 150
gulden per maand, de Stichting
Huisvesting Werkende Jonge
ren doet er nog een schepje
bovenop: huren van tegen de
250 gulden zijn geen uitzonder
ing. Dan heb je in de Lokhorst-
straat 18 een complete woning
voor 375 gulden en voor no. 22
kun je straks rekenen op huren
tussen de 300 (voorhuis) en 600
gulden (achterhuis). Maar daar
is dan wel comfort bij dat be
paald niet „middeleeuws" meer
aandoet. Als we nu subsidie
van Volkshuisvesting zouden
kunnen krijgen, komen we met
die huren veel lager te liggen.
Maar daar weten we niets van,
want dit is nog geeen echt reha-
bilitatiegebied. Wat we bereikt
hebben is een volledige restau
ratie, goed voor opnieuw 400
jaar".
Hofman en Mulder zouden het zo
gek nog niet vinden, als Dioge
nes ook huizen ging opknappen
die in goede staat verkeren.
„We werken nu bij de gratie
van de werkloosheid, maar we
zouden ons ook ten "dienst kun
nen stellen van de mindere
beurs. Het wachten is op een
goed structuurplan voor de bin
nenstad; niet meer dat stukje
voor stukje aanpakken. Het
moet een totaalplan zijn, waar
binnen wel - zoals door staats
secretaris Schaeffer wordt ge
wenst - met „plukjes" gewerkt
kan worden waarvan een stra
ling voor het geheime gebied
uitgaat".
Arbeidsintensief
Er werken heel wat mensen in
Een foto van de achterzijde van de woningen aan de Lokhorststraat. Rechts het reeds gerestaureerde pand, links het nieuwe vernieuwbouw
project van Diogenes.
het Lokhorstpand, gewone tim
merlieden, die na een paar jaar
werken in de restauratie gespe
cialiseerd' raken. Elk detail
vraagt aandacht. „Het is bijzon
der arbeidsintensief bouwen,
óók voor de architecten," meent
Taco Mulder, die het verleden
naar de toekomst doortrekt. In
eerste instantie zijn er restan
ten van een 14e eeuws houtske
let gevonden, daaromheen heb
ben de navolgende periodes
hun aandeel in de wooncultuur
van de Lokhorststraat geleverd.
Na de 19e eeuw is de zaak gaan
verpauperen, toen er pakhuizen
in de panden werden gevestigd.
Half februari wordt het voorhuis
opgeleverd, het „thuinhuis" een"
maand of vijf later. Tegen
maart begint Diogenes de ver
nieuwbouw van de percelen 30
en 32 aan de Hogeword, hoek
St. Jorissteeg. Daar komen drie
fikse appartementen (woningen
van zo'n 90 vierk. meter) en
twee achterhuizen - tegen het
water aantot stand. Een oor
spronkelijke wens van Dioge
nes was, het „vierkant" tussen
Lokhorststraat, Schoolsteeg,
Langebrug en Pieterskerk
gracht aan te pakken. De tijd
zal het leren. Als er één schaap
over de restauratiedam is, vol
gen wellicht de andere ook. In
elk geval is een brief van Dio
genes naar het college van B en
W onderweg waarin de stich
ting te kennen geeft, de restau
ratie van de Latijnse school te
willen aanvatten en tevens de
afbouw van de hoek Lokhorst
straat-Pieterskerkgracht, waar
vroeger ook woonhuizen ston
den. Thans is het nog een par-
keerplaatsje voor „rijdende op
stallen", naast het houten speel
tuig van de city-jeugd der Pie
terswijk. Hofman: „Ziet u, met
een hoek pak je meteen twee
straten..."
•un
Su
Er zit leven in de vernieuwbouw,
óók in de binnenstad Dat is
mede .te danken - vinden Hof
man en Mulder - aan de voort
varendheid van de Stichting
Diogenes. Taco Mulder, de
blondgebaarde architect, stelt
vast: „Men gelóóft er nu in; we
hebben de steun van gemeente
ambtenaren en de Rijksdienst
voor Monumentenzorg, die door
het enthousiasme van Diogenes
werden overtuigd.." 1975 is het
Monumentenjaar; in dit jaar
moeten veel projecten een aan
zet krijgen: modern leven inte
greren in oude gebouwen. Dat
is wat met name Diogenes doet.
Als we beide zegslieden mogen
geloven (en waarom zouden we
dat niét?), ligt de stichting op
de loer om het verval en de
verkrotting van een eerbied
waardige overlevering, die aan
de vooravond van de 21ste
eeuw (wat zijn 25 jaar nu eigen
lijk helemaal?) een moderne
leefgemeenschap zo veel posi
tiefs en „eigens" te bieden
heeft, een hak te zetten.
Als er geen Hofmans en Mulders
en zovele andere warmbloedige
conserveerders waren, zou een
rijke bouwkunstige erfenis ver
molmen en een Gouden Eeuw
al gauw een vergeten eeuw zijn.
Als daar inspanningen voor no
dig zijn, dan moeten die geho
noreerd worden. „Er wordt bij
Diogenes serieus gewerkt", zegt
Taco Mulder, over een kop hete
koffie heen; „er wordt niet met
geld gesmeten. Budgettair-tcch-
nisch houden we alles sterk in
de gaten". Het gaat erom, de
organische structuur van een
oude Leidse binnenstad te her
stellen en vast te houden, het
hart van een samenleving niet
te laten verdorren. „Terug naar
Oegstgeest", riep eens een Wol
kers mateloos; „terug naar de
city", zo trekt een Diogenes de
minnaars van oud-Leiden aan.
Taco Mulder heeft het gecon
stateerd: „er is een merkbare
tendens: terug naar het monu
ment." Weer de strikte identiteit
van het huis, een huis dat onder
een eigen naam bekend staat,
iets wat je in een nieuwe wijk
niet kent. Zoals eens de Leydse
Courant werd uitgegeven bij
De Klopper, op de Breedestraat
omtrent de Plaatsteeg... Er zijn
al genoeg nummers in deze we
reld.
Ton Pieters
Kaartavond NKV
Roelofarendsveen
Van een onzer verslaggevers
Roelofarendsveen De plaatse
lijke afdeling van het Neder
lands Katholieke Vakverbond
organiseert komende vrijdag
avond om acht uur haar jaar
lijkse klaverjas- en sjoelavond,
waarbij, zoals altijd, een groot
aantal vleesprijzen op het spel
staan. Alle leden van het N.K.V.
worden, natuurlijk met hun da
mes, in de Alkenburcht ver
wacht Zoals gebruikelijk zijn
er geen inleggelden.
onder redactie van
Ton van Brussel, tel. 071-22244 tst. 17
De Zevensprong
Deze week is een vergadering ge
houden tussen de Wijkvereni
ging „Plan Noord" en clubhuis
„De Zevensprong" om een eer
der gerezen conflict uit de we
reld te helpen. Het bleek, dat
de inzichten van beide partijen
practisch op één lijn lagen, zo
dat na deze bespreking gehoopt
en verwacht mag worden, dat
de moeilijkheden uit de weg
geruimd zijn en er een goede
basis voor samenwerking is ge
vonden. Er zal een experiment
worden gehouden met een de
mocratische struktuur, waarbij
besturen, stafkrachten en vrij
willigers samen het beleid gaan
bepalen. De enige tijd geleden
aangeboden bemiddelings
diensten van enkele leden uit
de gemeenteraadscommissie
van c.r.m. zijn dus niet nodig
gebleken. De gemeenteraads
commissie zal wél uitvoerig
geinformeerd worden over de
gang van zaken.
Kalkarheffing
Het gemeenteraadslid L. Bei jen
(PPR/PSP/D'66) vindt dat de
gemeente Leiden zich, in haar
kwaliteit van electriciteit-ver-
bruikster, moet aansluiten bij
de Kalkar-weigeraars en het
voor de financiering van de
kern-reactor bestemde bedrag
derhalve apart moet voldoen.
Beijen heeft dit gisteravond naar
voren gebracht tijdens een ver
gadering van de gemeente
raadscommissie voor economi
sche aangelegenheden. Naar
zijn oordeel is een dergelijke
gedragswijze consequent omdat
de meerderheid van de gemeen
teraad zich in het verleden te
gen de kalkarheffing heeft uit
gesproken. Wethouder Van voor hen een speciaal terrein te
Aken heeft beloofd Beijens reserveren hoopt Van Aken dit
voorstel in het college van b. en probleem voor goed uit de we-
w. aan de orde te stellen. reld te helpen.
Terrein voor
autoslopers
Wethouder Van Aken heeft een
terreintje op het oog dat naar
zijn oordeel geschikt is om te
worden toegewezen aan am
bachtelijke autoslopers in Lei
den.
Welk terreintje dat is kon hij
gisteravond, tijdens een verga
dering van de gemeenteraads
commissie voor economische
aangelegenheden, nog niet zeg
gen. Wel deelde hij mee dat
volgende week de beslissing zal
vallen. Zoals bekend hebben de
kleine autoslopers vooral in het
Noorderkwartier de afgelopen
tijd veel overlast bezorgd. Door
Grof vuil
3e Havenstraat, le 2c en 3e
Gortestraat, Geregraeht, Leven
daal. Oranjeboomstraat. Cath-
rijnenstraat. Barbarasteeg, St
Jorissteeg, Koenesteeg, Nwe
Brugsteeg. Wielmakersteeg, Ho-
geweerd Watersteeg, Plantage,
Utr. Veer, Veerstraat.
De grof vuil wagen van de ge
meen telijke reinigingsdienst
komt morgen langs de volgende
straten in Leiden: Zoetcrwoud-
sesingel (van Lammenschans-
weg tot Hoge Rijndijk), v. d.
Brandelerkade Durieuxstraat,
T. Siegenbeekstraat, Rooden-
burgerstraat, de Mey van
Streefkerkstraat Cobetstraat,
de Ridderstraat, Thorbecke-
straat, Wasstraat, de Laat de
Kanterstraat, Cronestemkade,
P. J. Blokstraat, Frumlaan, de
Gijselaarstraat, Kernstraat,
Verdamstraat. Korevaarstraat,
Plantsoen 4c Binnenvestgracht,
Rijnstraat, Kraaierstraat, 2e en
Promoties
De heer B. Af. van UIdcn, als
uroloog verbonden aan het Sint
Laurentiuszickcnhuis in Roer
mond, is vanmiddag aan de
Leidse universiteit gepromo
veerd op een proefschrift geti
teld „De musculatuur van de
blaashals en de uretha poste
rior bij de man". Promotoren
waren de Leidse hoogleraren
Donker en Landsmeer. Voor
het onderzoek werd een subsi
die toegekend door de Stichting
„De Drie Lichten"
De heer B. Af. Bas, bio-chémikus
aan het R. K. Ziekenhuis De
Goddelijke Voorzienigheid in
Sittard, is vanmiddag aan de
Leidse universiteit gepromo
veerd op het proefschrift „Stu
dies on Coagulase-thrombin".
Promotor was prof. dr. H. C.
Hemker. Het ministerie van on
derwijs en Wetenschappen en
de Ncdcrlundse Hartstichting
verleenden subsidie voor het
onderzoek.
Telefooncel
gekraakt
Aan de Sophiastraat is deze week
wederom een telefooncel ge
kraakt. Het gcldbakje met een
vermoedelijke inhoud van
f 170 verdween en er werd een
schade van f 180 aangericht.
