mm
Paus: mens van oorsprong goed
en hij moet het weer worden
Mgr. Gijsen over drie
jaar ambtsuitoefening
Brahm's klavierconcerten
gespeeld door Brendel
KORTE METTEN
Jongerenconcilie
Taizè voortgezet in
beide Amerika's
Schubert
AllirdKrcndrl
Frits Lambrechts
in theater PePijn
LUCKY LUKE „DE GROOTVORST"
PAGINA 6
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 3 JANUARI 1975
„Verzoening, de weg tot
vrede" was het motto,
dat was meegegeven
aan de achtste Wereld-
vrededag, die door paus
Paulus op de eerste ja
nuari voor de katholie
ken is ingesteld.
In zijn toespraak op die dag,
waaraan wij in het kort aan
dacht hebben besteed, toonde
de paus zich vrij somber wat
betreft de kansen op vrede,
hetgeen hij verwoordde door
de vraag te stellen: „Neigt de
naald van de vredesbarometer
niet naar slecht weer?"
Zijn sombere verwachting
grondde de paus onder meer
op de verharding van de con-'
flicten tussen verschillende la
gen van de bevolking, op de
schrikwekkende bewapenings
wedloop en op de beangstigen
de toeneming van de georgani
seerde wereldmisdaad, die er
zelfs niet voor terugschrikt on-
schuldigen te bedreigen. Met
name hekelde hij het bende
wezen, hierbij duidelijk doe
lend op de Italiaanse Maffia
en de vendetta.
Herinnerend aan oorlogen en
guerrilla-akties in vele delen
van de wereld, vroeg de paus
zich af waar de rust en de
orde zijn gebleven, die vereist
is voor echte vrede. „De vrede
is" aldus de paus „de
kunst om eensgezind te zijn.
De vrede is de eensgezinde,
standvastige, vrije en gelukki
ge broederschap van de men
sen onderling". Daartoe is al
lereerst verzoening nodig,
waardoor de mens zijn blik
van uiterlijkheden richt op het
innerlijk. „Allereerst moet er
vrede zij^fin het hart van de
mens, dan slaagt hij er ook in
de wapens tot zwijgen te bren
gen".
De paus herinnerde aan zijn
woord tot de Verenigde Naties
in 1965: „De leermeesteres van
de vrede is de liefde", die alle
tweedracht en iedere afkeer,
huichelarij, onzekerheid en
egoïsme overwint Hij pleitte
voor een vorming en opvoe
ding, die niet als een soort
filosofie Van de geschiedenis
van kindsbeen af en via be
paalde boeken voorhoudt dat
geweld en stirjd nu eenmaal
nodig zijn in de samenleving
van de volken.
„Vooral de christelijke liefde
zal er in slagen om de giftige
en diepgewortelde wraaklust
uit de harten te rukken, alsme
de de neiging om met elkaar
„af te rekenen". Uit deze nei
ging ontstaan in de onderwe
reld als een kettingreaktie:
valse eerzucht en bloedvergie
ten, vergelding en vernieling.
Slechts de liefde kan er in
slagen het bendewezen, de
wraakzucht, zowel tussen indi
viduen als gemeenschappen,
en de stammenoorlogen te
overwinnen en iedere vorm
van nationale trots en rassen
waan aan banden te leggen.
Daarom zo besloot de paus
gaat hem in dit Heilig Jaar
de verzoening zo bijzonder ter
harte, want „de mens is oor
spronkelijk een goed wezen en
moet het weer worden".
President Moboetoe Sese Seko
van Zaire heeft het gods
dienstonderwijs in zijn land
verboden- De regering in
Kinsjasa heeft een reeks,
maatregelen uitgevaardigd,
waardoor de staat meer con
trole krijgt De theologische
faculteiten worden gesloten.
Het godsdienstonderricht
wordt vervangen door onder
wijs in burgerzin en politiek.
Kruisbeelden en andere reli
gieuze afbeeldingen moeten
uit alle openbare gebouwen
worden verwijderd en vervan
gen door het portret van de
president. Eerder had Moboe-
riaat voor de niet-christenen,
i Joseph Cuoq.
De russisch-orthodoxe pa
triarch van Moskou en geheel
Rusland, Pimen, heeft een uit
nodiging aanvaard om in de
loop van dit jaar een bezoek
aan de Verenigde Staten te
brengen. Hij zal gaan als lei
der van een delegatie van de
verschillende christelijke ker
ken in de Sovjet Unie. De
uitnodiging werd gedaan door
een delegatie van de raad van
kerken in de V.S. bij een be
zoek aan de Sovjet Unie.
Tot leden van het secretariaat
voor de eenheid der christenen
heeft paus Paulus benoemd de
kardinalen Joseph Paracattil
(India), Joseph Cordeiro (Pa
kistan), Narciso Jubany Arnau
(Barcelona) en de aartsbis
schoppen Mark Mihayo (Tan
zania) en Francis Arinze (Ni
geria). Tot consultor van het
secretariaat werden benoemd
prof. José Luis Gutierrez Gar
cia en het hoofd van de afde
ling Islam binnen het secreta-
Een Tibetaans geestelijk lei
der, Gyalwa Karmapa, brengt,
vergezeld door vijftien monni
ken, tot en met vandaag een
bezoek aan Nederland. Hij is
het hoofd van de Karma-Ka-
ryaschool van het Tibetaans
Lamaisme, een gewijzigde
vorm van het Boeddhisme en
woont in het vorstendom Sik
kim, een protectoraat van In
dia aan de grens van Chinees
Tibet. Op zijn rondreis door
vele westerse landen werd hij
naar Nederland uitgenodigd
door de theosofische vereni
ging, de Soefi-beweging, de
stichting Yoga Nederland in
Baarn en het Amsterdamse
meditatiecentrum Kosmos.
'De zwarte methodistenbis
schop Abel Muzorewa van
Rhodesië leider van de onaf
hankelijkheidsbeweging ANC,
heeft zijn bewegingsvrijheid
herkregen. Hij heeft inmid
dels in Zambia besprekingen
gevoerd met leiders van ande
re onafhankelijkheidsbewe
gingen. Bisschop Muzorewa
kreeg in 1970 beperkte bewe
gingsvrijheid opgelegd, omdat
hij weigerde zich neer te leg
gen bij de beslissing van de
regering het land te verdelen
in blanke en zwarte gebieden.
Kerk
en
wereld
Het jongerenconcilie, dat op
30 augustus bij de oecumeni
sche broedergemeenschap van
Taizé in Frankrijk werd geo:
pend, wordt momenteel voort
gezet in Latijns Amerika en
in de Verenigde Staten
Zo is een vierdaagse bijeen
komst gehouden in de krotten
wijken van Guadalajara in
Mexico. Jongeren uit geheel
Mexico hebben eraan deelge
nomen. Ook waren er jonge
ren uit andere Zuidamerikaan-
se landen en uit de Ver. Sta
ten.
Het „concilie der jongeren
vond plaats in de krottenwijk
Santa Cecilia, waar werkloos
heid, armoede en gebrek aan
medische verzorging alledaag
se problemen zijn. Ziel van het
jongerenconcilie warén de zo
genoemde „christelijke basis
gemeenschappen" uit de om
geving, die gezamenlijk probe
ren de grote problemen der
krottenwijken tot een oplos
sing te brengen.
Soortgelijke bijeenkomsten
van jongeren naar het voor
beeld van Taizé worden voor
bereid in andere Zuidameri-
kaanse landen en in de Ver
enigde Staten en Canada..
Mgr. Gijsen van Roermond,
heeft in een radio-uitzending
van de Regionale Omroep
Zuid in verband met het
vraagstuk van de abortus ge
pleit voor meer sociale aan
dacht voor de vrouw in nood.
Abortus, aldus bisschop Gijs-
sen, is een al te gemakkelijk
middel om noodgevallen op te
lossen. Bovendien werkt abor
tus de rechteloosheid van het
weerloze kind in de moeder
schoot in de hand.
•In een terugblik op drie jaar
ambtsuitoefening, zei mgr Gij
sen zich het meest te hebben
bezig gehouden met de vor
ming van de priesters in zijn
diocees. Hij zei het te betreu
ren, dat er weinig gelegenheid
was geweest, tot goed contact
met de Hogeschool voor Theo
logie en Pastoraat te Heerlen
die zich te weinig zou onder
werpen aan het gezag van de
kerk.
De belangrijkste aanleiding tot
het stichten van een semina
rie-opleiding in Rolduc vorm
de de spirituele vorming van
de priesterkandidaten die bij
de Hogeschool van Theologie
en Pastoraat volgens bisschop
Gijsen niet geschiedt volgens
de richtlijnen en normen van
de Heilige Stoel. Op de vraag
of hij niet al te streng het
kerkelijk recht toepast, ant
woordde hij, dat het kerkelijk
recht heilig is.
i Alfred Brendel
De eerste platenaanbeveling
voor 1975 in het genre van de
klavier-romantiek betreft Jo
hannes Brahms. Pianist Al
fred Brendel verscheen in de
catalogus van Philips met de
twee klavierconcerten; de op
name van het lste concert is
al een paar Jaar oud en tevens
de laatste plaat welke de in
1973 gestorven dirigent Hans
Schmidt-Isserstedt in de stu
dio liet maken van het onder
zijn leiding spelend Concert
gebouworkest. De Amster
dammers zorgen ook voor de
begeleiding in het 2de klavier-
concert,' maar nu onder bun
eigen dirigent Bernard Hai-
tink.
De klavierconcerten zijn ken
merkend voor de jonge en
voor de gerijpte Brahms. Het
eerste concert typeert de on
stuimigheid en onevenwichtig
heid in de tijd van Brahms'
nauwe relatie met Robert
Schumann. Het werd door de
toen 26-jarige componist ge
schreven onder druk van de
.tragische zelfmoordpoging van
zijn vriend Schumann en niet
minder onder druk van zijn
sympathie voor Clara Schu
mann, van wie het adagio -
enige rustpunt in het turbulen
te stuk - waarschijnlijk een
hoofdgedachte is.
Het 2de concert, ruim twintig
Op alle toeren
klinkt muziek
jaar later geschreven, toont
Brahms nog gerijpter dan in
zijn laatste symfonieën. De
muziek klinkt in diverse frag
menten nog hartstochtelijk,
maar de vormgeving is gaver
en meer beheerst. Het wonder
schone andante waar de obli
gaatcello feitelijk een tweede
hoofdrol speelt, behoort tot
het mooiste, in elk geval meest
ontroerende dat Brahms ge
schreven heeft.
Wie deze concerten goed kan
spelen, behoort tot de topklas
se van de pianistenwereld;
meesters als Gieseking, Arrau,
Rubinstein hebben er hun
grootste triomfen in gevierd.
Van de generatie na hen herin
neren we ons mooie uitvoerin
gen door Geza Anda en Aske-
nazy; Alfred Brendel kan zich
naast hen scharen; hij weet
zowel de pathos als lyriek, en
bovendien ook de bij Brahms
vaak aanwezige Slavische in
slag in zijn vertolkingen tot
hun recht te laten komen.
De plaat met het 2de concert
(no 6500-767) vinden we de
mooiste van de twee; wellicht
omdat naar ons gevoel Hai tink
het Concertgebouworkest nog
beter meekrijgt dan Schmidt-
Isserstedt op no 6500-623 pres
teert. Het 'allegretto waarmee
het 2de concert besloten
wordt, is wel een prix-de-dis-
que waard. Het is bij de solo
concerten van Brahms eigen
lijk het enige stuk dat hele
maal „heiter" is.
Dat wordt ook door Brendel
uitmuntend gerealiseerd.
G. v.L.
Zeepost
Met de volgende schepen kan zeepost
worden verzonden. De data, waarop
de correspondentie uiterlijk ter post
moet zijn bezorgd, staan, tussen
haakjes, achter de naam van het
schip vermeld.
Argentinië: ms „Naumburg" (7 janua
ri), ms „Memling" (8 januari); Aus
tralië: ms „Moreton Bay" (9 januari);
Brazilië: ms „Naumburg" (7 januari),
ms „Memling" (8 januari); Canada:
ms „C. P. Voyageur" (10 januari);
Indonesië: ms „Thüringia" (6 janua
ri); Israël: ms „Swindregt" (10 janua
ri); Japon: ms „Tokyo Express" (9
januari); Ned. Antillen: ms „Mercu-
rius" (8 januari); Nieuw-Zeeland: 2
x per week via Engeland; Suriname:
ms „Mercurius" (8 januari); Verenig
de Staten van Amerika: ms „S. L.
Market" (8 januari); Z.-Afrika (Rep.)
m.i.v. Z.-W.-Afrika: ms „Montena-
ken" (8 januari); ms „S. A. Zebedie-
la" (10 januari).
PAULUS DE BOSKABOUTER EN DE BUITENBORREL
L-63: Oehoeboeroe kon niet meer tot beda- borrel kon en toen werkte het ook nog niet nou maar op", waarschuwde fauius,
ren komen. Breeduit zat hij te schateren; eens werkte perfect, dat zie „straks krijg je nog een lachstuip." „Die,
de tranen sprongen hem uit de uitleogen. le toch siste Eucalypta beledigd tussen heb ik al," riep Oeroeboeroe en hij liet zich
„Een buitenborrel", snikt hij, „in tijden twee Plaat)es door. „Anders zat ik hier snikkend voorover vallen, „ik - hik - kan
heb ik - hik - hoep - niet zoiets mals toch niet?" „Ooooh. hou op", smeekte Oe- „iet meer!"
gehoord. En die heks die niet buiten een hoeboeroe, „ik zou er trots op zijn. „Pas
Markten
VEEMARKT UTRECHT (2 jan.)
Aanvoer: totaal 3876, weekaanvoer
4119, runderen 856, vette kalveren 4,
graskalveren 62, nuchtere kalveren
947, schapen en lammeren 902, var
kens boven 100 kg 226, varkens be
neden 100 kg 2, biggen 809, bokken
en geiten 8, slachtrunderen ca. 625.
Prijzen: (in guldens) slachtkoeien
(resp. extra, le, 2e en 3e kwal.) 5,75-
6,25, 5.35-5,55, 4,45-4,75, 4,25-4,45, stie
ren 5,60-6.35. worstkoeien 3,70-4,30,
vette kalveren 4,00-5,00. nuchtere
kalveren 1,30-1,70, slachtzeugen
(resp. extra, le en 2e en 3e kwal.)
1,90-1,95, 1,85-1,90, 1,80-1,85, 1,60-1.70,^
slachtvarkens (resp. extra, le. 2e en
3e kwal.) 2,30-2,40, 2,25-2,30, 2,20-2,25,
2,15-2,20, melk- en kalfkoeien 1225-
1975, kalfvaarzen 1100-1750, vare
koeien 800-1350, pinken 675-1050,
stieren 1250-2275, graskalveren 325-
675, nuchtere kalveren 50-80, nuchte
re kalveren voor fok en mesterij
zwartbont 130-255, roodbont 240-300,
vette schapen 140-180, vette lamme
ren 155-230, drachtige varkens 400-
550, schrammen 90,00-112,50, biggen
75-90, geiten 20-80. Overzicht: (resp.
handel en prijzen) slachtrunderen
willig, even hoog, melk- en kalf
koeien willig, prijshoudend, jongvee
rustig, prijshoudend, vette kalveren
rustig, hoger, nuchtere kalveren
kalm, prijshoudend, nuchtere kalve
ren voor fok en mesterij willig, prijs
houdend, varkens willig, niet veel,
prijshoudend, schrammen en biggen
willig, even hoger, geiten rustig, iets
laser
EIERPRIJZEN BARNEVELD (2 jan.)
Aanvoer 2.575.500 stuks (volgens
veilinglijst 1.600.980 stuks), stemming
redelijk. Prijzen: (in guldens per 100
stuks) eieren van 50 g. 9,11-9,90, 55
EIERVEILING (2 jan.) - Aanvoer
1.130.730 stuks, stemming redelijk.
Prijzen: (in guldens per 100 stuks)
eieren van 51-52 g. 9,45, 56-57 g.
10,12, 61-62 g. 10,76, 66-67 g. 11,49.
EIERMARKT (2 jan.) Aanvoer ca.
2.750.000 stuks, handel redelijk, (prij
zen resp. in guldens per 100 stuks
en guldens per kg) eieren van 50-54
g. 10,25-10,55, 2.05-1.95. eieren van
57-61 g. 10,75-11,20, 1,89-1,84, 64-67 g.
12,00-13,25, 1,88-1,98. Witte eieren van
60-67 g. 0,10-1,50 per 100 stuks lager.
Frits Lambrechts brengt samen met pianist Wim v.d. Meeberg
;een reeks voorstellingen van zijn nieuwe programma „Van embryo
tot politicus" in het Haagse theater PeP.ijn. Hij begint hiermee
op donderdag 9 januari cn dan gedurende heel jan. de laatste
drie dagen van de week, alsmede op zaterdag 1 febr.
Frits Lambrechts toont zich in zijn solo-programma's altijd bijzon
der strijdbaar. Hij strijkt hierbij velen zozeer tegen de haren in,
dat er tijdens zijn programma's vaak mensen weglopen. Voor
sommige mensen is dit reden om de voorstellingen van Frits
Lambrechts te „bezoeken.. Zij willen dit ook wel eens meemaken.
Frits geeft de weglopers, terwijl zij de zaal verlaten, meestal gelijk.
Hij onderbreekt soms zelfs zijn optreden om het heengaan te laten
geschieden zonder dat anderen iets van het programma missen.
Frits Lambrechts is een sterk sociaal bewogen man en kan daar
in de meest krasse taal uiting aan geven. Zijn kritiek en sarcasme
verklaart hij uit eerlijk mededogen met de mens in verdrukking.
Kunst en kunstenaars
In Pander Kunstcentrum aan
de Haagse Wagenstraat wordt
van 9 januari t/m 1 februari een
tentoonstelling gehouden van
assemblages, objecten, foto's, te-,
keningen en schilderijen van
Jurjes de Haan.
De Nederlandse Kunstkring
houdt van 4 t/m 19 j&nuari een
wintertentoonstelling van wer
ken der leden in Panorama Mes
dag, Zeestraat 65-b, Den Haag.
De Rotterdamse musicoloog dr.
J. Daniskas is, vanwege zijn
grote verdienste voor de kerk
muziek, benoemd tot Ridder in
de Orde van Sint Silvester. Dr.
Daniskas - niet katholiek- was
van 1954 tot 1974 rijksinspecteur
voor het muziekonderwijs in
Nederland en heeft bijzondere
Prof. dr. Marius Flothuls heeft
het voorzitterschap aanvaard
van de Nederlandse afdeling
van de Internationale Gustav
Mahler Gesellschaft. Dit voorzit
terschap was na het overlijden
van prof. dr. Bernet Kempers
onbezet.
Concertpianist Dnlël Wayen-
berg^zal op 3 feburari door de
Udense carnavalsstichting 'De
Knoerissen' geridderd worden
in de 'Orde van de Grote K'.
Wayenberg is de tweede Neder
lander (na Gré van Swol-Brou-
wenstein). die de vijfjaarlijkse
prijs krijgt.
SUSKE EN WISKE DE POEZELIGE POES
