V .v»'
Doek valt in Goa over
bijzondere verering van
Franciscus Xaverius
Priestervraagstuk meer
kwalitatief dan kwantitatief
KORTE METTEN
LUCKY LUKE „DE GROOTVORST''
DONDERDAG 12 DECEMBER 1974
LEIDSE COURANT
l'AGINA 9
Het Katholiek Sociaal Kerke- bredere pastorale zorg, komen het godsdienstig en kerkelijk
lijk Instituut heeft In zijn me- de verhoudingen anders te lig- meeleven van jonge katholieke
morandum over de ontwikke- gen. gezinnen kan worden bevor-
ling van het aantal priesters Het Kaski wijst cr in dit ver- derd. Dit klemt des te meer,
in Nederland (zie onze krant band op, dat naast de deelne- omdat van een groot aantal
van gisteren) nog een nabe- ming aan de sacramenten een ionge gezinnen in Nederland
Dit jaar zullen honderddal-
kenden pelgrims naar Goa aan
de westkust van India trek
ken om er, waarschijnlijk
voor de laatste keer, het stof
felijk overschot te bekijken
van de grote missionaris,
Franciscus Xaverius.
Na zijn dood, 400 jaar geleden,
is het lichaam van Franciscus
betrekkelijk ongeschonden be
waard gebleven, hoewel het
wel gekrompen en donkerder
geworden is. Toch hebben de
kerkelijke autoriteiten van de
voormalige Portugese enclave
beslist dat het dit jaar de laat
Paus Paulus de Derde en ko
ning Jan de Derde van Portu
gal zonden hem als missiona
ris naar de Portugese overzee
se gebieden in het Verre Oos
ten met als standplaats Goa.
Hij reisde tien jaar lang door
Ceylon, Japan, Malakka, Ma
leisië, Indonesië en Kanton, de
poort van een geisoleerd, maar
hoogbeschaafd China.
Waarschijnlijk was Franciscus
gefascineerd door de bescha
ving en cultuur van het Chine
se keizerrijk dat door de ber
gen van Mongolië, de wouden
van Birma en de zee van elke
invloed van buiten „gespaard"
chermheilige tegen allerlei
dekten, en Goa groeide uit tot
een belangrijk bedevaart
soord.
A.an het stoffelijk overschot
van Franciscus ontbreekt de
rechterarm. Naar verluidt be
vindt die zich in Rome waar
heen zijn lichaam, ten tijde
van het proces dat aan de
ïeiligverklaring voorafging,
werd gebracht om te bewijzen
dat dit inderdaad aan de ont-
linding had weerstaan.
De pelgrims zullen dit jaar het
ichaam niet kunnen aanra-
ken, wat tot dusver wel mocht-
De stoffelijke resten van de
heilige zullen in een kristallen
kist liggen in een basiliek in
het oude stadsgedeelte van
Goa, een rustige, schilderachti
ge buurt met oude kerken en
kloosters.
In de stad zijn maatregelen
getroffen om de duizenden be
zoekers te ontvangen. Speciale
voedselvoorraden werden aan
gelegd en alle schoolgebouwen
werden klaargemaakt als
ovemachtingingscentra. De
kinderen kregen twee maan
den vrijaf.
KERK
EN
WERELD
schouwing gewijd aan de in
dit memorandum verstrekte
gegevens. Het kwam ln dit
memorandum onder meer tot
de slotsom, dat de helft van
de 1839 parochies in Neder
land over vijftien jaar niet
meer volledig over een eigen
zielzorger zal kunnen beschik
ken.
In de nabeschouwing zegt het
Kaski, dat er niet van een
direct tekort aan priesters kan
worden gesproken, wanneer
men de landelijke cijfers over
de priesters plaatst tegenover
het aantal praktiserende kath
olieken. Plaatselijk bekeken
echter of in het kader van een
andere vorm van betrokken
heid bij het kerkelijk en gods
dienstig leven is ontstaan, di
zich uit in meedenken en mee
doen met de pastoraal
Het Kaski beklemtoont da
ook, dat het priestervraagstu
minder een kwantitatief dar
een kwalitatief vraagstuk is
waarbij onder meer de leeftijc
van de priesters een belangri,
ke rol speelt. Van groot bel an
wordt onder deze omstandig
heden de opleiding van de jon
gere priesters en pastoral
werkers, alsmede de wijze
waarop zij ingezet worden.
In zijn aanbevelingen beklem
toont het Kaski de vraag hot
een der ouders niet katholiek
is. In het westen is dit bij de
helft der katholiek gehuwden
het geval.
Voor de nieuwe vormen van
deelneming aan het kerkelijke
leven zal niet altijd en priester
beschikbaar behoeven te wor
den gesteld. Een pastorale
werker zou daar zijn taak kun
nen overnemen. Vandaar dat
het Kaski pleit voor een nau
we binding tussen bisdommen
en theologische opleidingen.
In het kader van de verrui
ming van het ambt van kerke
lijke bedienaar past evenzeer
het tot priester wijden van zo
genoemde „beproefde man
nen", die gehuwd zijn. Of
ste keer zal zijn dat het li
chaam vertoond wordt, omdat
de algemene toestand van het
stoffelijk overschot tekenen
van verval vertoont
Franciscus Xaverius werd bij
gezet in een kathedraal in Goa
in een met zilver, marmer en
jaspis versierde graftombe.
Franciscus de Yasu Xavier
stamde uit een adellijke fami
lie uit het Spaanse Navarra.
bleef. In 1552 begaf Francis
cus zich opnieuw op weg naar
China. Nadat hij drie maan
den tevergeefs gewacht had
het Chinese vasteland te mo
gen betreden, stierf hij op 2
december 1552 op het eiland
Sjang Tsjoeang voor de Chine
se zuidkust bij Kanton.
Op 15 maart 1554 werd zijn
lichaam naar Goa terugge
bracht. De geruchten die de
Het bekende Franse veertien- duizend in het buitenland,
daagse tijdschrift „Informa- specialiseert zich in diepte-ln-
tions Catholiques Internatio- formatie over de ontwikkelin-
nales", dat ook een uitgave in gen in het christendom
de Nederlandse taal heeft,
verkeert in financiële moei- Paus Paulus heeft mgr. Gijsen
lijkheden. Over 1973 bedroeg van Roermond een geschenk
particuliere audiëntie op
woensdag 20 november aan
mgr. Gijsen om zo meldt het
informatiebulletin van het bis
dom Roermond nog eens
zijn hartelijke verbondenheid
met de priesteropleiding te
Rolduc te benadrukken.
Voor de eerste keer sinds de
Reformatie is kort geleden een
katholieke dienst gevierd op
de protestantse bisschop voor wetenschappelijke studie wor-
Thüringen dr. Ingo Braec- den vrijgegeven,
dein. Van beide zijden werd De theologische hogeschool
de gebeurtenis gekarakteri- van de gereformeerde kerken
seerd als „dag van de achter- in Kampen bestaat honderd
laaide isolatie, als dag der jaar. Aan de hogeschool stude-
verzoening en als uitdrukking ren 412 studenten, onder wie
van de wederzijdse waarde- zesentwintig buitenlanders uit
ring". Canada, Zuid-Afrika, Duits-
Alle documenten ter voorbe- land, België en Australië,
reiding van het tweede Vati- in het kader van de democra-
schoon dit nog niet van onmid
dellijke urgentie is, sluit het
Kaski niet uit, dat het in be
paalde gebieden of in bepaal
de situaties gewenst kan zijn
deze mogelijkheid in overwe
ging te nemen. In het licht van
een pluriforme ambtsvervul
ling vindt het Kaski, dat het
pastoraat gediend lijkt met de
inschakeling van die priesters,
die wel uit de volledige ambts
rijs. In de Franse hoofdstad
maakte hij kennis met Igna
tius van Loyola en werd hij lid
van de groep van zeven waar
uit de Sociëteit van Jezus ont
stond. Franciscus werd pries
ter gewijd in Venetië in 1537.
die de missionaris verricht
had tijdens zijn leven en de
ongeschonden toestand van
zijn lichaam di*oegen bij tot
zijn heiligverklaring op 24 no
vember 1683. Franciscus ver
wierf faam als genezer en be-
Dank zij steun van de uitge
versgroep „La Vie Catholi
que" heeft het blad het hoofc
nog boven water kunnen hou
den. Het blad, dat een oplag
heeft van dertigduizend exem
plaren, waarvan ruim twaalf
narie van Rolduc. Het cadeau
bestaat uit de „Codex Vatica-
1 nus Graecus" een facsimile-
uitgave van het Nieuwe Tes
tament in het Grieks (vierde
eeuw). De paus heeft het ge
schenk overhandigd tijdens de
lange tijd heeft doorgebracht
De apostolisch administrator
van Erfurt, mgr. Hugo Aufder-
beck droeg in de kapel een
heilige mis op voor de kath
olieke gemeenschap van Eise
nach, in tegenwoordigheid van
caans concilie zijn vrij gege- tisering zal in de loop van
ven ter inzage. Paus Paulus is volgend jaar het college van
daarmee tegemoetgekomen hoogleraren worden vervan-
aan verzoeken van bisschop- gen door een hogeschoolroad,
pen en wetenschappers. Regel waarin behalve hoogleraren
is, dat geheime stukken eerst ook studenten en administra-
elf jaar na afsluiting van de tief personeel zitting zullen
Detrokken gebeurtenissen voor hebben.
die zich nog duidelijk willen
engageren met het kerkelijke
dienstwerk.
(het memorandum no. 199 kan
besteld worden bij het Kaski
in Den Haag, Paul Gabriel-
straat 30 raison van 4.50).
Sportprogramma
BETAALD VOETBAL
Eredlvlslo
FC Amsterdam-FC Twente, Roda JC-
Telstar, Feyenoord-Wageningen, Go
Ahead Eagles-NAC, FC Utrecht-Excel-
sior, Haarlem-Sparta, AZ67-MW, De
Graafschap-FC Den Haag, PSV-Ajax.
Eerste divisie
FC WV-Volendam, SC Cambuur-SW,
NEC-SC Amersfoort, Willem ll-PEC, FC
Groningen-SC Veendam, Vitesse-FC
Dordrecht. Fortune SC-FC Den Bosch,
FC Vlaardingen-Heerenveen, Heracles-
Helmond Sport.
JEUGD BV
Eerste klasse
FC Den Bosch-PSV, Volendam-NEC, FC
Amsterdam-Wagenlngen, Feyenoord-
PEC, GA Eagles-NAC, FC Utrecht-De
Graafschap, FC Den Haag-Ajax.
Tweede klasse
A: FC Twente-SC Cambuur, Telstar-^C
Amersfoort, Haarlem-Vitesse, Heracles-
AZ'67, Heerenveen-SC Veendam. B:
Eindhoven-Willem II. SW-Roda JC. FC
Dordrecht-FC WV. Helmond Sport-FC
Vlaardlngen, Excelsior-Fortuna SC,
AMATEURS
Hoofdklasse
A: EDO-Hermes DVS, CW-UVS, Pa-
pendrechtSDW, Gouda-Zilvermeeu-
wen, Elinkwijk-Unltas, De Spartaan-
Rood Wit (A). RVC-AFC; B: Drachten-
Quick (N). Ensch. Boys-Achilles '12, De
Treffers—Haaksbergen. Emmen-EDE,
Velocitas-CEC, Hubert Sneek-SC Erica.
Rheden-Weber Germanlcus; C DESK-
De Valk. SVN-RKC, TOP-Voerendaal.
Almania-RBC, Cae-
Eerste klasse
B: DHL-Xerxes, DHS-LFC, LENS-Zvyijnd-
recht, HION-Wilhelmus, Roodenburg-
VUC, EBOH-HOV.
Tweede klasse
A: VELO-Verburch, Texas/DHB-Blauw-
Zwart, Randstad Sport-DHC, RKAW-
Teijlingen, Lugdunum-Olympia, Naald
wijk—Schevenlngen; B: COAL-De MUS-
SCHEN, DRL—Slikkerveer, DEH—Spar-
taan'20, Fluks-CKC, Leonidas-Neptunus.
Derde klasse
A: VEP-ESDO, LDWS-HBS, HW-Woer-
den, SC Lisse-GSV, Quick fH)ONA,
VOC—Bodegraven; B. RKDEOVDL,
HellevoetsluisDSO.FIakkee-RKWIK,
Excelslor'20Celeritas, Laakkwartler-
Vredenburch, TOGB-Alblasserdam; C:
VFC-Westlandia, DCV-Schiedam, St.
Volharden-DCL, RAVA-Hillegersberg,
ADS-Nieuwenhoom, VIOS-VCS; D:
RCD-Overmaas, Sliedrecht-Oud Beijer-
land, SVW-'s-Gravendeel- Emma-Leer-
dam Sport. EDS-DBGC, Dubbeldam-
RFC.
Vierde klasse
A: Van Nispen-Altior, Foreholte-SJZ,
Bernardus-Hlllegom, WSB-RIjpwete-
ring, UDO-SVLV, ASC-VTL; B: Voor-
burg-Alphen, BMT-Spoorwijk, Wippol-
der-Tonegido, St. Voorwaarts-SJC, DO-
COS-Delfia, PDK-Archipel; C: Wasse-
naar-Rijswijk, De Oolevaars-Postalla.
Delft-Hoek van Holland. SVDP-BEC.
QDB-Paraat, RKSVM-GDA; D: Oranje
plein-De Postduiven, Den Hoorn-WP,
burg.
E: Moerkapelle-UNIO, Haastrecht-WSE-
Donk-Groeneweg, Nleuwerkerk-St.Lode-
wljk, Waddinxveen-Moordrecht, RKNSV-
Stolwijk.
ZATERDAG KNVB
Eerste klasse
A. SDVB-GVW, Spakenburg-Actief Am-
CSVD-Quick Boys, Noordwijk-Benne-
kom, Zwart Wit'28-Excelsior (M), 's-Gra-
venz.SV-Spijkenisse; B: WOG-Huizen,
Go Ahead (K)-SHO, Elim-OWIOS. NSW-
RWH, NSVV-RWH, De Zwerver-Heer-
jansdam, WHC-Hollandscheveld, DOVO-
IJsselmeervogels.
A: SC Voorne-De Zwervers, Ter Leede-
DOTO. Zuidland-PPSC, ASWH-WHS,
SSS-De Meeuwen, SIZO-RCL; B: HBSS-
Lunteren, IJmuiden-Nunspeet, Gei
noord-Zwaluwen VI, Rijsoord-Jodan
Boys, Zuidvogels-CJW. Marken-ZCFC.
WEST II
Derde klasse
ingen-DUNO, MW'27-'s-Gra-
JAC-Sportver.'35, Loosdui-
ïen-Koudekerk, Maasdijk-Rijnsb. Boys;
3: HOV—Rozenburg, Barendrecht-Nw.
A: Randstad Sport-LYRA, SVOW-TOGR,
DEVJO-Monster, Oegstgeest-ARC,
TAW-Lis5er Boys, Schoonhoven-TSB;
B: Hoekse Boys-DSO. Scheveningen
Naaldwijk, Semper Altius-Die Haghe,
Reeuwijk-DSVP, Hlllegersberg-Omas,
Unicum-SVPTT; C: Bolnes-ZBVH, SNS-
GOZ, Zevenhoven-Hermandad, Wield-
recht-Stellendam, Heinenoord-Lombar-
dijen^ Strijen-Capelle; D: Arkel-NBSW,
Schelïuinen-Maasdam, Haatten-WNC,
Streefkerk-Groot Ammers, Asperen-
ASH, GJS-Pelikaan.
HAAGSE VOETBAL BOND
Zondagcompetltlo
Hoofdklasse
Westerkwartier-De Flamingo's, Quick
Steps-Duindorp SV, Concordia-Oranje-
Blauw, VDS-Wit Blauw. DWO-Ollveo.
OSC-GSC.
Eerste klasse
A: DUNO-De Jagers. De Valkeniers-
CWP. SEP-LYRA, RCDH-NLS DZS-WIK.
Dynamo'67-HDV, B. NIVO-TEDO, DVC-
BTC, SOA-GONA, SVH-Zwart Blauw.
Groen Wit'58-Trlomph, Quintus-Taurus.
Tweode klasse
Robin Hood-DHBRK, GDCPH-De Ade
laars, Maasstraat-GS Azzurri, Tamuvo-
na-SVS'70, Marathon-Toofan, BBW-
WVS.
ZATERDAGCOMPETITIE
.Hoofdklasse
Nat. Nederlanden-DORR, Holland
Sport'32-DVC, Te Werve-SEV. VCS-RAS,
Verburch-KMD, Duinoord-Honseleredljk.
Eerste klasse
De Jagers-ASSO, SVGEB-Nootdorp,
PVS-SVGW, HPSV-PGS, Wassenaar-
KSD, Ec-So-Escher Boys.
A: VELO-Blauw Zwart, Marine-Quick
Steps. ESC-Prov^H, Bizon-ANWB.
GDA-SML'46; B: Tonegido-HTSV, FC
Waalsdorp-D.vJ., DHL-Taurus, CWP-
BSC'68. GONA-NSEM.
Waterpolo
2e klasse A heren: DSZRZV (zo.
15-11 17.15 uur OverboschjS De Rijn
Die Haghe; Gouwe—BZPC; NayadeD-
WR; MZPC—Kroosduikers.
Vr. 13/11 20.00 uur zwembad Maurlts-
kade; sneltoernooi HZPC. (met: VZC/-
Rltmeester; Zijl/LGB en AZPC).
VOLLEYBAL
Eredivisie dames: Octopus—Chlco-
pee/AEC, Orion DGaggenau, Dynamo
A-Van Houten VCH, Lycurgus-DVC,
Raak SFC-Utrecht SV, heren; Bouwlust
O—Starlift BV, Interlance Zaan—Van
Houten VCH. Goudse Verz. VC—Robot
VCT, LycurgusGerard de Lange RC.
Gaggenau—Hofnar GG. Raak SFC—US.
warden, Utrecht—Phllidor Leiden,
DD—Charlois, eerste klasse B: SMB
VAS/ASC, ASV—DD II, Memo II—Rotter
dam, Europoort—Zutphen, Spange-
BASKETBALL
Eredivisie dames: White Stars—Trans
RZ, Deltal loyd—AMVJ, DEO—Fortur
heren: ASVU/Amsterdam—Gerard
Lange, BS Leiderv—Deltalloyd.
MICROKORFBAL
Hoofdklasse A: SwiftAllen Weerbaar
(12/12), DKODZKV (14/12), De Dena-
nlden—Blauw Wit, Deto—AKC, hoofd
klasse B: Ons EibernestRust Roest
(14/12), Archipel—Asko. Westerkwartie
r—Wordt Kwiek, LutoHet Zuiden,
overgangsklasse B: Die HagheKVS
(14/12). WWMDO WO (14/12), Naa-
sReady, SamosDos'46, overgangs
klasse C: PernixExcelsior (14/12), Fi
des Pacta—HKV, Rapldltas—Oost Am-
hem, De AlgemeneSteeds Hooger,
overgangsklasse D Kinderdijk—Pams
(14/12), PKCPSV (14/12). Trekvogels/-
14/11 20.00 uur Overbosch: krlng-
fstrijden, 2e A-programma, zo 15/11
30 uur Morgenstond: kringwedstrlj-
i, 4e B-programma
Deetos, OECFortune.
Dames hoofdklasse; Idem HellasS-
W/HMS, Walcheren—Zeeburg, Slttar-
diaDVO. Attlla—Mora Swift. Qulntu-
e—AMC/NIloc, eerste klasse B; Bax/Fo-
reholte—PSV, EBHVVelo, Actief—For-
tuna, EHV—SVM, Animo—Ancora. he
ren hoofdklasse St Meteoor—V en L
(14/12), Slttardla—PSV, AHC'31Olym-
pla H, Hermee—E en O, ESCARaak
Swift, eerste klasse B: Idem Hellas-S-
wlft H, Intornos—Haringman. EMM
Blauw Wit, Holl/Sport/Ver—Mora Swift,
Pius X—Ancora.
Markten
KAASMARKT WOERDEN (11 dec.)
Aanvoer 2 partijen. Prijzen in gul
dens per kg: 5,40. Handel Rauw.
VEEMARKT DEN BOSCH (11 dec.)
Aanvoer: totaal 10.035, runderen
2925, graskalveren 285, vette kalve
ren 77. nuchtere kalveren 4228, scha
pen en lammeren 1586, slachtvar-
kons 904, lopers 30 en slachtrunde-
ren 1816. Prijzen: (in guldens) melk
en kalfkoeien 1275-2350, gulste
koeien 925-1475, kalfvaarzen rood
bont 1550-2325, zwarbont 1200-1875,
klamvaarzen 1275-1575, gulste vaar
zen 1150-1475, pinken 675-1075, gras-
kalveren 365-675, nuchtere kalveren
voor fok en mestorij roodbont 175-
325, zwartbont 145-275, weidescha-
pen 95-135, lammeren 80-120, vaar
zen (resp. Ie, 2e kwal.) 5,60-6,15, 4,65-
5,45, koeien (resp le, 2e en 3e kwal.)
6,00-6,35, 5,70-5,90, worstkoeien 3,90-
4,50, vette kalveren (resp. le, 2e en
3e kwal.H.65-4,95, 4,40-4,60, 4,00-4,25,
nuchtere slachtkalveren 1,25-1,55,
slachtzeugen (resp. le, 2e en 3e
kwal.) 2,03-2,08, 1,98-2,03, 1,90-1,96,
alachtvarkens 2,22-2,32, vette schn-
pen 125-170, vette lammeren 135-180.
Overzicht: (resp. Aanvoer, handel en
prijzen) melk- en kalfkoeien minder,
redelijk goed, vrij vast, guiste koeien
tamelijk groot, matig, prijshoudend,
jongvee minder, stug, goed gehand
haafd. vette kalveren kort, levendi
ger, hoger nuchtere kalveren groot,
iets gunstiger, stevig gehandhaafd,
schapen en lammeren even minder,
rustig, weinig verandering, slachtvee
groot, iets williger, stijf, duurder,
slachtzeugen normaal, vrij goed,
prijshoudend.
Rembrandt-etsen ontdekt in Estonia
In Estonia in de Sovjet Unie hebben specialisten
in de bibliotheek van de Tartu-universiteit vier
etsen van Rembrandt ontdekt. De belangrijkste
ontdekking is een Moederportret (linksboven), dat
in 1628 vervaardigd is. Het is n.l. een afdruk van
een tweede instantie gewijzigde ets. Bij de eerste
staat waren de lijnen vn de kleding slechts vaag
opgezet, bij de tweede had hij correctie en meer
details in de etsplaat aangebracht. Verder kwamen
aan het licht een zelfportret flinks beneden) en
twee afdrukken van een 'schreeuwende man'.
Met de volgende schepen kan zeepost
worden verzonden. De data, waarop
de correspondentie uiterlijk ter post
moet zijn bezorgd, staan, tussen
haakjes, achter de naam van hot
schip vermeld.
Argentienië: ms „Norwid" (18 decem
ber); Australië: ms „Discovery Bay"
(18 december); Brazilië: ms „Nor
wid" (18 december); Canada: ms „C.
P. Voyageur" (17 december); Chili:
ms „Cd de Guayaquil" (13 decem
ber); Indonesië: ms „Bovoria"
december); Israël: ms „Sally" (16
december) en ms „Darüa" (17 decem
ber); Japan: ms „Cardigan Bay" (16
december). Kenya. Oeganda Tanza-
nië: ms „Muurice Delmas" (18 de
cember); Ned. Antillen: ms ..North
Countess" (16 december); Nieuw
Zeeland 2x per week via Engeland;
Verenigde Staten van Amerika: ms
„S. L Market" (18 december);
Z-Afrika (rep.) ms „Cape Blanco"
(16 december); m.i.v. Z-W- Afrika ms
„Swcllendam" (20 december).
PAULUS DE BOSKABOUTER EN DE BUITENBORREL
L-47: „Alsjeblieft," riep de heks, terwijl ze nende Krakras natuurlijk zonder moeite had lag hij al machteloos op de grond. „Wil jjj
de mand met de mug erin triomfantelijk aan kunnen inhalen, als Eucalypta niet bliksem- mc wel eens onmiddellijk direct dadelijk
Krakras overhandigde, „breng dit onmidde- snel een fasso tevoorschijn had getoverd, meteen losmaken!" buvul hij. Maar Eucalyp-
4ijk naar Paulus, want daar heb ik die mug Oehoeboeroe werd in de vlucht gevangen en ta gilde „Loop muur wat je kan, Krakras.
voor opgeleid!" „Dat zul je wel laten, min voor hij begreep wat er met hem gebeurde. Ik hou die ouwe uil wel zolang in bedwang!'
of meer," riep Oehoeboeroe, die de wegren-
SUSKE EN WISKE DE POEZELIGE POES
