Besluit vervanging
starfighter nog
niet gevallen
Morgen debat
in Lagerhuis
over doodstraf
MOEILIJKE PERIODE
JAPANSE PREMIER
CcidoeGomant
Zeker 1000 doden door
moord in Mozambique
Sociale uitkeringen omhoog
de beste wensen
zijn op tijd
Verlenging
levensduur
van mens
Vredeling: olieinstallaties beschermen
Bestuur van enorme
fraude beschuldigd
DINSDAG 10 DECEMBER 1974
LEIDSE COURANT
PAGINA 9
(Van onze correspondent Roger Simons)
Londen Sinds de recente bomaanslagen in
Birmingham, die het leven gekost hebben aan 20
jonge mensen, zinnen de Britten op wraak. Hun
eerste reactie was een nieuwe wetgeving, die het
bestaan van de IRA verbiedt, arrestaties verge
makkelijkt en deportaties mogelijk maakt. Een
deel van de Britten vindt dit echter niet genoeg.
Het eist bloed.
Om bloedig wraak te kunnen
nemen, moet de afgeschafte
doodstraf opnieuw ingevoerd
worden. Kort na de bomaan
slagen in Birmingham begon
in politieke kringen een cam
pagne onder het motto: „De
doodstraf voor terroristen, die
gemoord hebben".
De socialistische minister van
justitie, Roy jenkins, is echter
scherp gekant tegen het ge
bruik van de galg. Hij Weiger
de te beslissen dat terroristen'
opgeknoopt zouden worden.
Onder conservatieve druk zag
hij zich evenwel verplicht te
beloven, dat het Lagerhuis
spoedig zou mogen debateren
over het nut van de doodstraf
als afschrikmiddel voor terro
risten en andere misdadigers.-
Dit debat vindt morgenavond
plaats. Het wordt gevolgd door
een vrije stemming, wat bete
kent, dat alle afgevaardigden
mogen handelen naar hun ge
weten. Zij zullen debateren
over een motie tegen herinvoe
ring van de doodstraf. Bedoel
de motie werd ingediend door
het socialistische lagerhuislid
Brian Walden, in wiens kies
district de vreselijke bomex
plosies van Birmingham ge
beurd zijn. Walden betreurt
het gebruik van politieke ter
reur, maar hij gelooft niet, dat
de doodstraf het geschikte ant
woord is.
Zijn motie wordt gesteund
door honderden socialistische
en conservatieve afgevaardig
den. Ruim 100 conservatieven
en 1 liberaal hebben evenwel
een amendement ingediend,
dat de doodstraf eist voor ter
reurdaden waarmee een
moord gepleegd werd. Men
verwacht, dat in dit debat al
lerlei passies zullen loskomen,
die een weerspiegeling zijn
van wat de Britse man in de
straat nu vaak zegt, namelijk
dat de Ierse terroristen uitge
roeid zouden moeten worden.
Het solidari-
teitscomité voor
Joden in
Sowjet Unie
heeft gisteren
bij de Russi
sche ambassa
de in Den Haag
gedemon
streerd voor
vrijlating van
een 35-tal Rus
sische Joden.
Het comité zal
deze aktie ge
durende de he
le week voort
zetten, en zater
dagavond bör
sluiten met een
manifestatie bij
de ambassade.
Gisteren namen
ongeveer veer
tig mensen deel
aan de demon
stratie.
STOCKHOLM (Reuter) De
- Belgische Nobelprijswinnaar
professor Eso Albert Claude
heeft op een persconferentie in
Stockholm gezegd dat biologen
bezig zijn met studies om de
levensduur van de mens te kun
nen verdubbelen. „Maar ik
hoop niet dat wij methoden vin
den om de mens het eeuwig
leven te geven. Dat zou slechts
over-vervuiling van onze pla
neet tot gevolg hebben".
Zijn collega Christian de Duve,
ook van de universiteit van
Leuven, kreeg de vraag te
beantwoorden of de weten
schap in staat is een mens te
maken. „Bedoelt u een mens
maken uit het niets? Nee, dat
kunnen we niet. We ke.nnen de
structuur van het menselijk li
chaam, maar dat betekent niet
dat we alle onderdelen kunnen
maken".
BRUSSEL (AP-ANP) - De Noorse minister van defen
sie Alv Jakob Fostervoll heeft een persbericht ont
kend als zouden de regeringen van Noorwegen,
Denemarken en Nederland reeds hebben besloten
een Amerikaans gevechtsvlieguig te kopen ter ver
vanging van de verouderde Starfighter.
„Het is gewoon niet waar," zo zei
Fostervolle tegen verslaggevers
nadat hij de vergadering van de
Eurogroep in het hoofdkwartier
van de NAVO te Brussel had
geleid.
Het bewuste persbericht was af
komstig van het Oslose dagblad
„morgenbladet". Eerder had
het Nederlandse ministerie van
defensie in Den Haag het Noor
se krantenbericht al als „non
sens" gekwalificeerd.
Minister Vredeling van defensie
heeft gisteren op de vergade
ring van de Europese NAVO-
landen die lid zijn van de euro-
groep, de bescherming van de
installaties voor de winning van
olie en gas in de Noordzee en
aangrenzende wateren aan de
orde gesteld. Op zijn voorsel zal
de Eurogroep bestuderen hoe Nederland staat met dit stand-
orussel tijdens het
leg het nederlandse standpunt
ten aanzien van het terugdrin
gen van de rol van de tactische
nucleaire wapens uiteengezet
Hij heeft verklaard dat volgens
het standpunt van de Neder
landse regering deze rol moet
worden beperkt, een standpunt
dat minister v.d Stoel van bui-
tenalndse zaken later deze
week uiteen zal zetten in de
NAVO-raad.
Nederland meent dat het terug
dringen van de rol van de tacti
sche nucleaire wapens in Euro
pa bij de NAVOlanden kan bij.
dragen tot het doorbreken van
de impasse waarin de onder
handelingen te Wenen tussen
Oost en West over wederzijdse
troepenvermindering zijn ge-
deze bescherming vooral tegen
terroristische aanslagen tech
nisch en politiek kan worden
geregeld. Gedacht wordt aan
samenwerking bij bijvoorbeeld
het bewaken van platforms en
pijpleidingen door vliegtuigen
en schepen.
Minister Vredeling heeft voorts in
punt alleen in Europa en onder
vindt alleeen steun via de Ame
rikanen die eveneens vinden
dat de tijd is gekomen te bezien
of door het terugdringen vai
vol der tactische nucleaire
pens in Europa de impasse bij
de besprekingen in Wenen kan
worden doorbroken.
TOKIO (DPA) Japans nieuwe
minister-president, Takeo Miki,
heeft gisteren een „kabinet van
de concentratie" gevormd na
dat hij door het parlement met
een absolute meerderheid tot
regeringsleider was gekozen.
Vertegenwoordigers van alle
belangrijke groeperingen in de
regerende liberaal-democrati
sche partij (LDP) kregen in zijn
kabinet ministersposten.
Vice-premier is Takeo Foekoeda
(69) en minister van buitenland
se zaken is Kiitsji Mijasawa
(55). Het Japanse parlement
koos de 67-jarige Miki een
politicus van de „oude garde"
met 278 van de 483 uitge
brachte stemmen tot Japans
twaalfde premier na de oorlog.
Vier tegenkandidaten van de
oppositie hadden met het oog-
op de absolute meerderheid
van de LDP geen kans.
)e nieuwe regeringsleider ziet
zich geplaatst voor een berg
van problemen, zoals een hol
lende inflatie van 26 procent;
de recessie deed de economi
sche groei van 11 procent (in
1972) dalen tot onder nul. De
sociale conflicten spitsten zich
toe. Aan deze problemen wist
Tanaka niet het hoofd te bie
den. Hij werd tensslotte door
rijn partij in verband met be
schuldigingen inzake corruptie
ten val gebracht
Na de periode van eerzucht op
het gebied van de buitenlandse
pplitiek, economisch machts
vertoon en plannenmakerij
voor de binnenlandse politiek
riet de situatie er voor Miki
somber uit Aan hem
kwijnende vertrouwen
kiezerskorps in de LDP door
een „politiek var
geweten" terug te
Een beeld .van de drukbezochte persconferentie die
gisteren gehouden werd in de Bloemenhovekliniek in
Heemstede. In het midden achter de tafel voorzitter Paul
de Cloet.
Direkteur Bloemenhove vervangen
HEEMSTEDE Het bestuur van
de abortuskliniek Bloemenho
ve in Heemstede, heeft gisteren
een verklaring uitgegeven over
de gerezen moeilijkheden met
vijf, inmiddels geschorste me
dewerkers. Deze „vijf hebben
later op een eigen persbijeen
komst hun eigen visie op de
zaak gegeven.
De vijf medewerkers hebben het
bestuur beschuldigd van een gi
gantische fraude (er werd een
bedrag van twee en een half
miljoen genoemd), het aanne
men van steekpenningen, het
voeren van een chaotische
boekhouding en voorts hebben
zij persoonlijke beschuldigin
gen gericht aan de direkteur, F.
Kause. Na deze beschuldigin
gen rijn de medewerkers ge
schorst Later legden rij een
aantal eisen op tafel.
Onder andere werd geëist dat de
behandelprijzen omlaag zouden
gaan. Besloten is om de prijzen
te verlagen van 400 tot 350 gul-
_den. Volgens het bestuur was
daartoe echter al eerder, voor
het conflict ontstond, toe beslo
ten. Ook de artsenhonoraria
rijn herzien. Dit behoorde even
eens tot het eisenpakket Bo
vendien heeft direkteur Kause
plaatsgemaakt voor een inte
rim-voorzitter. Aan verdergaan
de eisen, zoals het instellen van
een nieuw bestuur, met buiten
staanders als leden, kon het.
bestuur niet voldoen. Het pro
test van de geschorste artsen is
er op gericht de abortuskliniek
uit de commerciële sfeer te ha
len. i
Mevr. Sadat
schreef aan
Israëlische
moeder
TEL AVTV (AFP) De
echtgenote van de Egypti
sche president, mevrouw
Jehan Sadat, heeft een per
soonlijke brief geschreven
aan de Israëlische me
vrouw Ruth Liss die in de
oktober-oorlog haar zoon
verloor.
Mevrouw Sadat beant
woordde hiermee een open
brief die mevrouw Liss in
een Israëlisch blad had ge
publiceerd waarin rij aan
dringt op Isrhelisch-Arabi-
sche verzoening.
„Ik heb uw open brief met
de grootste aandacht gele-,
zen en ik deel het verdriet
van een moeder die haar
zoon heeft verloren. Voor
mij is elke Egyptenaar die
op het slagveld is gevallen;
als een zoon die ik verloren
heb. Mijn grootste wens is
dat het woord „oorlog" uit
de woordenschat van het
Midden-Oosten verdwijnt".
T ur ks-Cyprioten
willen eigen staat
NICOSIA (AFP) Vertegen-
woordigers van de Turkse Cy
prioten hebben gisteravond op
een door hun leider Rauf Denk-
tash geleide bijeenkomst zich
uitgesproken voor een onafhan
kelijke turks-cypriotische staat
op het noordelijke deel van het
eiland.
De desbetreffende resolutie is ter
goedkeuring voorgelegd aan de
regering in Ankara. Volgens
goedingelichte kringen in Nico
sia zal de Turkse regering haar
toestemming niet geven daar
het voorstel in strijd is met de
politiek van eerbiediging van
de integriteit en
teit van Cyprus.
Het een noch het ander
VERBOLGEN OVER DE ONWIL van een meerderheid in de
Kamer om de rittende regering te volgen in haar plannen tot
grondwetswijziging, heeft onze minister van Binnenlandse Zaken
maandag de kreet geslaakt, dat het wel lijkt alsof de grondwet
waarom ons politieke bestel nu draait, de beste ter wereld is.
Een rethorische vraag: zelfs Thorbecke zou die niet meer bevesti
gend beantwoorden, als het hem gegeven was nog zijn mening te
geven. De kwestie is alleen, dat menigeen van mening is, dat op
belangrijke onderdelen deze regering het fundament waarop onze
samenleving politiek en staatkundig staat, nog onvolmaakter wil
maken dan het al is.
Laat de minister maar op de oecumene letten; die lukt ook niet
als de éne partij probeert haar geloof aan de andere op te dringen.
N.A.V.O. geen ruilobject
VOOR LINKSE PARTIJEN van het gemengd type als P.v.d.A. is
de mate waarin Nederland bereid moet zijn voor militaire veiligheid
offers te brengen geen gemakkelijke zaak. We schatten de moeilijk
heidsgraad ervan ongeveer even hoog als die van belastingpolitieke
vraagstukken in de christen-democratische groep. De problematiek
wordt nog ingewikkelder, omdat sommige linkse politici ook niet
geloven in de Westeuropese samenleving, voor welke militaire
veiligheid de veiligheidsgordel dient te blijven.
Het wordt voor het socialistische partijbestuur geen gemakkelijke
zaak om het komend voorjaar te houden congres in goede banen
te houden. Als poging hiertoe moet beschouwd worden de voorlopi
ge uitspraak van het P. v.dA. -bestuur, dat onder bepaalde
voorwaarden het lidmaatschap van de N.A.V.O. niet ter discussie
moet worden gesteld. Toch zien we helaas geen reden om
te geloven dat de socialistische partij hiermee uit gevaarlijk „3e
weg"-vaarwater gebleven is.
WANT BEPAALDE GELUIDEN uit het P.v.d.A.-kamp wekken de
indruk, dat men daar de N.A.V.O. en afspraken over andere
veiligheidsvraagstukken goeddeels als ruilobject voor medewerking
van andere partijen aan het realiseren van belangrijk geachte
punten uit „Keerpunt 1972" beschouwt.
Even weinig houvast geeft een opvatting zoals ondermeer
polemoloog oorlogsdeskundige dr. Hylke Tromp verkondigt dot
uit de N.A.V.O. stappen gevaarlijk is, omdat Amerika onze natie
economisch onder druk kan zetten. Ons interesseert veel meer de
druk van Rusland en Warschau-pact-landen waaronder we beslist
komen te staan, als de Nederlandse regering zich zou losmaken
van het Atlantisch Bondgenootschap. De dag waarop in ons
parlement daarvoor een meerderheid te vinden zal zijn, kan
bijgetekend worden op de lijst van trieste gevallen, dat een natie
de democratie krijgt welke ze op dat moment verdient
EN EEN LAND MET de spreekwoordelijk geworden „smalle
marges" zal de beslissing over de politieke koers die binnen en
buiten de grenzen gevaren moet worden, afhankelijk blijven van
compromissen. Maar er zijn een aantal zaken waarvoor het gezonde
verstand van onze ervaren democratische politici mogen verhoeden,
dat die als ruilobject gebruikt gaan worden.
Alle fouten in het verre en nabije verleden door het Westen
gemaakt, nemen niet weg dat de democratie nog wel een ideologie
bezit, die verdient in stand gehouden en gepropageerd te worden.
Maar dan is het op zijn vriendelijkst gezegd onverstandig do,
garanties, welke bedoelde ideologie niet kan missen, als wisselgeld
in de achterzak te steken voor eventueel gebruik op internationale
conferenties en/of binnenlands politiek overleg.
Weeroverzicht
DE BILT Langs de zuidflank
van een depressie voor de kust
van Noorwegen blijft het ko
mende etmaal koude en onsta
biele polaire lucht naar Neder
land stromen. Boven de Noord
zee komen in deze lucht buien
tot ontwikkeling, die landin
waarts drijven. De temperatu
ren komen daarbij overdag niet
veel hoger dan 6 of 7 graden.
De polaire lucht was vanmor
gen al doorgedrongen tot diep
in Frankrijk en Duitsland en
dringt nog steeds verder het
vasteland binnen. Langs de
Franse en Italiaanse Rivièra
worden middagtemperaturen
gemeten van 14 graden, langs
de Spaanse Middellandse Zee
kust van ongeveer 16 graden.
Vooruitzichten: Af en toe buien
met middagtempcratueen van 4
tot 7 gr.
Weersvooruitzichten in cijfers:
Voor donderdag: Aantal uren
zon: 0 tot 4
Min. temp.: omstreeks 3 graden.
Max. temp.: omstreeks 6 graden.
Kans op een droge periode van
minstens 12 uur: 60 procent
Kans op een geheel droog etmaal:
30 procent
sn.
jn.
ar*
h. bow.
gch. bow
h. bow.
NEW YORK (Rtr) - Portugese en Rhodesische soldaten
zijn verantwoordelijk voor het martelen en doden
van tenminste duizend Afrikanen in West-centraal
Mozambique in de laatste drie jaar van de onafhan
kelijkheidsoorlog, zo blijkt uit een V.N.-rapport dat
gisteren in New York is gepubliceerd.
(Van e
r verslaggevers)
Den Haag Met ingang van 1 januari gaan
de uitkeringen van de sociale verzekeringen
omhoog. Het betreft hier de wettelijk voor
geschreven halfjaarlijkse aanpassing aan de
loonontwikkeling, een stijging van onge
veer 5,3 procent.
De A.O.W. voor gehuwde bejaarden gaat
omhoog van 863,— tot 909,— per maand,
voor ongehuwde van 609,50 tot 641,50.
De A.W.W. voor weduwen met kinderen
wordt verhoogd van 863,— tot 909,— per
maand, voor weduwen zonder kinderen van
609,50 tot 641,50, voor wezen tot 10 jaar
van 197,— tot 207,50, voor wezen van 10
tot 16 jaar van 289,50 tot 305,—, en voor
yezen van 16 tot 27 jaar van 377,50 tot
397,50 per maand.
De kinderbijslagen voor het 2e en 3e kind
wordt verhoogd van 242,58 tot 255,06 per
kwartaal, voor een 4e en 5e kind van 323,70
tot ƒ340,86, voor een 6e en 7e kind van
ƒ358,02 tot ƒ376,74 en voor een 8e en elk
volgend kind van ƒ396,24 tot ƒ417,30. Als
gevolg van de bevriezing van de kinderbij
slag voor het eerste kind blijft deze gehand
haafd op 164,58 per kwartaal.
De uitkeringen krachtens de WJLO„ die zijn
ingegaan vóór 1 januari 1975, zullen per deze
datum worden verhoogd met 5,33 procent
Ook het maximum dagloon, waarnaar de
uitkeringen en premies ingevolge de W.A.O.,
de ziektewet en de werkloosheidswet wor
den berekent gaat omhoog, van 155,70 tot
164.—.
Er zijn ook nu weer maatregelen getroffen
om de premiestijging voor de ziekenfonds
verzekering voor bejaarden te beperken en
de inkomenspositie van de minst-draag
krachtige bejaarden te verbeteren. Met in
gang van 1 januari zullen gehuwde bejaar
den met een inkomen tot ƒ11.558 per jaar
en voor ongehuwde bejaarden met een inko
men tot 8.023 de premie met 18,per
maand worden verlaagd.
Om te voorkomen dat bejaarden als gevolg
van het hogere A.O.W.-pensioen de bejaar
denverzekering moeten verlaten, dan wel in
een hogere inkomensklasse zullen vallen,
wordt ook de toelatingsgrens en de premie-
inkomensgrenzen voor de verschillende klas
sen van de bejaardenverzekering opgetrok-
De verzekerden in de bejaardenverzekering
zullen voor 1975 de volgende premies ver
schuldigd zijn:
ongehuwden: inkomensklasse tot 8.023,
maandpremie 18,20; inkomen van 8.023
11.220, premie 36,20; inkomen 11.220
12.230, pemie 72,40; inkomen 12.230
14.088, premie 90,50; inkomenrvf 14.088
15.945, premie 90,50. Gehuwden: inko
men tot 11.220, maandpremie 18,20; inko
men 11.220 11.558, premie ƒ54,40;
inkomen 11.558 12.230, premie ƒ72,40;
inkomen 12.230 14.088, premie 90,50;
inkomennV 14.088 15.945, premie
126,75.
Voor de vrijwillig verzekerden, die onder
de reductieregeling „premie vrijwillige zie
kenfondsverzekering" vallen, blijft de pre
miestijging door een rijksbijdrage beperkt
van 36,40 tot 41,85 per maand. De inko
mensgrens voor deze groep wordt voor 1975
op 14.950 per jaar vastgesteld.
In het kader van de algemene wet bijzonde
re ziektekosten gelden met ingang vein 1
januari de volgende bedragen: voor onge
huwden wordt het minimaal ter vrije beste
ding overblijvende bedrag verhoogd van
188,tot 193,per maand; de eigen
bijdrag van 421,50 tot 448,50 per maand.
Voor echtparen zijn deze verhogingen res
pectievelijk van 376 tot 386,per maand
en van 487 tot 523,— per maand.
De vorige Portugese regering, die
vastbesloten was haar Afri
kaanse kolonies ondanks Afri
kaanse guerrillasuccessen te
behouden hetgeen in opril 1974
leidde tot de militaire machts
overneming in Lissabon, had
ontkend dat massamoorden
hebben plaatsgegrepen. Het
VH.-rapport stelt ook het be
staan van een dorp Wiriyamoe
vast waar ongeveer 200 mensen
werden gedood, hoewel de vori
ge Portugese regering had ont
kend dat een dorp van die
naam bestond.
Het nieuws over massamoorden
dook vorig jaar voor het eerst
op, toen een Britse rooms-kath-
olieke priester getuigenverkla
ringen publiceerde van Spaan
se confraters die uit Mozambi
que waren gevlucht
Behalve van het vermoorden van
bevolkingen van gehuchton,
maakt het V.N.-rapport gewag
van het martelen van zwangere
Afrikaanse vrouwen, het toe
passen van de elektrische-sch-
hokbehandeling, gedwongen
verhuizing van bevolkingsgroe
pen en het verstrooien van ge
zinnen. Portugal gaf Rhodesi
sche soldataen blanco volmacht
Mozambique te betreden en
guerrillastrijders te achtervol
gen, aldus het rapport De Rho-
desiërs doodden vele mensen,
ook kinderen, in de streek van
Moecoemboera.
Multatuliprijs 1974
voor Anton Koolhaas
Amsterdam - Het bestuur van
de stichting Amsterdams Fonds
r de Kunst heeft de Multatu
liprijs - 1974, groot 6000.- toe
gekend aan Anton Koolhaas
r diens roman "Vanwege een
tere huid". De adviescommissie
bestond uit de heren Pierre H.
Dubois, Rob Nieuwenhuys en
J.J. Peereboom.
De commissie is van oordeel dat
Anton Koolhaas, "wiens dieren
verhalen sinds lang een ruime
kring van bewonderaars von
den, zich in dit boek heeft weten
te verheffen boven de beperkin
gen van een op zichzelf respec
tabel genre door het te intcgro-
gern in een realisme, dat duide
lijk dient te worden onderschei
den van wat doorgaans als zo
danig wordt aangeduid".
