(Wip
GRIEKSE
KROON
IN
DE
SMELT
KROES
WAT
DOEN WE
MET
ONZE
SPAAR
CENTEN?
(Van onze correspondent David Tonge)
ATHENE Mijn kracht is de liefde
voor m"n volk, luidt de Griekse konink
lijke spreuk. De afgelopen weken is in
Griekenland een vurige campagne be
gonnen voor de beproeving van deze
liefde met het oog op het referendum dat
morgen wordt gehouden over de terug
keer van koning Constantijn. In het
raam van deze campagne zijn drie roya
listische kranten in omloop gebracht.
Verscheidene gepensioneerde generaals
trokken de provincies in om namens
Constantijn te spreken. Dertig royalisti
sche organisaties staken plotseling de
kop omhoog.
Ze vestigden zich in kantoren waar een
sfeer heerst die het midden houdt tussen
een militair bal en een tuinfeest. Een van
deze organisaties heeft zelfs een kantoor
gevestigd in het nu lege tijdelijke hoofd
kwartier van de Verenigde Linkse Partij,
waar veertien dagen geleden de commu
nisten de monarchie als anachronistisch
betitelden en koning Constantijn per
soonlijk aanvielen omdat hij de toonaan
gevende rol zou hebben gespeeld in het
opzetten van de fascistische tirannie. De
in beroering gebrachte erfenis van de
huidige koning blijkt o.m. hieruit dat het
referendum van morgen het zevende zal
zijn over de Griekse monarchie, sinds
1833 toen de monarchie aan Griekenland
werd opgelegd door de grote mogendhe
den.
Vier koningen voor Constantijn waren
verplicht geweest Griekenland om bin
nenlandse politieke redenen te verlaten.
Er waren weinig tranen te zien toen
ex-kolonel Papadopoulos Griekenland op
1 juni 1973 tot republiek uitriep. Vele
Grieken gaven toen de schuld aan de
interventie van de koning in de parle
mentaire regering in de periode
1965—1967 waarmee hij de weg vrijmaak
te voor de kolonels. Anderen vielen hem
aan omdat hij de kolonels zijn onwillige
zegen heeft gegeven, of beschouwden de
monarchie als een anachronisme, dat tot
verdeeldheid leidde.
Nu echter krijgt Constantijn steeds meer
steun. Vele Grieken stemmen misschien
in met de studenten die deze week
schreeuwden „gooi de troon in de vuilnis
bak", maar de resultaten van de onlartgs
gehouden parlementsverkiezingen toon
den de conservatieve stemming aan die
in de lucht hangt
Een niet bekend gemaakt opinie-onder-
zoek dat niet zo lang geleden werd gehou
den toonde aan dat de resultaten van de
volksstemming af kunnen hangen van de
mensen die nu nog niet weten waarop
ze hun stem zullen uitbrengen.
De royalisten willen graag hun pogingen
de onbesliste stemmen te werven be
schrijven als ongeordend en amateuristi
sch. Ze tellen opnieuw hoeveel arme
Grieken in de avond naar hun kantoren
zijn gekomen en vragen om afbeeldingen
van de koning „met het gouden lint er
om".
Een opmerkelijk campagnelied weidt uit
over de romantische aspecten van de
monarchie. Het lied heeft de titel „Kom
terug adelaar". Het gaat over de sterren
die verloren zijn gegaan toen de koning
vertrok, en als het door velen gezongen
wordt klinkt het als het koor van het
Rode Leger: „Keer terug, breng vreugde
Koning Constantijn. Over zijn terugkeer naar Griekenland wordt morgen een referendum gehouden.
terug, adelaar van vrede, ware leider van
de vrijheid". Het lied eindigt met de
opwekking tot de strijd aan het adres van
de koning: „Houdt het zwaard in je hand,
jij berijder van de overwinning, held van
de zeeën, onze zon, onze koning. Het land,
de zee en Cyprus wachten op je, zoals
de heilige Maagd op jou wacht om voor
haar neer te knielen".
Sommige Griekse kranten die zich beroe
pen op de angst voor een internationale
Dit is ontkend, maar de Griekse scheep
vaartkringen hebben wel bijgedragen
aan de campagne. Geconfronteerd met
aanvallen op Constantijn en de monar-
vakvereniging van monarchen, hebben chie, hebben de royalisten pogingen ge-
junta", en „de held van het verzet" voor
te stellen en afgezien van de talrijke
communistische vluchtelingen in het bui
tenland, en de volledige afwezigheid van
enig Grieks bloed in de aderen van de
telg uit het huis van Glucksburg als
de enige Griek, aan wie het niet toege
staan werd om terug te keren sedert de
ondergang van de junta. De royalistische
kranten hebben ook geantwoord op be
schrijvingen van zes paleizen van de
koning en zijn grote fortuin. De kranten
meldden kortweg: „De koning is niet
rijk".
De oppositiepartijen zijn heftig tegen de
monarchie uitgevallen. Mavros, de leider
van de Centrum eenheid, dringt aan op
een type republiek als West Duitsland
voor Griekenland. Papandreou en de
communisten pleiten tegen de monarchie
met het argument dat zij altijd de basis
van de buitenlandse belangen in Grieken
land is geweest
„De Amerikanen, de Britten, de CIA,
dezelfde boosaardige krachten die de
junta hebben opgericht werken voor
de terugkeer van de koning", luidde de
kop in een communistische krant Herin
neringen aan het aandringen van Chur
chill op de terugkeer van de monarchie,
na de oorlog zijn hiervoor een verklaring,
zelfs als tegenwoordig zowel de Ameri
kaanse als de Britse ambassades onoffi
cieel benadrukken dat de koning hier een
verdeeldheid zaaiende factor is geweest
Premier Karamanlis heeft geweigerd par
tij te kiezen in de volksstemming. Hij
heeft dit ook zijn ministers verboden,
hetgeen betekent dat sommige royalisten
zich alleen maar bij het kabinet zouden
kunnen aansluiten na de volksstemming.
Karamanlis zelf had aanzienlijke per
soonlijke problemen met de koninklijke
familie in de periode 1962-63, in het
bijzonder met koningin Frederika die
van Pruisische afkomst is en nu in India
verblijft waar ze al enige tijd aan het
mediteren is.
Karamanlis is onbevooroordeeld op het
punt van de terugkeer van de monarchie.
De omvang van zijn overwinning bete
kent dat sommige Grieken van mening
zijn, dat ze een monarchie zoals de Scan
dinavische zouden prefereren boven een
Griekse republiek la Giscard en de
koning heeft gezegd dat hij zou accepte
ren dat zijn uitvoerende macht wordt
beperkt
Nostalgie werkt natuurlijk in zijn voor
deel, zoals misschien ook de toenemende
reactie tegen de overmatig heftige cam
pagne die door de liberale krant Vima
wordt gevoerd. De krant beschrijft de
monarchie als een oorzaak voor „ver
deeldheid, flagrante onwettigheden, ge
welddadige vooringenomenheid, onder
ontwikkeling en onderwerping aan bui
tenlanders".
Royalisten werpen hiertegen op dat de
tijden zijn veranderd, maar ze vertéllen
uitvoerig de verhalen van mensen, die.
vragen waarom de royalistische kranten
duurder zijn dan de andere kranten en
aan wie dan wordt verteld: „Je weet toch
zeker wel dat de koning duur is". Zijn
belangrijkste paleis dat in het midden
van Athene staat is onlangs opnieuw
geschilderd.
(Copyright The Guardian)
(Van een onzer verslaggevers)
Amsterdam "Waar blijf ik met mijn
spaarcentjes?". Dat is vandaag de dag
een knellende vraag voor iedereen die
maar een beetje geld heeft dat hij wil
behouden voor slechtere tijden. Vooral
de man (of de vrouw) die een betrekke
lijk klein kapitaal heeft, blijft vol aarze
ling staan op het kruispunt van de
beleggingsmogelijkheden: wat is nu npg
een veilige weg om de inflatie vóór te
blijven?
De wegwijzer met het opschrift 'aande
len' zal hij meteen al de rug toedraaien.
Misschien omdat hijzelf door financiële
schade wijs is geworden. Of anders om
dat hij wel gezien heeft, welk een ramp
zich heeft voltrokken boven de hoofden
van anderen die twee. drie jaar geleden
deze weg onbekommerd zijn ingeslagen:
de helft van hun bezit is in die luttele
jaren weggesmolten.
Toch zijn er beleggingsexperts die vinden
dat de koersen op het ogenblik zo laag
zijn 'dat je de mensen bijna zou aanraden
nu aandelen te kopen'. Zij menen, dat in
het huidige koersniveau een stuk angst
voor een wereldomvattende crisis zit ver
weven die niet helemaal door de feitelijke
vooruitzichten wordt gerechtvaardigd. En
wie nu aandelen koopt, de Nederlandse
internationals bijvoorbeeld, zou weieens
een aardige slag kunnen slaan (temeer
omdat speculatiewinst belastingvrij is).
Maar het blijft een gok, voegen ze eraan
toe.
En de Nederlander die door spaarzaam
heid een klein kapitaal heeft weten te
vergaren, houdt er niet van om daarmee
te gokken. Dat is bekend. Wat dan? Je
geld gewoon op de (spaar) bank laten
staan? Dat betekent onder de huidige
omstandigheden, dat het kapitaaltje qua
koopkracht slinkt - niet alleen omdat de
spaarrente vaak niet kan opboksen tegen
het inflatiepercentage (11 12), maar ook
omdat de fiscus een deel van die rente
opeist, en een groter deel naarmate het
inkomen hoger is.
In het nauw gedreven tussen de zich
versnellende geldontwaarding, de pro
gressieve tarieven van de inkomstenbe
lasting en de netto vrijwel onrendabel
geworden beleggingsmerites ter beurze
zijp er nogal wat mensen die uitwijken
naar de aankoop van een'eigen huis. En
dat is dan ook het beste wat je iemand
kunt aanraden, is het oordeel van een
beleggingsdeskundige van de Algemene
Bank Nederland wie wij het pfobleem
voorleggen.
Zijn advies: koop een huis, desnoods met
honderd procent financiering (mits het
inkomen maar toereikend is om de lasten
van aflossing en rente te dragen uite
raard). Dat kan vooral voor mensen met
wat hogere imkomens een aantrekkelijke
zaak zijn. Als vuistregel geldt dat de
fi§cus de helft van de hypotheekrente
betaalt
We leven in een tijd, dat het vaak voorde
liger is om schulden te maken, dat wil
zeggen: geld te lenen, dan om geld te
hebben. Veel Nederlanders hebben er
Postzegels en munten... zorg dat je er verstand van hebt.
echter moeite mee om zich in de schulden
te steken. Als ze iets willen kopen, sparen
ze er liever eerst voor. Dat doet natuur
lijk wel deugdzaam aan, maar of zo'n
houding ook verstandig is in deze tijd
van voortschrijdende inflatie, is een twee
de.
De ABN-man geeft het voorbeeld van
twee pasgetrouwde paartjes, die tien jaar
geleden allebei een huis wilden kopen.
Het ene paartje leende een voor toenmali
ge begrippen fors bedrag en kocht me
teen een woning. Het andere stel wilde
de koopsom van een huis eerst netjes bij
elkaar sparen. En wat zien we nu? Het
eerste paar zit lastenvrij of met geringe
lasten in een riante woning, terwijl het
andere duo in een schamel optrekje nog
steeds ijverig aan het sparen is
Overigens zijn het niet alleen de mensen
met een bescheiden banksaldo die bij
voorkeur opteren voor een woning. Wie
drie jaar geleden een miljoen bezat,
kocht effecten. Maar wie nu een miljoen
heeft, gaat -'gewoon uit een beetje defai
tisme, het geld is straks toch niks meer
waard redeneert- ie', aldus onze zegsman
van de ABN - zich in een mooi huis
installeren. Dat hij vervolgens gaat aan
kleden met antieke meubels (waarde
vast...) en goede schilderijen (idem). En
als hij dan nog wat geld overheeft, koopt
hij briljanten, maar dan wel briljanten
in de vorm van b.v. oorbellen voor zijn
vrouw. Zo'n man plukt van zijn 'beleg
ging* ook nog een niet weg te cijferen
immaterieel rendement: hij woont plezie
rig, hij geniet van zijn meubeltjes en
schilderijen en heeft een tevreden vrouw.
Het kopen van een huis of het beleggen
in aandelen zijn uiteraard niet de enige
mogelijkheden om je spaarcentjes te in
vesteren. Experts benadrukken echter,
dat absolute zekerheid om risicoloos zo
danig te beleggen dat men de inflatie
vóórblijft nooit kan worden geboden. Be
leggen, hoe dan ook, is altijd een kwestie
van risico's nemen. Wie zekerheid boven
alles stelt, zal dan ook de voorkeur geven
aan een termijnspaarrekening. Een va
riant vormen de spaarbiljetten of rente-
spaarbrieven met uitgestelde rente
a.h.w.), die een fiscaal voordeel kunnen
bieden voor hen die binnen de looptijd
met pensioen gaan.
Dan zijn er natuurlijk ook nog de obliga
ties. Deze markt wordt wat actiever nu
de rentestand daalt. Koop je een obligatie
die laag genoteerd staat, dan kun je het
geluk hebben dat - ie wordt uitgeloot
(kassa...). Een leuk object voor de
kleine belegger die zich niet al te grote
risico's kan permitteren, is de converteer
bare (d.w.z. tegen een aandeel inwisselba
re) obligatie. Maar goede converteerbare
obligaties zijn erg schaars geworden.
De- kleine belegger heeft eigenlijk niet zo
gek veel mogelijkheden. Het kopen van
grond bijvoorbeeld is bijna niet mogelijk
voor kleinere bedragen. Edelstenen? Toe
gegeven, er worden in ons land nu veel
meer briljanten gekocht dan vroeger,
maar vrijwel uitsluitend door grote beleg-
Goud? Ja, goud is vrijwel de enige beleg
gingsmaterie waar men de laatste jaren
goud aan heeft kunnen verdienen. De
goudprijs, die zes jaar geleden nog 35
dollar was, is vooral de laatste drie jaar
fors gaan stijgen en haalde onlangs het
rekordbedrag van 185 dollar. Maar in
tegenstelling tot Frankrijk (met zijn zo
veel langere inflatie-ervaring, want die
spreekt hier een woordje mee) wordt in
Nederland, waar de goudhandel in 1968
is vrijgekomen, bijna geen goud gekocht.
Goud geldt voor niet-beroepsmatige be
leggers als een moeilijke materie. Vooral
omdat de goudwaarde niet economisch
gefundeerd is, maar veel meer een imagi
naire waarde heeft, ten dele bepaald door
psychologische factoren, ten dele door de
Zuidafrikaanse regering. Maar als de hui
dige inflatiepsychose zo doorzet, kan het
met het goud nog jarenlang goed gaan.
Munten en postzegels zijn een waardevas
te belegging gebleken, maar toch is hier
een waarschuwing wel op zijn plaats. Wie
zijn spaarcenten in postzegels of munten
gaat steken, moet er verstand van hebben
of zorgen dat - ie er verstand van krijgt
Of zoals onze zegsman het uitdrukt: 'Je
moet er dan wel je hobby van gaan
maken, want anders word je belazerd bij
het leven.' De onervaren postzegelverza
melaar kan in handen vallen van een
handelaar die hem b.v. zijn collectie af
troggelt voor iets meer dan de helft van
de cataloguswaarde. En bij munten wor
den leken vaak het slachtoffer van ver
valsingen en naslagen.
Wat op het ogenblik veel wordt gesigna
leerd, is dat mensen voor vrij grote som
men goederen kopen waarvan ze ver
wachten dat die binnenkort duurder zul
len worden (en als dit gebeurt, hebben
ze prijsstijging 'verdiend'). Ze 'beleggen'
hun spaargeld in standaard- consumptie
goederen die men altijd nodig heeft en
financieren zodoende een voorraad die
vroeger bij de winkelier lag. Zoals de
grote man vlucht in het goud, zo vlucht
nu de kleine man in suiker en aardappe
len.
En over de kleine man gesproken: spe
ciaal voor hem heeft de bekende Hon
gaarse financiënspecialist André Kostola-
ny onlangs in het blad Capital een tip
gegeven voor wat hij als de raadzaamste
en edelste belegging beschouwt: opvoe
ding en opleiding van de kinderen. 'Een
investering die in de toekomst vruchten
zal afwerpen', zo schreef hij. 'Niemand
kan zijn kinderen een betere erfenis nala
ten."
