Praat niet over
inrichting woning
als het huis
in brand staat.
Ook CDU-lid
verdachte in
omkoopaf f aire
MOEZOREWA EN SMITH
BIJ TOP ZUID AFRIKA
Proces-verbaal
tegen Oxirane na
gif gas wolk
Ir. J. de Witnieuwe werkgeversvoorzitter:
Kinderrestaurant
niet bedoeld voor
f rites-appelmoes
VRIJDAG 6 DECEMBER 1974
LEIDSE COURANT
7
HELMOND Opeens is
hij uit de vergetelheid ge
rukt: ir. J. de Wit, 56 jaar,
directeur van de fabriek
voor draadprodukten J. H.
de Wit en Zonen B.V. te
Helmond. Vele jaren heeft
hij in het organisatieleven
van de werkgevers, met
name die in de metaal, een
vooraanstaande rol ge
speeld, totdat hij vond,
dat anderen het maar eens
van hem moesten overne
men. En nu opeens staat
hij voor de opgave de
hoogste positie in zijn
werkgeverskring op zich
te nemen. Donderdag
werd hij door de leden
raad van het Nederlandse
Christelijke Werkgevers
verbond benoemd tot
voorzitter van deze orga
nisatie. Hij gaat mr. Paul
van Boven, die elf jaar
voorzitter is geweest, op
volgen, een man die in den
lande een grote bekend
heid heeft gekregen. Vol
gend jaar zal ir. De Wit
namens zijn collega's gaan
optreden in de Sociaal-
Economische Raad, de
Stichting van de Arbeid,
bij loonoverleg en bij de
regering.
Ir. J. de Wit, opvolger van mr. Paul van Boven.
Bij zo'n voorzitterswisseling dringt zich op
nieuw de vraag op: moet dat nu zo nodig,
twee werkgeversverbonden
„Ik verheug me op de samenwerking met het
VNO, het verbond van Nederlandse Onderne
mingen, en ik zie in hem helemaal geen rivaal.
Maar ik vind toch, dat er plaats is voor een
eigen verbond van christelijke werkgevers,
omdat zij nu eenmaal vele vraagstukken van
uit een ander uitgangspunt, vanuit een andere
levensbeschouwing, benaderen. Ik weet wel,
dat lijken dikke woorden en ik zit er bepaald
niet elke ochtend bij het ontbijt aan te den
ken, maar de feiten liggen wel zo".
zo n orgamsa-
Hoe wordt men voorzitter
tie?
„Eerlijk gezegd weet ik dat ook niet. Een jaar
of tien geleden heb ik allerlei functies in het
organisatieleven opgegeven en daarna heb ik
vrijwel geen vergadering meer bijgewoond. Ik
dacht dat ik intussen dus wel uit het beeld
was. Nadien heb ik hier in het Helmondse nog
tijd beschikbaar gesteld voor allerlei zaken
buiten mijn onderneming om. Ook die had
ik kortgeleden vrijwel opgegeven, omdat ik
het wat kalmer aan wilde gaan doen. En toen
kwam het NCW mij vragen.Ik heb toen
maar „ja" gezegd, want eigenlijk kan ik het
niet laten".
Je moet er toch ook tijd voor hebben.
„Dat lukt wel. Mijn bedrijf loopt' goed, ook
als ik er niet bij ben. Ik schat, dat ik twee
dagen in de week gemiddeld nodig zal hebben
voor het NCW-werk".
Hebt u zich daarvan al
maakt?
„Eigenlijk niet, want ik zei al, dat ik er een
jaar of tien uit ben geweest. Je hebt uiteraard
wel wat algemene gedachten, maar voor het
eigenlijke werk moet ik me nog inwerken.
Bovendien mag u van mij geen uitspraken
over actuele zaken verwachten, omdat ik pas
medio januari in functie treed en ik wil mr.
Van Boven, de huidige voorzitter, niet voor
de voeten lopen".
Maar u bent toch geen totale vreemdeling?
„Natuurlijk niet. Voor mijzelf is er de prettige
gemoedsrust dat ik alle jaren door innig
contact heb gehad met de onderneming, het
ondernemen en met de mensen, die erbij
betrokken zijn. Ook in het verleden heb ik
mij steeds, bij het nemen van besluiten op
landelijk niveau, als leidend beginsel de vraag
gesteld: zou ik dat thuis, dat wil zeggen in
eigen bedrijf, ook zo doen?"
Moet dat „eigen bedrijfletterlijk worden
genomen?
„Niet meer. Nadat ik, kort na de oorlog, was
afgestudeerd, ben ik in het bedrijf van mijn
vader gaan werken. Geen groot bedrijf, maar
wel kapitaalintensief. En sterk gemechani-
'seerd. Er werken rond 150 man. Omdat geen
van mijn kinderen in mijn voetsporen wenste
te treden en omdat ik de continuïteit van de
onderneming wilde verzekeren, heb ik de zaak
verkocht aan NKF-staal. Ik ben echter direc
teur gebleven".
voorstelling ge- zoals dat heet. En al veranderde er niet
verschrikkelijk veel voor mij, een wat vreemd
idee was dat toch wel".
Er wordt in uw kring nogal geklaagd over
een slecht ondernemersklimaat
„Die klacht onderschrijf ik volledig. Een van
mijn problemen is, dat het ondernemen een
kwestie van langer zicht is, terwijl de rege
ring alleen nog maar een beleid op korte
termijn heeft aangegeven. Ondernemers zijn
best bereid risico's te nemen, dat hoort bij
het beroep, maar ze hebben er wel recht op
te weten, waar ze op langere termijn aan toe
zijn. Ze hebben recht op meer duidelijkheid.
Het ondernemen is blijkbaar een onderge
waardeerde zaak geworden. Dat verklaart
mede, waarom er zo'n aarzeling is om te
investeren. Men zal de particuliere onderne
mers meer vertrouwen in de toekomst moe
ten geven, anders gaat het met onze welvaart
de verkeerde kant op".
Er zijn anders wel groepen, die het accent
meer op het welzijn dan op de welvaart willen
leggen.
„En dan vraagt men toch twee procent loon
stijging! Dat rijmt niet met die welzijnsleuze.
Ik geloof niet, dat de mensen terug willen,
zij willen best hun welvaart nog wat uitbrei
den. Maar die welvaart zal dan toch uit het
bedrijfsleven moeten komen, uit arbeidspro-
duktiviteit. Als je het bedrijfsleven in de
achteruitversnelling zet, waar moet die wel
vaart dan anders vandaan komen? En hoe
kom je dan aan de middelen om aan ontwik
kelingshulp te doen? Ik noem maar een paar
aspecten op om aan te geven, dat er gemakke
lijk stellingen te poneren zijn zoals: zet een
rem op de industriële ontwikkeling, room
winsten af maar vele stellingen zijn niet
uitgewerkt op hun gevolgen".
Hoe ziet ir. De Wit zichzelf?
„Ach, als men het 'voorgaande leest, zal men
mij wel orthodox vinden. Maar ik vind mezelf
toch wel een moderpe man. Ik ben best te
vinden voor nieuwe ontwikkelingen, maar ik
sta er pas achter als ze verantwoord en
beredeneerd zijn. Een modern mens moet per
definitie voorzichtig zijn. Elke nieuwigheid
houdt gevaren in en die moet je goed door
zien, anders ga je brokken maken en bereik
je achteruitgang".
Wat is zijn mening over medezeggenschap?
„Daar sta ik positief tegenover. Maar ook hier
is enige voorzichtigheid geboden. Ik bedoel
dit: we hebben een wet op de onderiiemings-
raden en daarmee valt goed te werken. Maar
je moet dan wel de gelegenheid scheppen om
die wet gestalte te geven. Wat gebeurt echter?
Nu reeds wil men het allemaal al weer anders.
Daarmee draai je de zaken dol. Ik vind, dat
men niet het recht heeft in ondernemingen
te gaan experimenteren, daarvoor staat er
teveel op het spel".
Werkgevers hebben het stigma gekregen van
notoire klagers.
„En we hebben nog gelijk gekregen ook,
helaas, kijk maar naar de werkloosheid. Dat
brengt ons overigens wel op het thema: hoe
breng ik onze gedachten naar buiten. Alles
wordt zo immens ingewikkeld, dat het niet
meer voor de buitenstaander, die toch tevens
belanghebbende is, begrijpelijk blijft Wellicht
moeten we ook minder ernstig doen en meer
relativeren. Alles is zo verward en wordt soms
zo extreem gesteld, alsof de bevolking er
allemaal achter staat".
Maar er moet toch wel het een en ander
veranderen.
„Zonder twijfel. Iedereen komt nu echter zo
ongeveer met wensen. Die moet je afwegen
tegen een totaal maatschappijbeeld en dat
totaalbeeld heb ik nog niet geschetst gezien.
Er zijn wel schilderingen, maar die zijn mij
toch nog te vaag en onvoldoende ondertim-
merd. Ik ben helemaal niet tegen fundamente
le hervormingen, maar men moet mij wel
overtuigen, in goed overleg. De sociale part
ners hebben de plicht allerlei opkomende
wensen af te wegen ten opzichte van een
totaalbeeld".
De vakbeweging had nu, ter gelegenheid van
het gesprek over een centraal akkoord, ook
duidelijk wensen buiten het loonvlak.
„Ja, maar moet je nu over de inrichting van
een huis praten als het huis in brand staat?
Eerst en vooral moeten we onze economie
redden. En niet ook nog even snel. tegen het
eind van het jaar, wat bijzondere zaken pro
beren te regelen. Fundamentele zaken moeten
door de sociale partners voortdurend en diep
gaand worden besproken. Er moet als het
ware een permanent gesprek zijn"
(Van o
e correspondent Frans Wennekes)
BONN Na de opschudding rond de affaire Dassault in Nederland
is thans in West-Dultsland de verdenking gerezen, dat parlementa
riërs zich hebben laten omkopen om de aankoop van bepaalde
bewapeningsonderdelen te bevorderen. Onderzoekingen van de
justitie tegen het parlementslid van de CDU, Helnrich Gewandt,
bevinden zich na enige maanden in zulk een concreet stadium,
dat zijn parlementaire onschendbaarheid opgeheven werd en de
politie toestemming kreeg zijn bureau In het parlementsgebouw
te doorzoeken. Ook Gewandt's woning in Hamburg werd inmid
dels grondig doorzocht Gewandt is op eigen verzoek op non-ak-
tief gesteld.
Hoewel de parlementariër elke
beschuldiging pertinent van de
hand wijst, wordt hij ervan ver
dacht een bedrag van 600.000
mark te hebben, aangenomen
om te bewerkstelligen dat er
de vervaardiging van het
rest zou hij uitgegeven hebben
om ambtenaren van het West-
duitse bureau voor de aan
schaffing van legergoederen
om te kopen. De beschuliging
betreft dus zowel aktieve als
passieve omkoping.
gemeenschappelijk door Fran- Een van de bewijsmiddelen, die
krijk en de Bondsrepubliek ge
bouwde militaire vliegtuig
„Alpha Jet" motoren van de
Parijse „Snecma" - fabriek ge
bruikt worden. Bij dit projekt
gaat het om een bedrag van
bijna drie miljard gulden. Voor
een deel zou Gewandt het aan
hem overgemaakte geld als be
loning voor zijn eigen bemoeiin
gen behouden hebben en de
de politie in handen heeft, be
treft een brief van Gewandt,
waarin deze een firma in Liech
tenstein verzoekt een bedrag
van 150.000 mark aan hem over
te maken. Tijdens de onderzoe
kingen bleek, dat het hierbij om
een schijnfirma ging, die onder
een deknaam het Westduitse fi
liaal van de „Snecma" verte
genwoordigde.
(Van onze correspondent)
AMSTERDAM - Een bord met Engelse drop als voorgerecht
zal niet geserveerd worden in het eerste Nederlandse kinder
restaurant dat half februari in Amsterdam zijn deuren opent.
Ook zal de jeugdige clientèle niet bediend worden door obers
op rolschaatsen. Beide suggesties kwamen voor in de opstellen
van 5 Amsterdamse scholen waarom initiatiefnemer Wim
Gnade had gevraagd, maar werden te gortig bevonden. Voor
de rest echter zal het kind koning zijn in de' eetgelegenheid
die gevestigd wordt onder hotel Hans Bririker.
De bedoeling is de jeugd te leren dat er grotere culinaire
geneugten bestaan dan kip met frites en appelmoes. Het
restaurant krijgt een educatief karakter. Schoolklassen mogen
zelf hun menu samenstellen, de ingrediënten kopen en de
maaltijden bereiden. Op de tafels liggen woordenboeken met -
de vertaling van moeilijke gerechten. Ook zal voorlichting
worden gegeven over tafelmanieren - dit alles onder het genot
van (uiteraard alcoholvrij) glas wijn.
Joshua Nkomo en Ndabiningi Sithole, die deze week toestemming kregen hun gevan
genis in Rhodesië te verlaten voor het geheime topoverleg in Zambia.
JOHANNESBURG (AP) - Terwijl de speculaties over
een dit weekend te houden zuidelijk Afrikaanse
topconferentie voortduren, waren officiële kringen in
de Rhodesische hoofdstad Salisbury gisteren terug
houdender dan ooit.
Het Rhodesische dagblad de „Bu-
lawayao Chronicle", een krant
die nauwe banden heeft met de
zwart-nationalistische organisa
ties in het land, meldde dat een
zes leden tellende delegatie van
het Afrikaans Nationaal Con
gres (ANC) in de Zambiaanse
hoofdstad Loesaka is aangeko-
President Julius Nyerere van
Tanzania en president Seretse
Khama van Botswana voeren
daar momenteel besprekingen
met hun Zambiaanse ambtge
noot Kenneth Kaoenda. Kaoen-
da heeft de recente toespraak
van de Zuidafrikaanse premier
John Vorster, waarin deze aan
drong op ontspanning in zuide
lijk Afrika, geprezen als „de
stem van de redelijkheid".
De Bulawayo Chronicle schreef
dat de ANC-delegatie, onder
leiding van bisschop Abel Moe-
zorewa, werkt aan voorstellen
tot een oplossing van het consti
tutionele geschil in Rhodesië.
Volgens het blad zal de delega
tie zondag naar Salibury terug-
kerèn.
De bisschop is het officiële ge
zicht van het zwart-Rhodesi-
sche streven naar zeggenschap
in eigen land.
Hij heeft zich voorstander ge
toond van een zwart-Rhodes-
isch meerderheidsbewind en
gepleit voor een binnenlandse
regeling in zijn land waar de
zwarte bevolking ondanks haar
numerieke meerderheid
20:1 vrijwel geen enkele invloed
heeft.
De Rhodesische premier Ion Smi
th, wiens gaan en komen in de
afgelopen 24 uur door zijn rege
ring geheim gehouden zijn,
Salisbury teruggekeerd,
goed ingelichte kringen wordt
verwacht dat de premier
het blanke minderheidsbewind
dit weekeinde een belangrijke
verklaring zal afleggen. Vol
gens deze zegslieden is Smith in
Loesaka geweest voor bespre
kingen met de leiders van Bots
wana, Tanzania en Zambia
ROTTERDAM (ANP) Ambte
naren van het openbaar li
chaam Rijnmond zullen proces
verbaal opmaken tegen Oxira
ne Chemie (Nederland) in Rot
terdam. Dit omdat het bedrijf
afgelopen maandag nagelaten
zou hebben om de meld- en
rcgelkomer van Rijnmond tij
dig op de hoogte te stellen van
een storing in de propyleenfa-
briek, waardoor een gaswolk
ontstond. In de vergunning, die
Oxirane heeft moeten aanvra
gen krachtens de wet op de
luchtverontreiniging, is dit
dwingend voorgeschreven.
De overtreding van Oxirane kan
bestraft worden met ten hoog
ste het intrekken van haar ver
gunning.
De bedrijfsstoring bij Oxirane
veroorzaakte grote ongerust
heid in de omliggende gemeen
ten, vooral nadat het NOS-jour-
naal melding had gemaakt van
de gaswolk. De meld- en regel-
kamer van Rijnmond werd
overstroomd met vragen, maar
kon nauwelijks informatie ver
schaffen. Volgens Rijnmond
heeft de gaswolk, veroorzaakt
door een algeheel uitvallen van
de stroom, slechts een geringe
hoeveelheid (giftig en explosief)
propyleenoxide bevat
Denemarken moet naar de
stembus
KOPENHAGEN (RTR) Premier Paul Hartllng van Denemarken
heeft het parlement gisteravond meegedeeld dat op 9 Januari 1915
nieuwe verkiezingen zullen worden gehouden. De leider van de
liberale partij zei onder applaus dat hij er de voorkeur aan geeft
naar het volk te gaan nu de meerderheid van de partijen zich
tegen zijn crisisplan heeft verklaard, waarbij lonen en prijzen
voor een Jaar zouden worden bevroren In de strijd tegen inflatie
(15%) en werkloosheid (11%).
Hartling, die de kleinste na-oorlogse minderheidsregering leidt, kon
slechts op de steun van 81 van de 179 parlementariërs in het
Folketing rekenen; dat was negen te weinig. Hij heeft het debat
in het parlement niet laten voortzetten.
Helmegigant klaar voor grote vraag
DEN HAAG Coenen bv te Den Haag, producent en Tunit bv
te Rijswijk, Importeur van valhelmen, gaan op helmengebicd nauw
samenwerken. Als direct gevolg van de onzekerheid die is ontstaan
omtrent de keuring van bromfiets- en motorhelmen, is overal dc
produktie gedaald en hebben zich voorraden gevormd. Beide
ondernemingen bundelen nu hun krachten om aan de uitgestelde
grote vraag naar helmen voor 1 februari 1975 tc kunnen voldoen.
Coenen en Tunit samen vormen de grootste leverancier van
helmen in Nederland.
Naar schatting 600.000 niet-helmdragers moeten nog vdór de helmen
verplichting per 1 februari 1975 een dergelijk hoofddeksel kopen.
Coenen gaat zich nu uitsluitend met de produktie van alle typen
helmen bezighouden, terwijl Tunit (importeur van LIFE-helmen)
de gehele verkoop zal behartigen.
Nu de controle op de geldende keuringseisen per 1 november Jl.
veel strenger is geworden, kan alleen een Nederlandse indpstrie
snel goedgekeurde helmen leveren. Bovendien betekent de nu
gerealiseerde samenwerking veiligstelling van du werkgelegenheid
in de helmensector.
Hoewel een sterke toename van de vraag naar helmen te verwachten
is, zullen er spoedig minder merken op de markt zijn. Coenen
en Tunit zullen niet alleen een groot deel van de nog te verkopen
helmen voor hun rekening nemen, maar bestuderen de mogelijkhe
den van uitbreiding van het bestaande assortiment
P3/dd/ms/aè
Bittere einde
De Haagse hoofdcommissaris
is ven mening, dat door aan
het licht tredende fraudegeval
len niet het hele Haagse poli
tiekorps mag worden veroor
deeld. Hij zal dit zeer nadruk
kelijk blijven herhalen. Tot
het bittere einde. Tot "negen
van de tien afvallen".
Rechtspraak in Ethiopië: je
geld of je leven.
Thuis
Die militairen voelden zich uit
stekend thuis in Zeeland. In
dienst zijn ze immers gewend
maar wat aan te modderen.
Van Doorn: proloog - Van
Veenendaal; an til oog.
Metselaar
"Ik ben metselaar van mijn
vak" antwoordde de Westduit
se minister van Defensie
Georg Leber, toen hij i.v.m
een spionagezaak werd ver
hoord. "Ik neem aan dat uw
beroep dat van federaal minis
ter is", repliceerde de voorzit
ter van de commissie van on
derzoek. "Neen", antwoordde
Leber, "dat beschouw ik als
een tijdelijke baan. Ik ben
metselaar van mijn vak".
Leber werd verhoord In ver
band met de spionagezaak-
Guillaume, de man wiens ar
restatie heeft geleid tot het
aftreden van Bondskanselier
Brandt Hem was de vraag
gesteld of het waar was, dat
hij eens gezegd had dat hij "de
handen in het vuur zou steken
voor Guillaume". "Dat zou ik
niet doen", aldus de minister.
"Als metselaar, begrijpt u wel,
heb ik mijn handen nodig."
Passend
Krantekop: "Minister Duiscn-
berg (Financiën) verlicht de
lasten van de middenstand".
Passend in deze donkere da
gen, waarin de middenstand
op zijn beurt weer dc straten
verlicht
Spreekwoord
God geneest en de dokter
strijkt het honorarium op.
Toverdokter
Gekweld door impotentie be
sloot de pasgehuwde Badawy
MukJed uif Cairo een tover
dokter te vragen om de boze
geesten in zijn huls uit te ban
nen. Toen hij echter de won
derdoener met zijn vrouw in
bed verraste werden de boze
geesten over MukJed vaardig:
hij stak de duivelbanner dood.
De toverdokter, Abdoel Ah
med, stond in het stadsdeel
Waily van Cairo bekend om
zijn vermogen om vervloekin
gen op te heffen. Hij had Mu-
klqd wijsgemaakt dat hij al
leen via spiritueel contact mot
zijn bruid iets aan de problo-
men kon doen. Dc impotente
echtgenoot werd och ter wan
trouwig toen deze ontmoetin
gen steeds frequenter en lang
duriger werden. Dit alles vol
gens de politie van Cairo.
Informatie
De 008-mcisjcs van de PTT, de
informa trices, maken soms de
vreemdste dingen mee. Onder
staand telefoongesprek be
hoort tot de klassieke anekdo
tes van de inlichtingendienst
Belt een meneer op met de
vraag: "Kunt u mij het num
mer geven van ene Borst in
Utrecht?". Zegt de juffrouw
na enig zoeken: "Ik heb hier
twee Borsten. Welke wilt u
hebben?" Aanvrager: "Als het
u niks uitmaakt geef me dan
maar de rechtse...". Juffrouw:
"Ja maar, ik heb ze niet nëést,
maar onder elkaar....".
Leuterkoek
Ronald ZAegler, de voormalige
perschef van het Witte Huis, is
onderscheiden met de leuter-
koekprijs in de categorie
"ambtelijke epibratie". Deze
onderscheidingen worden
door een groep Amerikaanse
docenten toegekend aan perso
nen die uitmunten in'het mis
bruiken van dc taal. Ziegler
kreeg dc prijs voor zijn "ant
woord" op de door een journa
liste gestelde vraag of bepaal
de Wotergate-bandopnamen
nog ongeschonden waren. De
voormalige perschef gaf dit
heldere antwoord ten beste:
"Ik zou denken dat het meren
deel van de gesprekken die
plaatsvonden in die gedeelten
van het Witte Huis waar het
bandopnamesysteem aanwezig
was vrijwel in hun geheel aan
wezig zijn, maar de speciale
openbare aanklager, het hof
en ik zijn van mening, dat het
Amerikaanse volk in voldoen
de mate vertrouwd is met het
opnamesysteem om te weten
waar de opnameapparatuur
aanwezig was en om de situa
tie in termen van het opname-
proces te kennen, maar ik
denk, hoewel er nog niet la
begonnen met het proces van
verwerking van het materieel
om te voldoen aan de uit
spraak van het hof, werkelijk,
wat het antoord op uw vraag
is".
