Natuur als hobby Kostelijke bundel met kerstlectuur Vrouwen rond Napoleon BOEKENTIPS Trumler schreef een honds goed boek De Huurlingen 3 BB WOENSDAG 4 DECEMBER 1974 LEIDSE COURANT PAGINA 10 Rond Bethlehems Stal, een bun del kerstverhalen- en gedichten, verzameld door Corinne van Moorselaar. Uitgeverij J. 11. Gottmer in Haarlem. Prijs 19,50. Uitgeverij Gottmer heeft een ou de, roemrijke traditie in ere her steld: de uitgave van een monu mentale bundel Kerstverhalen en gedichten, die als welkome mondvoorraad kunnen dienen voor de lange winteravonden en feestdagen, waar geen eind aan schijnt te komen. Gelukkig is deze bundel "Rong Bethlehems Stal" niet gevuld met gelegen heidswerkjes van nijvere brood schrijvers, die in de zomer de geboorte van het Kindeke al weer aanzien komen en achter hun typmachine (met de voeten in een teiltje koud water) de paksneeuw hoog opwerpen te gen boerenhoeven en kerkto rens, waarin het gebeier de ge heimzinnige duisternis vult. Sa menstelster Corinne van Moor selaar is er bij haar selectie gelukkig van uitgegaan, dat al leen een goed geschreven ver haal in haar bundel een plaats zou krijgen en het is haar dan ook - op een enkele uitzondering na- gelukt lectuur van hoog ge Mijn tuin, mijn hobby, door Martin Stangl (Uitg. Lannoo, Tielt-Amsterdam) Bezig zijn met bloemen en planten (uitg. Helmond, Helmond) Struiken en heesters, door Geoffrey Smith (Uitg. Helmond - Helmond) Tuinieren, door Inge Manz (Uitg. Hel mond, Helmond) Paddestoelen determineren, door dr. W. Postma (Uitg. Meuifhoff, Amsterdam) Elsevlers Paddestoelengids, door Morten Lange (Uitg. Elsevier, Amsterdam) Allereerst een voortreffelijke veelzijdige gids voor ieder die van tuinieren iets meer wil maken dan het wekelijks maaien van zijn gazon. Het boek van Stangl is ook geen boek voor bezitters van hele parken om hun huis, al zullen ook zij in dit boek alles terugvinden wat hun tuinwerk tot zo'n aantrekkelijke ar beid maakt. Allerlei soorten tuinen passe ren?, ££,aantal de revue, het gereedschap, een hele verhandeling over het plantele- ven; voorts een overzicht van sierplanten, vruchtbomen, klein fruit, groenten en kruiden, hun verzorging, en hun ziekten. Een aantlal fraaie foto's verluchten de tekst, maar de op vrijwel elke pagina voorkomende tekeningen zijn nog belang rijker. Zij verraden de vakman en de liefhebber. 'Bezig zijn met pikten* (wie is toch de schrijver?) vertelt hoe iedereen zich uit kan leven door .in de tuin en in huis wat met zijn planten te doen, er creatief mee bezig te zijn. Een bijzonder ideerijk boek, dat aan de hand van veel kleurige illus traties de mogelijkheden van de grond soort, geuren en kleuren van de planten, de toepassing in bloembakken, hang mandjes, van bonsais, droogboeketten en bloemschikking behandelt 'Struiken en heesters' is een rijk boek vol wijze lessen over mislukkingen en succes. Een zeer persoonlijk boek, maar juist daarom zo leesbaar en aantrekkelijk. over de grote, bepalende stukkf van de tuin, heesters en struiken. 'Tuinieren' door Inge Manz geeft in kort bestek een goed overzicht van mogelijk heden en taken die aan de gemiddelde tuin vastzitten. Voortreffelijk als eerste kennismaking met wat de tuin biedt en nodig heeft Twee recente paddestpelengidsen: die van Meulenhoff met ongeveer 350 soor<|j| ten, die van Elsevier met 600. De teksten bij de Meulenhoff gids zijn wat uitgebrei- - der. al heeft de Elseviergids een wat- ruimere inleiding. Beide gidsen zijn voor- zien van eer. determineertabel. De Meu- lenhoffgids heeft de teksten achterin, de1, Elseviergids bij de verschillende soorten. De tekeningen in de Meulenhoffgids zijn helderder. Deze Rembrandt - tekening is een der illustraties van Rond Bethlehems stal. "Honden zijn om van te houden", door Eberhard Trumler. Uitgeverij Het We reldvenster in Baara. Prijs 23,50. De ruim één miljoen Nederlanders, die een hond hebben zullen het met Eber hard Trumler roerend eens zijn "honden zijn om van te houden". Onder die titel heeft Trumler een handboek met talloze oorspronkelijke ontdekkingen geschre ven voor alle mensen, die het samenleven met hun hond zo plezierig mogelijk wil len maken en zijn kakrakter goed willen begrijpen. Trumler weet, waarover hij spreekt, want hij observeert al jaren zijn eigen veertig honden in een observatie centrum bij zijn huis. Twee vragen staan in zijn boek centraal "wat zijn de aangeboren karaktereigenschappen en behoeften van de hond" en "wat zijn de leercapaciteiten van de hond. Hoe moe ten wij hem opvoeden tot lid van het eigen "mensengezin". Het zijn vragen die Trumler terugvoeren naar de oerge- schiedenis en naar de voorvaders van de hond, waarover hij vele belangwekkende uitspraken doet. Hij beschrijft zijn eigen ervarinen, de eerste levensweken van een hond. de periode van scholing en lessen en de daarop onvermijdelijk volgende puberteit en volwassenheid. Een waarde vol handboek voor alleen, die hun hond een best leven gunnen. Dit boek Is geschreven' voor alle mensen, die het samenleven met hun hond - zo plezierig mogelijk «ilten maken en zijn karakter goed Killen leren hegrijpen. WERELDVENSTER halte rondom de kribbe op te 6tapelen. Daaronder de nog steeds ijzersterke geschiedenis van de kobolden, die een dood graver ontvoerden (van wie an ders dan van good old sfeer schepper Charles Dickens) het kostelijke "Alle dagen feest" van Heinrich Böll, een weldoor timmerde Vlaamse vertelling van Stijn Streuvels en het licht voetige verhaal "De engel" van Godfried Bomans. Het boek krijgt daarbij nog een rijkere dimensie door de vele reproduc ties van oude en nieuwe kunst werken. Een' fijn boek om zelf te lezen en uit voor te lezen. AVONTUUR EN HARTSTOCHT VAN DE CONDOTTIERI Wie in Florence de inwendig soms vrij donkere dom bezoekt, vindt daar een gedenkteken met een ruiter er op; Sir John Hawkwood of, op zijn Italiaans, Giovanni Aguto. In Padua, op de Piazza del Santo, het Plein van de Heilige, treft men een ruiterstandbeeld aan van Eras- mo de Narni of Gattamelate, dat wil zeggen Honingzoete kat. In Venetië bij de grote ker van Sint Johannes en Sint Paulus staat eenruiterstandbeeld van Bartolomeo Colleoni. Het zijn allen condottieri, bevelvoerders, die zo geëerd werden, aanvoerders van huurlingen, van legers, die in de tijd van de Italiaanse renaissance gehuurd kon den worden om te strijden voor de stad staten of vorstendommen tegen goede bealing. Die condottieri waren soms op- komelingn, maar ook soms vorsten die uit hun kleine staten niet genoeg geld konden halen om hun prachtlievende plannen te bekostigen, aanvoerders als de Rimini's, als Federigo da Montefeltro en Francisco Sforza. Hun opdrachtge vers, de pausen, de hertogen, de dogen, de stadstaten konden hen niet missen omdat een eigen staand leger niet tot de mogelijkheden behoorde of nog kostbaar der was. Soms, als het geld goed afkwam, waren de condottieri trouw, soms ook niet en bij de plundering werd er niet altijd goed uitgekeken of de geplunderde; vriend of vijand was. Hun boeiende ge- 1 schiedenis werd, verlucht met een over- I vloed van werkelijk schitterend en ver- J antwoord illustratiemateriaal, verhaald door Geoffry Trease in zijn boek The| Condottieri, soldiers of fortune, free lan ce soldaten. In de bekende Fibulareeks] verscheen er een goede Nederlandse ver taling van onder detitel: De Huurlingen,, Avontuur en Hartstocht van de Condot tieri. L s D Napoleon en Joséphine in de t.v.-versie. De liefdes van Napoleon. Au teur: Philip Mackie. Uitg. Else vier, Amsterdam. Voor de trouwe kijkers naar de gelijknamige t.v.-serie van de T.R.O.S., de liefdes van Napo leon en hoevelen zullen dat er wel niet geweest zijn? be hoeft de roman van Philip Mac kie nog nauwelijks aanbeveling. Hij toont nu eens een ander facet van het leven van de man die in het begin van de 19e eeuw hoofdpersoon was in een im mens drama, dat in de geschie denis tot de verbeelding zal blij ven spreken. Literatoren die hun pen willen scherpen aan de Een roos voor kuisheid. Auteur. Norah Lofts. Uitg. Zuid Hol landse Uitg.Mij., Den Haag. In de tv.-serie „De liefdes van Napoleon" speelde ze een niet onbelangrijke rol. Hortense de Beauhamais. Niet als een van de geliefden, maar als de doch ter van de weduwe Rose de Beauhamais, de vrouw die als Jséphine met Napoleon trouw- "Geluk en gevaar" Auteur: Vic toria Holt. Uitgever Van Hol- kema en Warendorf. Bussum. Een arm Engels meisje, opge voed door de dominee samen met zijn eigen dochters op een plattelandspastorie, dat als de pastor gestorven is. gezelschaps dame bij een rijke lady moet worden. Het verhaal doet ter stond aan Jane Eyre denken want ook dit speelt in de vorige eeuw, zij het dan 'n vijftig jaar later. Natuurlijk is er ook een jonge lord op wie de heldin verliefd 'is zodat het thema van dit soort romans ook helemaal klopt. Maar, en dan brengt de schrijfster .er een factor in waarmee zij haar geschiedenis toch een heel andere draai geef- t: het meisje heeft grote belang stelling voor archeologie en valt, wat dat betreft, helemaal in de smaak van haar geliefde Sir Tybalt Travers die in de voet sporen van zijn vader treedt en 'n expeditie naar Egypte op touw zet Judith ziet haar liefste wens vervuld, zij gaat mee naar dat geheimzinnige land van de Pharao's maar niet alvorens Ty balts echtgenote te zijn gewor den. Na de Engelse romance begint het avonturenverhaal in Egypte waar de expeditie gehuisvest wordt in het Chephro-paleis en alles naar wens schijnt te verlo pen. Maar Judith wordt zich echter bewust dat zij omringd zijn door een angstaanjagende sfeer vol geheimzinnigheid en intriges. We weten niet of de auteur de legendarische keizer wordt het niet moeilijk gemaakt, want als weinig anderen voor hem heeft Napoleon met minutieuze zorg zijn optreden op het wereldto neel voor het nageslacht vastge legd; niet alleen zijn succesvolle veroveringen van een groot deel van Europa (met alle negatieve, maar ook vele positieve gevol gen), ook zijn veroveringen van vele vrouwen. Het aantal van hen heeft een belangrijke rol gespeeld in zijn leven en in de geschiedenis van het keizerrijk. Als een rode draad door de roman loopt het tragische huwe lijk met de jonge weduwe Rose de, daardoor ook het leven van haar 13-jarige dochter onverbre kelijk verbindend aan de carriè re van deze wonderlijke en ge compliceerde man. Hortense had een grote bewondering voor haar stiefvader, trouwde met diens broer Lodewijk, een aller minst gelukkige verhouding, en werd de eerste koningin van Holland toe Napoleon na de ver overing van de Nederlanden Lo- geschiedenis van freule Tinne kent, maar zeker is dat er iets van diens avontuur in verwerkt zit Het hoogtepunt van het ver haal of beter het "dieptepunt" ligt in een der grafkelders door de expeditie voor haar onder zoekingen uitgekozen. En wat zich daar afspeelt is wel heel iets anders dan de negentiende- eeuwse romance van de lieve gezelschapsdame op het oude manor-house. "Geluk in gevaar" is, precies zoals de uitgever aankondigt, een roman die men om zijn spanning, liefde, romantiek én geheimzinnigheid in één adem uit moetlezen. Kort en goed De vloek van de Farao's. Au teur: Philips Vandenberg. Uit geverij: H. Meulenhoff. „De dood zal hem, die de rust van de farao verstoort, met zijn machtige vleugelen vellen". Zo luidt de vloek boven het graf van Toetanchamon, waaraan tientallen vooraanstaande ge leerden ten offer zijn gevallen. Althans dat probeert Philips Vandenberg ons te doen gelo ven. Hij gaat te werk volgens de populaire methode van bijvoor beeld Von Dfiniken: een pro bleem van vele (semi-) weten schappelijke kanten benaderen, maar de lezer uiteindelijk toch met de vragen laten zitten. En kele van deze vragen; Kenden de Oude Egyptenaren radio-ak- tiviteit? Waren de mummie de Beauhamais, die hij Jbsephi- ne noemt, zijn favoriete, de eer ste van zijn twee wettige vrou wen; een tragiek die hierin schuilt dat Joséphine niet in staat is hem een zoon te schen ken die hij. Napoleon, zo fel begeerde als grondlegger van een nieuwe dynastie. Dit feit heeft de buitenechtelijke esca pades van Napoleon mede be paald. Immers, hij werd een voorbeeldig echtgenoot toen zijn tweede wettige vrouw, Marie- Louise, de dochter van de keizer van Oostenrijk, hem een troo nopvolger schonk. „De liefdes van Napoleon" laat dit alles nog eens de revue passeren. dewijk tot koning benoemde. Hortense was een gevoelige vrouw, die, juist omdat zij hem zo bewonderde, zwaar geleden heeft onder de dramatische af tocht van de grote keizer. De Engelse schrijfster Norah Lofts, die een zekere faam geniet als presentatrice van historische ro mans, heeft er een zeer sfeervol vorstelijk levensverhaal aan toe gevoegd. windsels met blauwzuur be werkt? Verging de „Titanic door de mummie aan boord? etc. Alle speculaties worden losjes bear gumenteerd, wat overigens op een zeer makkelijk leesbare wij ze gebeurt. Vandenberg blijkt goed op de hoogte met allerlei praktijken uit Egypte. Vooral zijn relaas over het mummifice ren is bijzonder boeiend. Vijftig beroemde griezelverha len. Elsevier Amsterdam. De verzamelingen griezelverha len van B. Jessurun Lobo, die destijds verschenen onder de ti tels Voor en na middernacht en Nacht en Ontij, hebben terecht een grote bekendheid gekregen. Deze twee boeken zijn nu, in een omnibusboek verenigd, op nieuw uitgekomen onder de titel Vijftig Griezelverhalen. Ze ver dienen die titel volkomen, want er wordt in al deze gruwelijke geschiedenissen danig met het angstaanjagend mysterie ge werkt, alle "klassieke" gegevens zijn er aanwezig: zwarte magie, levende lijken, katten, een hoorns, duisternis en bliksem, onweer en verblindend licht Maar men vindt er ook gege vens, meer van de laatste tijd, zodat sommige der vertellingen komen in de sfeer van de scien ce fiction en het dagelijks leven langzaam merkbaarder veran deringen ondergaat die brengen in het gebied van bovennatuur en parapsychologie. Het nieuwe omnibusboek begint uiteraard met een verhaal van Poe. het eindigt met een huiveringwek kend relaas van een buikspreke- r: Het Glazen Oog van John Kier Cross. Tussen die twee in vindt men schrijvers als Saki, Bram Stroker maar ook schrij vers als Alexander Woolcott, Ja mes Thurber, Evelijn Waugh en William Faulkner. Op allerlei wijzen kan er dus gegriezeld worden. Gezinsencyclopedic voor sexue- le voorlichting, 5 din. door dr. Chr. Verdoux, dr. J. Cohen, dr. J. Kahn—Nathan en dr. G. Tordjman. Zuid-Nederlandse Uitgeverij Antw.: Centrale Uitg.-Harderwijk. (Prijs ƒ9,50 - 39,50) Een groots opgezet werk, ver taald uit het Frans (La vie se- xuelle), een uitgave die daar vo rig jaar veel aandacht trok. Een serie, waarin voor verschillende leeftijdsgroepen het eerste deel voor de leeftijd van 7 9 jaar, het laatste deel voor vol wassenen het sexuele leven van de mens wordt behandeld: aanvankelijk in verhaalvorm, allengs meer feitelijke informa tie, tot het hier en daar wat moeilijke deel voor de volwasse nen, waar schrijvers en verta lers toch niet zijn ontkomen aan een wat (te) overdadig gebruik van wetenschappelijke termino logie; gevolg zal zijn dat de rijke informatie in dit deel voor velen toch onvoldoende toegankelijk zal zijn. Overigens over de hele serie veel lof. Opvallend is de heldere opzet van de verschil lende delen en de genuanceerde benadering van een groot aantal zaken. (Daartegenover staat dat een onderwerp als homosexuali- teit kort wordt afgedaan met o.a. een aantal kwalificaties die het begrip voor de betrokkenen niet zal vergroten). Bij dergelij ke uitgaven blijft de moeilijk heid voor welk taalgebruik je kiest: het wetenschappelijke of wat velen ondervinden als schuttingtaai. Schrijvers kie zen voor de „officiële" aandui dingen, al geven ze wel een ver klaring van de gebruikte ter men. Opvallend kenmerk van de serie is de rijke illustratie, zowel doormiddel van tekenin gen als door foto's een uiterst welkome aanvulling op de tekst, zeer verantwoord in de keuze en duidelijk passend in het geheel van dit fraaie werk. Een kostba re uitgave, waarvan de prijs (het eerste deel nog geen 10 gulden) betrekkelijk bescheiden is ge houden. „De nacht van de witte beer" Auteur: Alexander Knox (uitga ve Luitingh, Laren. Een episode uit het leven van drie Eskimo's, de 16-jarige Ug- lik, de oudere, ervaren Joe en diens jonge vrouw Pakti. De Canadees Knox weet waar over hij schrijft want hij kent de barheid van het Poolland schap en het leven en streven van de mensen, die, ingeklemd in kader van de witte woester- nij, zich op onbegrijpelijke ma nier staande weten te houden. Uglik ontvlucht een Amerikaans kamp; van het doen en laten van de blanken begrijpt hij niets. Hij begeeft zich, gewa pend met gestolen buks, alleen door het poollandschap, op zoek naar zijn stam. Hij komt tenslot te in contact met een Eskimo echtpaar en sluit zich daarbij aan. In deze uiterst kleine en besloten gemeenschap ontwik kelt zich een idylle; een soort primitieve, ongeremde „mariage trois", die onderbroken wordt door een poolbeer, een grimmi ge solitair, die het drietal hard nekkig achtervolgt, wat uit mondt in een woeste strijd om het naakte bestaan. Het geheel is doorspekt met treffende be schrijvingen van de omringende natuur. Leef verstandig. Auteur: War ren J. Brown. Uitg. Elsevier, Amsterdam-Brussel. Een gezond leven is een onver vangbare rijkdom voor ieder mens, maar om gezond te kun nen leven, moet men zijn ver stand gebruiken. Dit is het uit gangspunt van „Leef verstan dig". Het bevat een zeer groot aantal nuttige wenken en be schouwingen, gecompleteerd met een vragenlijst en een uit voerig register. Kort 'en goed Mijn leven onder de koppen snellers. Auteur: Wyn Sargent. Uitg. IL Nelissen, Bloemendaal. De Amerikaanse journaliste "Zonder Dollen" door Hans Vervoort. Uitgegeven door de Erven Thomas Rap in Amster- Schrijver Hans Vervoort, die met eerdere pulicaties nogal wat lof der Nederlandse critici oogstte (vooral zijn boek "heden Mosselen Morgen Gij" kreeg een juichende pers) beschrijft in zijn nieuwe werkje "Zonder Dollen" een "avontuur in Budapest". Hoofdfiguur is de marktonder zoeker Hans, die zijn vrouw Eef- je na een kortstondige maar he vige echtvereniging ziet verkas sen naar een collega, een rappe levensgenieter, die haar via ri- goreuze methoden probeert te genezen van nagenoeg dezelfde fobieën, waaraan hij zelf ook lijdt. Deze therapie eindigt met de zelfmoord van de vrouw, een schoonheidsfoutje, dat Hans hem tijdens het congres van marktonderzoekers in de hon- gaarse Hoofdstad krachtig inpe pert. Vervoort waarschuwt tevoren, dat Budapest weliswaar bestaat en dat er in 1973 inderdaad ook een internationaal marktonder zoekcongres heeft plaats gevon- Wyn Sargent heeft enige tijd geleden nogal wat van zich doen spreken. Onder meer door haar „huwelijk" met een stamhoofd in West-Irian, het vroegere Ne derlands Nieuw Guinea. Zij laadde daarmee én door haar uitlatingen over de wijze waar op de Papoea-stammen be stuurd werden, de toorn op de hals van de Indonesische autori teiten, die haar beleefd doch dringend verzochten het land te verlaten. Wyn Sargent heeft haar bevin dingen neer gelegd in een boek werk dat is vertaald door Dick Ouwendijk. Men kan het boek beschouwen als een soort verweer tegen al lerlei beschuldigingen aan haar adres; men kan het ook be schouwen als de weergave van een serie beleefde avonturen die in het algemeen bepaald wel boeiend zijn. Vooral de reis die zij, met haar twaalfjarige zoon tje Imy in Kalimanten (Indone sisch Borneo) ondernomen heeft op zoek naar een hulpbehoeven de Dajakstam. Deze reis en het verblijf vormt het leeuwedeel van het lezenswaardige boek. De Westiriaanse avonturen ne men slechts een uiterst beschei den plaats in. Gijsbert Konijn. Door Jeanne Roos, Uitgeverij Van Ilolkema Warendorf in Bus sum. Prijs 7.90. Journaliste Jeanne Roos heeft zich vol animo verdiept in het subtiele gedachtenleven van Gijsbert, een uitzonderlijk den. Maar voor de rest raadt hij de lezer aan om rustig aan te nemen, dat alle voorkomende figuren en gebeurtenissen door de schrijver bedacht zijn. Met deze wetenschap voor ogen p hoopt men na lezing van zijn novelle "Zonder Dollen", dat il Vervoort, die zijn brood groten- deels verdient als marktonder- zoeker, op volgende congressen zijn pen alleen ter hand zal ne men om een plezierig contract je af te sluiten met cliënten, die hem vragen naar de kans van slagen voor hun nieuwe zang zaad of zijdelings gebakken krentemikken. Op die manier blijft de lezer dan in elk geval gespaard voor een nutteloos,] peilsnel geschreven stuk mo dieuze prietpraat over mensen, die nauwelijks tot leven zijn ge wekt. Dat in ons recensie-exem- j plaar de pagina's 66 en 67 en 1 84 en 85 ontbraken schrijven wiji maar toe aan de Erven Thomas,1 die het innaaien van dit avon- V tuur wéér wat al te rap heeft k aangepakt. Overigens miste ik! de ontbrekende pagina's nauwe-1 lijks. Zonder dollen. g knap prijskonijn, dat een vre dig bestaan op het platteland leidt. Totdat hij op een dag in december de boer hoort mom pelen: "een prachtbeest, die Gijsbert. Een beste hap voor de komende kerst". Gijsbert, die toch al alergi- schis voor preiselberen en pu- i ree heeft weinig oren naar dit voorgenomen culinaire af scheid van de aarde en kiest i subiet het hazepad. Eén bran- |1 dende gedachte dreunt daarbij door zijn kop: "Ik smeer 'm. |g Ik wil geen bontje worden." j Hij trekt de wijde wereld in en beleeft aan de lopende g band de kostelijkste avontu- 1 ren, die door Jeanne Roos licht mousserend worden na- verteld. Hij ontsnapt enkele j malen aan een wisse dood, houdt her en der redevoerin- 1 gen, ontmoet de Paashaas en de poes Minet en werpt zich op de heldhaftige redder des vaderlands. Totdat hij moe en doezelig wordt gevonden door de mensen van Circus Saltori- ni, die toevallig veel van die ren houden. En in hun wereld zal de kleine Gijsbert een gro- I te toekomst en een heel nieuw j leven tegemoet gaan. Zo te zien wordt het sud e komende Kerstdagen rollade eten. Als Jeanne Roos tenmin ste haar zin krijgt. Het zalige verhaal an Gijsbert is geschre ven voor kinderen vanaf zes

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1974 | | pagina 10