Science-fiction
verovert de
boekenmarkt
Sint Nicolaas
Iolo komt niet spelen
KORT EN GOED
VOOR KLEINE EN GROTE KINDEREN
ALET SCHOUTEN
fOENSDAG 20 NOVEMBER 1974
LEIDSE COURANT
PAGINA 15
llllllllll!llllllll!l!!ll!IIIIIIII!ll!!ll!ll[ll!llilllllll!llll!lll!llllll!ll!llllllllIII!llll[]||][ll|]|||||||l!IEIIIIII!l[]IIIIIIII!l!ll!IIIIIIIIIIII|]||||llllllllllll!lllllll!IIU
rugkeren voor de herschep
ping?... Dit verhaal „Opnieuw
beginnen" is, menen wij, een
van de aangrijpendste science-
fiction-verhalen van de laatste
tijd. Het drukt de wanhoop,
maar gelijktijdig ook de hoop
uit De wanhoop op de naderen
de chaos, die wij over onszelf
bezig zijn af te roepen, maar
ook de hoop - wellicht het diepe
geloof dat de Schepper (de
vreemdeling) deze aarde nog
één keer zou willen verbeteren,
of herscheppen.
I HAAG „Science-fiction bestaat niet". Met
deze stelling heeft de Amerikaanse science-fic-
Ition-schrijver Brian W. Aldiss destijds heel wat
losgemaakt Het Amerikaanse maan-project was
>en al op gang gekomen en de mens - liefst
Amerikaan - moest en zou op de maan
inden. De man had met zijn opmerkingen dus
heel wat te verduren, want maanreizen waren
Maar met de eerste maanlanding kreeg Brian
W. Aldiss gelijk:science-fiction bestaat gewoon
niet De fantasie van het menselijk wezen wordt
op een zeker moment in de geschiedenis altijd
werkelijkheid. Bijna altijd, tenminste
Jriekse heldenvereerders, alche
misten, de Leonardo da Vinci's,
de Jules Verne-f an tasten heb
ben tot nu toe altijd gelijk ge
kregen. Sinds een zekere Archi
medes zijn „Eureka" over de
toenmalige wereld had laten
schallen is het hek wat dat
betreft van de dam.
Daarmee zijn we weer terug op
aarde. „Welkom op Aarde" zou
de klassiek wordende science
fiction schrijver Eric Frank
Russell iedere keer weer kun
nen uitroepen. Hij heeft dit al
gedaan in zijn science-fiction
boek „Welkom op Aarde", een
van de vele romans en verha
lenbundels, die Meulenhoff,
Bruna, Fontein en andere uitge
vers de laatste jaren op de Ne
derlandse boekenmarkt bren
gen. Mocht men er ooit aan
twijfelen, dan wordt uit het
boek „Welkom op Aarde" met
twaalf prachtige verhalen dui
delijk, dat werkelijke science
fiction inderdaad niet bestaat
Wel is er de soms ongebreidelde
fantasie van de mens, van de
schrijver. Vaak vooruitlopend
op toekomstmogelijkheden
schept hij in deze vorm van
literatuur futuristische moge-
lijkheden, soms griezelig, di
kwijls adembenemend, maar al
tijd met een ondertoon van
werkelijkheid. „Wat niet is, kan
nog komen" is volgens het alou
de Nederlandse gezegde zeker
op deze literatuur van toepas
sing.
Het volgens ons allerbeste ver
haal uit deze bundel van Hussel
„Opnieuw beginnen" bewijst
dit gezegde opnieuw. Want wie
zal durven ontkennen, dat de
wereld nogmaals een schepping
zal ondergaan, een herschep
ping van de chaos, die wij
thans bezig zijn te veroorzaken.
Ruimtevaarder Arthur Jerrold,
de held uit dit aangrijpende
verhaal keert namelijk na enke
le jaren in de ruimte gereisd te
hebben, op aarde terug. Waar
hij ook wil landen treft hij al
leen chaos aan: verwoesting.
Plaat van Dold voor dc ruimtcopcra Skylark of Valcron van
E. E. Smith. Uit Astounding S F, oktober 1934
Toekomstvisie van bekende
schrijvers vol hoop en
verwachting
dode natuur, geen enkel mense
lijk wezen meer. Tussen zijn
vertrek en zijn terugkomst op
aarde liggen 2000 jaren in de
aardse tijd. Tenslotte dodelijk-
vermoeid zet hij zijn ruimte
schip in zijn laatste landing in
de chaos neer: ,,ze zijn allemaal
verdwenen behalve ik"
En dan is er het wonder, dat
wonder van de herschepping.
Want: „toen kwam er een lang
aangehouden zucht aanritselen
van de grenzen van het tijd-
ruimte-continuum (de eeuwig
heid). Hij drukte een oneindig
geduld uit....
„Er zit niets anders op dan het
opnieuw proberen. Hij nam iets
uit de zij van de slaper, breidde
de cellulaire struktuur van
bloed en vlees en been uit gaf
het vorm en ademde er de le
vensadem in. De vrouw achter
latend in afwachting van het
ontwaken van de man ging de
vreemdeling heen
In diepste wezen drukt dit ver
haal van Eric Frank Russel, uit
zijn boek „Welkom op Aarde"
het verlangen uit van ieder
mens, die tegenwoordig met het
lot van deze wereld begaan is.
Wie zal zeggen dat „de vreem
deling" van de grenzen van het
tijd-ruimte-continuum door me
delijden met zijn ondergaande
schepping bewogen niet zal te-
„Welkom op aarde" is een van de
vele science-fictionboeken, die
de laatste maanden op de boe
kenmarkt verschenen zijn. „De
stervende aarde" en „Het laat
ste kasteel" van de eveneens
bijna klassieke s.f.-schrijver
Jack Vance, en het omvangrij
ke „Duin" van Frank Herbert
zijn enkele van de vele titels,
die bij Meulenhoff (Amster
dam) in de a.f.-afdeling-klassiek
verschenen zijn en blijven ver
schijnen. Om dan nog maar
niet te spreken over de even
eens vele titels, die het avon
tuur en de spanning in de scien
ce-fiction beschrijven, zoals
„De spelers van Titan" van Phi
lip Dick, „Dalroi en de zwarte
ridders" van Colin Kapp.
Dit geldt overigens ook voor een
aantal s.f.-werkjes die uitgeve
rij Born-Am sterdam liet ver
schijnen en daarmee regelmatig
doorgaat De laatste maanden
zelfs enkele tientallen van be
kende s.f.-auteurs als Poul An
derson, Philip K. Dick, Brian
Aldiss. Bij deze uitgeverij zijn
intussen al zo'n kleine honderd
sf.-boeken verschenen, vooral
in het genre avontuur en span
ning.
Fontein-Baarn kan eveneens bo
gen op verschillende uitsteken
de uitgaven in de science-fictio-
nafdeling. De laats ten hiervan
„Aardlicht" en „Maangruis"
van Arthur C. Clarke zijn zeker
niet de minsten. Het eerste
boek van Clarke behandelt een
spionagegeval tussen aarde en
maan, het tweede de ramp met
een schip, dat in het maanzand
verzinkt en bijna vergaat.
De belangstelling naar deze vorm
van literatuur neemt sinds de
zestiger jaren in Nederland
sterk toe. Duizenden verdiepen
zich reeds in de science-fiction
via boek en tijdschrift Ook ver
schillende Nederlandse schrij
vers houden zich er al mee
bezig, onder meer Felix Thijs-
sen. Deze heeft al een respecta
bel aantal s.f.-boeken op zijn
naam staan. Vooruitlopend op
de toekomst proberen zij nu al
de werkelijkheid van deze toe
komst te achterhalen.
T. v. d. Houten
is elk jaar een goede klant in de boekhandel.
Voor de Goede Gever op deze pagina een aantal
tips voor gedrukte geschenken voor jong en oud.
34* Oost. Auteur Alfred Koppel
Uitg. De Boekerij, Baarn
De oorlogsgeschiedenis in het
Midden-Oosten krijgt in deze
roman een bijzonder aangrij
pend vervolg. De Amerikaanse
vice-president zal er met de
Russische vice-premier handte
keningen zetten onder een ver
lenging van het bestaande ver
drag, als een Amerikaanse ja
ger het schip met de Russische
autoriteiten onderschept, sds de
Amerikaanse president in een
vleigtuig stapt met een piloot
die nog slechts enkele uren te
leven heeft, als een stel als be-
doeienen verklede terroristen
zich opmaakt een val te zetten
voor de Amerikaanse vice-pre
sident en het kleine escorte dat
hem vergezelt, enz. Alle elemen
ten zijn aanwezig voor een bij
zonder spannende ontknoping,
die net niet het einde van de
wereld brengt, en waarin aller
lei menselijke relaties een be
slissende rol spelen. Coppel,
voormalig gevechtsvlieger
heeft kennis van zaken en
schrijftalent voldoende voor
een geweldig boek.
Gifkeuken dar natuur, Auteur.
Fritz-Martin Engel. ultg. Nijgh
en Van Ditmar, Den Haag/Rot
terdam
Een uitgebreide verhandeling
over alles wat planten kunnen
opleveren aan gif en medicijn,
aan bedwelming en genot. Het
is een ontdekkingstocht door
allerlei duistere hoeken in de
natuur, ook al zijn die eigenlijk
dicht bij huis, in eigen land en
nabuurlanden. Het is een lange
geschiedenis, die in de vroegste
oudheden begon met medicijn
mannen en toverdokters, en die
in de middeleeuwen een ver
volg kreeg met kwakzalvers en
kruidenvrouwtjes. Allarlei
praktijken als heksensabbat,
liefdesbetovering, drugversla
ving e.d. passeren de revue, en
tenslotte een hele lijst planten
die de eigenlijke gifkeuken van
de natuur vormen, geïllustreerd
met fraaie foto's. Een grondig
boek - niet zo vreemd gezien de
Duitse oorsprong - dat typisch
aansluit bij de belangstelling
die onze oosterburen voor deze
zaken aan de dag leggen.
Het gekleurde dwergkooljn.Au-
teur M.A. Verbelst en O. Ver
meulen. Ultg. Keesing, Amster
dam-Antwerpen.
Niet zomaar een boekje over het
houden van de tegenwoordig
steeds meer in de belangstelling
komende dwergkonijntjes.
Geen populair boekje met sim
pele gegevens over verzorging
en huisvestig, bestemd voor een
eenvoudig liefhebber. Het boek
je richt zich op de eerste plaat-
s op het fokken van kleurdwer-
gen, waarbij geen facet onbe
sproken blijft Dat daarbij ver
zorging, voeding, huisvestig.
ziekten e.d. ook aan de orde
komen is duidelijk, maar op
een meer wetenschappelijk ni
veau: het haat om zouten, eiwit
ten, koolhydraten e.d. Toch
blijft het boek bijzonder lees
baar, zodat ook een niet-fokker
er bijzonder veel over die leuke
diertjes uit opsteekt Foto's, te
keningen en een register maken
het boekje compleet
Mocambique, van kolonie tot
onafhankelijkheid. Auteur
Sletae Boeg ra e^L Ultg. Aga-
Vijf opstellen over verschillende
aspecten van het probleemge
bied Mozambique dat aan de
vooravond van zijn onafhanke
lijkheid staat na eeuwenlange
over heersing door Portugal.
Opstellen over de koloniale tijd,
de strijd voor de vrede, het
Frelimo, de Kerk en de blanke
invloed in Afrika. Tenslotte een
toekomstverwachting voor het
land. Een uiterst actueel en met
kennis van zaken geschreven
boekje.
Moord op alfabet. Auteurs J.M.-
Fuchs en WJ.Slmona. Weten
schappelijke Uitgeverij, Am
sterdam.
Onder het motto: je krijgt nooit
genoeg van een goede moord,
slaan de samenstellers je met
moord en doodslag om de oren:
een misdaad zo oud als de
mensheid, bijzonder actueel en
voortdurend aanleiding tot ro
mantisering. Vandaar deze
bloemlezing uit honderdduizen
den bekende moorden uit de
wereldgeschiedenis, in alle ver
scheidenheid aan motieven, om
standigheden, technieken en
processen, weergegeven in een
beknopte, maar uiterst leesbare
stijl. Een soort handboek voor
moordenaars, als je niet zou
weten dat die geen boek nodig
hebben voor hun daden. Beken
de en onbekende moordenaars
en slachtoffers volgen elkaar in
hoog tampo op in dit stuk ver
geten geschiedschrijving. Een
heerlijk boek voor in de kleie
uurtjes.
\oedeltje
gestolen:
prettig verhaal
bedeltje gestolen. Auteur: Tjits
Veenstra. Uitg. Van Holkema
en Warendorf
jet klopt allemaal precies in
„Poedeltje gestolen" dat grenst
aan het bizarre, maar zo duide
lijk en evenwichtig in elkaar is
gezet, dat het ook voor kleinere
kinderen te genieten valt
Vee hippies, een jongen en een
meisje. Met hun gitaar komen
le neuriede een wijsje.
laulce knikte. Hij neuriede mee.
•peel het eens? Dan zal ik erbij zingen,' zei Gabri.
lauke tokkelde even op zijn gitaar.
1 hoor! Daar kwam het wijsje.
iabri begon te zingen. Het klonk prachtig.
ze aan de kost De jongen heeft
een poedeltje en dat wordt ge
stolen door een rijke jongen die
echt wilde betalen en heel lief
voor het hondje wil zijn. De
politie komt eraan te pas (niet
erg geloofwaardig) maar ie
mand wordt bekeurd, omdat ie
dereen aardig is. Vlot geschre
ven, net niet te vlot en van de
eerste bladzijde af een beetje
spannend, en humoristisch. De
korte zinnen de duidelijke letter
en de goed aanvullende teke
ningen passen goed bij het ver
haal.
Gabri en Bauke en het
poedeltje, dat gestolen
wordt.
Verhalenboek Walt Disney
Duif
maar
dapper
S)uif maar dapper. Au
teur: Imme Dors. Uitg.
Van Holkema en Wa
rendorf.
Eindelijk een antwoord
op de vraag wat duiven
doen op de Amsterdam
se Dam: vergaderen. En
ze eten daar „omdat
het en/oor ligt" Dit, en
andere zaken die het
dagelijkse leven van de
duif betreffen, staat al
lemaal in „Duif maar
dapper" een knotsgek
boek over een beetje
gekke duif die een ha
vik had willen zijn, hoe
wel daar natuurlijk ook
nadelen aan verbonden
zijn. Duif wordt uiteind
elijk Havikduif met een
achternaam en hij is de
Grote Duif van de Dam,
die zijn Appelvrouwtje
in een ziekenhuis terug
vindt en haar aan een
jeugdvriend helpt, Anto
ny, met wie zij kan trou
wen om rozen te kwe
ken die haar naam
Amalia moeten dragen.
Een onzinnige geschie
denis, onzinnig ge
schreven maar met zo
veel humor dat alle on
zin zin krijgt. Alle die
ren pratfn. in feite een
zwak punt van Imme
Dros, maar het moet
wel, want duiven lezen
geen ochtendblad en
moeten het hebben van
horen zeggen
'alt Disney's verhalenboek. Au
teur: diversen. Uitg. Zuid-Ne
derlandse uitgeverij.
eel fijn is een aantal Walt Dis-
ney-verhalen verzameld in een
voor jonge kinderen aangepaste
bundel. Hierin zijn' opgenomen
ry Poppins en Merlijn de tove
naar. De bundel is speciaal be
doeld voor kinderen die net
kunnen lezen: de letters zijn
groot, de zinnen kort en hoofd
letters ontbreken.
kinderen naverteld,
dat de lezertjes een goede inlei
ding krijgen in de kinderlitera
tuur. De illustraties komen uit
de Disney-studio en zijn (in
kleur) uiteraard uitstekend.
Geheimzinnige spanning
Iolo komt niet spelen. Auteur:
Alet Schouten. Uitg. Van Hol
kema en Warendorf.
Een griezelig spannend boek van
Alet Schouten, dat in de Regen
boog-serie wordt aangeduid
met bedacht, spannend en
avontuurlijk. Maar het is méér.
Alet' gebruikt uitstekende
spreektaal en heeft zich ver
diept in de geheimzinnige ach
tergronden van Wales, het land
schap en de wat vreemde bewo
ners met hun eigen taal.
Voor 9 tot 11 jarigen, meldt de
uitgever. Maar gezien het taal
gebruik, soms ook Engels, kan
de leeftijdsgrens best wat hoger
worden gesteld.
Alles draait om Gerrit en zijn
Nederlandse familie, die maar
net door de Engelse bevolking
wordt geaccepteerd. Sprookjes
sfeer en realiteit (fairies en ter
roristen) zijn wonderlijk goed
vermentd in dit verhaal, waarin
Gerrit een bomaanslag verij
delt, inin of meer zonder het
zelf te weten en dank zij Iolo,
van wie Gerrit niet goed wist
of dat nou een vriend was of
Er gebeurt veel in dit boek, waar
in volwassenen, politie, kinde
ren, vreemde vrouwen een rol
spelen, maar ook de mist en
een baby. Enige fantasie is wel
nodig, om de avonturenketen te
kunnen volgen.
De omslag van Iolo komt niet
spelen is al geheimzinnig.
Stadsmuzikanten van Bremen
De stadsmuzikanten van Bre
men. Auteur Grimm. Ultg.
Lemnlacaat Rotterdam.
Voor kinderen van vier tot vijf
jaar is het verhaal van de stads
muzikanten van Bremen een
vermakelijke geschiedenis. En
kele dieren vormen met hun
geblaf, gemiauw, gekraai en ge
balk een muzikanten groep, die
een groep rovers.cJ,eigen uit
hun huis verdrijft en zich te
goed doet aan oen uitgebreide
maaltijd. De tekst is voor kin
deren goed te volgen, terwijl de
leuke tekeningen erg aan
spreekbaar zijn, zodat de kinde
ren daarbij zelf ook hun legen
verhalen kunnen fantaseren.
Veroveraars van de zee
Veroveraars van de zoe. Auteur
Serge Bert in a Uitg. Zuid-Ne
derlandse Uitgeverij.
Foto's, platen, duidelijke en
mooie tekeningen geven „Ver
overaars van de zee" een apart
reliëf. Ze behoren onvermijde
lijk bij de tekst die begint bij
Hanno, de grootste zeevaarder
uit Carthago, van wie een bijna
compleet reisverhaal bekend is,
en eindigt bij de Jongste ont
dekkingen op de zeebodem.
Daartussen alle (min of meer)
bekende namen en hun geschie
denissen, gerangschikt in chro
nologische volgorde. Daaron
der: Eriksson, Columbus, Vasco
da Gama, Magalhaes, Barentsz,
Cook, Nansen, Piccard en
Cousteau.
Een schitterend werk waaraan
vele jongens (maar waarom ei
genlijk ook geen meisjes) vele
spannende uren kunnen bele
ven, waarbij zij meteen heel
wat opsteken. Zeegeschiedenis
met alle ontdekkingen, gevaren
en successen in één bock, even
voortreffelijk in beeld gebracht
Geen gemakkelijk bock overi
gens; goede kennis van aard
rijkskunde en wat technische
termen zijn wel voorwaarden
om ten volle van het bock te
kunnen genieten.
Een van de pakkende illustraties
van „Veroveraars van de zee".
