Georganiseerde
misdaad
verovert Europa
„Ik zag
bijzonder
leuke
dingen
groeien"
Gijzeling geen aanleiding orn te stoppel
met menselijke aanpak van gevangenei
DRS. J. A. M. Dorpmans:
Gevangenisdirecteur
Dorpsman: „Doorgaan met
menselijke behandeling van
gedetineerden".
De toegangspoort van de Scheveningse gevangenis, waar men een wapendetector
wil installèren.
DEN HAAG De gijzeling in de Sche
veningse gevangenis (Penitentiair Cen
trum) was nog geen dag oud of van alle
kanten barstte felle kritiek los op het
gevangenisbeleid. Hoe zo vroeg men
■ich verbijsterd af was het mogelijk
dat vier levensgevaarlijke gedetineer
den bij elkaar zaten en als klap op de
vuurpijl ook nog in het bezit konden
komen van vuurwapens? Allemaal te
rug te voeren op een veel te vriendelij
ke, slappe behandeling van de gevange
nen, concludeerde men al snel. De ver
antwoordelijke man voor het Peniten
tiair Centrum, directeur-psycholoog
dra. J. A. M. Dorpsman doorbreekt zijn
zwijgen op deze kritiek na een evalua
tie van twee weken van de gijzeling
en het Penitentiair Centrum. Eén ding
staat daarbij voor hem duidelijk vast:
„Er is geen enkele aanleiding om de
experimentele, menselijke aanpak van
gevangenen naar aanleiding van de
gijzeling stop te zetten".
Over het binnensmokkelen van de wa
pens zegt hij: „Die hadden in elke ge
vangenis binnengebracht kunnen wor
den. De feiten tonen geen directe relatie
met de experimentele behandeling in
het Penitentiair Centrum. De smokkel-
affaire heeft wel nog eens duidelijk
aan het Ueht gebracht, dat er hoognodig
wat aan de externe beveiliging moet
worden gedaan. In de eerste plaats
denken We aan een wapendetector bij
de ingang van de gevangenis, waarmee
alle bezoekers gecontroleerd kun
nen worden. En op de tweede plaats
moeten er meer wachters komen voor
de buitenbewaking van het gesticht. Pas
als de i
Kan de i
zijn. En i
intern met succes ook de experimentele
behandeling toe te passen.
Opvang
Wat betreft de vraag over het bij elkaar
zetten van de vier gevaarlijke gevange
nen in dezelfde gevangenis geeft colle
ga-psycholoog A. N. P. Oud al? ant
woord: „deze vier hoorden duidelijk
piet in dezelfde inrichting thuis. Maar
we zitten met het probleem dat er zo
weinig opvangmogelijkheden zijn voor
deze moeilijke gevangenen. Het Peni
tentiair Centrum is qua beveiliging en
accommodatie uniek voor Nederland,
waardoor je al gauw een concentratie
krijgt van moeilijke gevallen. Ideaal zou
zijn als er verspreid over Nederland een
paar kleine selectiecentra worden geo
pend. Dan heb je wat meer keus. Het
Penitentiair Centrum draait nu steeds
met een volle bak".
Het Penitentiair Centrum functioneert
Het Penitentiair Centrum van buitenaf gezien: betere externe beveiliging.
inmiddels zes maanden. Het werd bij
wijze van experiment geopend en staat
bekend als de meest progressieve ge
vangenis voor langgestraften in ons
land. Drs. Dorpmans werkt op het ogen
blik hard pan, wat hij zelf noemt, een
„witbpek" over het functioneren van het
Penitentiair Centrum. „Voor het wit
boek had ik al wat op papier gezet
vóórdat de gijzeling begon. In augustus
was de situatie zodanig dat ik kon
schrijven: „Ik zie bijzonder leuke din
gen groeien1'- Op dat moment begonnen
we een beetje resultaten te" zien van
onze aanpak, die gekenmerkt wordt
door een samenwerking tussen gedeti
neerden en personeel. Dat noemen wij
een relatieregime, in tegenstelling tot
het oude sjeutelregime. We waren toen
zover dat we concludeerden: gedetineer
den zijn mensen met wie je wel degelijk
afspraken kunt maken".
Wantrouwen
veel wantrouwen, dat ze niet steeds
bereid zijn tot samenwerking. Tot die
restgroep kun je de vier van de gijzeling
rekenen. Maar het opvallende is eigen
lijk dat het relatie-regime ook bij deze
vier duidelijk effect heeft gehad. Bij de
gijzeling was namelijk te constateren,
dat de goede relatie, die de gegijzelde
bewaarders in de gevangenis hadden
geprobeerd op te bouwen met de vier,
tijdens de gijzeling langzaam maar ze
ker terugkwam. Je kunt je afvragen
wat er was gebeurd als er cipiers van
de oude stempel gegijzeld waren. Mis
schien had die vijandige houding tussen
bewaarders en gevangenen zich ver
scherpt".
Deze ervaring is mede ook één van de
oorzaken, dat het Penitentiair Centrum
gaat streven naar een betere coaching
van de bewaarders. „Er is hier wel eens
wrijving over geweest, omdat een aan
tal bewaarders de gestelde taak niet
aankon. Van hen werd en wordt nog
verwacht dat ze zpwel vertrouwensman
als politieman zijn voor de gedetineer-
•OK
IX
den. Dat is vaak moeilijk te combiij
ren. We willen nu twee soorten pers jii«
neel aanstellen: begeleidend persono 3, 3
en zuiver controlerend personeel".
Toekomst
Over de toekomst, de voortzetting
de experimentele behandeling, zal h
hoge woord binnen enkele weken vï
len. Drs. Dorpmans, die in de toekom ,a
in ieder geval wil blijven meedenkt
over het opzetten van experimenten
andere inrichtingen, zegt: „Ik hoop d .m
er zowel voor personeel als gedetinée
den spoedig duidelijke uitspraken
den gedaan door het ministerie. Spi
kend is misschien al dat tijdens
de gijzeling het ministerie geen enke
kritiek heeft geleverd op de princip
van ons relatieregime. Maar over t
toekomst is nog niets gezegd. Het,
duidelijk voelbaar dat veel gedetine< 0
den bang zijn voor een terugdraait ccJ
van de klok. Iedereen wacht in
ning af wat besloten gaat worden".
MARGRIET BORGHOELJJ
ice
lido
pai
ROTTERDAM De Internationa
le, georganiseerde misdaad ver
overt Europa. De laatste jaren
worden steeds vaker misdaden
gepleegd waarbij de sporen lei
den naar het buitenland, zelfs
naar landen buiten Europa. De
nationale politiekorpsen in Eu
ropa zijn in veel gevallen on
machtig. Handelend optreden is
onmogelijk door te traag wer
kende ambtelijke molens, de
plaatselijke gebondenheid van
de autonome korpsen, het ont
breken aan coördinatie, man
kracht en materieel. In ons
land zij die problemen er ui
teraard ook, soms nog sterker
dan internationaal. liet ligt
voor de hand dat een politie
macht in een klein dorp onmo
gelijk in staat is internationale
misdadigers te stoppen, toch is
ook dat korps autonoom.
Met het toenemen van de geor
ganiseerde misdaad is het „ge
roep" om een andere politieor
ganisatie luider geworden. In
Duitsland zijn er voorstanders
van „Europol", een organisatie
van Europese speurders, wiers
bevoegdheden niet geremd wor
den door landsgrenzen. Voor
beeld voor „Europol" is de
Amerikaanse FBI. In Nederland
menen politie-autoriteiten, dat
Europol te ver gaat. Commissa
ris J.A. Blaauw van de Rotter
damse recherche is een voor
stander van een vergaande Eu
ropese samenwerking. Maar
„Europol" is voor hem een on
haalbaar ideaal, niet in het
minst door de bestaande taal
barrières.
„De georganiseerde misdaad in
Europa verschilt sterk van de
„Organized Crime" zoals we die
kennen in Amerika. „Organized
Crime" steunt op corruptie, die
in de Verenigde Staten tot in
alle geledingen van de samenle
ving is doorgedrongen. „Organi
zed Crime" in Amerika is syno
niem voor La Cosa Nostra, de
maffia, voor wie corruptie een
vensader is. In Nederland be
aat die vorm van misdaad
t. De corruptie ontbreekt
hier. Zolang een eorrupte poli
tieman de voorpagina's van alle
kranten nog haalt, is er nog
geen sprake van. Wat we in
Europa en ons land steeds beter
leren kennen, is de georgani
seerde misdaad, misdrijven ge
pleegd door benden die in ge
heel Europa opereren, wat mo
gelijk is door de „open" lands
grenzen binnen de EEG". Aldus
commissaris Blaauw, die zijn
politionele opleiding vervol
maakte met cursussen bij tien
tallen politiekorpsen over de ge
hele wereld. Als een van de
weinige Nederlandse politie
mensen behaalde hij een diplo
ma bij de FBI, en kreeg dat
hoogst persoonlijk uitgereikt
door het inmiddels overleden
hoofd van de FBI Edgar J.
Hoover.
Commissaris Blaauw: „De geor
ganiseerde misdaad in Neder
land omvat vooral de handel in
verdovende middelen, diefstal
len van vrachtauto's of contai
ners, diefstallen van textiel en
electronische apparatuur, auto
diefstallen, overvallen en afper
singen (Chinezen) en illegale je
neverstokerijen. Deze delicten
concentreren zich in veel geval
len rondom of in de grote ste
den, met name in de haven
plaatsen Amsterdam en Rotter
dam; georganiseerde diefstallen
van textiel en electronische ap
paratuur vinden we veelal in
Noord-Brabant, de landstreek
waar ook de illegale jeneversto
kers actief zijn. In het zuiden
van Limburg zijn veel georgani
seerde inbrekersbenden actief
onder meer op het terrein van
brandkasten en kunstdiefstal
len".
Verdovende
middelen
„De handel in verdovende mid
delen neemt de laatste jaren
steeds sterker toe. Amsterdam,
Rotterdam en de luchthaven
Schiphol spelen hierbij een gro
te rol. In hot algemeen wordt
hasjiesj ingevoerd per schip,
vliegtuig of auto, hoofdzakelijk
uit Marokko, Libanon en Pakis
tan. Vo.or vervoer vanuit Marok
ko worden soms op ingenieuze
wijze ingebouwde bergruimten
gebruikt, bij voorkeur in perso
nenauto's van het merk Citroën
en Mercedes. De bergplaatsen
zitten meestal in benzinetanken
en wielkasten. Een aantal smok-
kellijnen loopt van Amsterdam
en Rotterdam naar West-Duits-
land, waar een groot deel van
de verdovende middelen wordt
afgezet in Amerikaanse leger
kampen. Aanvoer per vliegtuig
gebeurt vooral via luchthaven
Brussel omdat de contróle daar
minimaal zou zijn.
De handel in heroïne is groten
deels in handen van Chinezen.
Het lijkt erop, dat deze handel
vanuit Hong Kong wordt geleid.
Het binnendringen in deze orga
nisatie is uiterst moeilijk, mede
omdat eventuele arrestanten
niet durven te spreken en niets
meer bekennen dan hun aan
deel in de handel. Dit is overi
gens een van de kenmerken van
de totale georganiseerde mis
daad. De benden zijn meestal
niet groter dan honderd man en
binnen de organisatie heerst een
ijzeren tucht; een „prater"
wordt geliquideerd".
„De georganiseerde diefstal van
vrachtauto's en containers is
geënt op het bestaande Ameri
kaanse model. Deze vorm van
georganiseerde misdaad staat
nog in de kinderschoenen, maar
er is al grote economische scha
de aangebracht. Vrachtauto's
worden vaak op hun route geob
serveerd om ze later compleet
met lading te stelen. Soms ook
worden chauffeurs benaderd en
uitgenodigd hun wagens ergens
te deponeren al dan niet met
contactsleutel in het slot. Tot
dusver werden vrachtauto's met
lading vooral in het westen van
het land ontvreemd. In de ha
vens van Rotterdam zijn al en
kele met goederen geladen con
tainers gestolen. Loge vrachtau
to's worden teruggevonden in
het zuiden. Dit soort diefstallen
vereist een uitstekende organi
satie. Het afzetgebied, goederen
naar België en metalen naar
Duitsland, is tevoren goed ver
kend. Vastgesteld is, dat de
groepen die in Rotterdam actief
zijn, nauwe betrekkingen onder
houden met criminele groepen
in Noord-Brabant en België. De
ze goed georganiseerde benden
beschikken over uitstekende op
slagplaatsen, vooral in Brabant
en Zeeland. Het valt te verwach
ten, dat deze vorm van georga
niseerde misdaad nog sterk zal
toenemen", zo is de voorspelling
van de Rotterdamse politie-offi-
„A1 gedurende vele jaren is Ne
derland het operatie-terrein van
goed georganiseerde autodie
ven. Vanuit Nederland verdwij
nen vele auto's naar alle moge
lijke landen binnen en buiten
Europa, terwijl vanuit het bui
tenland vooral uit Duitsland en
België, veel gestolen auto's ons
land worden binnengebracht. In
veel gevallen wordt op bestel
ling geleverd, met een voorkeur
voor klasse-wagens.
De werkmethode van de auto
dieven is bekend. Nederland is
voor hen een ideaal werkterrein,
omdat het hier niet zo moeilijk
is een gesiolen auto van de hand
te doen. Via de havens van Rot
terdam en Amsterdam worden
veel gestolen auto's vervoerd
naar afnemers in Engeland,
zelfs naar Noord- en Zuid-Ame-
rika. De contróle hierop is bij
zonder moeilijk. Het verkrijgen
van informatie van de Engelse
douane is bijvoorbeeld prak
tisch onmogelijk".
Chinezen
„Sinds een jaar houden groepen
vermoedelijk illegaal in Neder
land verblijvende Chinezen zich
bezig met het plegen van over
vallen op Chinese gokhuizen en
het afpersen van Chinese res
taurants. De overvallen worden
als regel uitgevoerd door groep
jes van vier tot zes man, meestal
gemaskerd en in het bezit van
COMMISSARIS BLAAUW:
p®0iti©'=©¥@Li©g
dJcBiragjemcS Bi®s$8g"
fS
Commissaris Blaauw: Bestrijding georganiseerde misdaad eist top-prioriteit
vuurwapens,
een hakbijl. Waarschijnlijk zijn
niet al de overvallen bij de poli
tie bekend. De politie houdt er
ernstig rekening mee dat het
gaat om georganiseerde groepen
Chinezen die uit Hong Kong
naar Nederland komen om
overvallen en andere misdrijven
te plegen. Het optreden van de
ze groepen heeft intussen een
golf van angst teweeggebracht,
vooral onder de Chinese restau
ranthouders. In enkele gevallen
konden arrestaties worden ver
richt, maar de verhoren verlo
pen uiterst moeizaam, deels
door de taalbarrière, deels om
dat de arrestanten bijzonder
weinig mededeelzaam zijn. Ge
weld wordt in deze Chinese
kringen bepaald niet geschuwd.
Voorbeelden daarvan zijn na
drukkelijk aanwezig. Men ver
moedt dat ook de moord op het
Chinese echtpaar in een pand
aan de Haagse Laan van Meer-
dervoort een daad van deze
groepen is geweest".
Jeneverstokerijen
smokkelaars. Tot voor enkele
jaren werkten zij in België,
maar nadat de justitie daar
hard ingreep zijn veel stokerijen
verplaatst naar Noord-Brabant
nabij de grens met België".
„De bestrijding van deze inter
nationale misdaad is moeilijk,
vooral doordat de betrokken po
litiekorpsen niet op een interna
tionale werkwijze zijn inge
speeld. Interpol is „slechts" een
administratief orgaan dat erg
nuttig is om informatie te ver
schaffen, maar van geen enkele
betekenis voor wat de uitvoe
rende mogelijkheden betreft.,
Nederland is de criminaliteit^
bestrijding een plaatselijke
gelegenheid. Ook hier vormt dé
organisatie een probleem. Var
een effectieve nationale aanpa)
is nauwelijks sprake".
„Om tegen de nieuwe misdaad:
ontwikkelingen opgewassen te',1
zijn is het noodzakelijk dat d<
organisatievorm wordt verbj
terd. Een regionale opzet
één soort politie (geen gemeen
te- en rijkspolitie naast elkaar)
is een van de voorwaarde:
Voorts moet er een regional
opererende Criminele Inlichtinj
gen Dienst met een uitstekend
landelijke coördinatie komen
regionaal moeten goed uitger
te observatiegroepen ac(
zijn", aldus
Blaauw.
„Op internationaal
betere samenwerking noodzak;
lijk. Momenteel zijn er al enke
samenwerkingsvormen als
„Cross-Channel Intelligent
Conference", de „Deutsch NI
derlëndische Arbeitsgruppe z(
Bekampfung der Rausgiftkrint
nalitöt" en de „North-West Ei
ropean Association of Port Poi
ce". De rendementen van
samenwerkingsverbanden
inmiddels ruimschoots bewezq
maar het kan en moet beft
Daartoe zou de wetgeving bi
nen de EEG gewijzigd moeti
worden, tevens moeten er betèr
mogelijkheden gecreëerd Wel
den om de gehele sector
georganiseerde criminaliteit»öl
internationaal niveau voortdj
rend te analyseren. De betn
ken rechercheleiders moeten
reet persoonlijk contact 01
houden om snel en doclmaj
informatie uit te wisselen i
samen plannen te maken.
kan nog wel wat verbeterd Wo
den aan de communicatietëé
nieken tussen de verschilléhé
politie-organisaties.
Commissaris Blaauw van i
Rotterdamse recherche v«
wacht in de komende jareni
West-Europa en in Nederlaj
een stevige toename vair
georganiseerde misdaad,
meent, dat aan de bestriji
van deze nieuwe misdaadvö
topprioriteit gegeven moet
WIM BUIJTE
