DR. BEYERS NAUDE WAKKER
DOOR SCHOTEN
VAN SHARPEVILLE
Méér Engelsen
maar niet altijd
geloven
God
in
iKorte metten
Weer pleidooi
iansiellen van
roorlichter
voor
Mr. Vrolijk op
werkbezoek in
Leiderdorp
LUCKY LUKE „DE GROOTVORST"
fq
Vrijdag 15 november 1974
LEIDSE COURANT
PAGINA 13
Dr. C. F. Beyers Naudé, direc
teur van het Christelijk Insti
tuut van Zuid-Afrika in Jo
hannesburg en lid van het uit
voerend comité van de Zuida-
(rikaanse raad van kerken,
die momenteel ons land be
zoekt, doet dat met ruim een
jaar vertraging.
Toen hij namelijk vorig jaar
september zijn reis naar Euro
pa wilde beginnen werden nog
op het vliegveld in Johannes
burg zijn identiteitsbewijs en
jijn paspoort ingetrokken. Een
paar weken later, op 16 no
vember, werd hij door een
.rechtbank in Pretoria wegens
weigering om te getuigen voor
de parlementaire commissie
Schlebusch, veroordeeld tot
drie maanden voorwaardelijke
[gevangenisstraf en een boete
van tweehonderd gulden.
De taak van deze commissie
Schlebusch genoemd naar
haar voorzitter was het om
^onderzoek te verrichten naar
instellingen, die zich keerden
tegen de apartheidspolitiek
van de Zuidafrikaanse rege
ring. Daartoe behoorde ook
het Christelijk Instituut van
Beyers Naudé.
Hij heeft zich niet altijd inge
zet voor de gelijkheid van de
rassen. De Nederduitse Gere
formeerde Kerk waartoe hij
van herkomst behoort heeft
zich nog onlangs achter de
politiek van de regering ge
plaatst. In een studie van vier
jaar werd gesteld, dat verschil
len in rassen en culturen al bij
de schepping werden vastge
legd. Er is een tijd geweest,
dat dr. Beyers Naudé ook zo
dacht, sprak en zelfs preekte.
Zijn ouders en voorouders
woonden in Stellenbosch, een
van de oudste steden van
Zuid-Afrika, waar aan de uni
versiteit de traditie der Boeren
is gevormd. Geboren en geto
gen daar was hij zowel theolo
gisch als politiek nogal conser
vatief.
In Stellenbosch leerde hij ech
ter ook zijn vrouw kennen.
Haar ouders waren zendelin
gen. „In die tijd begon er een
verandering in mijn denkwij
ze, zonder dat ik mij dat toen
bewust was", zegt hij zelf. Op
de missiepost vond hij voor
het eerst een samenleving van
blanken en zwarten, die nor
maal samenwoonden en ont
moette hij mensen aan de an
dere kant van de door de
huidskleur opgeworpen bar
rière. Er zouden echter nog
jaren voorbij gaan, voordat bij
dr. Beyers Naudé deze totaal
andere visie van het christelijk
geloof doorbrak.
Dat gebeurde in maart 1961
toen het bekende incident bij
Sharpeville plaatsvond en vele
zwarten werden gedood toen
de politie onverhoeds het vuur
opende op een demonstreren
de menigte.
De schoten van Sharpeville
maakten vele mensen wakker
en een van de gevolgen was,
dat 280 vertegenwoordigers
van verschillende kerken in
Zuid-Afrika in augustus 1963
het Christelijk Instituut van
Zuid-Afrika oprichtte, een be
weging van christenen van alle
kerken en rassen, die zich in
spannen voor gerechtigheid,
vrede en verzoening en aldus
getuigen voor de eenheid van
allen binnen het christelijk ge
loof. Het oprichten van het
instituut kwam Beyers Naudé
en zijn medewerkers te staan
op ontheffing uit het ambt in
zijn kerk.
KERK
EN
WERELD
Van 18 tot 20 november vindt
in Wenen een gesprek plaats
tussen de internationale kath
olieke vredesbeweging „Pa*
Chrsti en de Russisch-ortho
doxe kerk. De zes afgevaar
digden van Pax Christi staan
onder leiding van kardinaal'
B. Alfrink, president van de
vredesbeweging. Metropoliet
Nikodim uit Moskou leidt de
Russisch-orthodoxe delegatie.
Hoofdthema van de besprekin
gen is de vrede. Het is de
bedoeling om eenzuiverder
kijk te krijgen op eikaars kerk
en op de mogelijkheden van
Kardinaal
Alfrink naar
Russisch-ort-
hodoxen
de kerken iets aan de vrede te
doen.
Concrete punten van bespre
king vormen de Oost-West ver
houding, de veiligheid, samen
werking en uitwisseling. Daar
naast komt ook de gezamenlij
ke verhouding van Oost en
West ten aanzien van de derde
wereld aan de orde. Het derde
thema is de rol van de kerken
bij het werken aan de vrede.
Daarbij komt ook de theologie
ter sprake.
In Utrecht vond in augustus
1972 een eerste ontmoeting
plaats tussen de Russisch-ort
hodoxe leden van het centraal
comité van de Wereldraad van
Kerken en Pax Christi. Toen
werd besloten tot twee ge
sprekken. een in het westen en
een tweede in het oosten. In
Wenen vindt nu het eerste ge
sprek plaats.
Het zuivere atheïsme in Enge
land neemt af. Het aantal „on
gelovigen" is de laatste elf
jaar gedaald van negen naar
zes procent. Het percentage
dat gelooft in een persoonlij
ke God zakte van 38 naar 29
procent. Maar liefst 35 pro
cent verklaart niet te geloven
in een persoonlijke God zoals
christenen en joden, maar wel
in een soort geest of levens
kracht
Deze cijfers blijken uit een
opinieonderzoek van de BBC
onder ruim duizend personen.
Er bestaat een wijde kloof tus
sen uitdrukkelijk godsdienstig
gedrag, zoals lidmaatschap
van een kerk en regelmatig
kerkgezoek, en een zeker gods
dienstig levensgevoel, terwijl
het zuivere atheisme afneemt
groeit het aantal Britten dat
een soort geloof heeft dat ech
ter niet kerkelijk gebonden is.
Slechts veertien procent gaat
in het weekend naar de kerk.
Tien procent vnn de bevolking
Van de 42 procent die ver
klaart nooit naar een kerk te
gaan, zeggen de meesten dat
kerkbezoek niet nodig is om
toch godsdienstig te zijn. Een
ander veel voorkomend ant
woord luidt, dat men het „te
druk" heeft Het onderzoek
heeft ook aangetoond dat het
kerkbezoek nauwelijks meer
wordt bevorderd door druk
van de omgeving.
De Raad van Kerken Neder
land heeft gevraagd om in
alle kerkdiensten op zondag
24 november voorbeden te
doen voor het welslagen van
de beleidsbijeenkomst, die de
jerkelijke leiders van Neder-
land op 25 en 26 november te
Lanteren houden. Het Is voor
het eerst in de geschiedenis
van de kerken in Nederland,
aldus de oproep, dat zij zich
op dit niveau zullen bezinnen
op hun gezamenlijk beleid ten
aanzien van een aantal actue
le vragen over gerechtigheid.
geloof en gemeenschap.
Dr. Philip Potter, secretaris
generaal van de Wereldraad
van Kerken, heeft deze week
op de wereldvoedselconferen-
tie te Rome gepleit voor een
radicale verandering van de
economie en voor een bijzon
dere zorg voor de noden van
de allerarmsten in de derde
wereld. Volgens hem handha
ven de voorstellen om de voed-
selcrisis op te lossen tot nu toe
angstvallig het bestaande eco
nomische systeem. De derde
wereld verweet hij te weinig
gedaan te hebben om de kloof
tussen arm en rijk in de eigen
landen te overwinnen. De ar
me landen hebben de ontwik
kelingsmodellen van de rijke
landen nageaapt
De generale synode van de
anglicaanse kerk heeft voor
stellen gesteund tot oprich
ting van een internationale
hulpverlening bij rampen. De
bisschop van Leicester, dr. R.
Williams, zei ter toelichting,
dat bij rampen alleen gewa
pende eenheden direct kunnen
optreden. Het plan is ook al
voorgelegd aan de secretaris
generaal van de Navo, mr. J.
Luns, die heeft gezegd, dat de
De Stichting A.T.D.-Neder-
land. Robijnhorst 197 te Den
Haag, die zich inzet voor men
sen van de „vierde wereld"
mensen, die zowel in rijke als
arme landen buiten de samen
leving staan door hun verne
derende armoede geeft
kerstkaarten uit ter financie
ring van het werk. Onlangs
heeft de stichting in Wijhe de
boerderij de Zwervel aange
kocht, waar inmiddels een
aantal gezinnen onder norma
le omstandigheden gedurende
enige tijd heeft kunnen leven.
De kerstkaarten in verschillen
de talen zijn gemaakt naar
tekeningen van kinderen uit
de vierde wereld. Het giro
nummer is 275.22.00.
NATIONALISME
STRUIKELBLOK
PAN
ORTHODOX
CONCILIE
Hoewel het besef bij de ortho
doxe kerken groeit dat zij ge
roepen zijn tot samenwerking
in één liefdesbond, vormt de
extreem nationale opvatting
van het begrip zelfstandig
heid (autokefalie) in sommige
kerken nog steeds het grootste
struikelblok voor een panort
hodox concilie.
Aldus dr. A. Kallis, grieks-ort-
hodox en wetenschappelijk
medewerker aan het Oecume
nisch Instituut van de univer
siteit van Munster, in een le
zing die hij deze week in Nij
megen hield op een studiedag
van het Apostotaal der Hereni
ging.
Een duidelijk voorbeeld van
zo'n extreem nationale opvat
ting is de zelfstandigverkla
ring geweest van de Russisch-
orthodoxe kerk in Amerika
door de kerk van Moskou.
Enerzijds is er wel begrip aan
wezig van de universaliteit van
de kerk, anderzijds is er de
voortdurende vrees dat die
universaliteit ten koste zal
gaan van de eigen zelfstandig
heid.
Maar tekenen van een door
braak zijn er ook. met name
bij de jeugd en bij de theolo
gen. Van die kant wordt erop
gewezen, dat een panorthodox
concilie alleen werkelijkheid
kan worden of althans kans
van slagen heeft, als het ortho
doxe geloof zich innerlijk zo
danig vernieuwt dat het de
mens van deze tijd weer aan
spreekt Dat zou de dienst
kunnen zijn die de secularisa
tie aan de oecumene van de
orthodoxe kerken kan bewij-
n Oegstgeestse raad:
Van onze correspondent
1GSTGEEST - Een novum in de geschiedenis van de Oegstgeester
jemeenteraad wat betreft de behandeling van de jaarlijkse begro-
5 gisteravond de openbara voorbespreking met het college
en W. Bijgestaan door de ambtenaren van de secretarie
de dienst gemeentewerken heeft het college en de raad de
groting 1975 nauwkeurig onder de loep genomen,
heer Belle (PvdA) gaf het college in overweging een voorlichtings-
ibtenaar aan te stellen, die meerdere malen per jaar een
•meentelijk voorlichtingsblad het daglicht Iaat zien. Deze wens
'c in het verleden al eens geuit, doch kon om financiële
niet worden gerealiseerd. Men komt hier nog nader op
rug. Ook pleitte de heer Belle voor een spoedige tot koming
centraal antennesysteem,
heer Bekkers (PPR) vestigde de aandacht op de Wereldwinkel
wat betreft het verkrijgen van subsidie. Blurgemeester van
singa zegde toe dat dit apart behandeld zal worden,
de begroting was tevens opgenomen een zgn. „stelpost" van
f 29.970 inclusief sociale lasten m.b.t de aanstelling van een
toezichthoudend ambtenaar, een tijdelijke functie, tot het korps
Rijkspolitie weer op sterkte is. „Wij hebben er bepaald behoefte
kan", deelde de voorzitter mede, „en hebben deze post op de
begroting gebracht om te peilen of de raad iets voor het idee
roeit".
de cijfers bleek voorts nog dat de gemeente Oegstgeest zich
V.A. W. verzekerd heeft tot een bedrag van 1 miljoen gulden.
de raadsleden had in de gemeentebegroting een tikfout
indekt van 2000 gulden. Een schoonheidsfoutje dat echter niet
'an invloed bleek te zijn op het totaaL
Schaats uitjes
Bollenstrekers
Van onze correspondent
Sassenheim Ook al blijven de
komende winter in de Bollen
streek vanwege het uitblijven
van vrieswater de ijsbanen ge
sloten, dan toch kunnen
schaatsliefhebbers' aan hun
trekken komen. Evenals vorig
jaar namelijk organiseert het
district Sassenheim en omge
ving van de KNSB schaatsuit-
stapjes naar de Haagse kunst
ijsbaan De Uithof.
De data waarop de bussen rijden:
26 november, 10 december, 17
december, 7 januari en 14 ja
nuari. Liefhebbers voor deze
schaatsavonden kunnen zich
aanmelden op de volgende
adressen: P. Timmers, Lisser-
dijk 569a (Lisserbroek), H. Ho-
gervorst, Nic. Damesstraat 15
(Lisse), J. H. Karremans,
Hoofdstraat 119 (Sassenheim),
A. Grimbergen, Dubb. Buurt 11
(Rijnsburg), H. v. Rossum, Je-
roensweg 16 (Noordwijk), L. de
Kluyver, De Kempenaarstraat
16 (Oegstgeest) en E. van Ben
ten, Dorpsstraat 80 (Warmond).
OEKENWIJS
)nze natuur
ze monumentale en mysterieu-
natuur. Auteur: diversen.
Jitg. Reader's Digest.
de eerste plaats is „Onze mo-
lumentale en mysterieuze na-
uur" een magnifiek kijkboek,
londerden prachtige kleurenil-
ustraties en enkele in zwart
wit, bijeengezocht door Yvonne
1. Freund. Unieke opnamen
allerlei natuuiyerschijnse-
:n verder tekeningen, kaar-
n schema's,
tor de begeleidende tekst teken-
Ie de Amerikaanse geoloog
>rof. Rhodes W. Fairbridge, de
■"ranse oceanograaf Jacques-
l'ves Cousteau, de natuurkun
dige George Gamow en vele
indere deskundigen. Hun bij
lragen zijn door de redactie
Van Reader's Digest uit bergen
vakliteratuur gehaald. Die tekst
:en lekker groot lettertype
[ezet, dat past bij het ook uiter-
ijk monumentale boek (31x23
n mede bijdraagt tot een
«lezierige lay-out.
t boek bestaat uit zes delen,
■let eerste gaat over het ont
daan van de aarde, van de
evende wezens en van de
mens. Het tweede over vulka-
ien, aardbevingen, gletsjers,
>ergen en woestijnen: krachten
lie de aarde veranderen.
deel drie komen „wonderen
van het land" aan de orde, oer
wouden, watervallen, grotten,
'aadsels van het „zingende
tand" en de angstwekkende
valstrik van het drijfzand,
deel vier neemt de kijker/lezer
*n duik in de wonderen van
ie zee, waarbij in een van de
loofdstukken ook het Delta
plan van Nederland aan bod
tornt. Het hemelgewelf, wordt
de verzameltitel van het vijf
de deel „imponerend" genoemd
het diepe rijk van de atmo-
>feer. stormen boven de he
melkoepel, koud vuur in de
Poolnacht enz.), maar de sa
menstellers hebben de luchtver
vuiling niet over het hoofd ge
zien. De grote rijkdommen van
de aarde, van mineralen tot
voedingsgewassen, worden in
het laatste deel behandeld. Een
praktisch register en een uit
voerige opsomming van bron-
to-reportage van onze aarde,
waaruit ondermeer opnieuw de
les te trekken valt, dat alles in
het heelal beweegt en veran
dert, al is het nog zo langzaam,
nen sluiten het boek af.
UIT DE
BU REEKS
De Bij Reeks is, zoals men weet,
een serie goedkopere herdruk
ken, die geregeld wordt aange
vuld. Men treft er van alles in
aan. Zo werd er de meest be
kende roman van Ivan Toer-
genjef: Vaders en Zonen in op
genomen en een bundel verha-,
len van Vladimir Nabokof over
eerste en andere liefdes, over
Rusland en vlinders: Lente in
Fialta, verrukkelijk geschreven.
Toekomstvisioenen, gruwelijk,
fantastisch, soms sexbezeten
vindt men in de twee verhalen
bundels van Hugo Raes; Een
Tijdelijk Monument en Links
van de Helicopterlijn.
Sterk symbolisch is de herdruk
van Het Dagboek van Albion
Moonlight van Kenneth Pato-
hen. In de oorspronkelijke taal
verscheen het voor het eerst in
1941, maar het is nog altijd
apart Het is „een speurtocht
door de gebieden van liefde,
moord, krankzinnigheid en
sex", tevens een geëngageerd
boek en een antioorlogsboek.
Maar het is vooral een droom,
een beangstigende, soms poëti
sche nachtmerrie.
Buiten de serie verscheen in her
druk het grauwe puberteit*ver-
ha al: Leve Joop Massaker van
C. B. Vaandrager en de absur
de avonturen van de heer Tien
noppen, die Harry Mulisch in
'Het Mirakel verzamelde, nu
met drie nieuwe (teruggevon
den) uitgebreid.
Bij Reeks De Bezige Bij Amster-
Van onze correspondent
LEIDERDORP - De commissaris van de koningin mr. M.
Vrolijk zal maandag 18 november een werkbezoek brengen
aan Leiderdorp. Om 14.00 uur zal hij ontvangen worden door
van B. en W. Aansluitend daarop zal hij een vergadering
van dit college bijwonen.
Om 15.45 uur zal dit gezelschap, vergezeld door hun echtgeno
tes, beginnen aan een rondrit door de gemeente. Daarbij
zal om 16.15 uur een bezoek worden gebracht aan het
clubgebouw van RCL in De Bloemerd en om 17.00 uur een
bezoek aan het onlangs geopende jongerencentrum „de
sjelter" aan de Van Heemraadlaan. De rondrit zal om 17.30
uur worden afgesloten met een bezoek aan Leythenrode.
Daar zal ook een maaltijd worden gebruikt Om 20.00 uur
zal mr. Vrolijk een openbare vergadering van de gemeente
raad bijwonen. Daarin komen onderwerpen aan de orde als
beleidsplanning, gewestzaken, huisvesting en ruimtelijke or
dening, milieu en verkeer en vervoer.
Rakker, makker
en stakker in
Steeg-theater
In het Haagse Theater In de
Steeg staat vanavond en mor
genavond om 21.00 uur het trio
„Rakker, makker en stakker".
Zij brengen ragtime, straatlie
deren, gevat Nederlands, Iers
en dikke tranen-country, zoals
zij in het programma laten we
ten. Het geheel doet aan als een
cabaret met Arie Aardbeien op
gitaar en banjo, Herman Douw
op gitaar en mandoline en Bolle
Henk op banjolele, autoharp,
mondharmonica en percussie.
Samen zorgen zij ook voor sa
menzang.
Veilingen
ROELOFARENDSVEEN - 14/11
bloemen: per stuk. Anjers:
Rood 28-40 Wit 29—32 Yellow
Dusty 26-34 Lena 28—42 Keefer
25-26 Tros 23—36 Tangerine
31—33 Le Reve 28-37 Char
meur 45-48 Overige 28-33.
Rozen. Baccara 75—83 Bona
61—91 Mercedes 5865 Sonia
47—61 Motrea, La Minuette,
Precilla, Belinda, Yellow Belin
da, Evergold, Esther Ofarim
28—42 Garnette, Carol, Zorina,
Marimba, Annabel! 1729.
Chrysanten: Red Rolinda 51-57
Schlager 4951 Orchid Beauty
44—46 Brigitte 42—46 Wim Lan
ge 3342 Schoesmith 4458
Saskia 36—40 Bianca 30—33 Ri
valry 50-54 Overige 20—54.
Diversen: Cyclaam 145—190 Lia-
tris 18—19 Lelie 70—105 Gerbe-
ra 47—85 Nerine 39—68 Sterelit-
zia 250-255.
Per Bos.
Chrysanthen: Spider wit en geel
220280 Bonnie Jean w en g.
180-205 Chr. tros 130-215 Chr.
tros gemengd 170—225.
Freesia: Alaska 225—250 Balleri
na 250345 Corona 515 Aurora
200-345 Golden YeUow
165220 Gemengd 170 Fantasy
225 Overige 200-235.
Iris: Prof, blauw 170-260 Ideaal
125—195 Overige 150—210.
EIERPRIJZEN BARNEVELD (14
nov.) Coop. Veluwse eierveiling:
aanvoer 3.054033 stuks (volgens vei-
linglijst 1.956.600 stuks) stemming
vlug. Prijzen in guldens per 100 stuk-
si eieren van 50 gram 12,61-13,19:
van 55 gram 13,50-14,02; van 60 gram
14,65-14.70; van 65 gram 14,34-15,90.
EIERVEILING: aanvoer 1.267.280
stuks, stemming vlot. Prijzen In gul
dens per 100 stuks: eieren van 54-55
gram 13,50; van 56-57 gram 14,10;
van 61-62 gram 14,88; van 66-67 gram
14,99.
EIERMARKT: aanvoer ca. 2.700.000
stuks, handel vlot Eieren van 48-54
gram 12,75-13.80 per 100 stuks, kg-
prijs 2,66-2,56. Eieren van 57-61 gram
14,10-14,50 per 100 stuks, kg-prijs
2,47-2,38. Eieren van 64-67 gram
15,25-16,10 per 100 stuks, kg-prijs
2,38-2,40. Witte eieren van 59-67 gram
0,10-1,00 cent per 100 stuks lager.
KAASMARKT COUDA (14 nov.) -
Aanvoer 26 partijen. Prijzen in gul
dens per kg: le en extra kw. 5,60-
5,85, 2e kw. 5,45-5,59 en zware kw.
5.78-6,35. Handel Rauw.
VEEMARKT UTRECHT (14 nov.)
Aanvoer 5161; weekaanvoer 5517;
runderen 1320; vette kalveren 13;
graskalveren 106; nuchtere kalveren
702; schapen en lammeren 1676; var
kens boven 100 kg 424; biggen 884;
bokken en geiten 36; slachtrunderen
900
Prijzen: in guldens slachtkoeien (extra
le 2e en 3e kw.) 5,35-5,85 5,10-5,30
4,30-4,50 4.10-4.30; stieren 5,45-6,20;
worstkoeien 3,60-4,00; vette kalveren
3,50-4,25; nuchtere kalveren 1,30-1,70;
slachtzeugen (extra le 2e en 3e kw.)
1,90-1,95 1,85-1.90 1,80-1,85 1.70-1,75;
slachtvarkens (extra le 2e en 3e kw.)
2,15-2.25 2,10-2,15 2,05-2.10 2,00-2,05;
melk- en kalfkoeien 1250-1925; kalf-
vaarzen 1100-1750; vare koeien 925-
1350; pinken 650-1000; stieren 1200-
2200; graskalveren 300-650; nuchtere
klaveren zwartb. 125-280, roodb 260-
340; vette schapen 130-165; vette lam
meren 145-220; drachtige varkens
425-550; schrammen 80-100; biggen
60-77.50; geiten 20-75
Overzicht (resp. handel en prijzen)
slachtrunderen redelijk - vast; melk
en kalfkoeien stroef - prijshoudend;
jongvee rustig - gelijk; vette kalveren
sul - prijshoudend, nuchtere kalve
ren rustig - hoger; schapen rustig -
prijshoudend; lammeren willig - ho
ger. varkens rusüg - prijshoudend;
schrammen en biggen kalm - gelijk,
geiten redelijk - prijshoudend.
PAULUS DE BOSKABOUTER EN DE BUITENBORREL
L-24: „Daar heb ik hem weer," prevelde pestkop," grauwde de heks grimmig, an- Hoeps, daar ging de steen weer, want het
Eucalypta, toen ze de krachttoer voor de ders laat ik hem nog eens vallen, maar dan was Eucalypta teveel geworden. Krakras
tweede maal volbracht had. Nu ze de han- wel °P jouw magere kippepoten. Pas maar duikelde weg, wast kreunde, ze, ga hulp
den niet meer vrij had, kreeg Krakras me- °P ie e'Sen poten, gilde Krakras, ,je zakt halen, dadelijk. Haal Paulus de boskabou-
teen weer babbels en riep plagerig: ..Nou er bijkans door. Kijk ze es knikkeren.' ter!
moest je de hik eens krijgen!, „SnaveJ dicht.
SUSKE EN WISKE DE'POEZELIGE POES
m
