Paus trok aan
de rem aan slot
bisschoppen synode
Leoneff 70 jaar jong
Hedendaagse muziek
in creatieve impasse
Open Kerk Limburg peilt
situatie bisdom Roermond
Kunst en Kunstenaars
PAGINA
LEIDSE COURANT
DINSDAG 29 OKTOBER 19!
Op 1 november a.s. wordt Peter Leoneff zeventig
jaar. Daar zullen talloze podiumdansers en- danse
ressen in binnen- en buitenland van ophoren. Even
als dozijnen bij hem afgestudeerde balletpedagogen,
die hem overal vandaan berichten uit Istanboel
en Korea zijn geen zeldzaamheid mededeling
doen van het verloop van hun carrière.
We behoeven Peter Leoneff,
geboren en getogen '\genaar,
natuurlijk niet n>cv aan u
voor te steller.. Van zijn lessen
op de vier klassen jazzballet
na, nog allemaal persoonlijk
door hem gegeven profite
ren nu al sedert 1931 ontelbare
amateurs en beroepsdansers.
Maar al in 1921 trad Leoneff
al op in het ballet „Carnaval"
van Schumann. Parijs zag
hem binnen de muren van be
roemde studio's en op tal van
tonelen werkte hij als danser
en choreograaf. Leoneff ver
wisselde daamaParijs weer
voor Holland, trainde de 32
dansende damesvan de Bouw
meesterrevue met ijzer in zijn
fluwelen handschoenen en hij
was er de oorzaak van, dat
ook uit deze groep een aantal
ballerina's tevoorschijn kwam
dat nadien met succes op bui
tenlandse podia stond.
„Er wordt momenteel veel te
veel getheoretiseerd", glim
lacht hij. Cecchetti en Legat
waren goede balletmeesters,
die interessante methoden
schreven. Maar het podium
vak let wel: vak en niet
„kunst", want dat laatste be
grip is voor élèves al een eer
ste verkeerde stap op de weg
naar academische ontworte
ling leert men alleen in de
keiharde praktijk en niet uit
een boekje met tekeningen".
Het ballet staat er in onze tijd
organisatorisch en wat belang
stelling van de overheid be
treft, bijzonder veel beter voor
dan toen Leoneff zijn pioniers
werk begon. Toch stuit de
Haagse balletdeskundigë nog
voortdurend op falend inzicht,
brokkelig beleid, verkeerde in-
stantiële voorschriften en ad
ministratieve eigenwaan.
Zaterdagmiddag, 2 november
a.s., zal er geen les zijn. Dan
komt „Lee" vanaf de eerste
verdieping van zijn patriciërs
huis van 1600 aan de Prinse
gracht naar beneden voor de
receptie in de studio. Boven
blijft dan de parkiet in de
witte Jan Steen-kooi alleen te
midden van veel empire, bie
dermeier en renaissance. U
kunt het huis, waar boven mu
seale rust en voorname woon-
cultuur in eikaars verlengde
liggen, niet missen. Let maar
op de gouden initialen L P in
het historische hekwerk..
Leoneff: „Te veel getheoretiseer' Dansen is t
vak."
De Wereldmuziekdagen van Gaudeamus en de
Internationale vereniging voor hedendaagse mu
ziek zijn gisteren besloten met een reeks van
liefst tien kleine concerten, die gedeeltelijk ge
lijktijdig in vier zalen van de Rotterdamse Doe
len werden gegeven. Helaas kon ik mij bij deze
en de voorgaande concerten niet aan de stellige
indruk onttrekken dat de hedendaagsmuziek in
een lelijke creatieve impasse verkeert Uitzonder
ingen daargelaten worden bepaalde procedé's en
cliché's eindeloos herhaald en vervalt men van
de ene geforceerdheid in de andere, alleen om
maar origineel te schijnen.
Voor de grootscheepse slotmanifestatie was de
publieke belangstelling zo gering dat zelf een
minimum aan geanimeerde stemming ontbrak.
Zelfs de prijsuitreiking van het Gaudeamus-con-
cours voor componisten had niets om het lijf
omdat alle vier bekroonden door afwezigheid
schitterden. De eerste prijs ging naar de Duitser
Christian Dethleffsen, de tweede naar zijn landge
noot Wilfried Michel, de derde naar de Japanner
Masaru Tanaka en de vierde naar de Amerikaan
Burr von No strand.
Op de slotmanifestatie was het vooral de Ameri
kaan Daniel Lentz die met modernistische religieu
ze muziek de aandacht trok, mede dank zij een
voortreffelijk vocaal dubbelkwartet dat hij uit
Califomië had meegebracht en dat zowel in een
rituele ommegang met Indiaanse trom en kleine
handbellen als in een „Missa Umbrarum" indruk
maakte, enkele kitschige bestanddelen ten spijt.
Er waren verder bekende stukken te horen van
Stockhausen, Kagel, Bruynèl. Ilieana Melita maak
te haar inventief maar ook al bekend muziekthea
ter rond de Songbooks van Cage. Fluitist Adriaan
Bonsel speelde met cel en piano een eigen trio:
degelijk maar weinig progressief werk. Het miste
de gekunsteldheden maar ook de vondsten van de
Oostduitser Chrisfield Schmidt, wiens „Musica"
door de unieke basklarinettist Harry Spamaay en
de pianist Polo de Haas voorbeeldig werd uitge
voerd.
Vondsten naast moedwillige vervreemdingseffec
ten trof men ook aan in het elektrisch versterkte
en vertekende strijkkwartet .Black Angels" van
de Amerikaan George Crumb, waarin onder meer
gedeeltelijk gevulde drinkglazen worden aange
streken en te midden van bizarre klanken plotse
ling „Der Tod und das Madchen" wordt geciteerd.
Een zelfde uiting van onvrede was de conventio
neel beginnende koraalmuziek van Klaas de Vries
waarin de leden van het subliem spelende Neder
lands Saxofoonkwartet beurtelings moeten op
staan en een van hen zelfs knielend moet spelen
en languit op de grond moet vallen. Zo'n stukje
kinderachtig muziektheater is typerend voor veel
van de jongste muziek. Helaas.
J. KASANDER
"En de vrouw die kiest een heer"
het cabaret van Natascha geeft
op zaterdag 9 november een
voorstelling in de Kleine
Schouwburg te Rijswijk.
Romantische schilderijen en doe
ken uit de Larense school wor
den tentoongesteld van 9 t/m 30
november bij de decorateurs
Mesker, Scheveningseweg 14 te
Den Haag.
In de Haagse Kunstkring hebben
Wil Bouthoorn en Peter Gente
naar een tentoonstelling van 29
oktober t/m 9 november. De
uitnodiging vermeldt dat zij
„zeer beroemd in binnen- en
buitenland" zijn.
Mzioerl, een Georgisch muziek-
ensemble, bestaande uit 20
meisjes van 8 tot 14 jaar, zal
onder auspiciën van de Vereni
ging Nederland-U. S. S. R. in
de eerste weken van november
een tournee door ons land ma
ken. In het Haagse Congresge
bouw wordt opgetreden op zon
dag 3 november.
Het Russisch Poppentheater
Obraztsov dat enkele jaren ge
leden met zoveel succes optrad
in ons land, geeft op woensdag
6 en donderdag 7 november
enkele voorstellingen in Het Ne
derlandse Congresgebouw te
Den Haag.
In het Panderkunstcentrum zijn
schilderijen van Pat Andrea te
zien van 31 oktober t/m 23 no
vember. Het betreft zijn werken
uit de jaren 1970 - '74.
PAULUS DE BOSKABOUTER EN DE BUITENBORREL
L-9: ..Uuuuuuuh, wat een snertwerk". kreun- riep: AIles is veiug» „Daar gaat ie dan. plat", grinnikte Eucaiypta. ..Loeder". sisU
de Eucaiypta, terwijl ze de kruiwagen tot hoepsa". riep de heks en kiepte e kruiwa- Krakras binnenssnavels. ..Had je het tege
botten kraken er gen om De stenen bolderden op de grond mij?" vroeg de heks. „O nee", zei Krakras
zelfs bijna op de tenen van Krakras, die „tegen die steen natuurlijk, die me bijm
SUSKE EN WISKE DE POEZELIGE POES
LUCKY LUKE - ..DE BLAUWVOETEN
KERK EN
WERELD
Paus Paulus heeft aan het
eind van de Vatikaanse bis
schoppensynode duidelijk aan
de rem getrokken. Hij heeft
een duidelijk „nee" laten ho
ren op alles wat neigt naar de
zogenaamde plaatselijke kerk
met een te grote identiteit, zo
schrijft onze Romeinse corres
pondent. In zijn afscheidsrede
sprak de paus weliswaar zeer
waarderend over de synode en
de gevoerde discussies, maar
hij waarschuwde voor een ge
forceerde ontwikkeling.
Vooral het vele dat in de werk
groepen gezegd is zal volgens
Paus Paulus nader bestudeerd
en uitgediept moeten worden.
Hij zei met grote belangstel
ling geluisterd te hebben naar
de acceptabele wensen van
veel, vooral Afrikaanse, bis
schoppen voor een grotere ei
gen identiteit van hun kerk
provincies.
„Maar dat streven mag nooit
leiden tot vertroebeling van de
eenheid met Rome en de op
volger van Petrus", aldus de
paus, die zijn eigen positie en
autoriteit benadrukte, maar:
„Er is geen sprake van een
discussie over machtsuitoefe
ning ieder vervult zijn eigen
rol". De Paus acht het zonder
meer een gevaar om van ver
schillende theologieën te spre
ken. De inhoud van het geloof
is katholiek of hij is het niet
Hij laat duidelijk geen mid
denweg open.
Ook het door nagenoeg alle
Latijnsamerikaanse bisschop
pen opgevoerde punt van de
samenhang tussen evangelisa
tie en de bevrijding van de
mens, ook in maatschappelijk
economisch en dus materieel
opzicht, wilde de paus niet
zonder meer onderstrepen: De
menselijke bevrijding vormt
onderdeel van de evangelisa-
tieboodschap, maar de bevrij
ding van de mens mag niet als
tijdelijk streven verheven wor
den boven de totale boodschap
van het evangelie die over tijd
en generaties heenreikt De zo
genaamde kerkelijke basis
groepen zijn volgens paus
Paulus een hoopvol teken,
mits ze zich door de Heilige
Geest laten inspireren.
Ondanks het ontbreken van
een echt slotdocument meende
hij dat de synode erg goed
werk heeft geleverd en hij was
ingenomen met het uitgangs
punt van de synode dat de
Heilige Geest de inspiratie bij
het evangelisatiewerk is.
De paus zei dat de synode zelf
bruikbaar antwoordmateriaal
heeft aangedragen op de vele
vragen die ze stelde. Dat veel
zaken nader bestudeerd zullen
moeten worden, acht hij juist
„omdat het onze taak is te
waken over de zuiverheid van
de leer. Wij kunnen niet toe
staan dat verkeerde wegen
worden ingeslagen".
De paus richtte zich in zijn
afscheidsrede tot de synodeva
ders over de bisschoppen heen
tot hun directe helpers, name
lijk de priesters en religieuzen
alsmede tot enkele groeperin
gen gelovigen die zich bijzon
der bij evangelisatiewerk ver-
dienstelijk kunnen maken: de
ouders, de vrouw in de kerk,
de jongeren en de intellectue
len.
Paus Paulus heeft intussenlïet
nieuwe synode-secretariaat ge
completeerd tot vijftien man
door als de drie laatsten te
benoemen: kardinaal Seper,
mgr. Bartoletti en mgr. Dou-
mith, de laatste namens de
oosterse kerken. D t secreta
riaat zal de volgende in 1977
te houden, synode gaan voor
bereiden en tevens de verga
derprocedure voor die synode
gaan wijzigen en verbeteren.
Onder het motto "zorgen in
Limburg" .organiseert de
werkgroep "Open Kerk" van
Limburg samen met de solida-
riteitsgroep van priesters in
het diocees op zaterdag 23 no
vember in Roermond een pro
vinciale ontmoetingsdag. De
ze dag heeft ten doel de situa
tie van het kerkelijke leven
vooral aan de basis te peilen,
zoals die zich ontwikkeld
heeft na de benoeming van de
nieuwe bisschop, mrg. dr. J.
Gijsen en de bestaande ont
moediging te doorbreken.
Om tot een goed inzicht te
komen in het reilen en zeilen
van de zielszorg heeft "Open
Kerk" Limburg zich gericht
tot de solidariteitspriesters en
via de secretarissen van de
dekenaten ook tot de talrij
ke gespreks- en werkgroepen
in de dekenaten en parochies.
"Open Kerk" heeft het bisdom
in dit initiatief nog niet ge
kend, al is het wel de bedoe
ling. dat "Open Kerk" voor de
ontmoetingsdag van 23 novem
ber een volledige documenta-
tie van het verkregen mate
riaal aan het bisdom toe zal
zenden.
Behalve aan de situatie aan de
basis wil de ontmoetingsdag
op 23 november ook aandacht
schenken aan de gebeurtenis
sen rond de Heerlense Hoge
school voor Theologie en Pas
toraat. Wetenschappelijke me
dewerking aan de ontmoe
tingsdag geven H. Manders,
pastoraal theoloog van de
H.T.P. in Heerlen, en fr. An-
driessen, pastoraal-psycholoog
aan de universiteit van Nijme
gen.
Ter voorbereiding heeft "Open
Kerk" behalve aan de eigen
sympathisanten en aan de soli-
dariteitsgroep van priesters
(ongeveer 350 priesters) ook
aan de talrijke gesreks- en
werkgroepen enkele vragen
voorgelegd. Op basis van het
kerkideaal gemeenschap,
communicatie, dienstbaarheid
enz. wordt bijvoorbeeld ge
vraagd of men zich daarin kan
herkennen in de reële situatie
en hoe de praktische ervarin
gen zijn.
nan het documentatiemate
riaal is ook een rapport toege
voegd, dat leden van de solida-
riteitsgroep van priesters heb
ben opgesteld. Dit rapport
constateert ontmoediging en
gewetensconflicten, maar te
vens een groeiend besef, dat
de kerk bestaat uit levende
een plaatselijke groep
van christenen. Het rapport
constateert ook dat de polari
satie aan de top is verplaatst
naar de basis en stelt onder
meer de vraag: hoe kan ik
voorkomen, dat de plaatselijke
kerk ook de doodlopende
straat inslaat, die door i
rechtse minderheid wordt a
gewezen, gesteund door het
bisdom.
De werkgroep "Open Kerk" in
Limburg verwacht, dat de ont
moetingsdag van 23 november
niet voldoende zal zijn om tot
voldoende inzicht in de situa
tie te komen. De werkgroep
denkt dan ook nu reeds aan
een tweede ontmoetingsdag in
het voorjaar van 1975.
Korte metten.
Op 2 en 3 november zal in
Brussel het eerste internatio
nale anti-abortuscongres wor
den gehouden. Het wordt
georganiseerd door de Belgi
sche anti-abortusliga „Pro Vi
ta". Verwacht wordt dat vijf
honderd gedelegeerden uit
acht Europese landen, de Ver
enigde Staten en Guatemala
het congres zullen bijwonen.
Als lid van de Nederlandse
delegatie wordt onder ande
ren vermeld de bisschop van
Roermond, mgr. J. Gijsen.
De mogelijkheid dat Rome zal
instemmen met gehuwde
priesters wordt niet langer vol
ledig uitgesloten geacht. De
theoloog Battista Mondin alt
hans zegt in de Osservatore
Romano, dat het gehuwde
priesterschap nu een nog
onuitvoerbare hypothese is,
maar dat het in de verre toe
komst wel mogelijk zal zijn,
namelijk wanneer de priester
roepingen extreem zeldzaam
worden. Hoewel het nog niet
zover is zijn er wel aanwijzin
gen. Binnen afzienbare tijd
zullen er vele parochies zonder
priester zijn.
Negen oelema's (islamitische
rechts- en godsdienstgeleer-
den) uit Saoedi-Arabië, die
een informatieve reis door
Europa maken zijn door de
paus ontvangen. Deze sprak
daarbij de hoop uit, dat de
dialoog, die tussen de kath
olieke kerk en de islam op'
gang ls gekomen zou leiden'
tot samenwerking voor de
vrede en de gerechtigheid in
de wereld. De islamitische ge
leerden hebben ook nog ge
sprekken gevoerd met het Va
ticaans secretariaat voor de
niet-christelijke godsdiensten
en met de pauselijke commis
sie voor gerechtigheid en vre
de.
De kritische gemeente City-
groep-Groningen is opgehe-'
ven. In de informatiebrief
voor kritische groepen en ge
meenten schrijft Cox Ooste-
rom dit toe aan wat hij „demo
crat! sme" noemt: een idee dat'
ieder zowat over alles moet
kunnen meebeslissen, alsmede
de afhankelijkheid van beslui
ten van toevallig aanwezigen
op vergaderingen. Het praten
was de dood voor het doen. De
sfeer werd gespannen en de
betrokkenheid nam af. „Het is
mijns inziens voornamelijk het
doodmakende proces van de
tot evangelie verheven onze
kerheidscultuur en die van het
democratisme dat ons de nek
omdraaide."
