Uitbreiding korps
gevangenbewaarders
kan spanning onder
personeel opheffen
David Oistrach: een
joviaal kunstenaar
MODERNE
KUNST
DEVALUEERT
OOK
Interview
Oistrach
op radio
Mag ik hem
houden?
De schim van
Jesse James
Op zoek naar
een oom.
Vlinder voor
Marianne
Kinderboek
vanuit een
andere hoek
Gokkers en
scherpschutters
Teddybeertjes
Hersenspoeler
De bibbers
Monsters
PAGINA 10
LEIDSE COURANT
DEN HAAG De gevangenissen in Nederland staat een stroom
van nieuwe bewaarders te wachten. De Directie Gevangeniswezen
heeft zoals gisteren in het kort gemeld aangekondigd, dat er vóór
juli van het volgend jaar 510 nieuwe bewaarders aangetrokkenzul-
Ien worden. Hiermee moet in het nijpend tekort aan bewaarders
worden voorzien. Een intensieve wervingscampagne is inmiddels
op touw gezet De' verwachting is, dat eind van dit jaar al in
100 vacatures voorzien zal kunnen worden". „Maar we moeten
niet te vroeg juichen. De werksituatie voor de gevangenbewaar
ders zal zeker niet van vandaag op morgen ideaal zijn", waar
schuwt de heer R. H. J. de Vries, hoofd van het Centraal
Wervings- en Opleidingsinstituut (CWOI), ook wel aangeduid als
de school voor opleiding van oppassers.
gelooft het CWOI dat er werke
lijk sprake kan zijn van ver
mindering van de problemen
voor bewaarders. „Dan nog zit
ten we weliswaar niet in een
ideale situatie, maar wel in een
goed werkbare situatie", aldus
de heer De Vries.
De vicieuze cirkel „personeelste-
kort-spanning-verzuim-meerte-
kort" draait momenteel in di
verse inrichtingen nog op volle
toeren. Het ziekteverzuim is
nergens zo groot als onder be
waarders (2 procent hoger dan
normaal).
De spanningen waaraan bewaar
ders bloot staan, ontstaan over
igens niet alleen door een te
kort aan personeel. Het is dui
delijk dat ook de moeilijke taak
van bewaarder een zware last
op hem legt. Van een bewaar-
derwetse bewaarder tegenover
een gedetineerde kun je samen
vatten in vier woorden: „deur
dicht, bek houden". De laatste
jaren is er een duidelijke veran
dering opgetreden in die rol.
Het gaat er niet meer om dat
je gevangenen in een doosje
stopt en zo lang bewaart. Ge
vangenen moeten ook worden
voorbereid op hun terugkeer in
de maatschappij. Een bewaar
der moet je in deze tijd eigen
lijk zien als een begeleider. Hij
korps gevangenbewaarders is onderbezet. Een van
de enige r
gedetineerde dag in dag uit
contact komt Hij moet kunnen
luisteren en praten met een ge
vangenen, een vertrouwensrela
tie opbouwen (binnen de forme
le grenzen dan natuurlijk, hij
mag geen vijlen binnensmokke
len).
met wie een de oorzaken van spanningen en hoog ziekteverzuim onder
der wordt niet alleen verwacht, „Vanzelfsprekend kan deze dub-
het personeel.
neerden, zonder direct ook schikking hebben over een wa-
agressief te worden, wordt niet pen. We leren dat er ook andere
aangenomen. Stabiliteit is een manieren zijn om je te beveili-
belangrijk criterium bij de se- gen".
lectie". Voor bewaarder is de minimum
Alle nieuw aangenomen bewaar- leeftijdsgrens gesteld op 30
dat hij een gevangene bewaakt,
maar ook dat hij hem zoals
dat met een mooi woord wordt
genoemd bejegent
Ope
ra-
stichting
naar
Carré?
Amsterdam Het Amsterdamse
gemeentebestuur heeft de mi
nister van CRM het theater
Carré aangeboden als tijdelijke
huisvesting voor de Nederland
se Opera Stichting.
Het zou voorlopig een oplossing
zijn voor de problemen van de
stichting. Zij kan op het ogen
blik haar voorstellingen in de
hoofdstad onvoldoende voorbe
reiden en voorts door overbe
zetting van de stadsschouwburg
het aantal niet geleidelijk uit
breiden.
Brahms-concert
is uitgesteld
Amsterdam Het laatste
Brahms-concert dat het Am
sterdams Philharmonisch Or
kest vanavond onder leiding
van David Oistrach in het Con
certgebouw te Amsterdam zou
geven, is voor onbepaalde tijd
uitgesteld. De verkochte kaar
ten blijven geldig, meldt de or
kestleiding.
Liana Isakadze, oud-leerlinge van
Oistrach. is gisteren met zijn
stoffelijk overschot meegereisd
naar Moskou. Zij zal komende
week naar Nederland terugke
ren om met haar broer Eldar,
die hier is gebleven, nog drie
concerten te geven met het AP-
hO, o.l.v. Anton Kersjes. Liana
en Eldar hadden vanavond
moeten soleren in het dubbel
concert van Brahms.
belfunctie enerzijds bewaken
en anderzijds begeleiden een
bewaarder in een erg moeilijk
parket brengen. Hij zit als het
ware tussen twee vuren. Als hij
te makkelijk optreedt, krijgt hij
op zijn donder van de directie.
Is hij te moeilijk dan krijgt hij
ook op zijn donder van de di
rectie".
„Het probleem voor veel oudere
bewaarders is dat ze een stuk
van hun vroegere gezag kwijt
zijn. Als vroeger een gedeti
neerde agressief werd, dan
werd hij dat maar één keer. Het
werd hem direct afgeleerd. Nu
mogen bewaarders niet meer te
autoritair, te mepperig optre
den. „Soepel" is het mode
woord in het gevangeniswezen.
ders staat een cursus te wach
ten. Aanvankelijk duurde deze
twaalf weken, maar gezien het
nijpend tekort aan personeel, is
de opleiding nu verkort tot zes
weken. „Dat is kort", geeft de
heer De Vries toe. „Zeker als
je na gaat wat er van een be
waarder wordt verwacht Van
hem wordt verlangd dat hij een
samenklontering is van bewaar
der, psycholoog, maatschappe
lijk werker, vadertje, moedertje
etc. Zoiets kun je iemand na
tuurlijk niet in zes weken leren,
feitelijk nooit. Je kunt hem al
leen maar zo goed mogelijk
voorbereiden op de praktijk.
En het zal wel klinken als een
dooddoener, maar de beste
leerschool is nogaltijd de prak
tijk".
Het kan wel eens voorkomen Het accent bij de opleiding ligt op
dat een bewaarder de meest
grove verwensingen naar zijn
hoofd geslingerd krijgt, of zefs
een tik op zijn kop krijgt. Regel
is, dat bewaarders zelf niet mo
gen slaan. We waarschuwen
voor dit soort situaties altijd
nadrukkelijk tijdens wervings
bijeenkomsten. Iemand, die
niets kan incasseren van gedeti-.
de vaardigheidstraining. Eén
van de eerste dingen, die wordt
geleerd, is hoe kun je voorko
men dat gevangenen je als
nieuweling proberen te pakken.
Daarnaast worden juist de laat
ste tijd toch nadrukkelijk ook
weer lessen in beveiliging gege
ven. Veel bewaarders beklagen
zich erover dat ze niet de be-
jaar; als globale grens waarbij
je een zekere levenswijsheid
mag verwachten. Als opleiding
wordt gevraagd lagere school,
en liefst nog enkele jaren mulo
of lts. „Het is begrijpelijk dat
het opleidingsniveau op een ge
geven moment een grens stelt
aan het oplossen van proble
men. Een bewaarder signaleert
door zijn dagelijkse omgang het
eerst de problemen van gedeti
neerden. En zo mogelijk moet
hij kunnen doorverwijzen naar
een arts, psycholpog, maat
schappelijk werker of geestelijk
adviseur. Niet alle bewaarders
kunnen dit veelomvattende
werk pltijd aan; raken gefrus
treerd. Een veelgehoorde klacht
is dan „waar kunnen wij te
recht als we problemen heb
ben? „Hulp van maatschappe
lijk werkers etc. in de gevange
nissen moet er duidelijk óók
zijn voor de bewaarders. Maar
ik heb de indruk dat het daar
nog wel eens aan schort. Ik
geloof dat de leiding van een
gevangenis meer nadruk legt
op de problemen van gedeti
neerden dan van bewaarders".
Margriet Borghols
Van een bewaarder wordt niet alleen verwacht, dat hij een gevangene bewaakt,
maar ook zoals dat men een mooi woord wordt genoemd hem bejegent.
Mag ik hem houden? Auteur: Steven Kel
logg. Uitg. Deltos Elsevier Amsterdam/-
Brussel. Prijs: 12,50.
Voor de leeftijdsgroep 0 tot 8 jaar is be
stemd „Mag ik hem houden" van Steven
Kellogg goed uit het Engels vertaald door
Jannie Daane. Het boek is bekroond met een
zilveren griffel. Een bespreking kon niet
worden opgenomen op de pagina waarin
onzekrant eerder uitvoerig aandacht be
steedde aan de bekroonde boeken, omdat
moest worden gewacht op de tweede druk,
die thans is verschenen.
„Mag ik hem houden" is niet dik en de tekst
is zeer beperkt; zelf lezende kinderen zullen
het dan ook snel uit kunnen hebben. Dit is
echter niet de bedoeling; de teksten slaan
op bijzonder geestige tekeningen (van de
schrijver), waarin al dan niet verborgen
grapjes en opmerkelijkheden zijn verwerkt.
Hierdoor kan het kind heel lang met de
afzonderlijke situaties bezig zijn.
Het gaat over een jongetje Flip, dat steeds
andere dieren mee naar huis neemt met de
vraag „Mag ik hem houden", maar zijn
stoffende en boenende moeder weigert elk
beest, tot Flip met een vriendje thuis komt.
Een van de geestige illustraties uit „Mag ik hem houden?"
Ook het vriendje mag hij niet houden, hoe- wel met hem spelen.
wel hij niet blaft, verhaart, geen hoeven Een boek om af en toe weer gniffelend o£
heeft, niet vervelt en Fred heet. Flip mag te nemen.
De schim van Jesse James. Auteur: Ruard
Lanser. Uitg.: Fontein.
De jonge, maar ervaren cowboy-detective
Vince Robbers moet een trein tussen St. -
Louis en San Francisco bewaken, omdat
er sprake is van een aanslag op de geld
en goudzending. Nog. vóór het vertrek van
de trein weet Robbers een moordaanslag
op een saloonbaas te voorkomen. Hierdoor
raakt hij in een affaire verwikkeld, die
van grote invloed is op de treinroof. De
zaak wordt helemaal erg duister als blijkt
dat de kroegbaas een grote fan is van de
beruchte rover Jesse James.
De verdienste van het boek is, dat er ook
andere dan de bekende revolverhelden in
worden beschreven. Het is een vlot ge
schreven verhaal. Bezwaarlijk is alleen het
nogal onbevredigende einde, dat de indruk
wekt niet helemaal af te zijn.
Op zoek naar een oom. Auteur Jan Blok
ker. Uitg.: De Bezige Bij.
een kinderboek voor de zesde maal van
de persen komt moet het door de jeugd wel
worden gewaardeerd. Het smeuiig door Jan
Blokker geschreven verhaal over Tanja en
Martijn, die een huilend jongetje op straat
aantreffen en er dan mee op stap gaan om
dit kind een oom te zoeken, omdat hij
geen oom heeft, is voor deze belangstelling
terecht verantwoordelijk. De leuke
tekeningen van tal van hoofdpersonen in het
boek, zoals de Wandelende Tak, het Mal
Willempjeskruid en de reus Schuifelband,
completeren het geheel. Na tal van avontu
ren komen de kinderen tenslotte weer in
hun eigen stad terug. Het boek eindigt da-
en toen ze in de Groote Straat kwa-
zagen ze op een stoepje een jongetje
zitten dat huilde. Want het blijft een moeilijk
leven".
Vlinder voor Marianne. Auteur: Virginia
Lee. Uitg.: Lemniscaat
Mark is jongetje van jongetjevan 6 jaar. Hij
heeft een ouder zusje, dat hij nooit anders
heeft gekend dan ernstig ziekliggend in bed.
Als Marianne dood gaat, ontstaat er plotse
ling een onbegrijpelijk lege plek voor Mark
huis. Dit is het gegeven van een boek,
dat vroeger uitgewerkt zou zijn tot een zie
lig, somber verhaal. Virginia Lee heeft het
anders angepakt. De ervaringen van het
jongetje heeft ze verpakt in een reële sfeer,
omdat zo verklaart ze zelf voor in het
boek de dood niet omgeven moet worden
met valse geheimzinnigdoenerij. Vlinder
voor Marianne is een sober, toch indringend
verhaal, geschikt voor kinderen van 8—12
jaar.
Het kinderboek vanuit een andere hoek.
Auteur: diversen. Uitg. NBLC
Een werkgroep kinder- en jeugdlectuur
maakt zich bezorgd over de wijze waarop
het wereldbeeld over het algemeen via kin
derboeken wordt overgedragen. „Te traditio
neel", vindt de groep. „De kinderen lezen
almaar over volledige, gelukkige gezinnen,
en dat in een tijd dat de echtscheiding
hoogtij viert".
De groep heeft als antwoord op deze stelling
- gegrond of ongegrond - een brochure
samengesteld met ongeveer 120 titels van
boeken, waarin onvolledige gezinnen een rol
spelen, en andere doorgaans onbesproken
facetten worden behandeld: in een andere
rol dan die zij doorgaans in een boek spelen,
of in een gelijkwaardige, verder bloot, mi
lieu, onderdrukking en andere.
Van alle titels wordt een korte inhoud ver
meld. Voorts is aangegeven voor welke leef
tijdsgroep het boek is bedoeld, de titels zijn
naar onderwerp gerangschikt. Voor ouders
die snel een kritisch boek willen vinden, is
deze brochure zeer bruikbaar.
Bezwaar kan men échter maken tegen de
wijze waarop de werkgroep zich tegen de
formule afzet, op grond waarvan de brochu
re is ontstaan. Nogal ongenuanceerd en
daardoor onjuist. Beter zou zijn geweest,
wanneer de inleidingen en nawoorden had
den ontbroken; de groep had kunnen vol
staan met: „Hier heeft u 120 kritische titels,
veel succes".
F.J.B.
Gokkers en Scherpschutters. Auteur: Wil
liam Waters. Uitg. Fontein.
Dusty van Horn, zoon van Nederlandse ou
ders, was als Ranger de meest gevreesde
bestrijder van bandieten in het Wilde West
en. Als nazaat van hardwerkende Hollandse
ouders wist Dusty, vaak meedogenloos, de
bandieten die het gemunt hadden op de
boerderijen met hun vee, de schrik op het
lijf te jagen. En waar hij het niet met harde
hand behoefde te doen wist Dusty, dank zij
zijn overredingskracht, ook vaak gevreesde
gokkers, die niet terugschrikken van „vol
vuur" tot redelijkheid terug te brengen. Een
aantrekkelijk boek om inzicht te krijgen in
de „heldenwereld" op de ranches in het
Wilde Westen.
.Teddybeertjes van 1 tot 10 Auteur: Ma:
ne Keser. Uitg.: Helmond B.V.
Een voorleesboek voor de allerkleinsten
een eerste leesboek voor eersteklassertjes-L
Zo kan men dit kleurig geïllustreerde boekje i
tekeningen van Susanne Gretz mis-rj
schien het beste karakteriseren. Elk hoofd-r
stukje eindigt met een rijm, waarin eenP
soort moraaltje ligt opgesloten en dat de!d
kinderen weldra uit het hoofd kunnen na-ik
zeggen. L
Een teddyberegezinnetje maakt de vreemd-L
ste dingen mee. Ze worden vuil in een
speelpark, komen in een wasmachine en in v
een stomerij terecht, worden dan nog een b
keer lekker geverfd. In hoofdstuk twee ra-jo
ken twee beren onder een auto. De les staat L
in het slotrijm: "Heb je links en rechtsL
gekeken, dan mag je wel oversteken".
h
De hersenspoeler. Auteur; Sander Wolf. Uit- n
g.: Fontein.
De Hersenspoeler is een boeiend geschreven
verhaal over de jacht op een machine die
het mogelijk maakt dat een zekere Mister
Schoon in een t.v.-quiz de ene hoofdprijs r
de andere binnenhaalt.
Een van de kijkers naar deze quiz, een z
uiterst koele en intelligente schurk, stelt vast
dat de quizwinnaar de ontbrekende schakel
heeft ontdekt tussen de computer en
menselijk brein. Het ligt voor de hand dat
deze geïnteresseerde t.v.-kijker maar wat
graag die machine in handen wil krijgen.
De jacht op de machine is geopend en krijgt U!
een verrassende ontknoping in Zwitserland.
De bibbers in de buik. Auteur: Marianne
Keser. Uitg. Helmond B.V.
Berend, Boukje en Basje, de drie kinderen
over wie dit boekje een boekje open doet,
hebben reeds eerder in drukvorm het leven
slicht gezien. Marianne Keser schreef in
deze serie al „Om honderd uur naar bed".
Deze keer gaat het over een verhuizing, die
de drie kinderen meemaken en de nasleep,
die zoiets heeft. Ze komen op een nieuwe
school terecht, krijgen andere vriendjes en
beleven allerlei dingen, die op de jonge
lezertjes een avontuurlijke indruk maken.
De „bibbers in de buik" hebben eigenlijk
niets met de verhuizing te maken, maar
meer met een bezoek aan een tandarts. De
lezertjes krijgen een reeks hoofdstukken
voorgeschoteld boordevol doodgewone din
gen, die zich allemaal afspelen na de verhui
zing naar het „huis met het rode dak".
Monsters bij Biscaje, auteur Uiltje Geert
de Jong. Uig. Fontein.
Monsters bij Biscaje is een verhaal dat niet
alleen liefhebbers van de zoutwater ro
mantiek zal boeien. Het zeiljacht Hydra
ontkomt nauwelijks aan. de enorme golven
van een paar marineschepen die een bran
dende olietanker moet blussen. Het mooie
weer slaat om, verbijsterd hoort de be
manning dat door de storm een aantal
zeemijnen is losgeslagen. En inderdaad
ziet schipper De Vries onheilspellende
zwarte stippen aan de horizon opdoemen.
Tergend langzaam drijft het stuurloze
scheepje naar dit explosieve gevaar toe.
De afloop is verrassend.
l.v.m. het overlijden van de violist
David Oistrach zendt de VA-
RA-radio, voorafgaand aan het
matinee-concert, vanavond om
20.05 uur (Hilv. 2) een interview
uit. dat Harry Kliphuis twee
dagen voor de dood van Oi
strach nog met hem had.
Van onze kunstredactie
Het onverwachte overlijdensbe
richt van de Russischeviolist
en dirigent avid Oistrach is
een grote ok geweest voor
muzieklief ibers in alle lan
den van wereld. Oistrach
die in de xlogsjaren uitvoe
ringen gaf voor de Sowjet-troe-
pen aan het front en in het
belegerde Leningrad, in 1942
toetrad tot de communistische
partij, talrijke concerten in Eu
ropa gaf, was tevens de eerste
(joodse) musicus uit Rusland,
die de Verenigde Staten be
zocht.
Na de oorlog gaf de gedrongen
Oistrach, later vaak in gezel
schap van zijn rijk getalenteer
de zoon en leerling Igor, con
certen in tal van andere landen.
Steeds maakte hij zijn reputatie
waar als joviale, maar virtuoze
violist met onfeilbare klank
schoonheid. gevoel voor ritme
en smetteloze techniek.
Oistrach, in de meeste wereldste
den toegejuicht als een van de
grootste hedendaagse violisten,
werd 40 oktober 1908 in Odessa
geboren. Zijn eerste vioollessen
ontving hij op 5-jarige leeftijd,
waarna zijn talent spoedig
werd ontdekt en ontwikkeld.
Oistrach verwierf tal van Russi
sche en buitenlandse onder
scheidingen, waaronder de Or
de van Lenin en de Leninprijs.
Hij was erelid van het Konin
klijk Muziekcollege in Londen,
de Nationale Academie van St.
Cecilia in Rome en de Ameri
kaanse Academie van Weten
schappen en kunsten in Boston.
Oistrach en zijn vrouw Tamara
traden in 1929 in het huwelijk.
Ook hun kleinzoon Valeri is erg
muzikaal.
De joodse violist was nauw be
vriend met de Russische com
ponist Dimitri Sjostakovitsj; Oi
strach wordt als een van de
belangrijkste vertolkers van
zijn werk beschouwd.
In intieme kring zal het heengaan
van Oistrach niet geheel onver
wacht zijn geweest. Februari
vorig jaar werd hij in Dijon
getroffen door een (lichte) har
taanval. Daarna heeft hij nog
vele uitvoeringen gegeven, on
der meer inRotterdam. Voor de
volgende maand stond een toer-
nee met het Amsterdams Phil
harmonisch Orkest door Italië
op zijn programma.
Het stoffelijk overschot van Oi
strach is gistermiddag naar
Moskou overgebracht, waar de
violist wordt begraven.
David Oistrach: joviaal en kunstzinnig.
New York (AP) Moderne schil
derijen, lang beschouwd als een
zeer goede belegging tegen de
inflatie en vergelijkbaar, zo niet
meer waard dan contant geld,
beginnen in waarde te dalen.
Een functionaris van de Brits-
Amerikaanse kunstveiling Sot-
heby Park Bernet galleries
heeft hier meegedeeld dat er op
het ogenblik in de handel „wei
nig plezierigs te beleven is"
Woensdagavond werd er onder
meer een Braque, stilleven met
gitaar, geveild. Kunstkenners
dachten dat het doek 400.000 a
500.000 dollar zou opbrengen,
het ging weg voor 270.000 dol
lar, nadat het al een keer door
de eigenares, mevrouw Schus
ter, uit de veiling was genomen.
Het befaamde portret van Thora
Klinckowstein van Mogdigliani
bracht 310.000 dollar op, hande
laren hadden gerekend op
350.000 400.000 dollar.
Voor het eerst in haast 30 jaar
was te bespeuren dat in de
kunsthandel iets van een terug
gang begon op te treden.
In totaal werden er schilderijen
geveild tot een totaal bedrag
van 4.785.750 dollar. De veil-
meesters hadden geschat dat de
opbrengst zou liggen tussen de
5.5 en de 7 miljoen dollar.
