Drie
dagen
zwerven
door
herfstig
HEIL
Jongeren op zoek naar
christelijk levenspatroon
PAX CHRISTI-VOETTOCHTEN;
DE/MENS
DEN BOSCH Waar is de
tijd gebleven, dat duizenden
jongeren kardinaal Alfrink
op een zondagmorgen in de
Brabanthallen van Den
Bosch stormachtig toejuich
ten? Drie- tot vierduizend
jongeren hadden juist een
voettocht van drie dagen
achter de rug. Pratend, zin
gend, lachend, soms huilend
en ook zwijgend drie dagen
lang door het Brabantse
land rond Den Bosch ge
zworven. Drie dagen lang in
groepjes van zo'n twintig
jongens en meisjes, alleen
op elkaar aangewezen. En
in die Brabanthallen kwam
dan die climax (-„zeg maar
liever explosie", aldus aal
moezenier P. Verkoelen)
toen de kardinaal het woord
nam. Nog gegroefd door de
gebeurtenissen in die jaren
van wat er in de Nederland
se kerk aan rechts en links,
groepen, groepjes, Septua
gint, studentenpastores, uit
tredende priesters gaande
was. Duizenden jongeren
konden zich op dat moment
niet meer beheersen en een
ontroerde Bernard, kardi
naal, stond er met afweren
de handen: het ging niet om
hem, het ging immers - zei
hij - om de jongeren
zelf
Het einde van drie dagen samen trekken door het Brabantse land betekent ook verder leven met een
eigen opdracht
Met elkaar „kapittelen" onder een toevallig ontdekt dak ergens onderweg naar het
Dg verre einddoel
Samen hebben ze getrokken, samen hebben ze gepraat over alles wat hen bezielde en samen vieren ze ten afscheid ook de eucharistie
als blijvende krachtbron
dat elan, dat spontane van Paz Christi's voet-
pcht anno 1974 eruit? „Nee", zegt aalmoezenier
iet Verkoelen in het secretariaat van Pax Christi
oettocht in Den Bosch zeer beslist. „Nee, de
pageren zijn niet veranderd. Wij ouderen zijn dat,
e jongeren zijn gewoon anders... Het elan is er
og steeds. Dacht u, dat anders ieder jaar weer
o'n drie- tot .vierduizend eindexamenkandidaten
<an de middelbare scholen hun kostbare studietijd
de herfstvakantie opofferen om hier drie dagen
komen zwerven"?
u, voor de achttiende opvolgende keer staan ze
eer klaar: de rugzak gepakt, vol goede voorne
ens, of vol twijfels en vraagtekens. Of in afwach-
Ing van wat hun boven het hoofd hangt. Op 24
jktober starten 165 kapittels met in toaal drie- tot
erduizend jongeren uit het hele land weer in Den
osch voor de 18de Pax Christi Voettocht, zoals dat
fraai formeel heet „Heel de mensis daarbij
t leidraad.
Ja, ja, heel de mens? Welke mens? Die van onze
igen school, ons eigen gezin, onze eigen vrienden
vriendinnen? Of ook die onbekende jongeren,
Ie we straks in Den Bosch voor het eèrst en na
rie dagen waarschijnlijk voor het laatst, ontmoe-
n. Moeten wij die mens helen met onze eigen hele
ant daarom gaat het bij deze „18e voettocht 24-27
ktober 1974". Heel (genees) de mens met heel je.
knselijkheid. „En dat geldt" aldus aalmoezenier
erkoelen, „voor katholiek en protestant, voor gelo-
ge en niet - gelovige. Ze zijn allemaal welkom in
eze geest. Dit jaar komen voor het eerst afgevaar-
gden van een oecumenische school uit Delfzijl
aar de Voettocht Een doorbraak? Misschien, mis-
hien niet want in principe is altijd iedere jongere
k'lkom geweest, wat hij ook belijdt of niet belijdt
aar als vanzelf hebben wij ons steeds gericht tot
- katholieke scholen, omdat daar onze basis lag.
aar wie kan ons zeggen, dat iedere leerling van
n katholieke school gelooft zoals wij ouderen dat
fg altijd willen verstaan? Misschien geloven zij
*1 anders dan wij. Maar is dat geloof in de mens,
het leven, in de liefde voor de mens, in de hang
'ar mystiek, in de drang om de maatschappij aan
passen aan iedere mens, niet even gelovig? Wij
bben nooit jongeren, die anders denken, uitgeslo-
Maar we hebben wel bewuster de katholieke
holen gekozen, dat wel. Iedere eindexamenkandi-
at is echter welkom. Dat is-ie trouwens altijd
wecst."
jet blijft iedere keer weer een vraagteken, mis-
hien zelfs een waagstuk. Maar iedere keer blijkt
11 het bijna altijd aanslaat. Zo'n drie- tot vierdui-
nd jongeren komen bij elkaar. Bijna altijd wild-
eemden voor elkaar. Ze worden verdeeld in 165
Pittels en dan blijkt ineens, dat het gaat. Soms
ok niet natuurlijk, maar de groepjes zullen dit toch
zelf moeten klaren. Ze zijn per slot van zaken op
elkaar aangewezen en dan zullen ze op een bepaald
ogenblik toch hun kaarten op tafel moeten leggen.
Ze ontkomen er gewoon niet aan.
Want hoe men het ook keert of wendt, de jongeren
willen zich nu eenmaal toch uiten. Dat was toen
bij kardinaal Alfrink massaal het geval. Dat gebeurt
ook voortdurend in de kleine groepen, de kapittels.
De één praat honderd uit over alles en nog wat.
De ander is wat bedachtzamer en spreekt niet
graag, of niet gemakkelijk, over wat er in dat
binnenste leeft Een derde luistert liever en dan met
volle teugen, om nu en dan een opmerking te
plaatsen. Ze lopen echt niet als mediterende jonge
leken-monniken door Brabant Ze hebben vaak erg
veel plezier, soms ook zitten ze enorm in de put
Vorig jaar schreef een meisje me, dat ze niets aan
de voettocht had gehad. Ze had drie dagen lang
lopen huilen. Misschien denkt ze er nu anders over.
Dat huilen van dat ene kind heeft misschien meer
in haar losgemaakt dan ze toen onder woorden kon
brengen. En wat zal het bij de andoren van dat
kapittel hebben opgeroepen? Vragen waarop wij het
antwoord niet hoeven te weten. Als ze dat zelf maar
vinden, daarom gaat het u
„De jongeren lopen soms finaal verloren in deze
maatschappij, zonder verleden met al of niet een
houvast. Maar wel met een toekomst, die er voor
een aantal echt niet zo rooskleurig uitziet, nochr
geestelijk noch materieel. Sommigen lopen letterlijk
verloren. Vroeger zeiden we dan, dat ze verloren
gaan of gegaan zijn. Ze zoeken het in verslaving,
in mystiek of in agressie. Henzelf gaat het erom,
dat ze in ieder geval ergens bij horen. Dat ze weten,
niet verloren te lopen. Vandaar soms de hevige
24 27 OKTOBER 1974 I
emoties, ook bij de voettochten. Maar mag dat
asjeblieft ook een keer in deze koele, harde en vaak
zeer kille maatschappij, waar de werkelijke liefde
- het werkelijke medeleven - schijnt te zijn ver
gaan?"
„Daarom is en blijft voor ons de religie en de
godsdienstigheid bij de Pax Christi voettochten
dierbaar, ook al beklemtonen we dat niet zo over
duidelijk. Wij hechten er nog steeds enorme waarde
aan voor het leven. We proberen die religie en
godsdienstigheid daarom zoveel mogelijk kans te
geven. Maar onze gewetensvraag is echter wel:
welke kansen zitten er werkelijk in. In „die goeie
ouwe tijd" begonnen we de voettocht iedere dag
met een h. mis en met de zegen van de pastoor
in het dorp, waar we die dag begonnen. En in de
namiddag, in het volgende dorp hielden we dan een
lof. Dat kan nu niet meer. Niet omdat de jongeren
niet meer geloven: wie van ons zou dat durven
beweren. Maar omdat zij totaal anders zijn. Zij zijn
de ochtendmis iedere dag. het lof, niet meer gewend,
ze kennen het gebruik niet eens meer. Maar daarom
blijven de religie en de godsdienstigheid wel voorop
staan. Zonder dat we op alles antwoord kunnen
geven".
„SIs"3ë~deeTnêmer_aan do voëtFocKt~3enïct, dat hij
in die drie dagen eindelijk antwoord op al zijn
vragen kan vinden, komt hij teleurgesteld terug.
Alsof ieder mens niet zijn leven lang het antwoord
blijft zoeken op zijn vragen. De deelnemers mogen
blij zijn, dat ze bij elkaar herkenning en erkenning
kunnen ontvangen. Antwoord op alles krijgen? Nee.
De kans krijgen zichzelf te zijn en zich volledig te
kunnen uiten? Dat wel. Wat is er eigenlijk christelij
ker dan dit? Kom niet bij ze aan met zware
dogma's. Die hebben ze niet eens geleerd. Het zegt
hun veel te weinig. Het zegt hun echter olies,
wanneer ze werkelijk met elkaar kunnen leven. De
jongere wil nu eenmaal niet als eenling leven en.
dat kan dachten wij tenslotte, heel duidelijk tot
uiting komen in het samen vieren van de eucharis
tie, waar wij werkelijk met elkaar leven en beleven,
dat wat we willen belijden."
Dat alles is thans in een nota samengevat, de nota
„Kans op godsdienstigheid tijdens de Voettocht",
van dr. L. ter Steeg en aalmoezenier P. Verkoelen.
Daarin komt onder meer de opmerking voor, dat
het „onbegonnen werk is thuis te vertellen wat de
voettocht betekend heeft".
Maar ook: „Een feit is dat de toekomstkansen voor
de nu opgroeiende jeugd slechter lijken dan ooit
tevoren. Wie durft nu nog met een schoon geweten
te zeggen, dat je door je handen uit de mouweiï
te steken, door flink te studeren en je geducht in
te zetten, het wel ver zal brengen in de maatschap-
pij....?"
Dat is dan de zogenaamde schaduwmaatschappij,
waarover steeds meer jongeren en jongerenleiderg
spreken.
De nota bevat ook een duidelijk-anderd opmerking:
„uit de getuigenis van veel trekkers blijkt, dat de
voettocht voor hen een „belevenis" is, een ingrijpen
de ervaring, die iets heeft van een openbaring. Wat
ze over die ervaring vertellen of trachten te vertel
len doet denken aan wat jongeren menen aan
ingrijpende jeugdervaringen te ondergaan..." J
En daarmee gaat „18e Pax Christi Voettocht^
weer van start. De één zal maanden nodig hebbenf
om weer aan het gewone leven te wennen, na dia
trektocht van drie dagen. De ander zal er weinig
in vinden, omdat er te hoge verwachtingen geweest
zijn. De derde weet zich in zijn leven, zeg in zijn
geloof, bevestigd door de meningen van ondcrenj
„We zijn met vijf routes begonnen, nu hebben w«
er al vijftien", zegt aalmoezenier P. Verkoelen op
de vraag of deze trektocht in het spoor van „Pax
Christi" een eeuwig leven gekregen heeft
„Waarschijnlijk wel. want de jongeren zijn over het
algemeen even religieus, of gelovig, als de ouderen.-
Zij het dan in een ander levenspatroon."
Kardinaal Alfrink zal er zondag 27 oktober niet zijd
in die immense Brabanthallen. Hij verblijft nog
steeds in Rome. Maar wel die andere bischop: dom
Helder Camara. De Braziliaanse bisschop, die diep.
gelovig is, maar dan woj in dab andere levenspa,
troon, waarvoor de jongeren het leven waard vinden
geleefd te worden.
Want: "Veel mensen streven hoge idealen na en
overal is het leyen vol heldendom". Aldus één van
de onderwerpen, waarover de duizenden trekkers
volgende week kunnen praten.
TON v^d. HOUTEN
