F
Dr. Pluizer vraagt uw aandacht
m mm
mmmmm
<A>! 1 r R
ia m i
r n
LE1DSE COURANT
ZATERDAG 19 OKTOBER 1974Z.
Oplossing vorige puzzel
De prijswinnaars van de puzzel van vorige week zijn:
De prijzen worden binnen drie weken per cheque toegezonden.
Leidse Courant,
Postbus n,
HORIZONTAAL:
1 schouwburgplaats
5 spook
9 sportartikel
11 kleefstof
15 voorteken
16 pauselijk hoofddeksel
17 militair hoofddeksel
18 plant
20 gevederd dier
22 schaakterm
24 onderricht
25 bijb. figuur
26 bijb. figuur
28 vis
29 schenkmond
31 Westind. eiland
33 versieringsmotief
36 godin
38 boom
40 genotmiddel
42 het Romeinse rijk
43 dienstwagentje
46 horige
48 zware hamer
50 uniek
51 in zee lopend geberg
te
52 loflied
53 gedwee
54 vrucht
56 niet gespannen
57 wijfjesschaap
58 lidwoord
60 onderricht
61 pl. in Overijsel
62 drie opeenvolgende
uitgekomen nummers
64 roofdier
65 rustig
66 Aziaat
67 insekt
68 eenjarig dier
70 haal over de huid
71 vertering
73 toverheks
74 familielid
75 zuivelprodukt
78 insekteneter
79 biersoort
81 slaghout
82 plant
85 Europeaan
87 noot
88 snij werktuig
89 aangezien
91 spo replant
94 wandversiering
96 heldendicht
97 vis
98 veerkracht
99 zweem, schijn
101 geleding
104 lichaamsdeel
105 banier
108 deel v.e. schip
109 kleefstof
111 bijb. figuur
112 toegangsbewijs
113 onbep. vnw.
114 deel v. Malakka
116 zijriv. V:d. Elbe
117 evenzo
120 dat is
121 hoeveelheid
122 kinderjuffrouw
124 overal
126 dagtekening
128 vochtig
129 deel v.e. boom
130 handwerksman
132 dierenverblijf
133 vaardigheid
135 gordel
137 jaartelling
138 bergweide
139 voorzetsel
140 bezinksel
141 zitje vóór een café
143 ik
144 groei
145 hijswerktuig
146 strand bij Venetië
147 pl. in Engeland
149 grondsoort
151 mormel
154 dat is
155 halfgoud
158 spraak
161 pl. in Gelderland
163 werkelijk
165 inwendig orgaan
167 ogenblik
168 projectiel
169 vr. munt
171 honingdrank
173 voorzetsel
174 plooisel
176 Europees land
177 schietvoorraad
178 toegankelijk
179 godheid
180 schaakstuk
181 Eng. titel
182 gewicht
183 zetel
184 feestartikel
VERTICAAL:
2 Aziaat
3 niet behaard
4 geheel
5 onheil
6 bijb. figuur
7 hemellichaam
8 vogelwoning
9 vruchtenat
10 vulkaanopening
11 effen
12 toegankelijk
13 verkeerd
14 kleurstift
19 pl. op Ameland
21 schoorsteenkap
23 heilig voorwerp der
indianen
27 hond
30 schaakstuk
32 bundel
33 rijtoer
34 vis
35 houding
37 gebergte in Arabië
39 gereed
40 vruchtenat
41 visnet
42 belemmering
44 onbeschaafd
45 vordering
47 vierh. zoogdier
49 mann. dier
51 spoel
52 gehoororgaan
54 bitterheid
55 toevluchtsoord
56 ïjsdrank
57 Russisch gebergte
59 kantig gebeente
61 godin
62 speelgoed
63 deel v.d. voet
66 babbeltjes
67 kweker
69 insekt
71 lijdzaam
72 ontastbare stof
74 deel v.e. schip
76 roem
77 legerplaats
80 deel v. Azië
81 pl. in Noord-Brabant
83 salonheld
84 vervoeronderneming
86 flink, degelijk
89 gevuld
90 oorzaak
91 geheel bedekt met
92 ontkenning
93 golf
95 goedig mens
99 vragend vnw
100 tegen
102 gedachte
103 onvruchtbaar
105 ijverig
106 familielid
107 roem
109 voorspoed
110 echtgenoot
112 Vulkaanopening
113 pl. in Rusland
114 schaakterm
115 vingervlugheid
118 riv. in België
119 myth, koning
121 ontelbaar
123 knaagdier
125 jong dier
126 iedere dag
127 verandering
129 tooi
131 Turks decreet
134 Nederlandse Omroep
Stichting (afk.)
135 planteziekte
136 bezigheid
140 verkeerd
141 vogelwoning
142 strafwerktuig
143 pl. op de Veluwe
145 oude doek
147 boom
148 vogel
149 plezier
150 liefkozing
152 vroomheid
153 sportbeoefenaar
156 vrucht
157 watering
159 vrucht
160 deel v.e. mes
162 aardappel
164 vangwerktuig
166 mannetjeshond
168 militair hoofddeksel
169 houding
170 toespraak
172 slot
173 sporeplant
175 bundel
176 wondvocht
Damrak
VAN WEEK TOT WEEK
De vriendelijke stemming is weer verleden tijd. De beorshansse
van de vorige blijkt geen ommekeer maar een eendagsvlieg te
zijn geweest De vreugde was maar een week tang. Afgelopen
maandag werd eigenlijk al pas op de plaats gemaakt Dinsdag
aarzelde de beurs, maar woensdag waren de koersen over een
breed front lager en donderdag werd er nog een flinke schep
opgegooid.
Het was een duidelijke reactie op de terugslag in New York, waar
het koersniveau na vier dagen van ononderbroken stijging dinsdag
plotseling rechtsomkeert maakte, welke tendens woensdag duidelijk
werd voortgezet. Men schreef dit toe aan winstnemingen van
beleggers die uiteindelijk niet zo héél veel fiducie in de beurs
hebben en die daarom - nu zij op winst zitten - die dollars wilden
opstrijken.
Het is overigens opvallend dat het Damrak de stijging in Wallstreet
schoorvoetend volgde, maar op de daling onmiddellijk reageerde.
Ook hier blijkt de onzekerheid uit waarmee de Nederlandse
beleggers nog altijd kampen. Een opgang vertrouwen zij niet
helemaal. Onze economie moge dan - macro-economisch gezien -
nog in de lift zitten, in de dagelijkse praktijk worden we geconfron
teerd met stijgende prijzen, stijgende werkloosheid, en steeds
dreigender wordende conflicten tussen werkgevers- en werknemer
sorganisaties.
Dit wantrouwen weerspiegelt zich ook in een rustige handel en
kleine omzetten. De beurs heeft gewoon minder te doen gekregen.
In de eerste negen maanden van 1973 was de effectieve omzet
(dus het bedrag dat betaald werd) van aandelen en obligaties
tezamen 20,3 miljard gulden. In de eerste negen maanden van 1974
was dat nog maar 12,2 miljard gulden, een daling van ca. 40
procent
Vooral de koersdaling van afgelopen donderdag hakte er flink in.
Het ANP-indexcijfer schoot door het laagste cijfer van dit jaar
heen (dat was 82,6 begin oktober) en belandde op 82,3. Tegenover
de top van 118 op 22 april betekent dat een daling van het algemene
koersniveau van goed 30 procent
Het wachten is nog steeds op een daling van het ruimteniveau
- hetgeen overigens ook voor de Amerikaanse beurs geldt - want
dan zou volgens de optimisten de weg voor een koersherstel van
de aandelen vrij komen. Wel trekken de obligatiekoersen bij ons
voorzichtig aan, vooral voor de langlopende leningen, maar van
een duidelijke teruggang van de rentestand kunnen wij nog steeds
niet spreken. Of het hier nog dit jaar van zal komen, ligt in de
schoot der goden verborgen. En tot die tijd is ook een duurzamer
koersherstel dan wij de beide laatste maanden zo af en toe zagen,
voorlopig nog een open vraag.
In de huidige periode van onzekerheid werken gunstige bedrijfsbe-
richten bovendien bijna niet stimulerend, terwijl slechte berichten
de koersen onder druk plegen te zetten.
Soms erg sterk. Dat zagen wij deze week nog eens geillustreerd
aan Philips. Donderdag werd bekend dat ons electronica-concern
zijn prognose omtrent de winstmarge dit jaar niet zal halen en
dat het gedwongen is tot werktijdverkorting in Nederland, België
en West-Duitsland, omdat de omzet in consumptieartikelen stag
neert Met andere woorden men wil de produktie beperken om
de voorraden te kunnen terugdringen. Het kwam heel hard aan
op het Damrak. De koers van een aandeel van 10 gulden zakte
donderdag van 23,90 gulden tot 20,90 gulden. Later op de dag werd
nog bekend dat ook Enka (een werkmaatschappij van AKZO), in
Nederland tot werktijdverkorting heeft besloten.
Philips sleepte ook andere aandelen in zijn val mee. Hoe het
intussen met de koersen van onze internationale fondsen sedert
begin januari is gegaan, laat het volgende overzicht zien.
Schaken
DOOR W. J. MUHRING
In het onderstaande pionne-
neindspel schijnt wits positie to
taal hopeloos te zijn omdat de
zwarte vrije pion op de a-lijn
dreigt op te rukken. Met een
juweel van een patcombinatie
kan de witspeler evenwel dit
gevaar bezweren en aldus de
yeilige remisehaven bereiken.
Wit wint als volgt: 1. pc5-e6
(dreigt mat) 1. Tb4-b8 2.
Td3-d4; Tb8—c8 3. Pe6—g7t
Ke8—f8 4. Td4g4! Tc8-c6t 5.
Pg7e6t Kf8—e8 6. Tg4-g8t
Ke8—d7 7. Tg8-d8 mat (Ber
ger).
Op 4. Kg8 zou volgen 5.
Pf5t Kf8 6. Pe7! enz.
De onderstaande delicatesse
doet niet alleen een appèl op uw
verbeeldingskracht doch ook op
uw gaven als combinatiespeler.
In deze stelling kan de witspeler
met een aantal fraaie finesses
zijn tegenstander geforceerd
mat zetten. Een kostelijke winst
voering!
Wit aan zet en maakt remise
Wit maakt als volgt remise: 1.
f6xg7 Ke617 2. Kg5-h6
Kf7g8 3. f4—f5 a7a5 4.
h3h4 a5a4 5. h4—h5 a4—a3
6. f5—f6! e7xf6 en wit staat pat
Ondanks het geringe materiële
overwicht althans in het eind
spel kan de witspeler in de
hu volgende stelling op een zeer
'geraffineerde wijze de winst af
dwingen. Een bepaald originele
en verbluffende combinatie!
r~ n h
Wit aan zet en wint!
Deze prachtige winstvoering
verloopt als volgt: 1. Dh7e4t,
Db8-b7 2. De4-a4t, Ka8-b8. 3.
Da4-f4t, Kd8-a8 4. Df4-f8t,
Db7-b8 5. Df8f3t Db8-b7
6. Df3—a3t Ka8b8 7. Da3—g3
t Kb8a8 8. Dg3xg8t Dg8-c2
Db7b8 9. Fg8g2t Db8—b7
10. Dg2xa2t Ka8—b8 11.
Da2—h2 tKb8—a8 12. Dh2—h8
t Db7—b8 13. Dh8al t
Ka8b7 14. Dal—a6 mat (Hor-
witz).
Wit aan zet en wint
Kon. Olie 20)
Unilever 20)
Philips 10)
AKZO U 20)
Hoogovens (M7 20)
3 jan
95,10
111,90
35,-
52,-
63,-
17 okt.
63,70
72,90
20,90
41,80
57,50
daling
33 procent
35 procent
43 procent
20 procent
9 procent
Bij de banken en verzekeringsmaatschappijen waren de verliezen
deze week bescheidener dan in andere bedrijfstakken. De koersen
zakten maar weinig. Alleen Algemene Bank Nederland verloor 11
gulden tot 208,- op donderdag. De scheepvaartmaatschappijen
boekten grotere verliezen. Van Ommeren ging 19 gulden achter
uit tot 258,- en KNSM 10 gulden tot 115,-. Holland Amerika
Lijn kwam er met een verlies van vijf en een halve gulden nog
het best vanaf. Zoals bekend gaat dit concern zijn transport divisie
aan een xZ veedse scheepvaartgroep verkopen, onder voorwaarde
dat aandeelhouders hiermede akkoord gaan. Het bedrag dat de
Holland Amerika Lijn zal ontvangen, is niet bekend gemaakt.
Verdeeld was de stemming in de hoek van de dranken- en
levensmiddelen sektor. De grootste klappen vielen bij Heineken
(min 10 gulden tot 115,-) en Van Nelle (- 9 gulden tot 292,-).
Datzelfde moet gezegd worden van de papierleveranciers en de
tapijtfabrikanten: wel verliezen maar bescheiden van aard. Uitzon
deringen waren Proost en Brandt, die een koersverlies van 9 gulden
boekte tot 175,-, en Bergoss met een verlies van negen-en-een-hal-
ve gulden tot 142,50, beide op donderdag.
Deze week werd bekend dat de Engelse Jesselgroep (een grote
beleggingsmaatschappij) liquiditeitmoeilijkheden heeft. De beurs
vreest dat ze hieruit wil komen door deelnemingen af te stoten.
In Nederland heeft de groep een belang van 40 procent in KVT,
van 27 procent in de Amsterdamse Droogdok Maatschappij en 23
procent in Krasnapolsky. Het lag voor de hand dat de aandelen
van deze ondernemingen aangeboden zouden worden vóórdat er
wellicht grote klappen zullen vallen. KVT zakte van 40,50 tot
37,-, Amsterdamse Droogdokmij van 123,- tot 118,- en Krasna
polsky van 90,- tot 85,-. We zien hier de keerzijde van de
medaille. De grote Engelse kooplust dreef indertijd vele Nederland
se koersen sterk omhoog. Geforceerde verkopen zullen die koersen
weer even sterk naar beneden drukken.
Dammen
OOOR FREEK GORDIJN
In het tweede toernooi om het
dameskampioenschap van Ne
derland heeft de 22-jarige Bar
bara Graas uit Wormerveer met
succes haar vorige jaar gewon
nen titel verdedigd. Met een
punt voorsprong op Eefje Nieu-
wenhuizen uit Wageningen won
zij wederom het kampioen
schap. Beide speelsters zullen
deelnemen aan het wereldkam
pioenschap voor dames dat eind
december in Amsterdam zal
worden gehouden.
ID <3 S Q
u a s a 3
m m e S H
u a
q e s s>
li G B C 4
a P.,
=Li a a: e e
De stand in het eerste diagram
is uit de eerste ronde van de
finale en wel tussen Barbara
Graas met wit en mevrouw Pie
tje Veenboer-Haaisma uit Was-
kemeer. Als laatste zet was hier
gespeeld: 34. 44-39. Het vervolg
was: 34. - 29-33 35. 38X29
23X34 36. 39x30 op 40X29 volgt
19—23- met winst, 25X34 37
40X29 19-23 38. 28x19 13X33 39.
45—40 18—23 40. 43-38 33—39
41. 40-34 39X30 42. 35X24
10-15 43 42—37 8-12 44. 38—33
23—29 45. 24—19 29X38 46
32X43 3-8 47. 37—32 15—20 48
43—38 17—21 49. 26X17 12X21
50. 27-22 21—26 51. 32-27
16-21 52. 27X16 26-31 53
16-11 31-36 54. 11-6 36-41 55
6-1 41—47 56. 1—18? wit verkeer
de in de veronderstelling dat
zwart nu 47X13 moest slaan
waarna wit wint. Maar zwart
sloeg 47X12 en won. Deze eerste
verliespartij in de finale weer
hield wit er toch niet van om
het kampioenschap te winnen.
De positie in het tweede dia
gram kwam voor in de partij
tussen Barbara Graas met wit
en Eefje Nieuwenhuizen en
geeft de stand weer na 29.
40—34 29X40 30. 45X34, zwart
kan hier door 17—22 de korte
vleugelopsluiting verbreken
maar in plaats hiervan vervolg
de ze met: 15-20? 31. 28-22
17X28 32. 26X17 11X22 33.
34—29 23X34 34. 32X12 8X17 35.
27X9, en wit had een stuk ge
wonnen, 3—8 36. 39X30 14X3 37.
3439 3—9 38. 38—33 8—13 39.
48—43 6—11 40. 43-38 20-24 41.
39—34 17-22 42. 37—32 9-14 43
32-28 11—17 44 28—23 19X39
45. 30X10 39X30 46. 35X24, en
zwart gaf het op.
De verrassing van de dag in de
op volle toeren draaiende lande
lijke clubcompetitie was wel de
nederlaag vorige week zaterdag
•van landskampioen RDG dat
met niet minder dan 7—13 tegen
"Groningen" ten onder ging.
Hierdoor verkreeg het Friese
"Huizum" een voorsprong van
twee punten op de Hagenaars
en heeft nu een fraaie kans om
de nationale clubtitel te gaan
winnen. Ook het Amsterdamse
VAD heeft nu een punt meer
dan RDG en blijft op een punt
afstand van "Huizum".
De op zaterdag 9 november te
spelen thuiswedstrijd voor "Hui
zum" tegen RDG zal dan ook
wel veel belangstelling trekken!
Eerder won "Huizum" met niet
minder dan 155 van "Gronin
gen" en uit deze wedstrijd volgt
hier een bijzonder aardig spel-
fragment
De stelling in het derde diagram
kwam voor in de partij tussen
E. Noorman met wit van "Gro
ningen" en M. Bandstra van
"Huizum". Zwart, in gewonnen
positie, ging als volgt op de,
winst af: 28-32 38-33 32—37
36—31 27X36 26-21, en nu wint
3741 of 3742 eenvoudig maar
zwart liet zich verleiden tot het
voor de hand liggende: 2227
21X41 36X47, en de historische
waarheid dat het winnen van
een gewonnen partij het moei
lijkste is kwam ook hier weer
aan bod: 3328! 47X20 28—23
18X29 3024! met remise want
op 29-33 of 29-34 volgt 24—19.
Miraculeus!
In de Zuidhollandse hoofdklas
secompetitie met de daaraan
verbonden promotie naar de Re
gionale Hoofdklasse luidt de
stand na vier ronden:
De Lier 7. DOS (Delft) 6. Rijns-
burg 5. Schiedam 4. RDG II 4.
Het Oosten II 4. Vlaardingen 4.
Den Haag 4. Gorinchem 2 en
Hendrik Ido Ambacht O.
Bridgen
DOOR W. L.EURS
Een van de kenmerken, die een
topspeler onderscheidt van zijn
minder begaafde collega's, is
het kunnen trekken van conclu
sies uit voorafgaand bied- of
spelverloop, die hem in staat
stellen een spel op de juiste
manier te behandelen. Dit geldt
niet alleen voor hetgeen er gebo
den of gespeeld wordt, maar
ook voor wat er niet gebeurt.
Het onderstaande spel is afkom
stig uit een wedstrijd om het
wereldkampioenschap tussen
Frankrijk en Italië, een aantal
jaren geleden gespeeld en geeft
een treffende illustratie van wat
er in het hoofd van een zeer
goede bridger omgaat
De bieding was kort en krachti-
g: noord 1 harten OW passen
zuid 1 schoppen noord 4
schoppen. Zuid was de Frans
man José Le Dentu, die met zijn
partner Roger Trézel het Vana-
pé systeem speelt waarbij de
Noord:
A H 10 9 5
<7 H B 4 2
O 10 9 7 6 5
Oost:
V 6 4 2
A V
O B 8
H 9 7 5 2
Zuid:
B 8 3
<5 7 6 5 3
O A V 4 2
VB
kortere kleur eerst en vervol
gens de langste wordt geboden.
Het 1 schoppen antwoord van
le Dentu is een onderdeel van
dit systeem en noord houdt daar
met zijn verdere bieden reke
ning mee, zodat het 4 schoppen
bod vrij zeker op een vijfkaart
wordt gedaan. West kwam uit
met ruiten 10, die in noord met
de heer werd genomen. Uit
noord werden vervolgens schop
penaas en -heer gespeeld, omdat
le Dentu uit het vallen van de
7 onder het aas concludeerde
dat de lengte in schoppen ver
moedelijk bij oost zou zitten.
West gooide op de tweede
schoppen een ruiten weg en
zuid zat in grote zorgen. Hij
speelde een derde maal troef,
welk slag door oost met de
vrouw werd genomen, die ver
volgens ruiten naspeelde vöor
het aas van zuid. Zuid had een
goed inzicht in de situatie in
ruiten, daar west zeker geen
ruitentje zou hebben afgegooid
van een korte kleur. Le Dentu
vervolgde nu met een kleine
harten naar de heer van noord
in de hoop dat oost vrouw twee
de zou hebben, maar oost nam
met het aas.
Tot verbazing van zuid begon
oost nu een hele tijd te denken
alvorens een kaart na te spelen.
Zuid wist, dat oost slechts een
troef je op tafel hoefde te leggerf
om noord aan slag te brengen.
Zijn speeltechniek reikte ook
ver genoeg om in te zien dat in
dat geval zijn enige kans het
contract te winnen zou zijn het
van een kleine harten uit noord
in de hoop dat de vrouw nog
sec zou zitten.
Toen oost ten slotte klaveren
naspeelde, waardoor zuid in de
hand aan slag kwam en de kans
kreeg een kleine harten naar de
boer te spelen, was zuids arg
waan gewekt.
Als een speler, die wereldkam
pioen is, zo zorgvuldig vermijd!
de dummy aan slag te brengen,
kan dat alleen maar zijn omdal
het spelen van noord uit, voor
de leider gunstig moet zijn. Uil
de aarzeling van oost en het niet
naspelen van troef concludeerde
zuid terecht dat de hartenvrouw
op dit moment nog sec in oosts
hand zat.
Hij speelde een kleine harten en
legde in noord ook een kleine,
waarmee het contract werd ge
maakt.
Een mooie combinatie van tech
niek en psychologie.
