Britse
televisie
gaat
kapot
aan
TROS-
effect
"De
Schaduwkant
voetbal roem
in tv-spel
achilleshiel"
Mies gaat in elk geval
door met haar programma
KIJKERS WILLEN GERT EN
HERMIENNOG EENS OP TV
HWJIH
TELEVISIE VANAVONI
De verschoppeling
ook
boek
TELEVISIE DONDERDAG
RADIO VANAVOND
RADIO DONDERDAG
TERUGBLIK
2
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 16 OKTOBER 197- wc
LONDEN Het Amerikaanse weekblad "News
week" mag dan stellen, dat de Britse televisie
het "ideaalbeeld" het dichtst benadert, zeker is
dat men daar in Engeland nog niet zo duidelijk
van overtuigd is. Steeds vaker hoort men aan
gene zijde van de Noordzee verkondigen, dat het
aldaar gehanteerde omroepsysteem op de hel
ling moet, of op z'n minst aangepast aan de
huidige maatschappelijke eisen. In tegenstelling
tot wat men buiten Engeland meent, betreft het
hier niet alleen de BBC, ook de commerciële
omroepen worden aangevallen. Op grond van de
vele geuite bezwaren, heeft de regering inmid
dels een speciale commissie in het leven geroe
pen onder leiding van Lord Annen, die de
toekomst van de Britse televisie moet zien uit
te stippelen.
Wat zijn nu eigenlijk de moeilijkheden bij de
Britse televisie? In concrete komt het hier op
neer, dat men de zend-giganten verwijt geen
voeling te hebben met de kijkers. Of zoals een
onlangs verschenen rapport van de Labour Party
stelt: „Het mediumtelevisie voorziet niet in de
behoefte van de maatschappij. Er is niet langer
plaats voor de meest uiteenlopende interessen.
De televisie houdt zich uitsluitend bezig met een
kleine scala van wat de makers zelf als interes
sant ervaren".
Het niet langer kunnen vertolken van de interes
sen van het kijkpubliek komt volgens de kritici
voornamelijk, doordat de programma's van de
BBC en de commerciële tv te gelijksoortig van
aard zijn. Evenals dat in Nederland het geval
is, ondanls alle pogingen van dé' coordinatie-com-
missie in Hilversum, programmeren BBC en de
commerciële tv sport tegenover sport, nieuws
tegenover nieuws, film tegenover film en amuse
ment tegenover amusement. Omdat de commer
ciële tv gezien zijn economische afhankelijk
heid moet gokken op een zo groot mogelijk
publiek, komt de commerciële tv met uitzon
dering van het verplichte minimum nauwelijks
toe aan programma's voor minderheden. Bij de
BBC-direkteur Huw Wheldon: „De
televisie is er voor het volk, het volk
niet voor de televisie".
BBC ligt het gezien de mogelijkheden van het
tweede net (vergelijkbaar qua opzet opzet met
het derde Duitse net) allemaal wat gemakkelij
ker, maar feit blijft dat ook de BBC niet op de
bres staat voor minderheden. Die door de con-,
currentie veroorzaakte, vervlakking het TROS-
effekt) staat overigens buiten het kwaliteitsni
veau. Maar de kritiek is er niet minder om.
Volgens BRC-directeur Huw Wheldon niet te-
i-echt, omdat de kijkcijfers uitwijzen, dat een
gelijksoortige programmering de kijkdichtheid
juist bevordert. Geconfronteerd met het TROS-
effekt stelt Wheldon, dat vervlakking gezien het
huidige maatschappelijk beeld onvermijdelijk is.
"Bovendien is televisie er voor het volk, het volk
niet voor de televisie. Als het volk brood en
spelen wil, moet je ze dat geven. Ze betalen er
tenslotte zelf voor. Dat je daarnaast wat aan
educatie kunt doen, is meegenomen, maar mag
niet primair staan".
Tegenhangers van het thans gehanteerde sys
teem menen dat de voornaamste moeilijkheden
zijn ontstaan, doordat BBC en commerciële tv
in opzet te groot zijn. In verschillende rapporten
wordt dan ook gepleit voor een verdeling in
kleinere parten van en de BBC en de commercië
le tv, hoewel laatstgenoemde al met 'onder-afde
lingen werkt Alleen op die manier, stelt men,
zou er binnen eenzelfde bedrijf een grotere diver
siteit aan meningen kunnen ontstaan.
Het verst gaat wat dit betreft een rapport van
de Labour Party dat medio dit jaar nogal wat
opschudding buiten Engeland teweeg bracht De
samenstellers pleiten namelijk voor een opdoe
ken van beide omroepen. Uit beide zou één
nieuwe zendgemachtigde moeten groeien, onder
directe controle van de regering en met een
aantal onder-afdelingen, die zelfstandig kunnen
werken. De inkomsten zouden deels uit de recla
me, deels uit de omroepgelden moeten komen.
De samenstellers slaan daarmee twee vliegen in
één klap: de BBC die door de regering
nauwelijks gecontroleerd kan worden ver
dwijnt en de hoge winsten, die de commerciële
tv maakt behoren tot het verleden.
Bij het verschijnen van het rapport werd de
indruk gewekt, dat het om een officiële rege
ringsdocument ging. Niets is echter minder waar.
Het is gewoon een van de vele rapporten, die
tegenstanders samenstellen ten behoeve van de
onderzoekcommissie. Het uiteindelijke rapport
zal nog wel enige jaren op zich laten wachten.
In Engeland gokt men op 1978. Maar of dat
uiteindelijke rapport een echt „ideaalbeeld" kan
opleveren, durven vriend en vijand nual te be
twijfelen.
HAN AVOT
NOS&NOT
9.15 School tv
9 16.30 Voorlichtingsprogram
ma school tv
KRO
O 17.00 Paulus de boskabouter
NOS
O 18.45 Pauls de boskabouter
9 18.55 Journaal
19.05 Van gewest tot gewest
19.50 Secutera: zwakzinnigen
zorg
9 20.00 Journaal
20.20 Politieke partijen: CPN
O 20.30 Staatsloterij
O 20.35 De Achilleshiel, tv-
spel
O 21.30 Kijken naar kinderen,
doe.
O 21.55 Panoramiek
22.10 Studio Sport
22.35 Den Haag vandaag
9 22.55 Journaal
NEDERLAND II
TELEAC
18.15 Sportleiding (herh. les 2)
NOS
18.45 Paulus de boskabouter
9 18.55 Journaal
IKOR
O 19.05 Youth for Christ
9 19.30 Kenmerk
O 20.00 Journaal
O 21.40 Nafiri Tuhan, Ine
muziek
22.10 Tien jaar zaaien i
geen oogst, doe.
9 22.35 Ars Musica, orgeljj
9 23.00 Journaal
TELEAC F
O 20.05 Computerkunde cT""!
28) V
DUITSLAND II
18.20 (K) Dr med. Mark Wednu
18.55 (K) Homer sagt: Zeus
schuld. 19.00 (K) Journaal. 19 30 (K)
21.00 (K) Journaal. 21.15 (K) Express,
lie. 22.00 (K) Die Rainbirds, tv-Film!
(K) Journaal.
17.55 (K) Kiri de clown. 18.00 (K) At
EO
(K) Journaal en Wet;
Het verschoppelingetje moet maar afwachten wat dit
nu weer voor een "weldoener" is.
(Van onze radio- en tv-redactie)
Geschreven vanuit de gedachtengang van het
kind is „De verschoppeling" van Paul Wagner
een boek geworden, dat de wereld van het
weeskind onverbloemd open legt. Het ver
scheen bij Centripress te Bussum in een verta
ling van het Franse origineel door Joost
Troost.
De verschoppeling Paul Guillet, het door zijn
moeder als ongewenst kind weggedane jochie,
kreeg in ons land bekendheid door de tv-serie
ervan op het VARA-scherm. Dit boek biedt
echter meer dan wat de tv toonde. In de
tv-bewerking werd terwille van de aanpassing
aan dit medium het verhaal omgebogen naar
die passages, die het als beeld goed deden. De
innerlijke stem, de monologen van het verlaten
jongetje, vormen evenwel een essentieel be
standdeel van het boek en zijn derhalve onmis
baar voor wie zich als lezer in dergelijke
schrijnende zaken wil verdiepen. De foto's in
dit boek zijn afkomstig van de tv-serie en laten
soms andere personen zien dan in dit boek een
rol spelen.
Dit boek is geen roman, niet een op fantasie
drijvend verhaal, maar .biedt de werkelijke
levensgeschiedenis van Paul Guillet, die via het
armenhuis verzeild raakte in de levens van die
mensen, die het ter aanvulling op andere in
komsten te doen was om een bijdrage uit de
armenkas. Men dient zich bij lezing te realise
ren dat de geschetste situaties destijds naar
geestige werkelijkheid vormden, maar momen
teel hun geldigheid hebben verloren. Maar ook
al vertonen de beschreven omstandigheden
geen gelijkenis meer met de huidige toestanden,
onveranderlijk gelijk blijven de reacties van het
kind, dat door welke oorzaak ook vader en
moeder mist. Het leven van Paul werd gaande
weg een nachtmerrie, een reeks gemiste kan
sen, omdat niemand, althans weinigen hem een
hand toestaken. De wereld van het kind is er
sowieso één van grote onzekerheid. Dit maakt
hem afhankelijk van volwassenen. Ontbreken
die volwassenen, of missen zij onstoffelijke
steun, dan stort de hele wereld van het kind
Op zeker ogenblik besluit Paul in wanhoop zich
te ontdoen van een verzorger, die hij als een
belager ervaart. Wij lezen dan: „Deze beslissing
zette zich zozeer bij mij vast. dat niets me meer
tegen kon houden. Ik moest wel doorgaan met
mijn plan. Het was het logische gevolg van mijn
lange periode vol lijden, waarin ik de menselij
ke boosheid en lafheid tot op de bodem had
lerep kennen. Ik had niemand meer om me te
troosten, om me te steunen, en om me uit dit
ongelukkige wezenbestaan te verlossen. Ik had
overwogen om mijn boeltje te pakken en er
vandoor te gaan, maar het armenbestuur zou
me in kortst korst mogelijke tijd weer opge
spoord hebben. En me dan in een tuchthuis
geplaatst hebben tot ik meerderjarig zou zijn".
Het draait niet op een moord uit, maar gedre
ven door ellende deed hij dingen die hem
levenslang noodlottig hadden kunnen worden.
Deze levensgeschiedenis van Paul Guillet is
niet zomaar een smartelijk verhaal, maar
dringt door tot de kern.
TON OLIEMULLER
(Van onze radio- en tv-redactie)
HILVERSUM Ofschoon er nogal wat negatieve
reacties zijn gekomen op het nieuwe zaterdag-
avondprogramma van Mies Bouwman gaat de
AVRO-tv er in elk geval mee verder. De coördina
tiecommissie, die overeenkomsten had ontdekt tus
sen dit programma en Bingo van de KRO en de
AVRO daar op heeft gewezen, heeft nog geen
(Van onze radio- en tv-redactie)
'IILVERSUM - Gert en Hermien Timmermans
uilen binnenkort opnieuw optreden in het EO-tv-
ogramma „Muziekmotief". Hun eerste verschij-
•K daarin lokte onlangs zoveel gunstige reacties
dat aan een herhaling niet viel te ontkomen.
Dit zal gebeuren op 5 nov. De E.Omroep geeft
dan niet een herhaling van dit programma, maar
bereidt samen met Gert en Hermien een nieuwe
uitzending voor, waarin wel enkele liederen die
zeer in de smaak vielen, opnieuw zullen gezongen,
gezonden.
De zan- en muziekgroep Nafiri Tuhan, met originele bamboe-instrumenten, van
avond op het scherm.
Uit cijfers blijkt, dat maar weinig
voetballers hun brood verdie
nen aléén op het voetbalveld en
dat maar een paar van hen hun
jongensdromen werkelijkheid
zien worden. Verreweg de
meeste beroepsvoetballers heb
ben immers buiten de groene
mat hun bron van inkomsten.
In "De achilleshiel" wordt ge
toond, wat er nog allemaal mis
kan gaan éls de gouden top in
het voetbalbedrijf is bereikt.
Martin Shaw, die onlangs te
zien was als Frank in de serie
"Helen, een vrouw van deze
tijd", speelt vanavond de top-
voetballer Dave Irwin, die aan
de voetbal een grote villa en
een dure auto heeft overgehou-
Maar wat nog meer? Zijn spelpeil
begint te tanen en de kranten
schrijven niet langer jubelend.
Bovendien heeft hij een ernsti
ge kuitblessure en zakelijk gaat
het ook al mis. Hoe wankel een
topsporter kan staan, wordt af
doende duidelijk gemaakt.
Ned. I. 20.36 uur.
Kinderen
Heel goed wordt naar kinderen
gekeken die in Londen in een
centrum worden opgevangen,
wanneer is gebleken dat zij ge
handicapt zijn of een ontwikke
lingsachterstand hebben opge
lopen. Met hun vader of moe
der wordt drie weken door des
kundigen naar die kinderen ge
keken en uiteindelijk wordt in
onderling overleg besloten, wel
ke behandeling voor het kind
de beste is.
Ned. I, 21.30 uur.
Panoramiek
men met zich, te meer omdat
Dirkie om de vier uur medicij
nen moet innemen.
Ned. II, 20.21 uur.
Nafiri Tuhan
De EO zendt een programma uit
met het Indonesische ankloeng-
en koelingtangorkest Nafiri Tu
han, dat de afgelopen zomer
een toernee door West-Europa
maakte. Deze groep met origi
nele bamboe-instrumenten
brengen zang en dans ir
klederdracht van hun land.
Ned. II. 21.40 uur.
In Panoramiek wordt vanavond
aandacht besteed aan de Club
van Rome, die van" 14 tot en
met 17 oktober in Berlijn het
tweede rapport bespreekt. "De GG6n OOQSt
mensheid op een keerpunt". Be
sproken wordt de overlevings
kans van de mensheid in be
paalde gebieden.
Ned. I, 21.55 uur.
Dirkie
"Dirkie alleen in de woestijn", is
een 80 minuten durende film
over een vliegtuigongeluk,
waardoor een 8-jarige jongen
als enige overlevende met zijn
hond onder erbarmelijke om
standigheden op zoek moet
naar voedsel. Zon, zand, en een
zaamheid brengen grote proble-
Het Engels-Nederlands zendings
echtpaar Derek en Jennie Cook
werkt al tien jaar in Tsjaad,
een van de droge Sahellanden,
waar grote hongersnood heerst.
Via EO-Metterdaad is voor het
hulpverleningswerk in dit ge
bied enkele maanden geleden
ongeveer een half miljoen gul
den bijeen gebracht Derek
Jennie vertellen nu over hun
werk, dat tot nu toe weinig
succes heeft gehad, onder het
kopie "Tien jaar zaaien maar
geen oogst".
Ned. II. 22.10 uur.
definitieve uitspraak gedaan.
Mocht dit leiden tot een verbod aan de AVRO om
zijn programma uit te zenden, dan zal de AVRO
met Mies uitwijken naar een andere avond als het
niet mogelijk is gewenste wijzigingen aan te bren
gen. De AVRO heeft intussen de beschikking over
duizend nieuwe kijkers-ideeën. De leukste hiervan
zullen successievelijk aan bod komen.
NOS&NOT
14.00 School tv
NOS
O 18.45 Paulus de boskabouter
O 18.55 Journaal
VARA
19.05 De Stratemakeropzees-
how
O 19-30 Hoeren, zien, zwijgen
O 20.00 Journaal
O 20.20 Colditz
9 21.15 De Ombudsman
O 21.40 Dokters ter zee, zerie
O 22.05 Achter het nieuws
NOS
22.55 Den Haag vandaag
9 23.10 Journaal
TELEAC
18.15 Flesxibele school (les 4)
NOS
O 18.45 Paulus de boskabouter
O 18.55 Journaal
NCRV
9 19.05 Van nature, natuurse
rie
9 20.000 Journaal
9 20.21 The Eddy go round-
show
9 21.15 Kojak, politieserie
22.05 Pro Musica met solu
ten
9 22.50 Journaal
DUITSLAND I
18.05 (K) Die Geisterbrigade (1), tv-sl
rie. 18.40 (K) Hier und Heute. 19J.
(K) Die Geisterbrigade (2). 20.00
Journaal en weerbericht. 20.15 (B
Wetenschappelijk magazine. 214
(K) Eindstaz in Manhattan, misdaai
film. 21.45 (K) Kultuurmagazir<
22.30 (K) Journaal, kommentaar e
weerbericht
18.20 (K) Der Herr Kottnik,
18.55 (K) MainzelmSnnchen. 19.00(1
Journaal. 19.30 (K) Spelprogramm
21.00 (K) Journaal. 21.15 (K) Disku
sieprogramma. 22.00 (K) Het kali
olieke leven in Polen 22.30 (K) Joui
naai.
18.00 (K) Kiri de clown. 18.05 (K) Pi
mus, jeugdfeuilleton. 18.30 (K) Je
ger dan je denkt 18.50 (K) Docum<
taire film. 19.15 (K) Documentai
natuurserie. 19.40 (K) Mededeling
19.45 (K) Journaal. 20.15 (K) De n
met de witte bloem, tv-spel. 21.45
Kortweg. 21.55 (K) Filmfragmente
22.35 (K) Journaal, en Wetstrai
22.55-23(K) Yoga.
NCRV: 7.00 Nieuws. 7.02 Het levende
Woord. 7.08 (S) Preludium: klassieke
iziek. 7.30 Nieuws. 7.41 (S) Hier en
mus: gewijde muziek. 8.24 Op de
man af: evangelisch commentaar.
8.30 Nieuws. 8.36 Gymnastiek voor
de huisvrouw. 8.45 (S) Podium: infor
matie over gezin en samenleving.
9.45 (S) Onder de hoogtezon: pro
gramma voor de zieken. 10.30
Nieuws. 10.33 (S) Orkcstpalet: klas
sieke muziek (gr.). 12.00 (S) Bel Can
to: operettemuziek. 12.26 Mededelin
gen t.b.v. land- en tuinbouw. 12.30
Nieuws. 12.41 (S) Hier en Nu. 12.55
(S) Middagpauzedicnst. 13.15 (S)
Lichte koorzang. 13.30 Globaal: ge-
AVRO: 7.00 Nieuws. 7.11 Ochtendgym
nastiek. 7.20 (S) Dag met een plaatje
(gr.). (8.00 Nieuws; 8.11-8.21 Radio
journaal). 8.50 Morgenwijding. NOS:
9.00 Spiegel van België. 9.35 Water
standen. AVRO: 9.40 Schoolradio.
10.00 (S) Voor de kleuters. 10.10 Ar
beidsvitaminen: populair verzoekpl»
tenprogramma in mono en stereo
(11.00 Nieuws: 11.03-11.05 Radiojour
naai). 11.30 (S) Rondom Twaalf:
uur allerlei voor iedereen, met
11.55 Beursberichten. 12.30 (S) Spor
trevue. 13 00 Nieuws. 13.11 Radio
journaal. 13.21 (S) Omzien na;
ziek. 14.10 (S) 't Is Historisch: pro
gramma over geschiedenis. 14.30 (S-
De koperen tuin, hoorspelserie. (31
15.10 (S) Aspecten: kunstrubriek
16.00 Nieuws. 16.03 Radiojournaal
16.05 (S) Kindermagazine. 17.00 (Si
Mobiel: een beweeglijk programma
voor beweeglijke mensen. 17.55 Mo
dedelincen.
KMI' '«ïaP.'.tLl1..»»! ."■JBÜi.Lf J. "U*mU
TROS: 7 02 Drie op je boterham. 9 03
(S) Pep op drie. 11.03 Drie dra
verzoek. 12.03 Drie draait tuss
middag: Boter, Klaas en Prijzen,
waarin het spel: More, die klopl
daar. 14.03 Pop-Kontakt: De Hugo
van Gelderen-show, met de TROS
tipparade. 16.03 De Hitmeestere
TROS-top-40.
Martin Shaw speelt de rol van Dave Irvin, de top-voetbal-
Ier met wie het snel bergafwaarts gaat.
Een dokumentaire die dik vier
uur zendtijd in beslag neemt
en die vier lange uren nog weet
te boeien ook is iets uitzonder
lijks. Dat uitzonderlijke pres
teerde de VPRO gisteren met
„Vastberaden, maar soepel en
met mate...", herinneringen aan
Nederland in de Jaren 1938-
1948.
We moeaten daarbij vooropstel
len dat de opzet - bewijs dat
Wereldoorlog II in feite niets
veranderde in de nederlandse
samenleving - niet kon worden
waargemaakt Omdat de grote
veranderingen die zich in ons
economisch-sociale systeem na
'45 inzetten (in sociale wetge
ving, in Stichting van de Ar
beid, in belasting-systeem, om
een paar dingen te noemen)
niet eens werden aangestipt
Maar het vele malen eerder op
tv. vertelde relaas van de oor
logsjaren kreeg hier toch een
andere dimensie.
Die dimensie was achteraf mis
schien wel „vastberadener" dan
de makers zich vooraf hadden
voorgesteld. Sommige halen
mondden uit in wat we „een
voudige heldendaden" zouden
kunnen noemen. En dat is toch
niet niks, zouden we zo zeggen.
Meest geboeid waren we door
twee verhalen. Dat van die ex-
Oostfrontstrijder, die geen
moeite deed om zijn destijdse
inzichten te verdoezelen, en
dat van musicus Lex van We
ren.
Die man speelde trompet In een
joods orkest later in concentra
tiekampen op concerten, straf-
uitoefeningen en fussilades. En
hij speelde een amerikaan»!
deun toen de bevrijders einde-j
lijk kwamen.
Een verhaal dat met onderbre
kingen los kwam, een verhaal
waar Je koud bij werd. W'
kregen de indruk dat he'
VPRO-team dat deze documen
taire maakte aanvankelijk van
een maatschappelijke g'èenga-
geerdheid is uitgegaan om aan
te tonen dat de „revolutie"
veel te laat is uitgebarsten
Maar dat ze onder het gewicbl
van het beschikbare materiaal
is gekomen tot een historisch
exposé.
Echte geschiedschrijving is noo.1
kritisch. Hoeft dat ook niet
zijn. Zuiver weergegeven feiten
spreken voor zichzelf.
