GELOOFWAARDIGHEID
STRAFRECHTSPLEGING
ERNSTIG AANGETAST
Nederzettingen in de ruimte
voor 200.000 bewoners
Plaats Zd-Afrika in
V.N. ter discussie
4000 gestraften op wachtlijst
Kopen op afbetaling
duurder dan via PL
Bijna 3,7 miljard
munten in omloop
Futurisme op astronautencongres:
DINSDAG 1 OKTOBER 1974
LE1DSE COURANT
PAGINA 7
Rotterdam (ANP) De strafrech
ter in Nederland krijgt het steeds
moeilijker. Hij kan in volkomen
vrijheid die straf of maatregel op
leggen, die hem het meest gepast
voorkomt, maar hij weet lang niet
altijd zeker of die straf ook wordt
uitgevoerd. In toenemende mate
wordt de opgelegde strafmaatregel
niet of op andere wijze ten uitvoer
gebracht dan de rechter voor
schreef. Hierdoor ontstaat een si
tuatie, waarbij de onafhankelijk
heid van de strafrechter en zijn
verantwoordelijkheid tegenover de
gemeenschap in het gedrang komt
Dit zei mr J. G. L. Reuder, president van
de rechtbank in Rotterdam, gisteren tijdens
de installatie van mr. J. M. G. van Loo als
rechter. Hij was blij iemand gevonden te
hebben, die de uiterst ondankbare taak van
strafrechter op zijn schouders wilde nemen.
De rechter kan er moeilijk vrede mee heb
ben, dat de tenuitvoerlegging van zijn vonnis
in belangrijke mate afhankelijk is van de
bereidheid van de administratie om daaraan
gevolg te geven, zei de heer Reuder. Ook
de veroordeelde zelf ontrekt zich steeds
meer aan de straf door ontvluchting. De
rechter kan hiermee onvoldoende rekeniong
houden. Dit verklaart volgens de president
waarom het zo moeilijk is strafrechters te
De hoofdofficier van justitie, mr J. D. de
Jong. meende dat de geloofwaardigheid van
de huidige strafrechtspleging in ernstige ma
te is aangetast. Dit komt volgens hem, om
dat de aandacht bij de straftoemeting te zeer
gericht is op persoonlijke omstandigheden
van de dader en zijn aanpassing aan de
samenleving. Tegelijkertijd wordt er te wei
nig aandacht besteed aan de slachtoffers.
Vele mensen zijn z.i. terecht ongerust over
de te lichte straffen. Ook de politie raakt
verbitterd, omdat zij met een onderbezet
recherche-apparaat de stijgende criminali
teit moet bestrijden. Door de in 1973 beperk
te bevoegdheden met betrekking tot de op
sporing is een sluitende bewijslevering in
bepaalde gevallen niet meer mogelijk.
Ook de manier waarop de straffen ten
uitvoer worden gelegd maakt de strafrechts
pleging minder geloofwaardig. Het duurt
thans gemiddeld tien maanden voordat de
straf wordt ondergaan. De achterstand is
groot. De officier noemde het een bespotte
lijke situatie, dat terwijl er 4.000 vonnissen
nog moeten worden uitgevoerd een aantal
strafinrichtingen als gevolg van bezuiniging
leeg staan en gedeelten van andere gestich
ten bij gebrek aan personeel niet gebruikt
kunnen worden. Een beleid, dat niet uitmunt
door vooruitzien, wreekt zich thans, aldus
de heer De Jong die wees op het toenemen
de aantal ontsnappingen. Wat blijft er van
de preventieve werking van de straf over,
als de veroordeelde vrijwel zeker weet dat
hij kan ontvluchten, omdat de beveiliging
van de gevangenissen over het algemeen
volstrekt tekort schiet?, zo vroeg hij zich af.
Omstanders kijken naar de verwrongen Prats en zijn echtgenote In Buenos Aires
resten van de auto waarin generaal Carlos werden vermoord.
BUENOS AIRES (AP) Terro-
risten hebben gisteren in Bue
nos Aires generaal Carlos
Prats, een Chileens geestver
want van wijlen President Al-
lende en diens vrouw ver
moord door hun auto te bom
barderen.
Hiermee is het aantal politieke
moorden van de afgelopen twee
weken op 27 gekomen. Wie ver
antwoordelijk is voor de moord
op Prats en zijn vrouw, die een
jaar geleden via het Andcsge-
bergte naar Argentinië vlucht
ten nadat het bewind van Al-
lende omver was geworpen, is
Weer moord in
Argentinfê
nog niet bekend.
Zo lang hij in Argentinië woonde
had Prats zich niet met de poli
tiek ingelaten. Hun auto werd
vernield toen Prats en zijn
vrouw de garage van hun wo
ning inreden. Volgens de politie
was een bom onder het voer
tuig bevestigd.
Intussen heeft het Argentijnse an
ti-communistisch bondgenoot
schap, een terroristische orga
nisatie, laten weten verantwoor
delijk te zijn voor de aanslag
die vrijdag j.l. werd gepleegd
op twee linkse Peronisten.
Slechts enkele uren na de moor
daanslag op de vroegere opper
bevelhebber van het Chileense
leger, werd in Buenos Aires de
directeur van een van de groot
ste industriële ondernemingen
van Argentinië ontvoerd. Voor
zijn invrijheidstelling wordt een
losgeld van 13 miljoen geëist,
Volgens het revolutionaire volk
sleger is de directeur verant
woordelijk voor uitbuiting van
landarbeiders door zijn firma.
NEW YORK (Reuter) De Algemene Vergadering van de Verenigde
Naties heeft de geloofsbrieven van de Zuidafrikaanse delegatie
geweigerd. Met 98 stemmen voor, 23 tegen en 14 onthoudingen
nam de vergadering de aanbeveling van de commissie voor de
geloofsbrieven over, om het mandaat van de Zuidafrikaanse
delegatie niet te erkennen. Bij de tegenstemmers waren de lidsta
ten van de EEG en de Verenigde Staten.
Het
nog niet duidelijk welke
praktische gevolgen dit besluit
heeft omdat de voorztter van de
algemene vergadering deze uit
spraak moet interpreteren. Vo
rig jaar besliste de toenmalige
voorzitter Leopoldo Benites uit
Ecuador dat het spreek- en
stemrecht van Zuid-Afrika
door dit besluit niet werd aan
getast. Maar het is denkbaar
dat de huidige voorzitter Boute-
flika uit Algerije tot een andere
conclusie komt.
Voor de stemming had de Zuida
frikaanse ambassadeur Botha
gezegd dat de algemene verga
dering met zo'n besluit een
daad van confrontatie zou stel
len in een tijdperk van ontspan
ning.
De algemene vergadering besloot
verder met 125 stemmen voor,
een tegen en negen onthoudin
gen de veiligheidsraad te vra
gen de toekomstige betrekking
tussen Zuid-Afrika en de Ver
enigde Naties nader te bestude
ren.Alleen Zuid-Afrika stemde
tegen.
Theoretisch is het mogelijk een
lidstaat die voortdurend de be
ginselen van het VN-handvest
schendt, uit te stoten of te
schorsen.
Voor het eerst sinds tien
jaar hebben Amerikaanse
senatoren weer een be
zoek gebracht aan Cuba,
waar ij o.a. een onderhoud
hadden met premier Fidel
Castro. De senatoren Ja-
vits (rechts) en Clayborne
Peil zeiden bij terugkeer,
dat Castro de betrekkin
gen tussen de V.S. en Cu-,
ba, die in 1961 door Was
hington werden verbro
ken, wil herstellen.
DEN HAAG (ANP) Kopen op afbetaling met huurkoop (afbeta
ling via een financieringsmaatschappij) is duurder dan betaling
met behulp van een persoonlijke lening. Tot deze conclusie komt
de Consumentenbond na een vergelijkend onderzoek.
Met name voor kleine kredieten met korte looptijden kunnen de
kosten van afbetaling met huurkoop oplopen tot zo'n 35 d 40
procent. De ene maatschappij rekent ook veel meer dan de andere,
soms wel een-derde meer. Voor grotere bedragen en langere
looptijden liggen de tarieven lager en zijn de onderlinge verschillen
kleiner. Met een persoonlijke lening is men echter altijd beter af.
Niet alleen omdat dit stukken goedkoper is, maar ook omdat men
dan meteen eigenaar wordt van het gekochte.
Wel is een persoonlijke lening soms moeilijker te krijgen dan
huurkoopkrediet. Is men op huurkoop aangewezen, dat bieden
Alfam en Crediet Maatschappij Venlo voor zover het gaat om een
auto. caravan of boot vaak nog de minst dure oplossing. Ook Ennia
en De Lage Landen komen in sommige gevallen in aanmerking.
Voor bromfietsen, kleuren tv's en huishoudelijke apparaten is men
doorgaans het minst duur uit bij Fmata, Groninger Industrieele
Crediet Bank, Hollandsche Disconteenngsmij, Mahuko, Mundus,
Nederlandsche Middenstands Financieringsbank, gevolgd dóór
Crediet Maatschappij Venlo en Welvaert.
De Oegandese minister van Buitenlandse Zaken Elisabeth
Bagaaya was een van de velen die zich op de algemene
vergadering van de V.N. uitsprak tegen erkenning van het
mandaat van de Zuidafrikaansedelegatie.
DEN HAAG (ANP) Het totale aantal munten dat In Nederland
in omloop Is, is in 1973 met 207 miljoen toegenomen voor een
waarde van ƒ113 miljoen. Daarmee kwam de totale Nederlandse
muntcirculatie op 1 januari 1974 op bijna 3,7 miljard met een
nominale waarde van ongeveer ƒ651 miljoen. Dit blijkt uit het
muntverslag over 1973 dat staatssecretaris De Goede van Finan
ciën gisteren aan de Tweede Kamer heeft toegezonden.
Van de in 1973 ter gelegenheid van het zilveren regeringsjubileum
van koningin Juliana geslagen 4.6 miljoen zilveren tientjes werden
ruim 4,3 miljoen stuks in 1973 en de rest bijna alle in het eerste
halfjaar van 1974 uitgegeven. De aflevering van de 105.750 jubi-
leumtientjes in numismatische uitvoering werd in april 1974 vol
tooid. Ook waren er in 1973 nog 6 miljoen zilveren tientjes in
omloop die in 1970 zijn geslagen bij de 25e herdenking van de
bevrijding. Deze tientjes worden in het betalingsverkeer nauwelijks
gesignaleerd. Daaruit kan men afleiden dat het publiek deze
munten vooral als gedenkmunten beschouwt, zoals ze trouwens
ook zijn uitgegeven.
In 1973 leidde de vraag naar rijksdaalders tot een belangrijk grotere
afgifte dan In 1972, namelijk 6,3 miljoen stuks tegen 1.8 miljoen
Gezien de ruime voorraad werden in 1973 geen rijksdaalders
gemaakt. Bij de guldens was er een vergelijkbaar patroon. Tegen
over een afgifte in 1972 van 1.8 miljoen guldens stond in 1973
een afgifte van maar liefst 36,9 miljoen stuks. In 1973 werden
27 miljoen guldens gemaakt.
(Van onze redacteur ruimtevaart)
AMSTERDAM Over 75 jaar -
zo omstreeks het jaar 2050 - zou
de aarde weieens zo overbe
volkt en de aardse atmosfeer
zo verpest kunnen zijn, dat er
in feite nog maar één mogelijk
heid overblijft: de vestiging
van nederzettingen in de ruim
te. Dat behoeven nog niet di
rect bases te zijn op andere
hemellichamen zoals de maan
en de planeet Mars, het kunnen
heel goed enorme ruimtesta
tions vi.in, ui «i vzito van cilin
ders met een lengt* van 25 en
een doorsnee van ongeveer 6,5
kilometer. Een zo'n bouwsel
zou minstens 200.000 bewoners
kunnen bergen, maar ook een
complete atmosfeer en een zo
aards mogelijke omgeving met
bossen, water, vogels en vissen.
Enorme zonnespiegels zouden
kunnen zorgen voor een dag-
en-nacht-effect, en zelfs voor
de wisseling van seizoenen.
Het idee is afkomstig van de na
tuurkundige Gerard K. O'Neil,
een geleerde die al heel wat
bijzondere vindingen op zijn
naam heeft gebracht en die
werkzaam is bij de universiteit
van Princetovm (V.S.). O'Neil is
realistisch genoeg om voor te
stellen eerst maar eens te be
ginnen met twee „mini cilin
ders" van elk 1.000 m lengte en
plaatsbiedend aan „slechts"
10.000 mensen. De segmenten
van die stations zouden met
behulp van pendelvoertuigen
en slepers naar hun definitieve
plaats in de ruimte moeten wor
den gebracht. Pas later zouden
dan de definitieve mammoet
stations aan bod komen, waar
voor naar O'Neils mening even
tueel ook materiaal van de
maan en van andere planeten
zou kunnen worden gebruikt.
Gisteren, op de openingszitting
van het 25ste congres van de
Internationale Astronautische
Federatie in Amsterdam, werd
Prins Bernhard, die gisteren het interna- kaanseastronaut brigade-generaal Thomas
tionale ruimtevaartcongres in Amsterdam P. Stafford (links) en de Russische kosmo-
opende, hier feflankeerd door de Ameri- naut kolonel Alexis Leonov.
ook uitvoerig gesproken over
ruimtestations en ruimtelabora
toria. Maar die gesprekken ble
ven toch hoofdzakelijk beperkt
tot de bouwsels, die we al ken
nen uit de praktijk: het Ameri
kaanse Skylab. de Russische
Saljoet en het West Europese
lid van die familie, het Space
lab, dat in 1980 voor het eerst
de ruimte in gaat. De Russen
hebben wel plannen voor grote
re stations, die tenslotte zelfs
meer dan 100 mensen kunnen
herbergen, maar uit niets bleek
dat deverwezenlijking van die
plannen al binnen een jaar een
feit zal zijn. Vermoedelijk -
maar zoals bekend noemen de
Russen bij voorkeur geen data
- zullen dergelijke projecten pas
tussen 1990 en 2000 aan bod
komen.
Op het I A.F.-congres werd voor
namelijk gesproken over de
toepassing van ruimtestations
voor praktische doeleinden
(niet als middel om de ergste
overbevolking op aarde op te
heffen, of op zijn minst te be
strijden), dat wil zeggen voor
weersvoorspellingen, voor de
ontwikkeling van bepaalde fa
bricageprocessen, voor activi
teiten op het gebied van het
milieubeheer en voor medisch-
biologische doeleinden, om
maar enkele voorbeelden te
Over het feit dat de Russen hun
huidige Saljoet-ruimtelaborato-
ria ook voor spionageactivitei-
ten gebruiken, werd met geen
woord gerept. Op een congres
als dat in Amsterdam geldt in
feite maar één parool. Dat luid-
t: Lief zijn voor elkaar.
Het congres van de I.A F. werd
gistermorgen geopend door
Prins Bernhard. die met enige
trots gewag maakte van de
voortreffelijke verrichtingen
van Nederlands eersteling in de
ruimte, de astronomische satel
liet ANS-1. Ook de prins sprak
over de grote mogelijkheden
van ruimtestations en andere
kunstmanen voor praktische
doeleinden, onder andere
de ontwikkelingslanden,
sprak de hoop uit dat bij de
wetenschapsmensen aan boord
van het eerste Space-lab dat
1980 omhoog gaat. ook een Ne
derlander zou zijn. .Als ik wat
jonger was, zou ik graag die
man zijn geweest. Maar de leef
tijd laat het helaas niet meer
toe."
Grote belangstelling was er ook
voor de lezing van dr. Krafft
Ehricke over de toekomst
ruimtestations. Door de ruimte
vaart, aldus dr. Krafft Ehricke,
heeft de aarde er een nie
onbegrensde dimensie bij ge
kregen, die grote mogelijkhe
den biedt. Zonder die toekomst
zou het er in feite maar somber
uitzien. Op een gegeven
ment schetste hij - niet hele
maal serieus de mogelijkheid
om koeien in vrijwel gewicht-
sloze toestand te laten groeien
aan boord van ruimtestations.
„Dat zou een goed exportartikel
naar de aarde zijn", meende
hij. In het op zijn causerie vol
gende forum werd die veron
derstelling overigens aange
vochten door de Russische kos
monaut dr. Vitali Sevastjanov.
„Een koe zou in de ruimte mis
schien wel vier staarten krij
gen, maar niet meer vier poten
hebben. Een koe moet werken
om goed vlees te ontwikkele-
n was het opvallend dot
Sevastjanov in zijninleiding bij
het forum geen enkel concreet
aspect over de Russische r
testations aanroerde, terwjl zijn
forumcollega's daarentegen wel
degelijk concrete opmerkingen
maakten over zowel het Ameri
kaanse Skylab als het Westeu-
ropese Spacelab.
Eerste 3 kwartalen:
Reeds 94
doden door
geweld
DEN HAAG (ANP) - Het aantal
doden door geweldmisdrijven
In de drie kwartalen die thans
van 1974 zijn verstreken, is het
Jaarcijfer van vorig jaar dicht
genaderd. Tot en met septem
ber van dit Jaar zijn 94 mensen
door het toedoen van anderen
om het leven gekomen (ver
keersongelukken buiten be
schouwing gelaten). In het hele
vorige Jaar waren dit er onge
veer honderd.
Het aantal gewonden door geweld
was in 1974 tot dusverre 260.
Van de 94 doden door misdrijf
waren er 65 mannen en 29
vrouwen.
De stijging van het aantal delic
ten tegen het leven zal als
de trend zich in het laatste
kwartaal van 1974 voortzet
een toeneming ten opzichte van
1973 betekenen van rond 20
procent.
Tot en met september zijn ruim
380 personen aangehouden we
gens het plegen van een ge
weldmisdrijf. Van hen waren er
120 niet uit Nederland afkom
stig.
Man blaast
zichzelf
en drie
anderen op
ROCIIEFORT (AP) Een 40-ja-
rigo Fransman heeft gisteren
zelfmoord gepleegd door zich
met dynamiet op te blasen.
Twee agenten die de zelfmoord
hadden willen beletten hebben
hun reddingspoging met de
dood moeten bekopen. Ook zij
werden opgeblaaen evenals een
passerende vrouw.
De man die in de war was omdat
een poging tot verzoening met
zijn vrouw was mislukt, stapte
gistermorgen naar het kantoor
van de officier van justitie en
kondigde aan dat hij zelfmoord
zou gaan plegen. Hij liet daar
bij enkele ladingen dynamiet
zien Na zijn vertrek werd de
politie gewaarschuwd. Bij het
naderen van de politie deed de
man de dynamiet-gordel om en
blies zichzelf en twee agenten
op.
Belgische
autowegen
voortaan
onverlicht
BRUSSEL (ANP) De Belgische
autowegen zullen niet langer
verlicht zijn. Die maatregel is
genomen in het kader van be
zuinigingsacties die de Belgi
sche regering onderneemt in
het raam van de strijd tegen
de inflatie.
De maatregel levert oen jaarlijkse
besparing op van naar schat
ting bijna drie tot ruim vier
miljoen gulden.
De nu getroffen maatregel is nog
heel wat strenger dan die eind
vorig jaar, ten tijde van de
oliecrisis, genomen werd. Toen
werd ook het licht langs de
autowegen gedoofd, maar op
kruisingen en op- en afritten
e.d. bleef het branden. Nu zul
len alleen verlichtingen bij wer
ken in uitvoer gehandhaafd
blijven.
Beroep tegen
vrijlating lt. Calley
WASHINGTON (R*ut.r> De
Amerikaanse regering zal be
roep aantekenen tegen het nie
tig verklaren van het vonnis
tegen de gewezen luitenant -
William Calley op heschuldl-
gingen, die voortvloeien uit de
slachting van My Lai.
De veroordeling van Calley werd
vorige weck tenietgedaan door
de Amerikaanse arrondisse-
mentsrcchtcr J. Robert Elliott
Elliott verklaarde, dat Calley
geen eerlijk proces kreeg. Dit
was te wijten aan te veel publi
citeit in zijn nadeel en aan be
lemmering van zijn pogingen
hoge leger-officieren en functio
narissen van het ministerie van
Defensie te laten getuigen.
Het Amerikaanse ministerie van
Justitie zal het hof van appel
in New Orleans ook verzoeken,
te gelasten dat Calley in de
Amerikaanse militaire gevange-
nis in Leavenworth (Kansas)
opgesloten blijft
Calley werd aanvankelijk veroor-
deeld tot levenslange gevange
nisstraf wegens moord op min
stens 22 burgers te May Lai in
Zuid-Vletnam. Dit gebeurde in
1968. Op 18 april van dit jaar
werd de straf verminderd tot
tien jaar.
Te veel
oud papier
DEN IIAAG (ANP) - De Inzanvs
lingsactiviteit van oud papier
en karton is zo groot geweest,
dat de opslagruimten van han
del en industrie in Nederland
vol zijn. De papierfabrieken
krijgen momenteel meer oud
papier aangeboden dan ae kun
nen verwerken.
Het te grote aanbod is een gevolg
van de zeer hoge prijzen die
voor oud papier worden be
taald. Nu de vraag echter min
der wordt, zaJ dc prijs weer
dalen.
