Evangelisatie geschaad
door centralisme in kerk
OOK VEEL WINSTPUNTEN
IN GELOOFSLEVEN VAN
LAATSTE VIJFTIEN JAAR
Impasse in oecumene geen reden
om bij pakken neer te zitten
't Karrewiel
KERK
EN
WERELD
P1NSDAG 1 OKTOBER 1974
LE1DSE COURANT
PAGINA 13
Weekagenda
DINSDAG 1 OKTOBER
Koninklijke Schouwburg, 20.15 u.
„President op drift" (Theater).
HOT, 20.30 Jungle Opera (Nieuwe
Komedie) J).
Diligentia, 20.15 Pianorecital
door Florence, Soonhin Wong.
WOENSDAG 2 OKTOBER
Koninklijke Schouwburg, 20.15
Het Hemelbed.
HOT, 20.30 Jungle Opera (Nieuwe
Komedie).
Diligentia, 12.45 Lunchconcert
Ruud v.d. Meer en het Edith
Steinkoor.
Circustheater, 20.00 La Traviata
door de Nederl. Opera Stich
ting.
Congresgebouw, 20.30 Het Resi
dentie Orkest o.l.v. Guido Aj-
mone Matsan, met de solist Zi-
no Francescatti, viool (J).
Poppentheater Frank Kooman,
14.30 „Slik de Slak".
DONDERDAG 3 OKTOBER
Koninklijke Schouwburg, 20.15
Potverteren (Haagse Comedie)
J).
HOT, 20.30 Jungle Opera (Nieuwe
Komedie) (J).
Diligentia, 20.15 Pianorecital
door Michael Davidson.
Congresgebouw, 20.30 Het Resi
dentie Orkest o.l.v. Guido Aj-
mone Matsan, m.m.v. Zino
Francescatti, viool.
St Antonius-abtkerk, 20.15 Or
gelconcert door Herman van
Vliet.
Paard van Troje, 21.30 Her
Doom's Living Waxworks.
Oude Kerk Rijswijk, 20.15 Orgel
concert door Klaas Günther.
VRIJDAG 4 OKTOBER
Koninklijke Schouwburg, 20.15
„De Venetiaanse tweeling"
(Haagse Comedie) (J).
HOT, 20.30 „Atika, Atika" (Haag
se Comedie) (J).
Diligentia, 20.15 Scarborough
Fair.
Theater Aan de Haven, 20.15
„Macbett" (De Appel) (J).
Congresgebouw, 20.15 „Hé.... mag
ik mijn echtgenote terug"?
Paard van Troje, 21.30 Incubus
Theatre.
Circustheater, 20.15 Het Nationa
le Ballet.
Theater Pepijn, 20.30 „Wit op
Zwart" (Kabaret Tekstpiere-
Theater In de Steeg, 21.00 Totaal
theater-show Psychomimo. (J).
ZATERDAG 5 OKTOBER
Koninklijke Schouwburg, 20.15
„Begeerte onder de olmen"
(Haagse Comedie).
HOT, 20.30 „Atika, Atika" (Haag
se Comedie) (J).
20.30 George gcorge Colmann en
Trio Rob Agerbeek (J).
Theater Aan de Ilaven, 20.15
„Macbett" (De Appel) (J).
Poppentheater Frank Kooman,
14.30 „Slik de Slak".
Theater PePijn, 20.30 „Zwart op
wit" (Kabaret Tekstpierement)
(J).
Theater In de Steeg, 21.00 Totaal-
theater-show Psychomimo (J).
Kleine Schouwburg Rijswijk,
10.30 „Twee emmertjes water
halen" (Amstel Toneel) 20.15 ,,'n
Moordverhaal" (Amstel To
neel).
ZONDAG 6 OKTOBER
Koninklijke Schouwburg, 20.15
„Begeerte onder de olman"
(Haagse Comedie) (J).
HOT, 14.00 „Piccolo en de datata-
boeman" (Kindertheater Psstt)
20.30 „Atika, Atika" (Haagse
Comedie) (J).
Diligentia, 11.30 Bachconcert
door Theo Olof 14.30 Pianoreci
tal door Janine Dacosta.
Congresgebouw, 20.15 Herb Al-
pert en his Tijuana Brass.
Theater PePijn, 15.00 Ferdinand
Povel Kwartet en Clide Hamp
ton, trombone (J). 20.30 Reu
nion Jazz Band en de blueszan
ger Leo Unger (J).
Grote Kerk, 12.00 Orgelconcert
door Wim van Beek.
Gemeente museum. 15.00 „Mu
seum in Den Haag", Lezing
door mr. drs. L. J. T. Wijsen-
MAANDAG 7 OKTOBER
Koninklijke Schouwburg, 20.15
„Les Branguignols (Galas Kar-
senty-Herbert).
Circustheater, 20.15 The Golden
Rainbow Show.
Congresgebouw, 20.15 Gilbert Be-
WOENSDAG 9 OKTOBER
1IOT, 20.30 „Abfall" door Peter
Wijssbrod,
Congresgebouw, 20.15 „Hé...mag
ik mijn echtgenote terug"?
Poppentheater Frank Kooman,
14.30 „Swaffie de zeehond".
Zeiss Planetarium, 14.30 „Wat is
i ster? 16.00 „De
wereld van het oneindige".
DONDERDAG 10 OKTOBER
Koninklijke Schouwburg, 20.15
„De Venetiaanse tweeling"
(Haagse Comedie).
IIOT, 20.30 „Atika, Atika" (Haag
se Comedie) (J).
Diligentia, 20.15 Concert door het
Amati Kwartet.
Congresgebouw, 20.15 „Hé...mag
ik mijn echtgenote terug"?
Theater Aan de Haven, 20.15
„Macbett" (De Appel).
Theater PePijn, 20.30 „Wit op
zwart" (Kabaret Tekstpie-
remtn).
Paard van Troje, 21.00 Johnny
Mars en The Sunflower Boogie
Band.
Kapel West, 20.15 Voorstelling
door de Rotterdamse Dansaca-
demie.
zvrijdag oktober
Koninklijke Schouwburg, 20.15
„Begeerte onder de olman" (J).
HOT, 20.30 Nederlandse Dans
theater (J) 23.30 BZZTOH-cine-
Congresgebouw, 20.30 Het Resi
dentie Orkest o.l.v. Zlten Pesco
m.m.v. het Nederl. Kamerkoor,
NCRV Vocaal Ensemble en so
listen. (J) (Toneelzaal) „He...-
mag ik mijn vrouw terug"?
Circustheater 20.00 „La Traviata"
(Nederl. Operastichting).
Theater Aan de Haven 20.15
„Macbett" (De Appel).
Kloosterkerk 20.15 Orgelconcert
door Gerard Akkerhuis m.m.v.
Harry Sevenster, trompet.
Theater Pepijn 20.30 „Wit op
zwart" (Kabaret Tekstpiere
ment).
Theater In de Steeg 21.00 Totaal
theater show psychomimo.
Markten
HOTEL-CAFE-RESTAURANT
STEENSTRAAT 55/LEIDEN/ 22509
Op aanvraag zenden wij u graag
suggesties voor menu's
GROENTEVEILING LEIDEN (30
SEPT.)
Appelen 45-77; Peren 29-30; Aardap
pelen 9-19; Andijvie 32-42; Pronkbo-
nen 1.10; Snijbonen 1.85-2.40; Stam-
bonen 2.25; Kroten 24-25; Kroten ge
kookt 75; Rode kool 19-29; Groene
kool 29-36; Spitskool 43-46; Prei 25-
59; Postelein 1.31-1,39; Spinazie 1.01-
1.32; Spruiten A 1.12-1.19; Spruiten
B 1.17-1.24; Spruiten C 96-1.01; To
maten A 6.95-7.20; Tomaten B 6.65-'
6.75; Tomaten C 6.00-6.75; Tomaten
CC 2.60; Uien middelgrof 23-29; Wit
lof 3.10; Meloenen 1.20-1.25; Knolsel-
derij 53-61; Komkommers AA 58;
Komkommers A 38-42; Komkom
mers B 25-27; Komkommers C 21-24;
Komkommers D 20-22; Komkom
mers E 20; Sla zwaar 27-31; Sla licht
19-24; Bleekselderij 37; Peterselie
8-11; Selderij 20-23; Paprika's p. stuk
24-31; Paprika's p. kilo 42.
COOP, VELUWSE EIERVEILING
BARNEVELD
BARNEVELD, 30 sept. Aanvoer:
825.210 stuks. Stemming: kalm. Prij-
zen (in guldens per 100 stuks): eieren
van 50 gram 11,22; 55 gram 13,57;
60 gram 14,09; 65 gram 14,83.
SLAAPKAMERSHOW
ALLE MERKEN, 40 MODELLEN
MAANDAG vin 1 tot DINSDAG. WOENSDAG
van 9 tot 6, DONDERDAG van 9 tot 6 en van
7 tot 9 uur n.m., VRIJDAG van 9 tot 6 en
ZATERDAG van 9 tot 5 uur.
Dlv. verranend leuke aanbiedingen.
LISSE-CRACHIWCG l.o. H0.BA.H0. VEILINGGEBOUWEN
De idee van een gezagsccn-
trum in de x.k. kerk, dat al
leen alle rechten en volmach
ten bezit om eventuele veran
deringen en vernieuwingen in
te voeren, heeft tot dusver
alle beloftevolle pogingen het
rijk Gods uit te breiden, scha
de toegebracht en doet dat
nog steeds.
Tot deze conclusie kwam
aartsbisschop Lorscheider van
Fortaleza in Brazilië in zijn
hoedanigheid van rapporteur
van de bisschoppensynode. De
aartsbisschop gaf op basis van
talrijke uit de gehele kerk ont
vangen rapporten een over
zicht van de situatie in de kerk
Van de ruim honderd kerkpro
vincies en de synodes der met
Rome geünieerde kerken in
het oosten hadden echter
slechts vierenvijftig rapporten
over de situatie in haar gebie
den ingezonden. En daarbij
waren dan nog rapporten,
waaruit bleek, dat niet steeds
de vraagstelling van het syno
de-secretariaat was begrepen.
Toch leverden de rapporten
meer dan genoeg bewijzen op
om aan te tonen, dat aldus
Lorscheider het gedachten-
goed van het tweede Vatikaan-
se concilie in zijn doorwerking
in de kerk in uiterlijkheden is
blijven steken. Niet overal is
dat zo, maar wel in overwe
gende mate aldus Lorscheider.
naar de nieuwe elementen van
het tweede Vatikaanse concilie
te zoeken en die dienstbaar te
maken aan de mensen van
deze tijd.
In het bijzonder wees aartsbis
schop Lorscheider hierbij op
de verhouding der zoeenoem-
de ambtskerk (paus, bisschop
pen, priesters) tot de leken. De
synode en de leidinggevende
instanties in de kerk moeten
mogelijk maken, dat de leken
directe medezeggenschap krij
gen in de beslissingsprocessen
in de kerk. „De werkelijk trou
we leken staan er open voor
en hebben een gevoel voor
daadwerkelijke participatie in
de verantwoordelijkheid van
de kerk".
Het is voor die leken niet meer
voldoende om tot een of ander
initiatief aan te sporen, zij wil
len ook meebeslissen. Dit sluit
niet uit, aldus aartsbisschop
Lorscheider. dat de laatste be
slissing blijft bij degenen, aan
wie Christus de verantwoorde
lijkheid voor de universele
kerk heeft opgedragen. Wan
neer de bisschoppen echter
niet zo snel mogelijk naar mo
gelijkheden zoeken om het ge
sprek met hun priesters, hun
religieuzen en de leken te ver
sterken en effectief te maken,
dan zullen de mensen, die nog
steeds van goede wil zijn, er
van door gaan.
Mgr. Roger Etchegaray, aarts
bisschop van Marseille en
voorzitter van de Europese
bisschoppenconferentie, die
verslag uitbracht over de si
tuatie in Europa, stelde, dat
het secularisatieproces in Eu
ropa zo ver is voortgeschreden
dat vele mensen in hun leven
nooit toekomen aan een han
deling van godsdienstige aard.
Hij vestigde de aandacht on
der meer op de verdeling van
Europa in twee blokken. Naar
zijn mening oefent het prak
tisch materialisme van het
westen een schadelijker in
vloed uit op de godsdienstzin
van de mensen dan het ideolo
gisch materialisme van het
oosten.
Mgr. Etchegaray noemde het
veelbelovend, dat wordt gepro
beerd de al te clericale kerk
om te buigen tot een werkelij
ke broederlijke gemeenschap
tot eenheid en overwinning
van de polarisatie.
„Proeftuinen" voor de moei
lijkheden en verwachtinen van
de geloofsverkondiging in Eu
ropa noemde mgr. Etchegaray
de jongeren en de oecumene.
De jongeren verwachten van
de kerk dat deze de vragen
van de mens van nu tot op de
bodem uitzoekt. Wat betreft de
inspanningen voor de eenheid
van de christenen dient Euro
pa zich ervan bewust te wor
den, dat het daarvoor de
grootste verantwoordelijkheid
van heel de wereld draagt.
He voor velen teer warrige
»ntwikke!ingen van de laatste
vijftien jaar hebben ook goe
de vruchten voortgebracht.
Zowel in het persoonlijke als
In het gemeenschappelijke ge
loofsleven zijn veel winstpun
ten aan te wijzen.
Dit constateerde prof. dr. J.'
Lescrauwaet in een samenvat
ting van dc voorstudies, ge
maakt voor het in het week
einde gehouden congres van
het ThIJmgenootschap, waarin
vooral katholieke weten
schapsbeoefenaars zich heb
ben verenigd. Het congres
Durf om de impasse in de
oecumene te doorbreken en
6teun in de rug van de Raad
van Kerken voor plaatselijke
experimenten werden zater
dag gevraagd op de tweede
bijeenkomst van de Kcrken-
conferentie 1974 in het Jaar
beurscongrescentrum te Ut
recht.
Er bestond duidelijk meer be
langstelling voor deze tweede
bijeenkomst, waaraan rond
450 vertegenwoordigers van
plaatselijke groepen uit de bij
de Raad van Kerken aangeslo
ten kerken deelnamen. Zij be
spraken hun ervaringen aan
ie hand van het algemene the
ma „bevrijding tot gemeen
schap".
In de namiddag werden de
resultaten der groepsbespre
kingen in een forum doorge
sproken. Enkele van deze uit
spraken: de impasse in de oe
cumene hoeft niet te beteke
nen, dat men bij de pakken
neer moet gaan zitten. Er zijn
vele terreinen, waar oecume
nisch samengewerkt kan wor
den als gezamenlijke eucharis
tie of avondmaal nog niet kan
of mag.
Gepleit werd onder meer voor
oecumenische doop- en huwe
lijksdiensten, samenwerking
bij vormingswerk. De Raad
van Kerken zou meer verant
woordelijkheid moeten durven
nemen voor hetgeen plaatse
lijk ondernomen wordt. De
initiatieven teneinde ze door te
spelen.
In verband hiermee werd ook
gepleit voor een eigen commu
nicatiemedium in de vorm van
een blad. Gepleit werd ook
voor een „parlement", waarin
enerzijds de plannen van de
Raad van Kerken en ander
zijds de initiatieven van de
basis zouden kunnen worden
iiesproken.
ging over „de positieve aspec
ten van de ontwikkelingen van
de r.k. kerk in Nederland".
Opvallend noemde prof. Le
scrauwaet de pastorale inslag
van alle studies. Ze zoekep
niet maar theorieën maar naar
richtlijnen voor het christelij
ke levensgedrag. Opvallend
ook in dit verband noemt prof.
Lescrauwaet het dat er de
luatste Jaren op een heel dikke
uitzondering na (Schille-
bccckx' boek over „Jezus, het
verhaal van een levende")
geen theologische boeken
meer verschenen zijn. De Ne
derlandse theologen uiten zich
via artikelen cn meestal op
hoog populair niveau om zo
doende contact te hebben met
de mensen in het pastoraat.
Men stelt zich daarbij niet af
op hoge onhaalbare idealen,
moar heeft veel meer interesse
voor leefregels, waar de men
sen van nu met hun beperkte
mogelijkheden mee vooruit
kunnen.
Een tweede kenmerk in de
theologie ls do aandacht voor
de persoon. De katecheet be
gint bij de jonge, kleine mens
en hij wil hem zich thuis laten
voelen in de geloofswereld.
Andere kenmerken zijn de
dialoog en de menselijkheid en
vooral onder het laatste is de
Nederlandse theologie mis
schien opmerkelijk, aldus
prof. Lescrauwaet
De Nederlandse theologie
heeft Christus' waarachtige
menselijkheid heel duidelijk
naar voren gebracht. Op die
manier hebben de theologen
geprobeerd klaar te komen
met het probleem van de secu
larisatie. Vandaar ook de aan
dacht voor de bijbelse waarde
ring voor de schepping als
goede gave en als opdracht, de
aandacht voor de menswor
ding van Gods zoon cn de
eigen verantwoordelijkheid
van ieder mens.
Schaduwzijden noemde prof.
Lescrauwaet de mindere aan
dacht voor de goddelijke kant
van de openbaring, voor het
boventijdelijke van het gelo
ven. Deze schaduwzijden zijn
door de theologen zelf ook ge
constateerd. Het Jaar 1970 is
daarvoor een keerpunt Dan
zet zich in de theologie een
wending in naar de eschatolo
gie. dat wil zeggen naar de
toekomst, die God voor ons
wil. En daarmee krijgt behalve
de persoonlijke geloofsbele
ving ook de gemeenschappelij
ke geloofsbeleving de aan
dacht
Opvallend in de theologie
vindt prof. Lescrauwaet voorta
de katholiciteit Men gaat uit
van de rooma-katholieke ver
trekpunten en met name van
de aandacht oor de menswor
ding en voor de sacramenten.
De jongste ontwikkeling in de
theologie, die prof. Lescrou-
waet constateert, is de ver
sterkte aandacht voor het
werk van de Heilige Geest, die
van binnenuit in de schepping
werkzaam is.
