Weer plunderingen in
dorpen in Mozambique
Belastingverlaging
van 1,5 miljard nodig
Boeren weten morgen
waar ze aan toe zijn
Kardinaal Mindszenty zeer
teleurgesteld in Vaticaan
Korte metten
Bibliotheekwet
op 't nippertje
aangenomen
Vergoeding
van kosten
voor Nixon
besnoeid
France nu
uit vaart
Staat krijgt
groter deel
gas
opbrengst
Studentenpastores: ontslag dr. Van Luijk eenzijdig hiërarchisch
PONDERDAG 19 SEPTEMBER 1974
PAGINA 7
Tegenbegroting VVD:
(Van onze parlementaire redac
tie)
DEN HAAG Een dag nadat
minister Duisenberg (Finan
ciën) de miljoenennota bij de
Tweede Kamer heeft ingediend,
is de Tweede Kamerfractie van
de VVD met een tegenbegroting
gekomen. De VVD is van oor
deel dat de plannen van de re
gering de economische struc
tuur onvoldoende verbeteren.
Gemeend wordt daarom dat de
belastingen met ongeveer 1,5
miljard gulden moeten worden
verlaagd, welke verlaging de
particuliere bestedingen zou
doen vergroten. De plannen van
de regering zijn volgens de
VVD te algemeen. De zelfstan
digen en met name de kleine
zelfstandigen in midden- en
kleinbedrijf komen onvoldoende
aan hun trekken.
Het WD-plan tot belastingverla
ging is als volgt:
de inflatiecorrectie moet voor
100 procent doorgaan
verlaging van de directe belas
tingen
er moet een vloer in de inves
teringsaftrek voor zelfstandigen
komen wat de kleine zelfstandi
gen ten goede komt
(Van
parlementaire redac
tie)
DEN HAAG De bibliotheek
wet van staatssecretaris Meij
er van CRM heeft gistermiddag
in de Tweede Kamer op 't nip
pertje de eindstreep gehaald.
De wet, die de rijksoverheid een
steviger greep geeft op het bi
bliotheekwerk in ons land kreeg
niet de stemmen van de KVP
en ARP. De oppositiepartijen
VVD en DS '70 moesten eraan
te pas komen om dit eerste stuk
belangrijke welzijnswetgeving
van het kabinet-Den Uyl „er
door" te slepen.
ARP, alsook de CHU en
de rechtse splinterpartijen ble
ven het als een onoverkomelijk
bezwaar zien dat de wet de ge
meentelijke zelfstandigheid aan
tast. Het rijk kan nl. aan de
hand van de wet gemeenten
verplicht stellen een bibliotheek
voorziening tot stand te bren
gen.
Kort samengevat betekent de wet,
dat het rijk nu via snellere we
gen dan voorheen de witte plek
ken op de „bibliotheekkaart"
van Nederland kan opvullen.
Een ander belangrijk element
is, dat subsidies aan bibliothe
ken voortaan niet meer afhan
kelijk zijn van het inwonertal
van een gemeente, maar van de
exploitatiekosten.
de fiscale oudedagsreserve
voor zelfstandigen dient op het
maximum te komen
de vermogensbelasting moet
worden verlaagd
de verhoging van de successie
rechten mag niet doorgaan
Buiten de inflatiecorrectie kost dit
belastingplan van de VVD 635
miljoen gulden. Verder wil de
VVD met plannen komen om de
rentabiliteit van de bedrijven te
verbeteren en de vennootschaps
belasting te verlichten. Naar
het oordeel van de WD zal de
belastingdruk, de druk van de
sociale premies en de verhoging
van de aardgasprijzen op totaal
nul moeten uitkomen. De rege
ring zegt wel dat de plannen de
werkgelegenheid zullen stimule
ren maar wat het kabinet doet
is te veel geld in de collectieve
sector uitgeven. Beter vindt de
VVD het de inkomsten van de
particulieren te verbeteren. De
regering komt volgens de WD
onvoldoende tegemoet aan de
noden van de zelfstandigen. Te
vens wordt de structurele werk
loosheid op onvoldoende wijze
bestreden.
DENIS DEUX presenteert zijn mode. Hier een tweed cape met
lange shawl, waaronder een geruit deux-pièces gedragen
wordt (R). Links een patchwork hveed tailleur, waarvan de
kraag en zakken van bedrukt fluweel zijn.
Landbouwministers bijeen
BRUSSEL De Europese landbouwministers hebben gisteren 1
Brussel niet over het prljzenprobleem kunnen spreken omdat d'
Duitse minister, Ertl, een onvoldoende politiek mandaat had. Ei
was woensdagavond van plan opnieuw naar Duitslnd te reize:
maar mist verhinderde zijn vlucht naar de Duitse bondsrepubliek.
WASHINGTON (Reuter) Een
ondercommissie van het Ameri
kaanse Huis van Afgevaardig
den heeft met zeven tegen zes
stemmen een voorstel aanvaard
om het bedrag dat de regering
had gevraagd als kostenvergoe
ding voor ex-president Nixon,
met ruim de helft te besnoeien.
De regering had 850.000 dollar ge
vraagd. Het bedrag is nu ver
laagd tot 398.000 dollar.
Met algemene stemmen besloot
de subcommissie voor de toewij
zingen voorts het regeringsver-
zoek om 110.000 dollar beschik
baar te stellen voor de bouw
van een speciale kluis voor
Nixons documenten en geluids
banden, te verwerpen.
Vanmiddag hoopten de ministers
dan eindelijk zaken te kunnen
doen en waarschijnlijk zullen de
Europese boeren dan morgen
ochtend weten waar zij an toe
zijn.
De landbouwraad heeft woensdag
avond in Brussel in een strikt
besloten zitting niet veel anders
meer gedaan dan praten over
de invoerstop die momenteel
geldt voor rundvlees. Europees
commissaris Lardinois heeft de
raad laten weten dat het hem
onmogelijk is de bestaande im
portstop op 1 november (de da
tum waarop ze zou aflopen) op
te heffen.
In november is het aanbod van
rundvlees in de gemeenschap
zelf traditioneel al het grootst.
Er wordt nu op gespeculeerd
dat de invoerstop snel wordt op
geheven, aldus Lardinois. De
verwerkende industrie beperkt
haar produktie in de hoop dat
nu opheffing van de importstop
goedkoper (bevroren) vlees aan
de markt komt.
Britse in DDR
veroordeeld
BERLIJN (AP) De 24-jarige
Engelse Susan Ballantine uit
Cheltenham is gisteren door een
rechtbank in Frankfort aan de
Oder (Oost-Duitsiand) veroor
deeld tot vijf jaar gevangen
schap omdat zij haar vriend zou
hebben geholpen naar het Wes
ten te ontsnappen.
De Britse ambassade in Oost-Ber-
lijn noch de ouders van Susan
Ballantine hadden toestemming
gekregen het proces, dat een
dag heeft geduurd, bij te wonen.
LOURENQO MARQUES (Rtr)
Een gemeenschappelijke
strijdmacht van Portugese en
'okker is in onderhandeling met Egypte over de ankoop van Fokker F-28 Fellowship vliegtuigen.
Daartoe was gistermiddag de Egyptische staatssecretaris van luchtvaart, Lt. Gen. M. El Seessy bij
de Fokkerfabrieken; op bezoek, om de produktielijn eens te bekijken. Hier poseert hij (vierde van
links) voor het toestel, met rechts de Egyptische bemanning, die oorsproiikelijk de Franse Boeing
707 van het Haagse gijzelingsdrama zou bemannen.
Volgende week
burgemeester
Rotterdam
bekend
ROTTERDAM (ANP) De rege
ring beslist in de kabinetsverga
dering van 27 september wie de
nieuwe burgemeester van Rot
terdam zal zijn. De huidige bur-
gemester van de Maasstad, W.
Thomassen, zei dit gistermid
dag. De nieuwe man (vermoe
delijk PvdA-voorzitter A. van
der Louw) zal zijn ambt half
november aanvaarden.
Burgemeester Thomassen presen
teerde gisteren een boekje over
hemzelf, getiteld „Dat was dan
dat". De oplage van 1200 exem
plaren, door hemzelf bekostigd,
verhaalt de levensloop van de
heer Thomassen, ooit een van
de oprichters van de PvdA. Het
laatste hoofdstuk heeft hij zelf
geschreven; daarin ontvouwt hij
nog eens zijn gedachten over
onder meer de gewestvorming
(„Rijnmond is een misluk
king"), en het burgemeesters-
am'bte in deze tijd.
Frelimo-mllitairen is In allerijl
naar het platteland rondom
Louren^o Marques gebracht om
plundering door Afrikaanse dor
pelingen tegen te gaan. Blanken
in dit gebied zijn volgens goed-
ingelichte kringen in Louren^o
Marques op de vlucht geslagen
toen negers hun winkels en
boerderijen aanvielen.
Sinds vrijdag helpen strijders van
het Frelimo, het front voor de
bevrijding van Mozambique, de
Portugese troepen bij het hand
haven van de orde in Lourengo
Marques. In de meeste grote
plaatsen van Mozambique zijn
nu voormalige guerrillastrijders
gelegerd.
De regering van Portugal heeft
gisteren voor de eerste maal
sinds de staatsgreep van april
een politieke partij verboden.
Het is de ultra-rechtse Portuge
se Nationale Partij. De politie
PARIJS (AP) De France, 's
werelds grootste passagiers
schip dat sedert verleden week
donderdag door zijn beman
ning buitengaats Le Havre
wordt bezet, zal onmiddellijk uit
de dienst worden genomen al
dus is gisteren door de rederij
bekendgemaakt.
Dit betekent dat de paar korte
reizen, inclusief de .afscheids-
reis", niet meer zullen door-
Verschrijvende
doktersvrouw
krijgt 20.000
gulden boete
LEEUWARDEN (ANP) De
rechtbank in Leeuwarden heeft
de vrouw van de Heerenveense
arts, die bijna een half miljoen
gulden te veel declareerde bij
de Friese ziekenfondsen, veroor
deeld tot een boete van 20.000
gulden. De officier van justitie
had 4 maanden gevangenisstraf
geëist, waarvan twee maanden
voorwaardelijk en een boete
van 4.000 gulden.
Volgens de Friese ziekenfondsen
is er een bedrag van bijna een
half miljoen te veel berekend.
Ze presenteerden het echtpaar
een rekening van 594.170,37.
De rente was er ook in gecalcu
leerd. Volgens de advocaten van
de doktersvrouw zal men
slechts 132.255,36 gulden kunnen
vorderen.
van Oporto is het hoofdkwartier
van deze partij binnengevallen
en heeft doumenten meegeno
men en het kantoor gesloten. Of
ook partijleden, waaronder
voormalige leden van het Portu
gese legioen en age.iten van de
geheime politie, zijn gearres
teerd is niet bekend.
Het para-militaire legioen en de
geheime politie behoorden tot de
eerste organisaties die na de
staatsgreep tegen het rechtse
regime werden verboden.
Vliegtuig vol
militairen
neergestort
RIO DE JANEIRO (AP) Ee
vliegtuig van de Braziliaans
luchtmacht is gisteren tijden
een vlucht boven de staat Mat
G rosso ontploft en neergestort
Alle personen aan boord, 24 offl
eieren onder wie twee gen«
raals. verloren daarbij het 1«
ven. Het ongeluk gebeurde kor
nadat de machine was opgeste
gen van het vliegveld van Ponb
Pora, dat niet ver van de gren.
met Paraguay ligt.
Afgekeurde
films vermelden
in Staatscourant
DEN HAAG Afgekeurd,
films voor jongeren onder de 1'
jaar moeten worden vermeld ii
de Staatscourant, voorzien vai
een motivering door de keu
ringscommissie. Dit voorste
hebben de Tweede Kamerledei
Voogd (PvdA) en Goudsmi'
(D'66) toegevoegd aan hun inl
tiatiefwetsontwerp, dat de film
keuring voor volwassenen ge
heel wil afschaffen.
De twee Kamerleden zijn wel var
mening, dat gewelddadige film
voorstellingen schadelijker zijr
dan erotische scènes, maar me
nen dat verbodsbepalingen hier
tegen niet helpen, maar juist
stimulerend kunnen werken. Het
initiatief-ontwerp beoogt, behal
ve afschaffing van filmkeuring
voor mensen boven 14 jaar, ook
het schrappen uit de gemeente
wet van de bepaling dat de bur
gemeester bevoegdheid heeft
een toneel- of filmvoorstelling te
verbieden omdat die naar zijn
oordeel strijdig zijn met de goe
de zeden of de openbare orde.
Een van de argumenten van de
Kamerleden is, dat voorkomen
moet worden, dat een bepaalde
film in de ene plaats wel en in
de andere niet kan worden ver
toond.
DEN HAAG De staat krijgt, te
rekenen vanaf 1 januari a.s.,
oen aanzienlijk groter deel van
de aardgasopbrengst dan tot nu
toe. Minister Lubbers heeft met
de olie-maatschappijen een
nieuwe overeenkomst gesloten.
In de allereerste overeenkomst,
toen met de gaswinning werd
begonnen, kreeg de staat 70
procent van de netto-opbreng
sten en de betrokken maat
schappijen kregen 30 procent.
In een later stadium werd het
contract herzien volgens de for
mule 8—15.
De nieuwe opbrengstverdeling zal
uit drie schijven bestaan. In de
eerste schijf (tot een prijsni
veau van 5,5 ct per kubieke me
ter) is de verdeling 70—30, in de
tweede (tot 8,5 ct) is de formule
8515 en de derde wordt 955
voor de opbrengsten boven de
8,5 ct.
Deze regeling geldt uitsluitend
voor het Groninger gasveld, om
dat de uitzonderlijk grote om
vang erven een bijzondere over
eenkomst rechtvaardigt. Voor
de exploitat'e van gasvondsten
elders In Nederland of voor
onze kust zijn andere overeen
komsten van kracht.
Mindszenty, voormalig aartsbisschop van Esztergom en primaat
van de r.k. kerk in Hongarije, is bitter teleurgesteld in het Va-
tikaan. Toen het Vatikaan hem in het begin 1974 officieel ont
hief van zijn aartsbisdom, twee en een half jaar nadat hij Hon
garije had moeten verlaten, toen pas voelde hij zich„algehee!
en absoluut verbannen".
Dit schrijft hij in zijn memoi
res, die bij verschillende uit
geverijen tegelijk worde en-
waarvan een reeks dagbla
den de rechten heeft verwor
ven om er nu reeds gedeel
ten uit te publiceren.
De 82-jarige kardinaal die
momenteel in de buurt van
Wenen woont, werd in 1945
aartsbisschop van Eszter
gom. In 1947 volgde zijn ar
restatie en in 1949zijn ver
oordeling tot levenslag. Tij
dens de Hongaarse opstand
in 1956 was hijenige dagen
vrij, maar moest toen zijn
toevlucht zoeken tot het ge
bouw van de Amerikaanse
ambassade in Boedapest.
Hier bleef hij to 1971 Indat
jaar gaf de Hongaarse rege
ring toestemming, onder
aandrangvan het Vatikaan,
kardinaal Mindszenty het
land te verlaten.
Een van de voorwaarden voor
zijn vrijlating uit Hongarije
was zo deelt kardinaal
Mindszenty in zijn memoires
mee-dat hij geen memoires
zou publiceren. Hij zou zijn
papieren overmake aan het
Vatikaan, dat dan op een ge
schikt ogenblik tot publikatie
zou overgaan. Mar hij achtte
zich niet meer gebonden aan
deze voorwaarde, toen paus
Paulus hem in 1971 onthief
van zijn aartsbisschoppelijke
zetel.
Kardinaal Mindszenty behan
delt in zijn memoires slechts
kort het begin van zijn le
ven, zijn eerstejaren als
priester en daarnaals bis
schop, eerst van Verszprem
en toen vanEsztergom. De-
voornaamste aandacht be
steedt hij aan de geleidelijke
afbraak van de lerk onder
het communistische bewind,
aan zijn eigenarrestatei, het
proces tegen hem en zijn ge-
vangisperiode.
Het waren allmaal bittere er
varingen, zo schrijft hij
maar ergernog werd hij ger-
roffen door een publikatie in
de Ossevaatore Ronano van
28 september 1971, waarin
over zijn vertrek uit de an-
bassade naar Oostenrijk
werd geschriven als of een
obstakel werd opgeruimd
voor de regeling der betrek
kingen tussen kerk en staat
in hogarije. Zijn tweede gro
te teleurstelling was, dat het
Vatikaande excommunicatie
ophief van de zogenoemde
vredespriesters in Hongarije,
nauwelijks twee weken na
zijn vertrek.
Het boek van kardinaal Minds
zenty, een samenvatting van
2000pagina's manuscript
wordt uitgegev n bi j Mac-
millan Publishing Company
in New York en bij de uitge
verij Ullstein-Proplaeen in
Frankfort /Berlijn, terwij-
leeen groot aantal bladen de
rechtenhebben verworven de
len eruit te publiceren Het
is de bedoeling, dat de me-
moies van de Hongaarse
kardinaal in zeventren talen
zullen woren gepubliceerd.
KERK EN
WERELD
Volgens het Italiaanse pers
bureau Ansa zullen twee Zuid-
Amerkaanse bisschoppen deel
nemen aan de viering van de
vijfentwintigste verjaardag
van de stichting van de Chine
se Volksrepubliek. Het zou
gaan om mgr. Sergio Mendez
Arcco van Cuernevaca in
Mexico en Don Helder Cama-
ra. De uitnodiging zou privé
zijn. Beide bisschoppen zouden
zijn uitgenodigd, omdat zij zich
tot vertolkers hebben gemaakt
van het streven der latljns-
amerikaanse volkeren naar po
litieke en economische emanci
patie.
Volgens de anglicaanse gees
telijke Frederick Griffiths, die
met zijn gezin een pastorie be
woont op het landgoed Bolton
Abbey van de hertog van De
vonshire dwaalt er een geest
verschijning door het huis: een
augustijnermonnik in zwart ha
bijt, het hoofd bedekt door een
kap. „Wij hebben hem dikwijls
gezien en zijn het er helemaal
mee eens dat hij hier rond
dwaalt", aldus de 61-jarige
pastor. „Bij tijd en wijle ver
spreidt zich wierookgeur door
het huis".
De Amerikaanse priester Ro
bert Plackers heeft van de
Chileense regering opdracht
gekregen Chili te verlaten, om
dat hij zich zou hebben bezig
gehouden met zaken die niet in
het belang van de natie zijn.
Plackers, die werkte voor de
hulporganisatie Caritas Inter-
nationalis, decoreerde voor
heen aan de st.-Georgeschool
in Santiago. De militaire rege
ring heeft de leraren van deze
school beschuldigd van invoe
ring van het marxisme in het
leerplan.
Tot dusver hebben achten
veertig kerken van de Refor
matie aan de Wereldraad van
Kerken in Genève gemeld, dat
zij instemmen met de zg.
Leuenberger Konkordie. Dit is
een leerovereenkomst van re
formatorische kerken van lu
therse en calvijnse herkomst
I
en uitgangspunt voor verdere
samenwerking. Per 1 oktober
Is in stemming met deze over
eenkomst voorwaarde voor vol
ledige altaar- en kanselge-
'meenschap tussen de kerken
der Reformatie. Het was de
bedoeling, dat de ongeveer ne
gentig kerken der Reformatie
zich voor 30 september voor de
Konkordie zouden uitspreken.
Vele kerken hebben de termijn
niet gehaald, maar Instem
ming of afwijzing wordt alsnog
verwacht.
In Zweden werken momen
teel verschillende commissies
aan een eigentijdse vertéllng
van de bijbel, die naar wordt
verwacht rond 1977 gereed zal
zijn. De eerste bijbel in het
Zweeds verscheen in 1526. In
1541 kwam de Gustav-WasablJ-
bel uit, die in 1703 werd her
zien. De komende nieuwe ver
taling volgt de Zweedse bijbeel-
uitgave op. die in 1917 gereed
kwam na honderdveertig jaar
voorbereiding.
De eenentwintig rooms-katho-
lieke en reformatorische stu
dentenpastores te Delft, Leiden
en Rotterdam hebben in een
verklaring hun verontwaardi
ging geuit over de beweegre
den en de methode, die geleid
hebben tot het aangekondigde
ontslag van prof. dr. H. van
Luijk van de Katholieke Theo
logische Hogeschool Amster
dam (KTHA).
In hun verklaring schrijven de
pastores: „Dit aan de KTHA
opgedrongen ontslag alsmede
het dreigen van bisschop Simo-
nis met desavouering van de
KTHA schijnen ons de nieuyv-
ste wapenfeiten van een eenzij
dige hiërarchische bemoeienis,
waarin dialoog het veld ruimt
voor ultimata.
Als studentenpastores wijzen
wij erop dat deze gang van za
ken in flagrante strijd
de democratische
die de laatste jaren
versitaire klimaat
verworven zijn.
Onze pogingen om in deze tijd
aan de studen'en nog icrs te
laten zien van een geloofwaar
dige kerk worden door deze en
dergelijke bisschoppelijke ma
noeuvres ondermijnd", aldus
de eenentwintig studentenpas-
Ook mgr. Zwartkruis, bisschop
van Haarlem en als zodanig
direct betrokken bij het ont
slag dat overigens berust op
een unaniem beleidsadvies van
èlle bisschoppen heeft naar
arnlefding van de affa re-Van
Luijk gereageerd. Hij deed dit
in een epiloog voor de t.v.,
waarin hij onder meer zei:
„Afgezien van de normen die
Rome in januari 1971 stelde, is
het in volle vrijheid gekozen
celibaat van de priester voor
mij nog steeds een uiterst be
langrijk ideaal; en gelukkig
nog voor velen".
„Een aantal jonge manpen
aan onze Theologische Hoge
scholen, die uit eenzelfde inspi
ratie het ceiibataire leven zoe
ken, vragen terecht om een
sfeer waarin hun verlangen
naar dat ideaal groeien kan.
Al wil ik duidelijk zelf mijn
fundamenteel vertrouwen uit
spreken in onze Katholieke
Theologische Hogeschool in
Amsterdam, door velerlei om-
stapd;gheden kan daar iets
aan die sfeer gaan ontbreken.
Priesterstudenten moeten zich
aan een redelijk groot aantal
van hun docenten kunnen
oriënteren, precies ook op het
punt van het celibaat. Zelf heb
ik mijn priesterschap voor een
groot deel te danken aan die
mannen in mijn opleiding die
het ceiibataire priesterschap
mij hebben voorgeleefd".
Mgr. Zwarthuis zei verder:
„Wie de dienst van de leiding
uitoefent, zoals een bisschop,
moet soms met veel pijn en na
eindeloze besprekingen, een
besluit netnen, dat de een hard
valt en de ander helpt. Zulke
keuzen zijn onontkoombaar".
„Wilt u van mij aannemen dat
ook het onderhavige pijnlijke
besluit in grote zorg en na veel
overleg genomen is. hoewel
het de schijn van liefdeloos
heid kon dragen. Uit lipfde
voor de Kerk en voor het celi
baat wil ik die schijn dan dra
gen", aldus mgr. Zwartkruis.
