I
Landbouwprijzen
met wel meer dan
vier procent omhoog v-
Tsjechische
delegatie
in Rome
Britse liberalen
willen een doorbraak
tweepartijenstelsel
FRELIMO WIL
VOORZICHTIG
HANDELEN MET
BUURLANDEN
Besprekingen
DAF en Volvo
afgerond
Komtu
morgen nog?
amro bank g)
Hogeschool Heerlen wil heilzaam
blijven werken voor kerk en bisdom
Korte metten
Perscommentaren
op troonrede en
miljoenennota
Meneer Hageman
met uw spaarboekje.
DINSDAG 17 SEPTEMBER 1974
LEiDSE CjUi:A.
BRUSSEL Terwijl op de stoe
pen van het Brusselse Charle-
mangnegebouw Ierse, Belgische
en Italiaanse boeren demon
streerden om begrip te vragen
voor hun problemen; begonnen
de Europese landbouwministers
gistermiddag aan een beraad
dat twee of drie dagen zal du
ren en dat moet leiden tot be
sluiten over onder meer een tus
sentijdse prijsverhoging voor de
landbouwprodukten.
Tegen de avond was er nog geen
erg duidelijke tekening in de
standpunten van de verschillen
de delegaties. Toch meende
men in Brussel dat, als deze
landbouwvergadering achter de
rug is, de prijzen met meer dan
de door de Europese Commissie
voorgestelde vier pot. verhoogd
zullen zijn. In de nacht van
maandag op dinsdag eiste het
Europese Parlement een prijs
verhoging van zes pet.
De Franse delegatie heeft in
Brussel al verklaard dat een
verhoging met vier pet. een be
lediging voor de boeren zou be
tekenen. Ook de Belgische be
windsman heeft een veel hoger
percentage, namelijk 8, ge
vraagd. Het Nederlandse stand
punt in de landbouwraad is tot
dusverre dat een prijsverhoging
met vier pet. (het commissie
voorstel) voldoende is.
Europees commissaris ir. P. Lar-
dinois heeft de landbouwraad in
Brussel voorgehouden dat het
gehele, door hem voorgestelde
pakket van maatregelen, in de
praktijk het Lnterventieniveau
voor een groot aantal landbouw
produkten gemiddeld met zeven
tot acht pet. omhoog brengt. In
dit pakket bevinden zich, zoals
bekend, behalve het voorstel
voor een prijsverhoging met
vier pet, ook een aantal
taire maatregelen, structuur-
voorstellen en een voorstel om
de melk- en rundvleesprijzen
voor het komende seizoen al op
1 februari van het volgend jaar
te laten ingaan.
(Van onze correspondent Roger verkiezingsmanifest daar geen
Simons)
LONDEN De Britse Liberalen,
die in de verkiezingen van 28 fe
bruari meer dan zes miljoen of
ruim 19 procent van de stem
men kregen, maar desondanks
slechts 14 van de 635 Lagerhuis
zetels veroverden, willen een
systeem van evenredige verte
genwoordiging tot stand bren
gen in de plaats van een kies
stelsel dat even onrechtvaardig
als ondemocratisch is. Zij ver
klaren ditr in een verkiezingsma
nifest dat vandaag gepubliceerd
werd, ook al blijft de datum
van de nieuwe vervroegde ver
kiezingen vooralsnog onbekend.
Partijleider Jeremy Thorpe her
haalt in dit manifest zijn waar
schuwing van de laatste weken,
dat het voor Groot-Brittan-
nië in de aanstaande verkiezin
gen erop of eronder is. Alleen
de liberale politiek om het Ver
enigd Koninkrijk weer eensge
zind te maken, zou het land
kunnen rediden uit zijn grootste
crisis in vredestijd sinds 1931.
Thorpe zei gisteren op een pers
conferentie: ,,In de komende
verkiezingen zullen wij vechten
om een einde te maken aan het
twee partijen-systeem, waarin
de partijen van het kapitaal en
de partij van de vakbonden el
kaar afwisselen met tegenstrij
dige doctrines. In onze verkie
zingscampagne zullen wij ijve
ren voor een bredere regering
dan die welke ons land gehad
heeft sinds de oorlog. Wij steu
nen op de zes miljoen stemmen,
die we vorige keer gekregen
hebben en werpen dit maal bij
na 100 kandidaten meer in het
strijdperk. We zijn beter geor
ganiseerd en beter voorbereid.
Ons doelwit is een totale door
braak".
gewag van. Op de vraag of een
Britse kiezer, die een coalitiere
gering verlangt, liberaal moet
stemmen, antwoordde Jeremy
Thorpe: „Ja, voor een regering
die beantwoordt aan de verlan
gens van het land". Thorpe
schijnt echter nog steeds scherp
gekant tegen een accoord met
de conservatieven of de socialis
ten.
^qr
Hij is vijf maanden oud en zijn
naam is Little Lion. Hij woont in
Vllliersdorp in Zuid-Afrika. En
voor de eerste maal in zijn kor
te leven maakte hij kennis met
de sneeuw. Naar zijn snuit te
oordelen vond de Kleine Leeuw
Kunstenaars
doen beroep
op Kremlin
MOSKOU (RTR) - Een groep
abstracte schilders heeft een be
roep op het Kremlin gedaan de
onbekende mannen die 'n kunst
expositie zondag openbraken, te
straffen. Zij vroeg voorts om
politiebescherming bij een twee
de poging tot het houden van
een tentoonstelling in de komen
de weken.
LOURENCO MARQUES (RTR)
De overgangsregering van
Mozambique, die dezer dagen
zal worden gevormd, wil een te
rughoudend beleid van niet-in-
menging voeren ten aanzien van
de door blanke minderheidsre
geringen overheerste buurlan
den Zuid-Afrika en Rhodesië.
Dit verklaarde een van de Fre-
Hieronder volgt een samenvatting
van een aantal commentaren
van landelijke dagbladen op
troonrede en miljoenennota.
De plannen van de regering mo
gen aldus N.R.C.-HANDELS
BLAD gerechtvaardigd zijn, zij
kunnen een extra inflatie-im
puls opleveren als minister Dui-
senberg er niet voor zorgt in de
monetaire sfeer beperkende
maatregelen te nemen. De rege
ring zal er scherp op moeten
toezien, dat de bedrijvigheid
niet op een gegeven moment
weer doorschiet in nieuwe over
spanning.
HET PAROOL constateert een ge
brek aan evenwicht tussen de
aanpak van de werkloosheid en
de bestrijding van de inflatie.
"Nu de machtigingswet aan het
einde van dit jaar verdwijnt,
hangt de verwezenlijking van
het uitgestippelde beleid in feite
weer af van wat werknemers en
werkgevers er straks aan de on
derhandelingstafel van maken.
En dat is, gezien de alweer
groeiende spanning aan het so
ciale front, niet iets om erg op
timistisch over te zijn", aldus
dit onafhankelijk socialistisch
K.V.P. en A.R.P. afhangen of
dit collectivisme werkelijkheid
zal worden", aldus dit liberaal
Volgens het FINANCIEEL DAG
BLAD kan het kabinet Den Uyl
niet als gevolg van een door
haar gevoerd beleid maar door
de toevallige uit het buitenland
afkomstige verhoging van de
aardgasprijzen zich een verho
ging van het uitgavenniveau
veroorloven. "De extraverho
ging zou de regering beter kun
nen gebruiken voor een werke
lijke verlichting van de lasten
op het bedrijfsleven. Daardoor
kan ook de werkloosheid doel
matiger bestreden worden", zo
meent dit blad.
He* socialistische VRIJE VOLK
juicht: "De bede is uit de
Troonrede verdwenen, maar de
zegen is niet uitgebleven". Vol
gens dit dagblad staat Neder
land er uitstekend voor. "Het
kan niet op, o.a. dank zij de ge
stegen inkomsten van het aard
gas. Kom daar in landen als
Engeland en Frankrijk eens
om". Het blad ziet één zeer
sombere wolk: de werkloosheid.
En die wordt een doorn in het
vlees voor de regering. "Haar
te voorbarig optimisme, haar te
grote zelfvertrouwen wordt door
de feiten gelogenstraft".
Het ALGEMEEN DAGBLAD
juicht allerminst. "Het is nu
wel levensgroot en scherp uitge
tekend hoe vadertje Staat met
zijn rode pet op uitmaakt hoe
ons nationaal inkomen moet
worden verdeeld". Het b'ad
waarschuwt dat dit zal leiden
tot vergroting van de bestaande
politieke spanningen en „het zal
van het gedogen van de confes
sionele regeringspartners
He* ECONOMISCH DAGBLAD zet
een groot vraagteken achter de
oplossing die de regering gevon
den heeft voor de strijd tegen
de werkloosheid en de inflatie.
Dit omdat, aldus het blad, een
zo globale maatregel als stimu
lering van de vraag op korte
termijn niet kan leiden tot een
strukturele verbetering van de
arbeidsmarkt. En ook omdat de
kans op succes tot vermindering
van de loonstijging volgend jaar
in hoge mate onzeker is....
De VOLKSKRANT noemt het op
merkelijk dat troonrede en mil
joenennota niet gewagen van
belastingverhoging en dat waar
behoudender kabinetten de be
lastingdruk regelmatig opvoer
den. Een wonderlijke verande
ring met als oorzaak de rijker
toevloeiende aardgaswinsten.
Het eigen progressieve gezicht
van het kabinet komt bovendien
tot uiting in een sterke verho
ging van de uitgaven voor wel
zijn en onderwijs. De Volks
krant meent dat, voor de voor
standers van het kabinet, de
aantrekkelijkheid vooral hierin
bestaat dat dit kabinet trouw
blijft aan zijn progressieve doel
stellingen.
limoleiders, Joaquim Alberto
Chissano, die naar alle waar
schijnlijkheid premier van deze
overgangsregering zal worden,
gisteren op zijn eerste perscon
ferentie in Lourenco Marques.
Het Frelimo voert een beleid van
niet-inmenging in de zaken van
andere landen en heeft niet de
pretentie de Messias van de we
reld te zijn. „Wij zijn alleen
overtuigd van de juistheid van
ons beleid voor Mozambique".
De economie van Mozambique is
op het ogenblik nog sterk afhan
kelijk van deze twee buurlan
den. De havens Beira en Lou
renco Marques zijn belangrijke
uitvoerhavens voor respectieve
lijk Rhadesië en Zuid-Afrika en
veel Mozambikanen werken in
de Zuidafrikaanse goud- en ko
lenmijnen.
Amerikaanse
dienstweigeraars
op vrije voeten
WASHINGTON (RTR) De
Amerikaanse minister van justi
tie Saxbe heeft opdracht gege
ven ongeveer honderd Amerika
nen die nu gevangen zitten we
gens ontduiking van de dienst
plicht, voorlopig op vrije voeten
te stellen. Ze zuLlen onmiddellijk
naar huis kunnen gaan, in af
wachting van de beslissingen
die een speciale presidentiële
raad voor gratieverlening in elk
individueel geval zal vellen.
Het besluit van Saxbe geldt alleen
de ongeveer honderd dienstwei
geraars in burgergevangenissen,
en niet de ongeveer 700 mannen
in militaire gevangenissen.
Nieuwe VN-leden
NEW YORK (AP) De algeme
ne vergadering van de Verenig
de Naties heeft met algemene
stemmen Guinee Bissau toegela
ten tot de volkerenorganisatie,
evenals Bangladesj en Grenada.
hi Zweedse handen
(Van onze correspondent)
EINDHOVEN De besprekingen
van DAF met Volvo zijn rond.
Volvo gaat voor 75 procent deel
nemen in de DAF-Car BV, de
personenautofabriek van DAF.
Reeds in 1972 werd een samen
werkingsovereenkomst met Vol
vo AB in Goteborg gesloten,
waarbij Volvo een aandeel van
33 pet. in Van Doorne's perso
nenautofabriek verwierf.
Inmiddels is dit aandeel dus ver
groot tot 75 procent. De reste
rende 25 procent zijn in handen j
van DSM, de Nederlandse staat
dus, met 10 procent, en (15 pro- I
cent) in handen van DAF-Hol-
ding. Mocht DAF-Holding buiten
om ook die 15 procent verko
pen, dan is eerste mogelijke ko-
per DSM,
De geleidelijke groei van de afzet
zoals de DAF personenauto's
die hebben gekend, resulteerden
in een produktie van 100.000
stuks in 1973. Die groei is ech
ter vrij abrupt onderbroken.
Het jaar 1974 zal voor de DAF-
fabrieken, gezien de flinke voor
raad, betekenen dat niet meer
auto's behoeven te worden ge
produceerd dan 70 tot 75.000
stuks.
„We hebben reeds voor 58 dagen
werktijdsverkorting moeten aan
vragen. Hopelijk blijft het daar
bij, want we werken weer 5 da
gen per week in Born". Dat zei
gistermiddag de heer Martin
van Doorne, een van de direc
teuren van de DAF-fabriek. Hoe
groot de verliezen zullen zijn?
De heer Van Doorne: „Het valt
in de zeven cijfers over de eer
ste helft van 1974".
De 6300 man die bij DAF-Car BV
op het ogenblik werken zijn wat
hun toekomst betreft wel verze
kerd, zeker nu het contract met
de Volvo praktisch rond is in
januari van het komend jaar
wordt het definitief bekrachtigd.
Noch in België noch in Neder
land hoeven ontslagen te vallen.
Ulrike Meinhof
uit rechtszaal
verwijderd
BERLIJN (DPA) Bij het begin
van de derde dag van het pro
ces tegen drie leden van de
Baader-Meinhofgroep is Ulrike
Meinhof gistermorgen op last
van de president van de recht
bank in West-Berlijn uit de
rechtszaal gezet.
De 39-jarige anarchiste weigerde
een woord te zeggen. Nadat zij
met een poot van haar stoel op
de grond was begonnen te stam
pen, gelastte de president haar
verwijdering. Sinds vorige week
vrijdag is Ulrike Meinhof in
hongerstaking uit protest tegen
de „speciale behandeling van
politieke gevangenen".
ADVERTENTIEI
Bij de Amro Bank krijgt u 2% méér op
"tnieuwe Spaar-Plus-Boekje. Ofwel 7j%.
„Wij gaan door met de oprechte intentie een instituut te zijn, dat
heilzaam werk levert voor de kerk, ook die van het bisdom
Roermond. Wij moeten de eigen verantwoordelijkheid van de
theologie blijven nemen. Wij moeten daarbij de autoriteit van
de verschillende instanties, met name die in Rome van het Ne
derlandse bisschoppencollege en van de plaatselijke bisschop zo
serieus nemen, dat wij nagaan welke objectieve kritiek in hun
besluiten ten aanzien van de HTP gelegen is.
Dit zei de rector van de
Heerlense Hogeschool voor
Theologie en sentoren dr.
J. Bosch bij de opening van
het collegejaar.
De situatie van de HTP wordt
volgens dr. Boch onduidelijk,
„doordat de verhouding tot
de bisschop en de verhou
ding tot Rome onontwarbaar
dooreen gemengd zijn". Vol
gens dr Bosch ligt de oor
zaak daarvan in twee zaken:
allereerst „het betreurens
waardige feit van de polari
satie en vervolgens,,de
zorg, die Rome heeft over de
richting waarin de Neder
landse kerkprovincie zich
ontwikkelde". Dr. Bosch con
stateerde hier onder meer,
dat „grote verantwoordelijk
heid ligt op de schouders van
hen, die het schier onmogelijk
het schier onmogogelijk ma
maken, dat men zich elders 'n
meer genuanceerd beeld
vormt van wat er in Neder
land gebeurt".
Overde verhouding tot de ker
kelijke overheid na de op
richting van het nieuwe
grootseminarie te Rolduc zei
dr. Bosch „Wie zonder ver
der nadenken en zonder te
omschrijven, wat hij doet, de
onafhankelijkheid procla
meert, doet de oriëntatie van
de HTP wezenlijk verande
ren". Want zo yerklaarde
hij, „Ge doelstelling van de
HTP is het pastoraat en de
opleiding daartoe.
„Een instituut als het onze
kan zich daarom niet onaf
hankelijk opstellen". De HTP
aldus dr. Bosch moet
„en qua mentaliteit en qua
structuur en qua opleidings
programma ook een kerke
lijk instituut zijn. Slechts in
dit perspectief kunnen we
praten over nuancering en
als verscheidenheid van ver
antwoordelijkheid, plurifor
miteit enz."
Over de toekomstmogelijkheden
van de afgestudeerden van
de HTP in het bisdom Roer
mond, zeri dr Bosch, dat de
bisschop van Roermond hen
zal behandelen als komende
van gelijk welke ttheologi-
sche opleiding, zij het wel
met 'n bijzonder kritisch oog.
Maar de HTP heeft een brede
re actieradius dan alleen
Limburg. Verschillende afge
studeerden vonden reeds in
andere diocesen en werkkring
en de HTP - aldus dr Bosch
-wordt terechtgezien als een
instituut dat ook op nationaal
niveau betekenis dient te heb
ben. Hij merkte hier ook
op, dat de participerende re
ligieuze congregaties de HTP
ook als priesteropleiding blij
ven beschouwn.
Over de verhouding HTP-Ro-
meinse instanties merkte
dr. Bosch op, dat de congre
gatie voor het onderwijs de
concentratie van de theolo
gische opleidingen als een
goede zaak beschouwt. Deze
dienen echter aan een aantal
voorwaarden te voldoen en
over de vervulling daarvan
bestaan twijfels, aldus dr
Bosch. Reeds bij het eerste
onderhoud van HTP met
Rome bleek een grote be-
zorgheid over de geestelijke
vorming. Er was veel waar
dering voor het door ons in
gediende rapport. Er was
echter grote twijfel over de
vrijblijvendheid van het aan
bod. Het feit, aldus dr. Bosch
d>at de keuze voor het pries
terschap veelal eerst op la
tere leeftijd plaats heeft kon
niet overtuigen. Verder moe
ten de statuten voor oplei
ding en onderwijs geregeld
worden overeenkomstig de
Romeinse normen.
Voor wat betreft de toekomst
van de HTP zegt dr Bosch:
„Wie ons waardeert, zal onze
hulp op prijs stellen". Wie
die hulpverlening door de
HTP zou interpreteren als 't
zou interpreterenals het
"vestigen van een bisdom in
het bisdom hoort thuis on
der de categorie ideologen",
aldus dr Bosch, die erop
wijst," dat ten opzichte van
ideologische kritiek niets ge
daan kan worden. „Daar
helpt informatie ook niet
meer. Misschien op de lange
duur nog wel de kwaliteit
van het werk en de inzet".
KERK EN
WERELD
Een delegatie van de Tsjechoslowaakse regering onder leiding
van Karl Hruza, hoofd van het regeringsbureau voor kerkelijke
zaken voert momenteel in Rome besprekingen met het pauselijk
staatssecretariaat, met name met mgr. Casaroll, secretaris van
de afdeling openbare zaken van het staatssecretariaat.
De besprekingen vormen een voortzetting van de onderhandelin
gen, die mgr. Casaroli in maart vorig Jaar in Praag heeft ge
voerd. Voorwerp van bespreking is de bezetting van zes bisdom
men in Tsjechoslowakije, die reeds geruime tjd geen bisschop
meer hebben. Andere onderwerpen van gesprek zullen zijn het
godsdienstonderricht, de priesteropleiding en het kloosterleven.
Vooral op het terrein der priesteropleiding en het kloosterleven
zijn de Ipatste tijd de moeilijkheden toegenomen, onder meer
door een numerus clausus voor de theologieopleidlng cn gedwon
gen sluiting van kloosters. De gesprekken in maart 1973 leidden
de mogelijkheid in vier bisschoppen in Tsjechoslowaklje te be
noemen.
Op het Internationale con
gres van christenen en isla
mieten te Cordoba in Spanje
hebben islamitische sprskers
krachtig aangedrongen op
meer samenwerking tu- m
beide godsdiensten.
Beoleit werd ond^r meer een
commissie ter bestudering van
de theologische verschillen, en
een gezamenlijk front tegen
het atheïsme.. Ook werd voor
gesteld de studieboeken op de
scholen te herzien en In het on
derwijs voortaan meer aan
dacht te schenken aan die pe
rioden in de geschiedenis,
waarin er groot contact be
stond tussen Islamieten en
c^-'stonon op cultureel, ^eten-
schappelijk en godsdienstig
terrein.
Het proces tegen de melchi-
tische aartsbisschop Hilarion
Capucci wegens wapensmokkel
van Libanon naar Arabische
guerrillastrijders in het door Is
raël bezette deel van Jordanië,
begint op 20 september. De
aartsbisschop werd op 18 au
gustus gearresteerd. Het pro
ces zal ziin in h°t kantonge
recht van Jeruzalem.
Tot opvolger van dr. Donald
Coggan, de nieuwe aartsbis
schop van Canterbury, is tot
aartsbisschop van York be
noemd brichon S uari Blanch
(sc\ van Liverpool. Dr.
P is een ..late roening'.
V on zijn s.udie op 28-ia-
rig' Iceftüd. Voor de oorlog
werkte hij op een verzeke
ringskantoor. Van 1940 tot 1946
was hij in dienst van de Royal
At Force.
De Raad van Kerken in Ne-
riorimd heeft besloten de lo-
denkerken en de plaatsel'jke
raden van kerken aan te spo
ren zich in te zetten voor de
anti-martelingencampagne van
Amnesty International. De
raad doet zijn aanbeveling en
vergezeld gaan van de sugges
tie bekendheid te geven aan
de brochure „Martelen - niet
te geloven", die is samenge
steld door een werkgroep
waarin Amnestv International,
de Raad van Kerken en het
Humanistisch Verbond samen
werkten, alsmede gemeenten
en parochies op te roepen een
groep te vormen, die zich in
het materiaal verdiept.
De meerderheid van het
diocesaan pastoraal overleg in
het bisdom Den Bosch heft
zich uitgesproken vóör voort
zetting van hot Landelijk Pasto
raal Overleg. Men sn ak de
hoon uit, dat allo h' o
In de toekomst nan dit nv-rioi»
zullen deelnomen n BW"'»,
dat de pastorale radon van de
parochies en de diocesen hun
werk zo goed mogelijk dienen
voort te zetten.
Paus Paulus is vandaag uit
zHn zomerverbliif in Castel-
pandolfo teruggekeerd naar
het Vat'caan. Ziin verblijf in
Ca-'elen-vlolfo hooft de paus
he ean her7i"n'l"pn van
hel c-claaf, dat voor de keu
ze van e«i nieuwe nou* »nl
wm-'eo ui -«breid met de pa
triarch^ der oosterse kerken
en leden van de permanente
raad der bisschoppensynode.
