Na eindeloze uitputtingsslag
volgens plan verlopen
„Je moet niet schrikken; ik
ben chauffeur gijzelaarsbus
Vermoeide premier Den Uyl:
Losgeld van 300.000 dollar
Gijzeling
van minuut
tot minuut
WOENSDAG 18 SEPTEMBER 1974
LEIDSE COURANT
De bus, waarmee de drie Japanners en de zes
Schiphol werden gereden.
DEN HAAG De chauffeur,
die gisteren de bus met gijze
laars en terroristen van Den
Haag naar Schiphol reed, heeft
tot het allerlaatste moment ge
wacht om zijn vrouw te vertel
len wat hij ging doen. Vijf mi
nuten voor vertrek belde hij
vanuit bodega De Posthoorn
aan het Lange Voorhout in
Den Haag zijn nietsvermoeden
de echtgenote in Apeldoorn
met de laconieke mededeling:
„Je weet dat ik in Den Haag
ben om wat te helpen bij die
gijzeling. Maar je moet niet
schrikken als je me straks toe
vallig op de tv ziet verschijnen
als chauffeur van die gijze-
Paul Meier (40) uit Apeldoorn
was de enige rijkspolitieman,
die zich toen het er op aan
kwam als vrijwillige bus
chauffeur had aangemeld
Normaal zit hij achter het
stuur van een politie-Porsche.
Oorspronkelijk hadden zich
nóg drie politiemannen voor
dit levensgevaarlijke werk
kandidaat gesteld, maar toen
zij hoorden dat de terroristen
gewapend de bus in zouden
gaan, trokken zij zich terug.
Paul Meier (door collega's een
„felle" genoemd) bedankte in
eerste instantie ook, maar
kwam later op zijn besluit te
rug: „Iemand moet die bus
toch besturen".
Voordat de bus voorreed voor
de ambassade, tikte de klok
voor de blonde, in burger ge
klede, ongewapende Paul
Meier vele tergend langzame
minuten weg:
Om vijf over half acht rijdt de
getraliede bus het Lange Voor
hout op, geëscorteerd door tien
gemotoriseerde rijkspolitie
mannen en zes gloednieuwe
Fiat-politieauto's, tot de tan
den toe gewapend met gehelm
de mariniers. De opdracht
luidt' om acht uur met de bus
voor de ambassade rijden.
Paul Meier brengt de eerste
minuten door met luisteren
naar opbeurende praatjsv an
collega's. Rond kwart voor
acht raakt hij zichtbaar ner
veus, rookt de ene sigaret na
de andere, wrijft voortdurend
met een vinger door zijn bak
kebaarden en ijsbeert over het
Lange Voorhout. Op een gege
ven moment loopt hij op de
wachtende Fiats af en waar
schuwt: Kom straks niet te
dicht achter me rijden. Als de
Jappen jullie zien is het met
ons gebeurd". Een politieman
stelt gerust: „Paul, we ver
trekken pas vijf minuten na
jou". Als er één minuut voor
acht nog geen sein is gegeven
voor vertrek, roept Paul Meier
nerveus tegen de mobilofoon
vóór de gedeeltelijk met kogel
vrij glas afgeschutte zitplaats
in de bus: Verdommeik wou
dat ik eens wat hoorde". Met
galgenhumor laat hij er op vol
gen: „Sorry dat ik zo vloek,
maar het is misschien de laat
ste keer dat het kan".
Op een wenk van een zorgza
me politieman komt daarna
een ober van de Posthoorn
hem een kopje koffie aanbie
den. Als hij het lege kopje te
rugbrengt, besluit hij na over
leg met een collega zijn vrouw
te bellen. Zijn vrouw probeert
hem nog over te halen niet in
de bus te stappen, maar op
dat moment krijgt hij een
wenk van buiten dat hij kan
starten. Enkele minuten later
draait de bus langzaam de
hoek om naar de ambassade.
Premier Den Uyl tijdens de pers
conferentie op Schiphol na de 1
gelukkige afloop van de gijzeling
op de Franse ambassade.
(Van een onzer verslaggevers)
Schiphol - Terwijl de vier Japanse ter
roristen om half elf gisteravond in de
Franse Boeing 707 van Schipholbaan
06-24 vertrokken en terwijl er in de
(brandweerkazernes van de luchthaven
leen hartroerende hereniging plaats vond
tussen de zes overgebleven gijzelaars en
hun familieleden, gaf een duidelijk ver
moeide premier Den Uyl voor het eerst
opening van zaken over het beleid, dat
de regering de afgelopen 101 dramati
sche uren heeft gevoerd. Daarbij be
antwoordde hij een vraag die veel Neder
landers op de lippen is gaan branden.
Letterlijk: „Met bitterheid hebben we
deze misdadigers zien vertrekken. Had
hun vlucht niet voorkomen kunnen wor
den? Hadden we ze niet met een krijgs
list van de startbaan kunnen vegen?
Misschien wel - ofschoon we dan nog
altijd de levens van de drie Nederlandse
bemanningsleden in de cockpit in ge
vaar zouden hebben gebracht. Maar
vooral heeft de volgende overweging
bij ons geleefd: als we de misdadigers
op deze wijze hadden uitgeschakeld, zou
het betekend hebben dat we bij voorbaat
de uitwisseling van gijzelaars in de toe
komst en in andere landen onmogelijk
zouden hebben gemaakt. Het was een
verantwoordelijkheid die we niet heb
ben willen nemen".
In zijn chronologische relaas over
het verloop van het gijzelingsdr-
drama zei premier Den Uyl, die
tijdens de persconferentie gese-
cundeerd werd door de bewinds
lieden Van der Stoel en Van
Agt, dat men had gestaan te
genover een terreurorganisatie
van ongemeen extremistisch ka
rakter met een reputatie van
gewelddadigheid. Het ultimatum
j dat ze vrijdagavond uit de
Franse ambassade naar bene
den wierpen, kwam neer op het
volgende.
I. Uitlevering van hun strijdmak-
ker Foeroeja, die in Parijs ge-
1 vangen zat.
j 2. Teruggave van alle op hem ge-
j vonden documenten en bezittin-
I gen.
j 3. Een vliegtuig met een groot
vliegbereik.
i 4. Een bedrag van een miljoen
I gulden.
j 5. Als om drie uur 's nachts deze
I eisen niet waren ingewilligd,
I zou om het kwartier een gijze-
I laar geëxecuteerd worden.
I Later werd duidelijk dat de actie
niet tegen Nederland gericht
I was, maar tegen Frankrijk. Be-
I halve Foeroeja wilden de Ja-
panners een Frans vliegtuig
i hebben met een Franse beman-
ning met losgeld, bedoeld om
j zware wapens voor verdere ter-
j reur te kunnen aanschaffen. Dit
bedrag moest door de Franse
i regering worden betaald.
Parijs stond van meet af aan op
j het standpunt dat Foeroeja naar
j Schiphol kon worden gebracht,
maar dat hij niet naar de am-
bassade in Den Haag mocht
gaan omdat hij een gevangene
van Frankrijk moest blijven tot
dat hij tegen de gijzelaars kon
worden uitgewisseld. Premier
Den Uyl noemde deze houding
terecht. „Maar het gaf de eer
ste nacht veel spanning", zei
hij, „we vreesden dat de terro
risten hun gevangenen zouden
gaan liquideren. We namen ech
ter een beslissing die later ge
handhaafd zou blijven. De eis
dat er gijzelaars mee zouden
gaan in het vluchtvliegtuig,
beantwoordden we, ondanks alle
pressie van de terroristen, met
een onvoorwaardelijk nee. We
hebben veel moeilijke beslissin
gen moeten nemen, maar dit
stond vast: geen gijzelaars mee,
wat de gevolgen ook zouden
zijn. We aanvaardden met ande
re woorden de mogelijkheid dat
er onder onze verantwoordelijk
heid doden zouden vallen. We
stelden het lijfsbehoud van de
gevangenen voorop, maar niet
tot elke prijs.
het begrijpelijk dat de Franse
autoriteiten maatregelen namen
om een landing van het toestel
in hun eigen land te voorkomen.
Er was sprake van een dubbele
verantwoordelijkheid. De Fran
sen lieten het aan Nederland
over hoe te handelen, terwijl de
terroristen niet alleen Foeroeja
vrij wilden hebben, maar het
met hun andere voorwaarden
duidelijk ook tegen Frankrijk
zelf gemunt hadden. Het was
een gespleten situatie die in tal
loze telefoontjes met leden van
de Franse regering doorgespro
ken is, terwijl ik zelf zaterdag
persoonlijk contact had met de
Franse president. Ik ga niet in
op de verhalen over spanningen
en tegenstellingen. Dat komt la
ter wel aan de orde. Ik consta
teer alleen dat er een reeks be
sprekingen is geweest die ertoe
hebben geleid, dat Parijs een
Boeing 707 stuurde en de beta
ling van de geëiste een miljoen
gulden mogelijk maakte".
Centraal in alle onderhandelingen
met de terroristen stond de
voorwaarde dat ze niet alleen
de gijzelaars zouden vrijlaten
maar ook hun wapens zouden
afleveren. Den Uyl: „Ze hadden
handgranaten, automatische pi
stolen en explosieven. Het was
voor ons onaanvaardbaar dat ze
daarmee elders een bloedbad
konden gaan aanrichten. Dat
hebben we ze tijdens moeilijke
gesprekken duidelijk gemaakt
alweer in de wetenschap dat
dit doden kon kosten".
De taktiek van de Nederlandse
regering was erop gericht tijd
te winnen om bij de terroristen
uitputtingsverschijnselen op te
wekken. Daarom was Den
Haag, volgens premier Den Uyl
zo karig met berichten. Men
wilde de desperado's niet wijzer
maken dan ze waren. Daarbij
kreeg de regering de onvoor
waardelijke steun van de Ja
panse ambassade. Met name de
diplomaat Kondo speelde als
vertaler en onderhandelaar een
beslissende rol. „Na veel kritie
ke momenten", aldus premier
Den Uyl, „kwamen we gister
morgen om tien uur tot het ak
koord. De gijzelaars zouden al
len worden vrijgelaten en de
terroristen zouden al hun wa
pens afgeven op twee pistolen
van klein kaliber na. die ze wil
den behouden om zelfmoord te
Een functionaris van de Haagse politie brengt een brief voor de Japanners tn de Franse ambassade.
Hiegti
uig
''el viel te praten over de eis dat
er een Fra.is vliegtj.g met een
Franse bemanning zou komen,
waarvan de tc.»oristen kenne
lijk geo.uik wi'iuen maken om
de rege. ir.g in Parijs verder te
chanteren. In dit licht bezien is
fwee gegijzelden trekken
kunnen plegen. Bij dit laatste
verlangen speelden duidelijk
ideologische motieven mee. We
stonden het toe. Ook zouden ze
de gevraagde een miljoen gul
den krijgen. Het op papier u ;-
werken en vertalen van een
sluitende overeenkomst kostte
nog velé uren van koortsachtige
activiteit, want het was een in
gewikkelde zaak. Zo moest ge
stipuleerd worden dat de Neder
landse bemanning van de Fran
se Boeing die de machine ging
vliegen niet als gijzelaars zou
worden behandeld. Maar geluk
kig is na een eindeloze uitput
tingsslag de overdracht van de
gevangenen geheel volgens plan
verlopen".
Behandeling
Gevraagd naar de wijze waarop
de Japanners hun gijzelaars be
handeld hadden, zei premier
Den Uyl met duidelijke wal
ging: „Ze hebben ze niet gesla
gen. Maar ze hebben ze wel
dertig uur lang water en zestig
uur lang voedsel geweigerd. Er
waren alleen een paar suiker
klontjes in de ambassade. Een
correcte behandeling? Ja, in zo
verre je uithongering een cor
recte behandeling kunt noemen.
We moeten bedenken dat er on
der de gijzelaars een man met
slechts een long was. een man
met een hartkwaal en een man
met suikerziekte".
Premier Den Uyl deelde ook
mede dat men vanaf het eerste
telefonisch contact me. de terro
risten, waarvan er maar twee
aan de lijn zijn geweest, ge
vraagd had de twee vrouwelijke
gegijzelden en de dr'e zieke
mannen in vrijheid te stellen.
Maandagmorgen vroeg kwamen
de meisjes vrij, de mannen, in
tegenstelling met de afspraak,
krat met voedsel omhoog, niet.
Het
de regering gebleken dat
de Japanners van alle aktivitei-
ten op de hoogte waren. „Zij
luisterden constant naar de
BBC-radio. Twee van hen spra
ken Engels. Overigens hebben
wij uit de afgetapte telefoonge
sprekken geconstateerd dat de
Japanners ook met anderen
hebben gebe'.d", aldus de pre
mier. Zij belden meer mensen,
maar meer informatie wilde hij
hierover niet geven. Voorts zal
de regering nagaan hoe de drie
Japanners ons land zijn binnen
gekomen en wat voor papieren
zij hadden.
Over een mogelijke liquidatie van
Foeroeja was volgens premier
Den Uyl niets bekend. Dat geldt
ook voor het bericht dat Foeroe
ja op Schiphol tegengestribbeld
zou hebben omdat hij niet naar
Den Haag zou willen gaan.
De vertraging gisteravond bij het
vertrek van de bus bij de Fran
se ambassade werd veroorzaakt
door de angst, die de Japanners
hadden voor een vergassing in
de bus. Daarom vroegen zij of
ze de ruiten van de bus stuk
mochten slaan.
(Van een onzer verslaggevers)
SCHIPHOL - De drie Japanse terroristen zijn gis
teravond vertrokken In de Boeing 707 met behal
ve hun kameraad Foeroeja, diens door de Fran
sen in beslag genomen documenten, vier valse
paspoorten, documentatie over het Rode leger
300.000 dollar losgeld aan boord. Dit deelde minis
ter van Justitie Van Agt gisteravond mede vlak,
nadat de Boeing was vertrokken.
Foeroeja had bij zijn uitwisseling met de gijze
laars twee witte kussenslopen en een koffer bij
z.dt, waarin zich de gevraagde documenten
het geld bevonden. Twee pistolen waren door de
Nederlandse regering toegestaan. Verder geen
wapens; dat voorwaarden was een van de twee
van de Nederlandse regering, die golden op het
platform van Schiphol op het moment van de uit
wisseling. De andere voorwaarde was. dat geen
enkele gijzelaar meegenomen mocht worden in de
Boeing.
Het grondpatroon voor de uitwisseling was vol
gens minister Van Agt, dat de eis van de terro
risten, (Foeroeja, met zijn documenten en hei
geld), pas kon worden ingwilligd als eerst alle
gijzelaars in vrijheid waren. Foeroeja werd daar
toe pas op het allerlaatst moment naar het ge
reedstaande vliegtuig gebracht en uitgewissels te
gen de Franse ambassadeur.
Minister Van Agt liet nog weten, „dat het geld
uiteraard gemerkt was". „We zijn wel goed
maar niet gek", voegde premier Den Uyl daaif
nog aan toe.
Min ster Duisenberg van F nanc'ën bezocht
g ster middag het NOS-centrum tegenover
de Franse ambassade. Hij moest via een
ladder aan de achierz'jde omhoog omdat
gezien de situate d. toegang door de
hoofdingang onmogelijk was.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Het angstige
avontuur is voorbij. Einde
lijk, na uren van steeds groter
wordende spanning, kwamen
om tien voor negen gisteravond
de gegijzelden uit de Franse
ambassade tevoorschijn. In
chronologische volgorde wa
ren de belangrijkse gebeurte
nissen van de laatste dag van
dit drama:
11.00 uur rijkspolitie en
ANWB 'reffen voorbereidingen
om rijksweg 4 tussen Den
Haag en Schiphol verkeersvrij
te maken
11.30 uur militairen bezet
ten strategische punten op
Schiphol.
12.30 uur de Franse Boeing
707 wordt op Schiphol uit de
hangar gerold, vliegklaar ge
maakt en getankt. De beman
ning houdt zich gereed.
14.25 uur twee kratjes met
etenswaren worden vanuit het
raam van de ambassade om
hoog gehesen.
15.00 uur bij de Amerikaan
se ambassade arriveren twee
leden van de explosieven-op-
ruimingsdlenst.
16.10 uur Transavia-gezag-
voerder Pim Sierks bespreekt
in de ambassade met de Ja
panners de vliegroute.
17,45 uur op Schiphol wor
den de drie pieren en de ver
trekhal ontruimd. Het vliegver
keer wordt stilgelegd.
18.15 uur de pieren op
Schiphol worden weer openge
steld voor de reizigers en
vliegverkeer wordt weer toege
staan.
19.15 uur rijkspolitie zet
rijksweg Den Haag-Schiphol
af.
19.40 uur de politie deelt
mee, dat niet alle gegijzelden
mee zullen gaan naar Schiphol.
19.45 uur aan het Lange
Voorhout worden een getralie
de bus, twee ambulances en zes
particuliere auto's gereed ge
zet. Minister De Gaay Fort
man (Binnenlandse Zaken)
gaat de Amerikaanse ambas
sade binnen, waar ook al een
grote groep politiemannen aan
wezig is.
20.08 uur een politieman
loopt met een brief de hal van
de Franse ambassade binnen
en komt zonder brief weer
naar buiten.
20.15 uur de politieman
gaat weer de ambassade bin
nen en bevestigt de brief bui
ten aan een touw, dat wordt
opgehaald.
20.40 uur de getraliede bus
wopit voorgereden voor de
Franse ambassade.
20.50 uur in dn'e groepen
verschijnen de Japanners met
zes gegijzelden in de hal van
de ambassade en nemen plaats
in de bus, waarvan de ruiten
worden stukgeslagen.
20.56 uur de bus vertrekt
20.58 uur GGD-meraen
gaan de ambassade binnen,
om de achtergebleven gegijzel
den te verzorgen. Politie en
mariniers omsingelen het ge
bouw.
21.10 uur de drie overge
bleven gegijzelden komen naar
buiten.
21.35 uur de bus komt aan
op Schiphol
21.51 uur gegijzelden en Ja
panners stappen in het vlieg
tuig.
22.00 uur de gegijzelden
stappen uit en de bemanning
stapt in.
22.10 uur Foeroeja stapt in
het vliegtuig en de Franse am
bassadeur stapt als laatste
gegijzelde uit.
22.30 uur het vliegtuig Is
opgestegen.
23.00 uur: De Verkeerstoren
van Frankfort meldt dat de
Boeing is waargenomen bo
ven de Duits-Oostenrijkse
grens. Het vliegtuig koerst in
de richting van de Middel-
lanse zee.
00.15 uur: Libanon weigert een
landingsvergunning te geven.
00.30 uur: Het vliegveld van
Athene deelt mee dat de
Boeing het Griekse luch
truim is binnengevlogen, het
eiland Korfoe achter zi9h
heeft gelaten en koers zet
over Kreta in de richting
van Cairo. Egypte geeft lan
dingsvergunning.
3.15 lur: Vliegtuig bevindt zich
boven Luxor in Egyote en
koerst in de richting van
Port Soedan aan de Rode
Zee.
4.00 Bouing wijzigt koers en
vliegt in de richting van
Dar-cs-Snlaam en Tanzanië.
6.00 uur: Berichten over lan
ding van de Boeing blijven
uit. Een woordvoerder van
Transavia zegt bezorgd te
zijn over het uitblijven van
een landlngsbericht. Het
vliegtuig kan 7.5 uur in de
lucht blijven en zou dus rond
zes uur ergens hebben moe
ten alnden.
6.09 uur: Boeing met terroris
ten geland in Aden, Zuid-Je-
men, aan de ingang van de
Rode Zee.
8,40 uur: Na getankt te hebben
vertrekt de Boeing uit Aden
richting Dar es Salaam (Tan
zania).
