De Receptie
vroeg werk
van Lodewijk]
de Boer
Bedieningscomfort inde
pas met razendsnelle
techniek
Experimentele
cursus:
Over de
toppen van
ons kunnen i
y y TELEVISIE VANAVOND
TELEVISIE DONDERDAG
RADIO VANAVOND
RADIO DONDERDAG
TERUGBLIK
NEDERLAND 1
NOS
9.15 School t.v.
AVRO
17.00 Professor Balthazar
17.10 Dierentuinen van de we
reld
NOS
19.00 EK atletiek in Rome
18.45 De avonturen van briga
dier Dog
18.55 Journaal
19.05 Van gewest tot gewest
19.50 Stichting Socutera
20.00 Journaal
20.21 Politieke uitzending PSP
20.31 Panoramiek
21.06 Spel zonder grenzen
22.30 Studio sport
22.55 Den Haag vandaag
23.10 Journaal
NEDERLAND II
KRO/RKK-IKOR
22.10 Kenmerk
22.35 Journaal
Lodewijk de Boer, schrijver van het tv-spel „De Receptie'
Hilversum „De Receptie",
het door de AVRO en de BRT
geproduceerde tv-spel dat
vanavond om 20.21 uur via
Ned. II wordt uitgezonden
schreef Lodewijk de Boer in
1968. Het stuk dat gaat over
de verhouding van twee men
sen, werd toen om allerlei re
denen niet uitgezonden. Lode
wijk de Boer was in 1968 nog
niet Nederlands toneelschrij
ver en vernieuwer nummer 1.
Dat kwam pas na zijn serie
„De Sprakelozen" (1971), die
hij vóór „The Family" schreef
en waarmee hij grote succes
sen oogstte.
„De Sprakelozen", was oor
spronkelijk een op zichzelf
staand tv-spel over twee
broers en een sprakeloos meis
je. Het werd indertijd door de
VARA uitgezonden onder re
gie van John van de Rest, die
ook bij „De Receptie" verant
woordelijk is voor de regie.
„De Sprakelozen", werd in
1971 door het Nieuw Rotter
dams Toneel opgevoerd onder
regie van Paul Melton. Uit het
succes van de toneelvoorstel
ling is de serie „The Family"
ontstaan en kreeg Lodewijk de
Boer de naam die hij verdien
de. Hij was een met de Family
en de Family was één met
hem. Weinigen schenen zich te
herinneren dat Lodewijk de
Boer zijn eerste gepubliceerde
en gespeelde stuk „De Kaal
kop" al in 1963 schreef en dat
ook „Borak", „De Verhuizing",
„De Lijksynode" en „Darts"
opzienbarende stukken waren.
„De Receptie" maakte Lode
wijk de Boer in opdracht van
de AVRO—BRT naar aanlei
ding van het succes van „De
Sprakelozen". Het is een heel
ander soort stuk dan „De
Sprakelozen", omdat de twee
broers en het meisje in „De
Sprakelozen" een hechter, ge
voelsmatigere eenheid vor
men. Praten kunnen ze niet zo
goed. Zij leven vrijmoedig zon
der zich veel aan te trekken
van de algemeen geldende mo
raal. In „De Receptie" zijn de
belangrijkste figuren een be
roemd schrijfster, haar man
en haar vriend. Beschaafde in
tellectuele personen.
Het spel begint vrij eenvoudig.
Estel (Mart Gevers) probeert
haar huwelijksproblemen van
zich af te schrijven in haar
roman „De Receptie", in de
hoop, dat zij en haar man
weer wat meer begrip voor
elkaar krijgen en wat dichter
bij elkaar komen. Het boek
wordt een bestseller en wordt
zelfs verfilmd. In de roman
loopt het huwelijk van de
hoofdpersoon stuk en wordt
de man het slachtoffer van de
breuk. James (Henk van Ul-
sen), de echtgenoot van Estel,
vecht verbeten tegen de voor
spellingen van het boek. Het
is echter niet duidelijk of hij
het boek onbewust naspeelt, of
dat hij de dingen werkelijk
ervaart. Het spel eindigt even
als de roman met een receptie.
Regisseur John van de Rest,
die ook „Borak" van Lode
wijk de Boer regisseerde, zegt
van „De Receptie": „We zou
den het stuk als ondertitel
'dodendans van een echtpaar'
kunnen geven. Het is een spel
vol dubbele bodems. De wer
kelijkheid dreigt voortdurend
te worden ingehaald door de
gebeurtenissen in de roman.
Het is een spel op leven en
dood."
Verder treden in „De Recep
tie" op Herbert FaJck (als Gi-
no), Nel van den Driessche (als
Jeanette), Leo den Hartoch
(als Boeker), Raf Reymen (als
George), Yolande Markey (als
Nelly), Jan Pauwels (als inter
viewer) en Carmen Jonck-
heere (als vestiaire juffrouw).
NOS
18.45 De avonturen van briga
dier Dog
18.55 Journaal
AVRO
19.05 Over de toppen vah ons
kunnen
20.00 Journaal
20.21 De receptie, tv-spel
21.45 Hier Parijs, hier Jan
DUITSLAND II
BELGIE NEDERLANDS
NEDERLAND 1
NOS
18.45 De avonturen van briga
dier Dog
18.55 Journaal
EO
19.05 EO-kinderkrant
19.30 Vergane glorie
20.00 Journaal
20.21 Honger onder water
21.20 NafiriTuhan
21.50 Nader bekeken
22.30 Zingen in de duinen
22.45 Peninsula Bble Church
23.15 Journaal
21.35 Accident, speelfilm
NOS
23.15 Den Haag vandaag
23.30 Journaal.
DUITSLAND I
NEDERLAND II
NOS
18.45 De avonturen van briga
dier Dog
18.55 Journaal
VPRO
19.05 Beertje Colargol
19.20 Don Kirshner's rock con
cert
19.45 Popeye
20.00 Journaal
20.21 All in the family
20.45 Kinderrechter in Memp
his
17.00 (K)
Journaal. 17.10 (K) Neues von Huck Finn,
Tom und Becky, jeugdserie. 17.40 <K) Ak-
tualiteiten en muziek. 18.25 Der Herr Kott-
nik. tv-serie. 19.00 <K) Journaal. 19.30 <K>
Arnusementsspel. ^0.50 (K) Balans. 21.00
ma. 22.00 (K) Religieuze uitzending. 22.30
<K) Journaal,
AMSTERDAM Het beste
televisietoestel is nog altijd
de radio. Daar heb je geen
beeld nodig om het te begrij
pen. Een denkertje£ Aardig
bedacht, natuurlijk door een
radioman, en het zal geluids
fanaten zeker aanspreken.
Maar het is natuurlijk on
waar, omdat het om duidelijk
verschillende media gaat, die
als ze goede programma's
brengen dan ook programma's
bieden die de ander eenvou
digweg niet kin brengen.
Maar daar ontbreekt het he
laas nog al eens aan. Wat niet
wegneemt dat deze „definitie"
wel de vinger legt op de ge
wonde plek bij de TV: de
geluidskwaliteit. De televisie
fabrikanten blijken het geluid
nog maar bijzaak te vinden.
En waarom hebben we nog
geen stereogeluid bij televi-
sieuitzcndingen? HiFi dan na
tuurlijk
Nou ja, we mogen toch eigen
lijk niet mopperen. De tech
niek gaat sneller dan wij het
kunnen bijhouden. Hoe lang is
het nu helemaal geleden, dat
we onze auto moesten aanslin
geren, in plaats van alleen
maar het contactsleuteltje om
draaien? Maar, als met zoveel
dingen, gemak went snel.
Dat geldt ook voor elektroni
sche apparatuur. Neem bij
voorbeeld de televisie: in de
beginjaren moest men „machi
nist" zijn om een toestel te
kunnen bedienen. Zo waren er
allerlei knoppen om „rollende
beelden weer stil te zetten en
„scheve" beelden rechtop. Aan
de achterzijde bevonden zich
nog een of twee knoppen om
van „eitjes" weer cirkels te
maken en om de beeldhoogte
in te stellen. Al deze en nog
veel meer handelingen ver
richt het apparaat nu hele
maal automatisch. En dan te
bedenken, dat we toen twaalf
honderd gulden neertelden
voor een kleinbeeldtoestel, ter
wijl we nu voor ongeveer de
helft een groot beeldtoestel
kunnen aanschaffen met een
61 cm. rechthoekig beeld
scherm en maximaal bedie-
ningstjpmfort.
Vroeger moest men. om een
ander programma in te scha
kelen, een grote knop ver
draaien1 en steeds 'het beeld
„op scherp" afregelen. Dat vief
niet altijd mee, maar het aan
tal ontvangstmogelijkheden
was ook nog zeer gering, zodat
omschakelen nog weinig voor
kwam. De volgende stap wa
ren de mechanische program-
matoetsen, ware staaltjes van
mechanische techniek, maar
na verloop van tijd was de
afstemming toch ook al niet
zuiver meer. Vervolgens kwa
men de toetsschakelaars. Dat
was een hele verbetering, want
nu hoefde met het elektrisch
contact alleen nog maar een
gelijkspanning te worden om
geschakeld om een ander pro
gramma te kiezen. De te ont
vangen zenders behoefden
slechts eenmaal te worden in
gesteld, waarna een druk op
de toets voldoende was om een
ander programma in te scha
kelen.
Er zijn nog heel wat modellen
in de handel die volgens dit
systeem werken, maar er is
een aantal redenen om aan te
nemen dat deze ook hun lang
ste tijd gehad hebben. In de
eerste plaats blijft een toets
aan slijtage onderhevig en is
de bedrijfszekerheid gemid
deld genomen kleiner dan van
een elektronische schakeling.
In de tweede plaats komt er
een punt dat het goedkoper is
een elektronische schakeling
toe te passen in plaats van een
schakelaar.
De meeste moderne televisie
ontvangers en soms ook ande
re apparaten zoals tuners en
platenspelers, hebben nu zoge
naamde sensor-vlakjes om een
programma of een andere
functie in- of om te schakelen.
Deze sensor-vlakjes, ook wel
aangeduid met tiptronic, sen-
somatic of andere namen be
hoeft men slechts aan te raken
in plaats van in te drukken.
Elk mechanisme ontbreekt
hier, zodat verhoging van het
bedieningscomfort gepaard
gaat met een grotere bedrijfs
zekerheid en bovendien een
lagere of gelijkblijvende eind-
prijs. Deze ontwikkelingen zijn
mogelijk geworden door de
ontwikkeling van nieuwe en
goedkope halfgeleiders, in het
bijzonder van de geïntegreer
de schakelingen (IC's). Een IC
ter grootte van een postzegel
dp,cl 1sflpi£.,h(^Myy£rk waar an
ders tientallen .of honderden
afzonderlijke transistors en
weerstanden voor nodig wa
rren.- j
De itqepassipg., van de zoge-
naamde schuifregelaars - of
HILVERSUM I
HILVERSUM II
kalen. VARA: 18.30 1
NOS: 18.02 Joo;
HILVERSUM I
Fred Oster, die met Jan Brusse het programma ovar w'.jn.
kaas en stokbrood maakte in „Hier Parijs, hier Jan Brusse"
schuifpotentiometers - in
plaats van draaiknoppen,
moet meer tot de modesnufjes
worden gerekend. Het doet
wat professioneler aan, en het
enige voordeel is, dat men een
bepaalde instelling gemakke
lijker kan overzien en onthou
den.
Een andere ontwikkeling die
pas goed mogelijk is geworden
door de halfgeleidertechniek is
de draadloze, meestal ultraso
ne afstandsbediening. Vooral
bij kleurenontvangers is dat
een voordeel, omdat de instel
ling eigenlijk alleen vanaf een
afstand goed' kan worden
beoordeeld.
Behalve instelling van geluids
volume, contrast, helderheid
en kleurverzadiging kunnen
ook de programma's op af
stand worden omgeschakeld
omschakelmogelijkheid v
tot 12 programma's is tegen
woordig al heel normaal.
Ook de bediening bij platen
spelers is belangrijk verbe
terd. Bij het opzetten met de
hand is de hydraulische arm-
lift gewoon een noodzaak, om
plaat en naald niet te bescha
digen. Want hoewel diamant
zeer hard is, is het tegelijk ook
tameüjK Droos. Ais er een mi
nuscuul splintertje af zou bre
ken, houdt men een ideale bei
tel over, die de platenverzame
ling in de kortste- keren ruï
neert. Er zijn ook platenspe
lers waarbij de arm aan het
eind van de plaat automatisch
terugkeert en de arm bij het
begin ook automatisch op de
plaat wordt gezet. Het gevaar
van beschadiging is hier hele
maal tot een minimum terug
gebracht.
Een zeer belangrijk stukje be
dieningscomfort bij tuners is
de zogenaamde midden-af-
stemmeter naast de meter die
alleen maar de sterkte van het
ontvangen signaal aangeeft.
Deze laatste is te onnauwkeu
rig om exact af te stemmen op
een zender op de FM-band en
eigenlijk alleen maar geschikt
om grof af te stemmen of de
FM-antenne uit te richten. De
midden-afstemmeter is een ui
terst gevoelig en nauwkeurig
meetinstrument waarmee men
niet op maximale signaalsterk
te van de zender afstemt,
maar op de exacte zenderfre
quentie: De kans op vervor
ming bij FM-ontvangst is hier
door nihil.
Een mens moet lichamelijk en
emotioneel over zijn ogen
schijnlijke grenzen geplaatst
worden om zichzelf te ontdek
ken, aldus de filisofie van de
Outward Bound School; een
opleidingsinstituut dat, zoals
bekend is, jonge mensen een
harde lichamelijke en geeste-.
lijke training biedt. Eén van
die trainingsobjecten is berg
beklimmen in een ruig na
tuurgebied. Hoe zo'n trai-
ningstocht verloopt, is te zien
in de documentaire die de
AVRO vanavond uitzendt.
„Over de toppen van hun kun
nen" is een aflevering uit een
serie films van de Amerikaan
se „National Geographic So
ciety", gemaakt door David L.
Wolper. Een groep jonge men
sen tussen de 16 en 18 jaar
heeft opdracht gekregen de
bijna 7000 meter hoge bergtop
Santa Rosa in het Andesge-
bergte te' beklimmen. Ter
voorbereiding gaan zij drie
weken naar een trainings
kamp in Colorado en daar be
gint hun opleiding volgens de
beste tradities van de Outward
Bound School. De jongen die
blanken haat, de hippie, het
luie meisje, de kleurling; met
elkaar moeten zij gaan probe
ren zichzelf te ontdekken en
daardoor vertrouwen in ande
re mensen te krijgen.
Ned. II, 19.05 uur.
Gewest tot gewest
In het programma „Van Ge
west tot Gewest" wordt aan
dacht besteed aan de zgn. Bra
bantse dag, die jaarlijks wordt
gehouden in het plaatsje Hee-
Voorts bevat „Van Gewest tot
Gewest" een reportage over de
opening van de E 8 in Overijs
sel en over een buurtspoor in
Haaksbergen. Tenslotte wordt
een reportage uitgezonden
over het legerkamp De Hars
kamp, dat 75 jaar bestaat.
Ned. I 19.05 uur.
Zonder grenzen
Vanvond wordt de zevende
rechtstreekse Eurovisie-uitzen
ding van de serie „Spel zonder
grenzen" uitgezonden. Deze
keer vanuit Bayreuth in Duits
land. Ongetwijfeld nat en glad
komen tegen elkaar uit: Mar-
chienne au Pont (België), Bay
reuth (Duitsland), Senlis
(Frankrijk), Ripon (Groot-Brit-
tanië), Marcostica (Italië) Gen-
dringen (Nederland) en Carou-
ge (Zwitserland).
Ned. I, 21.06 uur.
Voetbal
AVRO: 7.00 Niei
7.11 Ochtendgymnas-
net een plaatje. (8.00
lurnaal.) 8.50 Morgen-
0-.). 9.35
0.00 (S)
mo) Ar-
kplaten-
(11.00 Nieuws. 11.03-11.05 Ra-
11.30 (S) Rondom Twaalf:
rogramma. (11.55 Beursberich-
t: programmaoverzicht. 8,00 Te Deum Lau-
damus: gewijde muziek. 8.24 Op de man
af: een evangelisch commentaar bij de
vrouw. 9.20 (S) Onder de hoogtezon. 10.00
(S) Klassieke orkestmuziek (gr). 10.30
Nieuws. 10.33 (S) Omroeporkest: klassieke
muziek. 11.30 (NOS) Finland, klankbeeld
11.40 Hier en Nu-Extra. 11.55 MededeLin-
gen. 12.00 Zingen met Cecilia: volksmuziek.
12.15 (S) Meisjeskoor. 12.26 Mededelingen
1 (S) Hier en nu. 12.53 (S) Hervc
dagpauzedienst. 13.13 (S) Draai
15.00 (S) Pianorecital, klassieki
15.30 Nieuws. 15.33 (S) Alt en r
HILVERSUM III
chijf
TROS: 7.02 Drie op je
HILVERSUM II
van de vriendschappelijke N9^V: 700
vnpthalwerlstriiH 7.uiprlnn Mo. 5
14.03 Pop-Kon-
voetbalwedstrijd Zweden - Ne
derland. Voorts bevat het pro
gramma beelden van de Euro-
pese kampioenschappen atle
tiek in Rome.
Ned. I, 22.30 uur.
Jan Brusse
Jan Brusse brengt in zijn pro
gramma „Hier Parijs, hier Jan
Brusse" een compilatie van
voorgaande uitzendingen over
wijn, kaas en stokbrood. Voor
de wijn gaat Brusse naar een
wijngaard in Parijs, de kaas
komt van een Nederlands ca-
membert-maker in Normandië
en voor het stokbrood wordt
Nederlandse bloem gebruikt,
die niet anders blijkt te zijn
dan de Franse.
Ned. II, 21.45 uur.
s. 7.02 Het levende Woord.
7.55 Aangestip- W K R
Voor de laatste keer was er dit
jaar sprake van concurrentie
tussen „Zomaar een zomer
avond" en „Achter het Nieuws"
gisteravond. Zulks wat betreft
het bieden van nieuwsachter-
gronden. We vonden weer dat
de Zomaar-aanpak de beste
Zo'n onderwerp als geweld-op-
het-voetbalveld werd benaderd
met een voortreffelijkheid die
bij Achter het Nieuws niet geë
venaard kan worden. AhN zeur
de wat door over min of meer
actuele onderwerpen.
De rubriek had in tegenstel
ling met het „Zomaar-team"
niet de beste woordvoerders. Er
was geen KLM-directie-lid en
ook geen bouwminister. Er was
wel een staatssecretaris, maar
die verscheen eigenlijk alleen
om een VAR A-radio-program
ma te propageren.
Overigens: de KRO heeft op de
dinsdagavond een geweldige pu
bliekstrekker met de Marlon
Brando-cyclus. Ideaal-altema-
tief lijkt een barok-concert of
een documentaire over pre-Co-
lumbiaanse kunst. Maar de VA
RA vecht terug. Met „Colditz"
en dat is een kapitale Britse
serie. Zo kapitaal dat je hem
moeilijk kan laten schieten om.
een film die je óók in de biscoop
De VARA zette gisteren een
nieuwe serie van „De Stratema-
keropzeeshow'in. Als alterna
tief op „Peppi en Kokkie" op
het andere net en derhalve de
kijkmogelijkheden van in-pyja-
ma-kijkers halverend.
Levert de „Straat" een echt kin
derprogramma? We geloven van
niet, Er worden kinder-menin-
gen geregistreerd die eigenlijk
alleen volwassenen kunnen
boeien. En er wordt de draak
gestoken met conventies op een
wijze die wellicht tot huiselijke
conflicten Kuiinen leiden.
Daar worden kinderen niet wij
zer van. Belangrijker: daar
worden kinderen, blijkens onze
eigen waarneming, niet door
geïnteresseerd. Het past de VA
RA om modieus „alternatief" te
doen, maar als het om kleine
kijkers gaat moet het wel leuk
blijven.
Vg.
