De werkman dient te begrijpen....
Doc Elliot in
V
Uitbreiding zend
tijd baseren op
behoeften
KRO-DRAMA OVER PRIESTER DAENS
W.K.
wiel
rennen
op
tv
TELEVISIE VANAVOND
TELEVISIE DINSDAG
RADIO VANAVOND
RADIO DINSDAG
TERUGBLIK
2r'
LEIDSE COURANT, i 1
MAANDAG 12 AUGUSTUS 1974
A Een foto van de opnamen van „Den Werkman dient te begrijpen".
De gebroeders Daens, rechts de priester gespeeld door Bob Storm en links de
schrijver Pieter, een rol van Gerard Vermeersch.
Het gebeurt niet vaak. dat een tv-pro-
duktie 7.o*n overvloed aan beeldend en
gesproken materiaal bevat dat daaruit
een nieuw programma is te vervaardi
gen. KRO-regisseur André Truyman
(42). die verleden jaar samen met de
BRT een gedramatiseerde documentai
re wijdde aan het Daensisme, een stuk
sociale strijd in de vorige eeuw in
België, zag kans hieruit een nieuw
verhaal te putten. Dit handelt over de
priester Adolf Daens, die destijds in
een soortgelijke situatie verkeerde als
later wijlen Camillo Torres, priesters
die in hun bekommerd-zijn om de ar
men stuklopen tegen de muur van het
gevestigde gezag.
André'Truyman is er zich van bewust,
dat hij hiermee een onderwerp aan
roert, dat enige inspanning van de kij
ker vergt, vooral inzoverre deze gespitst
is op lichte zomerkost. Onder de titel
„De werkman dient te begrijpen dat hij
moet berusten in zijn lot" gaat dit oude,'
als nieuw gebrachte verhaal op de buis
op woensdag 14 aug. op Ned. II om-
21.10 uur. En daarmee sluit de historie
over de gefnuikte carrière van de pries
ter Daens aan op de onversaagdheidvan
„De wrekers". De kijkdichtheid ligt op
dat moment derhalve op redelijk peil
en bovendien bestaat er het nodige
contrast tussen ferme fantasie en roeri
ge realiteit. Voor een regisseur die wat
van zijn kijkers vergt een ideale situa
tie.
den jaar heeft gevolgd zal zich herinne
ren, dat de stof hiervoor werd ontleend
aan het boek van de Vlaamse schrijver
Louis Paul Boon, die op verzoek van
de KRO en de BRT later zijn boek
herschreef in een voor de tv bruikbaar
scenario. Dat heeft wat voeten in de
aarde gehad, maar bij het aanschouwen
van het uiteindelijke werkstuk was ook
Boon zeer ontroerd. In zijn boek staan
centraal de gebroeders Daens. resp. de
priester Adolf en de volksschrijver Pie
ter, die de onterende sociale situatie in
het toenmalige België, met name in
Aalst, aangrijpen om langs de politieke
wegen van de Kristene Volkspartij ver
betering te brengen in de bedroevende
uitbuiting van de arbeiders.
Vertegenwoordiger
De priester Daens, een jezuïit met een
hoge opvatting van zijn geestelijke
ambt, verwierf namens de door hem en
zijn broer gestichte partij een zetel in
de volksvertegenwoordiging. Hij ge
raakte daarbij echter in conflict met
de rechtervleugel van de katholieke
partij. De voorzitter van deze partij,
ene Woeste, schakelde zelfs de koning
van België in om te bereiken, dat deze
bij de paus zou bewerkstelligen, dat
het de priester Daens niet langer moge
lijk werd gemaakt politiek te bedrij
ven. In deze opzet slaagde hij niet,
maar wel kon Adolf Daens zich op de
langere termijn niet onttrekken aan
schorsing uit zijn functie. In zijn laat
ste levensjaren oefende hij het beroep
van vertegenwoordiger uit.
André Truyman: „De tragiek
van de priester die zijn conse
quenties trekt uit de armoe
De titel voor deze documentaire over
het verwachte begrip van de werkman
voor zijn lot wordt gevormd door de
letterlijke uitspraak van de Belgische
mgr. Rutten, die niet graag in de be
staande orde zag ingegrepen en Gods
woord van een interpretatie voorzag,
die paste in zijn sociale visie. Hij staaf
de zijn houding met de uitspraak, dat
men om de werkman van de waarheid
omtrent zijn lot te overtuigen argumen
ten nodig heeft die alleen de godsdienst
kan bezorgen. De priester Adolf Daens,
die zich niet kon neerleggen bij deze
verstrengeling van kerk en kapitaal,
werd gedegradeerd tot een afvallige
priester. Dit lot heeft als bekend ook
Camillo Torres getroffen, alsmede men
sen als Gerard Lutte in Rome, Frans
Wuytack in Venezuela, abt Franzoni in
Italië, Daniel Berrigan in Amerika, Pin
to de Oliveira in Mozambique, pater
Betto in Brazilië en Jef Albings in
België.
André Truyman: „Deze nieuwe docu
mentaire met oud materiaal heb ik toe
gespitst op de tragiek van een priester
in dergelijke omstandigheden, die zijn
consequenties trekt uit armoe en verne
dering en daaraan een houding ontleent
die hem in conflict brengt met de bur
gerlijke, maar ook kerkelijke overheid.
Adolf Daens werd gestraft omwille van
wat hij als rechtvaardig zag. Overal ter
wereld ziet men momenteel parallellen
met deze geschiedenis, die zich herhaalt
en daardoor actueel blijft".
Master of tv
Als een bedrijvige, Vlaamse Domini
caan publiceerde André Truyman al
direct na zijn wijding veel over zaken
betreffende geloof en samenleving. Dit
bracht hem met een Fulbright-beurs
naar de Universiteit van Illinois, waar
hij in twee jaar de graad „Master of
tv" haalde.
Via medewerking aan godsdienstige
KRO-programma's onder meer voor
Kenmerk, trad hij tien jaar geleden in
vaste dienst van de KRO. Met grote
regelmaat verschenen zijn produkties
op het scherm, deels profame. deels
religieuze onderwerpen, maar telkens
benaderd vanuit een menselijke visie.
Te noemen zijn „De grenzen van het
Christendom", die hij samen met Ad
Zonneveld maakte; studentenopstand in
Mexico; het bezoek van de paus aan
Zuid-Amerika; Katholieken op Cuba;
portret Camillo Torres; „Hollanders on
gewenst" over de acceptatie van Neder
landers door Belgen; „Land van de
dwazen" over de situatie van het milieu
in het Seheldegebied; „Godsvrede in
Soedan"; laatstelijk in Amerika in korte
tijd drie documentaires nl. over de Was
hington Pofct, de krant die de Waterga-
te-zaak aan het licht bracht; „De gou
den telefoon" over de wereldwijde in
vloed van het ITT-concern; en „Een
nieuwe stad graag", waarin hij Marga
ret Mead interviewde, die normaal voor
een interview drie maanden wachttijd
vraagt.
Als opvallend karakteristiek voor de
gedramatiseerde documentaire over
het Daensisme gold dat de juiste dose
ring van afbeeldingen uit die tijd, fo
to's, pamfletten en tekeningen etc. en
van gespeelde scenes in staat bleek een
sfeer van echtheid op te roepen. Veel
kijkers hebben het zo ondergaan en ook
bij de recensenten bestond er over het
algemeen waardering voor deze afge
wogen werkwijze, een evenwicht in
stille en bewogen beelden, die tegelij
kertijd ruimte voor ontroering en in
formatie lieten. Voorhands gaan wc
ervan uit, dat André Truyman hierin
ook is geslaagd in dit nieuwe tv-ver-
haal over de priester Daens, die ons
uit oude beelden bekend is.
TON OLIE MULLER
HILVERSUM De NOS zal
via radio en televisie ruime
aandacht besteden aan de We
reldkampioenschappen wielren
nen, die van woensdag 14 tot
en met zondag 25 augustus in
de Canadese stad Montreal
worden gehouden. Op werkda
gen zal de televisie samenvat
tingen van de wedstrijden uit
zenden voor de aanvang van
het avondprogramma. Deze sa
menvattingen duren drie kwar
tier tot een uur.
Op de zondagen 17 en 25 augus
tus zijn reportages te zien van
15.57 tot 17.00 uur en in „Studio
Sport". Op zondag 25 augustus
bovendien nog van 17.00 tot
18.05 uur.
De NOS-radio zal de Wereld
kampioenschappen volgen met
rechtstreekse reportages, voor-
en nabeschouwingen en com
mentaren. De uitzendingen vin
den plaats in de programma's
op Hilversum 3. In verband met
het tijdsverschil tussen Neder
land en Canada wordt een aan
tal reportages 's nachts uitge
zonden tussen 2 en 5 uur. Tus
sen 7.03 en 17.10 uur worden
samenvattingen gegeven van de
nachtelijke uitzendingen. De
meeste overige reportages zijn
's avonds te beluisteren.
Ondertiteling
Nederlandse
tv-programma's
DEN HAAG CRM-minister
Van Doorn heeft de Raad van
Beheer van de NOS gevraagd
een oordeel te geven over de
ondertiteling van meer Neder
landse televisie-programma's
voor gehoorgestoorden. Minister
Van Doorn wil tevens het stand
punt van de omroeporganisaties
daarover weten. Hij heeft dit
aan de Tweede Kamer meege
deeld in antwoord op vragen
van het PvdA-kamerlid Voogd.
Volgens hem is ondertiteling
„een verdere stap in de goede
richting".
HOU HET SCHERM IN HET OOG
Op de maandag-serieavond
moet Doc Elliot twee totaal
verschillende karakters nader
tot elkaar brengen: vader en
zoon Basquin. Vader Stuart le
vert hard werk als stuntman
bij rodeo's, maar wanneer Doe
Elliot hem onderzoekt, blijkt de
man een te hoge bloeddruk te
hebben. Het zoutarme dieet dat
Doe hem voorschrijft, negeert
hij. Vader Stuart heeft andere
zorgen aan zijn hoofd: zijn zoon
Gary, die niet in het stuntwerk
wil. zoals zijn vader dat graag
zou hebben. Gary wil hardloper
worden. Doe gaat zich met Ga
ry bemoeien, om meer over
diens vader aan de weet te
komen; hij ontdekt echter eer
der, dat Gary inderdaad een
goede hardloper is. Dan draait
Stuart bij. Gary moet en zal
dan ook de top in de hardlope-
rij bereiken, tot het jong er bij
neervalt. Werk aan de winkel
voor Doc Elliot.
Ned.II, 20.45 uur.
Toppop/
Vanavond is Gerard van den Berg presentator van "Zo vader zo zoon" en "Terug
met Muziek in uw straatje".
Jane Eyre (3)
Keetie Hage, gast in het
spel „Zo vader, zo doch
ter."
In de aflevering Super king size
Toppop komen weer de j platen
aan bod die de afgelopcr^ week
het meest zijn verkocht,
dien krijgen vijf platen I elk 1
minuut de tijd om aan te tonen
dat ze een hit kunnen wprden.
Ned. 1,19.05 uur.
Alle hens
Paniek breekt uit wanneer door
een defect de onderzeeër Pro
teus op de zeebodem tot stil
stand komt en daar averij op
loopt. Kapitein Aubreav ontdekt
dat omhoog komen niet moge
lijk is. Hij slaat alarm, wi - m
het voorste torpedoruim zitten
twee mannen opgesloten.
Ned. I, 22.05 uur.
Rochester heeft aan Jane Eyre
veel te danken, onder meer redt
zij hem uit zijn brandende ka
mer. Vanavond blijkt Jane ver
liefd te zijn geworden pp de
man, van wie Jane het dochter
tje Adèle verzorgt Het is der
halve voor Jane een grote te
leurstelling, als zij hoort dat Ro
chester trouwplannen heeft met
Blanche Ingram.
Ned I, 20.21 uur.
In uw straatje
Vanavond wordt het derde en
laatste programma „Terug met
Muziek in uw straatje" uitgezon
den. Opnieuw worden liedjes en
artiesten geboden, die de lief
hebbers van Muziek in uw
straatje nog eens wilden zien en
horen Deze zijn geselecteerd uit
de 16 programma's die de
NCRV het afgelopen wintersei-
Xv heeft uitgezonden.
Ned. 21.35 uur.
KAMERLID:
DEN HAAG Het CH-kamerlid Van Leijénhorst is van mening,
dat elke zendtijd-uitbreiding gebaseerd moet zijn op een deugde
lijk onderzoek terzake van de behoeften bij de kijkers en luiste
raars. Die behoeften, zo stelt hij in schriftelijke vragen aan
CRM-minister Van Doorn, moeten een beslissende rol spelen bij
de wijziging van de totale hoeveelheid zendtijd.
In de vragen informeert het kamerlid of in het NOS-wensenpakket
de behoeften van de Nederlandse bevolking worden weerspiegeld.
Volgens het kamerlid is er nog een redelijke tijdslimiet om de
behoeften betreffende de omvang en de verdeling van de zendtijd
te peilen.
NEDERLAND 1
NOS
18.45 De Fabeltjeskrant
18.55 Journaal
AVRO
19.05 Super king size Toppop
20.00 Journaal
22.05 Jane Eyre (3)
21.15 Televizier-magazine
20.21 Alle hens
22.55 Journaal
NEDERLAND II
NOS
18.45 De Fabeltjeskrant
18.55 Journaal
NCRV
19.05 Black Beauty
19.30 De Beverly Hillbillies
20.00 Journaal
20.21 Zo vader, zo zoon
20.45 Doc Elliot
21.35 Terug met „Muziek in. uw
straatje"
22.30 Omlijst
22.45 Journaal
DUITSLAND II
BELGIE NEDERLANDS
B.55 (K) Fabeltjes
NEDERLAND 1
NOS
18.45
18.55
VARA
19.05
20.00
20.21
21.25
22.15
gramma 18.30
18.45 (K) Zat
Sportjoui
Journaal
Zo maar een zomeravond
Colditz
Achter het i
spe-
B 22.45 Journaal
NEDERLAND II
NOS
18.45 De Fabeltjeskrant
18.55 Journaal
KRO
19.05 Speedy Gonzales
19.10 Peppi en Kokki
19.30 De Melchiors
20.00 Journaal
20L.21 The ugly American met
Marlon Brartdo
22.20 Journaal
18.55 (K)
ial 19.26 (K) Vervolg in-
programma 19 59 (Z/W) I
Procrammaovei zicht WDK: 16.00 1
(K) Nieuws uit Noordrijn-Westfalcn t
18.05 (K) Kinderprogramma 18 15 1
(K) TV-ftlm 16.40 Journaal 19.46 (K)
clne Seele, serie. 21.45 (K) Doku-
mentaire film. 22.30 (K) Journaal,
kommentaar cn weerbericht 22.50
(Z/W) Zelfmoordenaars, tilmreporta-
ge 23.50 (K) Journaal.
DUITSLAND II
17.00 (K) Jc
tualltelten i
irnaal 17.10 (K) Könlg
DUITSLAND I
16.15 (K) Joutn
Kinderprogramma
Journaal (Reglona
NDR: 18.00 (K)
19.30 (K) Natuurfilm 20.15 (K
klamnties 21.00 (K) Journaal
(K) Weder bel Tag noch bel h
Amerikaans-Israëlische speelfili
BELGIE NEDERLANDS
18.55 (K) Fabeltjeskrant 19.00 (K) En
gelse poppenfllm 19.12 (K) Het is
flj slan je kunt zeilen, sportdoku-
mentaire (8 cn slot) 19.38 Weerbe-'
ricnt 19.45 (K) Journaal 20.15 (K)
Cowboy, speelfilm van Dalmer Da
ves 21.40 (Z/W) Inspraak 74.
HILVERSUM I
18 00 Nieuws. 1811 Radiojournaal 18.21 (S)
Jazz Spectrum. NOS: 19 00 (S) Harmorue
et fanfare in Nederland en Europa. 19.30
(S) Muzibas 20.00 Uitwisselingsprogramma
met de Deense en Noorse Omroepen. 22.15
Voor blinden en slechtzienden. BOND
ZONDER NAAM: 23.25 Praatje. NOS:
22.30 Nieuws. AVRO: 22.40 Radiojournaal..
*n populair pro-
23.20 (S) Jazz in
kroniek over boeken, schrijvers en toneeL
20.00 Nieuws. 20 05 (S) Avondoverdenking.
20.15 (S) NCRV Muziek (gr.) (klassieke mu-
zickl. 21.40 Deurwaardersdelirium. hoor-'
spel (deelU. 22 00 (SHntemat^naal^Orgd-
Deze' 'lijdTdlze 'muziek 24 00
2.50 (S) Hobbyscoop:
AkÜ^M.5W4.0(? Nieuw
HILVERSUM II
HILVERSUM III
HILVERSUM I
AVRO: 7.00 Nws. 7.11. Ochtendgym-
nastiëk. 7.20 (Sj Dag met een plaat
je. met om 8.00 Nieuws en om 8.11
Radiojournaal. 8 50 Morge
(gr.) (7.30 Kw
8 21 Overweging.
10 20 iS) Klassie
inden. 10.00 (S) Voor de kleuters
10.10 Arbeidsvllamlni
stereo, met om 11.00
11.03-11.05 Radiojoui
11.30 (S) 12.00 (S)
allerlei voor ledereen
Paris vous parlo en om 11.55 Beurs
berichten. 12.30 Overheidsvoorlich
ting: Uitzending voor de landbouw.
12.40 (S) Europees Muziekfestival
voor de Jeugd te Neerpelt. 13.00
Nws. 13.11 Radiojournaal. 13.21 (S) I
Residentie orkest: klassieke muziek. I
EO: 14.00 Woord der waarheid. 14 15 I
14.55 (S) Licht ensemble. 15.15 (S)
gewijdemuziek.
HILVERSUM III
HILVERSUM II
VARA: 7.02 Drie op Je boterham. 9.03
(S) Pep op drie. 11.03 Alfred Lagar-
de In uw radio. 12.03 (S) Drie tus
sen de middag; een opvallend vro
lijke gevarieerde visite. 14.03 Pop-
Kontakt I. 1T.03 Pop -Kontakt 2:
Gisteren zou er, normaal ge
sproken, geen zendruimte zijn
geweest voor commentaar op
het nieuws. Gelukkig begreep
de VARA dat Wat in de Ver
enigde Staten gebeurt te heet-
van-de-naald is om het voor
latere uitzending te reserveren.
Dat is prijzenswaardig. We kre
gen o.m. een verslag per sateliet
van de eigen VARA-ploeg in
Washington. Diejeigen ploeg
Pier Tania - ging overigens no
gal merkwaardig tewerk.
Ondervraagd werden twee le
den van de juridische commis
sie van het Congres. Allebei
Democraten, allebei terecht
waarschijnlijk Nixon-hatcrs,
maar allebei ook Republikei
nen-haters uiteraard.
Beider objectiviteit kwam, wat
ons betreft een beetje op losse
groeven te staan. Effect dat ver
sterkt werd door de andere ge
sprekspartners van Pier: louter
negers, die óók Amerikanen
zijn, maar tenslotte zo'n tien
percent van de bevolking uitma
ken.
Is dit echt nieuws-achtergrond-
en leveren? Stel dat een Ameri
kaans t.v.-station geïnteres
seerd raakt in Nederlandse
agrarische problemen. Ze inter
viewt Koekoek en een man die
het leuk vindt om met een trac
tor het Binnenhof rond te rij
den.
"Die Amerikanen zouden in dat
geval levensechte uitspraken
krijgen. Maar ze zouden niet
echt worden geïnformeerd. Om
dat de journalisten die nieuw-
sachtergronden aanbieden het
woord „objectiviteit" niet kun
nen spellen.
VARA's extra was ongelukkig
geprogrammeerd. Vorige keer
vielen „Anders zien met John
Berger" en „Ascent of Man"
samen. Ongelukkige program
mering, omdat het program
ma's betrof die een gelijke
groep van kijkers aansprak.
Op papier was dit gisteren voor
komen. Maar de VARA plaatste
zijn Achter het Nieuws-Extra op
een tijdstip dat doodgewpon on
welwillendheid veronderstelde
t.a.v. verlangens van de kijkers.
Vg.
