'Ik ben
nooit een
wegloper
eweest'
Pat Nixon op
haar best als
zij mensen
kon ontmoeten
Drama zonder
precedent
ÊcidócSomcmt
Wellicht geen stijging meer van inkomens
NIXON IN TV-REDE:
Studio's NOS door
politie bewaakt
LiilLoE COURANT
PAGINA 9
WASHINGTON (RTR) In een rustige niet emotionele toe
spraak waarin hij geen verwijten uitte drong president
Nixon gisteravond in radio- en t,v. toespraak er bij de
Amerikanen op aan zich achter de nieuwe president Ford
te scharen. Hij zei dat hij zijn ambt zal neerleggen zon
der bittere gevoelens ten opzichte van zijn tegenstanders
die tot zijn val hebben geleid. Nixon accentueerde dat hij
bij alle beslissingen die in zijn openbare leven heeft geno
men, altijd trachtte te doen wat het beste was voor het
land.
„In de afgelopen dagen echter, is
het mij duidelijk geworden dat
ik niet langer over een politieke
basis in het Congres beschik die
zo sterk is dat voortzetting van
die inspanning gerechtvaardigd
is. Zolang een dergelijke basis
bestond, was ik sterk van me
ning dat het noodzakelijk was
er voor te zorgen dat het consti
tutionele proces tot het einde
toe zijn loop zou hebben en dat
anders handelen ontrouw aan de
geest van dat opzettelijk moei
lijke proces zou zijn en een ge
vaarlijk destabiliserend prece
dent voor de toekomst. Maar
met het wegvallen van die basis
ben ik nu van mening dat het
grondwettelijke doel is gediend.
Er bestaat niet langer een nood
zaak het proces voort te zetten.
Nixon zei dat hij de Watergate-
crisis had willen doorstaan en
alles in het werk had willen
stellen om zijn ambtstermijn te
voltooien die op 20 januari 1977
zou zijn afgelopen. Maar hij er
kende dat hij niet langer sterk
genoeg was om zijn aanblijven
te rechtvaardigen sedert zijn
onthulling, maandag, dat hij al
zes dagen na de inbraak in het
Watergategebouw 'op de hoogte
was van de pogingen de zaak in
de doofpot te stoppen. „Ik ben
nooit een wegloper geweest. Het
neerleggen van het ambt voor
mijn termijn is verstreken is
strijdig met elk instinct in mij
en, als president, moet ik het
belang van Amerika op de eer
ste plaats stellen. Amerika heeft
een president nodig die zich vol
ledig kan geven, en een Congres
dat zich volledig kan geven, in
het bijzonder in deze tijd met
de problemen waarvoor wij in
binnen- en buitenland staan.
Blijven strijden gedurende de
komende maanden voor mijn
persoonlijke handhaving zou de
tijd van de president, zowel als
van het Congres vrijwel volledig
opslokken in een periode waarin
onze volledige aandacht gericht
zou moeten zijn op de grote za
ken van vrede in het buitenland
en voorspoed zonder inflatie
thuis.
Daarom zal ik het presidentschap
met ingang van morgen op het
middaguur neerleggen. Vice-
president Ford zal op dat uur in
dit bureau worden beeèdigd als
president" aldus Nixons histori
sche woorden.
Ernstig
De Amerikaanse president zag er
tijdens zijn toespraak ernstig
uit, hoewel er af en toe even
een korte glimlach op zijn ge
laat kwam.
Hij ging slechts kort op de Water
gate-affaire in en zei:
Ik wil slechts zeggen dat, als
sommige van mij beoordelingen
verkeerd waren- en zij waren
verkeerd- waren zij gemaakt in
wat ik op dat ogenblik geloofde
De spanning lijkt gebroken. De familie Nixon poseert voor de
fotograaf. V.l.n.r. Edward en Tricia Cox, president Nixon en
zijn vrouw Pat en Julie en David Eisenhouwer.
WASHINGTON (AP) - Het is
meer dan 28 jaar "Pat en
Dick" geweest in het Ameri
kaanse politieke leven, maar
mevrouw Nixon heeft eens ge
zegd dat het nooit 't leven was
dat zij zelf uitgezocht zou heb
ben. "Watergate" was slechts
een van de crises die Pat heeft
moeten doormaken. Zij verde
digde daarbij haar man krach
tig en placht te zeggen "er ab
soluut op te vertrouwen dat al
les goed zou eindigen".
Mevrouw Nixon had gehoopt
rustig in Californië te kunnen
gaan wonen als haar man zijn
tweede ambtsperiode erop had
zitten. Met het oog daarop
hadden zij het huis te San Cle
mente in Californië gekocht,
dat al spoedig de bijnaam had
gekregen van het "witte Huis
van het westen".
De jaren dat Richard niet "in
de politiek was" en het echt
paar in Californië of in New
York woonde, zo heeft me
vrouw Nixon eens gezegd, wa
ren die welke zij 't fijnste had
gevonden.
Eens werd haar In het Witte
Huis gevraagd of zij zou willen
dat haar dochter Tricia met
een politicus trouwde. De ver
slaggevers keken er wel van
op toen het antwoord luidde:
"Dat zou me echt voor haar
spijten". Toen een verslagge
ver zei "dat zij toch een goed
leven had" merkte mevrouw
Nixon met opgetrokken wenk
brauwen, op: "Ik ga niet alles
zeggen".
In een van zijn pogingen zich
te verdedigen tegen de uitwer
king van "Watergate" zei
Nixon eens, in het openbaar:
"Pat en ik hebben veel grootse
momenten samen beleefd,
maar ook moeilijke ogenblik
ken". "Mijn vrouw" zei hij
Nixon omarmt zijn dochter, Julie Eisenhouwer, nadat hij zijn
familie op de hoogte heeft gesteld van zijn besluit.
toen, "is op haar best als de
zaken er het moeilijkst voor
staan".
Nixon heeft ook eens gezegd
"hoe koel en kalm" zijn vrouw
was gebleven toen hij vice-pre
sident was en hun stoet, in Ca
racas (Venezuela), in 1958
door demonstranten werd aan
gevallen.
Toen Richard Nixon het In
1960 in de strijd om het presi
dentschap tegen de democraat
John F. Kennedy moest afleg
gen, was Pat in tranen. Naar
men zegt heeft zij van dat jaar
af enige malen tot haar man
gezegd te hopen dat hij zich
uit de politiek zou terugtrek
ken. Maar Dick was niet te
stuiten.
Wat haar grote taak was aan
de zijde van haar man in de
jaren van zijn presidentschap?
Meehelpen, zich ergens voor
aanbieden.
Dat was haar bijdrage tot het
presidentschap, in tegenstelling
tot bijvoorbeeld mevrouw La
dybird Johnson die als hobby
had het beschermen van de
natuur en het verfraaien van
het land, en mevrouw Jacque
line Kennedy, die het witte
huis helemaal liet verbouwen,
restaureren en smaakvol in
richten.
Iedereen was het erover eens:
mevrouw Nixon was op haar
best als zij "mensen kan ont
moeten".
Richard Nixon heeft eens in
een verkiezingstoespraak ge
zegd toen hij de grote top nog
niet had bereikt"Wat de
mensen ook over mij zeggen.
Pat zou een pronkstuk van een
"first lady" zijn".
dat in het beste belang van het
land was.
De scheidende president zei
steeds in het belang van vrede
en de vooruitgang van het Ame
rikaanse volk te hebben ge
werkt. Hij wees op hetgeen on
der zijn bewind was bereikt,
zoals de beeèindiging van de
Amerikaanse betrokkenheid bij
Vietnam, de nieuwe banden met
de Sovjet-Unie en vooruitgang
in eigen land.
Ov\.r zijn lange, vaak omstreden
politieke carrieëre zei Nixon: Ik
heb gestreden voor datgene
waar ik in geloofde. Naar mijn
beste vermogen heb ik getracht
te voldoen aan de verplichtin-
g i en verantwoordelijkheden
die mij waren toevertrouwd.
Soms ben lk geslaagd en soms
heb ik gefaald, maar ik heb al
tijd moed geput uit wat Theodo
re Roosevelt eens zei over de
man in het strijdperk .wiens ge
laat wordt ontsierd door stof,
zweet en bloed, die moedig
strijdt, die dwaalt en steeds
weer tekort schiet omdag er
geen inspanning zonder vergis
sing en tekortkoming is, maar
die daden tracht te verrichten
die het grote ehthousiasme kent.
de grote toewijding, die zich
voor een waardige zaak opof
fert, die als het goed gaat
het einde de triomfen van grote
successen kent en die als het
slecht gaat, als hij faalt,
minste faalt omdat hij iets
groots waagde. Ik beloof u van
avond plechtig dat ik tot mijn
laatste ademtocht in deze geest
zal voortgaan."
Veiliger
Hij riep de Amerikanen op de
nieuwe president te steunen in
het welzijn van alle Amerikanen
en zei tot slot te geloven dat
wereld op dit moment een veili
ger plaats, niet alleen voor het
volk van Amerika, maar
de volkeren van alle landen.
„Dit is, meer dan wat ook, wat
ik hoopte te bereiken toen ik
naar het presidentschap dong,
Dit is meer dan wat ook, naar
ik hoop, mijn erfenis voor u,
voor ons land nu ik het presi
dentschap neerleg. Dit ambt
hebben bekleed, betekent een
zeer persoonlijk gevoel van ver
wantschap te hebben gevoeld
met iedere Amerikaan. Ik leg
het neer met dit gebed: Moge
Gods genade in alle komende
dagen met u zijn."
(Van een onzer vp'slaggevers)
Den Haag - Het aftreden van
president Nixon iheeft over de
hele wereld reacties losgeweekt.
Vele Europese leiders hebben
Nixon daarbij geprezen voor
wat hij aan de internationale
betrekkingen heeft gedaan. De
Russische leiders hebben nog
niet gereageerd.
DE WESTDUITSE REGERING
beschouwt het aftreden als een
interne gebeurtenis „van de
met ons bevriende en verbonden
Verenigde Staten" en heeft er
geen behoefte aan „in deze zaak
die in overeenstemming met de
grondwet is behandeld stelling
te nemen".
DE ENGELSE PREMIER Wilson
nam hetzelfde standpunt in. Hij
bracht wel hulde aan de per
soonlijke interesse die Nixon al
tijd had getoond voor de ontwik
keling van vriendschap en sa
menwerking tussen de VS en
Engeland.
PREMIER BRATTELI van Noor
wegen spraJc van een drama
zonder precedent in de Ameri
kaanse geschiedenis. „Maar de
Amerikaanse democratie heeft
opnieuw haar waarde bewezen
en de zaak opgehelderd."
PREMIER HARTLING van Dene
marken: „Het moet het Ameri
kaanse volk zwaar gevallen zijn
de eigen president aan te kla
gen, maar dit kon ni# uit de
weg gegaan worden waar fun
damentele beginselen in het ge
ding waren Hulde aan de ge
schiedenis makende prestaties
van Nixon op het buitenlandse
vlak, die niet vergeten mogen
worden".
PREMIER DEN UYL: „Nu het
aftreden onherroepelijk is, is
niet de persoon van de presi
dent belangrijk. Belangrijk is
fhet democratisch proces dat tot
dit aftreden heeft geleid; een
proces dat de rechtsgelijkheid
van iedere burger voor de wet
als inzet had."
DE VOORZITTER VAN DE Ita
liaanse Christen Democratische
Partij Fanfani: „Ik bejegen zijn
aftreden met respectvolle terug
houdendheid. Laten we ook den
ken aan de positieve verrichtin
gen van Nixon op het terrein
van de buitenlandse politiek".
SENATOR KENNEDY, presi
dentskandidaat voor de demo
craten: „Het aftreden van
Nixon is in het eerste belang
van de natie. Amerika staat nu
voor een periode van genezing
en verzoening. De grondwet is
veilig".
JOHN LINDSAY, voormalig bur
gemeester van New York en
uitgesproken criticus van
Nixon: „Het zal nog jaren du
ren om het presidentschap weer
geloofwaardig te maken. Er
moet heel wat werk verzet wor
den om van de corruptie in de
politiek af te komen".
GEORGE McGOVERN, de demo
craat die bij de verkiezingen in
1972 op indrukwekkende wijze
het loodje moest leggen tegen
Nixon: „Nixon en zijn gezin
hebben een zorgelijke tijd door
gemaakt. ik kan slechts sympa
thie voelen voor wat zij hebben
doorgemaakt en nog zullen moe
ten doormaken".
HUGH SCOTT, leider vvt\ de re
publikeinen in de Am. Senaat:
„De natie heeft lang genoeg op
de rand van een zenuwinzinking
gebalanceerd. Het besluit van
Nixon Is ln het belang van het
land, nu ligt de weg open naar
genezing en heling onder presi
dent Ford. Ik heb de grootste
sympathie voor de president en
zijn gezin, maar geen sympa
thie voor het verschrikkelijk ge
drag van de medewerkers die
hem ten vol hebben gebracht'.
SALVADOR DALI, de Spaanse
surrealistische schilder: „Een
grotesk schouwspel - een trage
die. Eens zal het Amerikaanse
volk beseffen dat Nixon een
held en martelaar was. De fout
zit 'm in het stelsel".
Onvermijdelijke val
NA EEN LANGE EN WANHOPIGE STRIJD met het recht heeft pre
sident Nixon zijn functie neergelegd. Het heeft hem niet gebaat
erop te speculeren dat het Amerikaanse volk zijn wetsovertredingen
niet zo erg zou vinden. Dit laatste was misschien het geval geweest
als hij direct na de Watergate-inbraak in juni 1972 had erkend dat
enkele van zijn naasite medewerkers te ijverig waren geweest in de
herverkaezingscampagne voor hun baas. Maar Nixon vertrouwde
meer op bedrog. De mensen zouden de werkelijke feiten toch niet
geloven, verklaarde hij tegenover zijn medewerkers. Het gebeurde
grenst ook aan het ongelooflijke. Nu hebben Nixons verzamelde
leugens en zijn minachting voor wet en democratische instellingen
hem in de afgrond doen storten. Minder dan twee jaar na de groot
ste verkiezingstriomf uit de Amerikaanse geschiedenis volgt het
eerste gedwongen aftreden van een Amerikaanse president. Dat hij
zelf zijn aftreden aankondigt en het niet te horen heeft gekregen
middels een uitspraak door de Senaat, doet weinig ter zake. Het
Amerikaanse volk is overtuigd van zijn aandeel in de Watergate-af
faire.
Het misbruik van de presidentiële macht en het in gevaar brengen
van de staatsrechtelijke vrijheid zijn punten van overweging die
president Nixon nooit heeft kunnen vatten. Het lijkt of deze zaken
buiten zijn morele bereik lagen. Het blijkt uit zijn verklaringen, hel
blijkt ook uit de op de band opgenomen gesprekken die niet voor
openbaarmaking waren bedoeld. De belangen van het president
schap en van de macht waarop het steunde, de „nieuwe Ameri
kaanse meerderheid", waren voor hem van groter belang dan de
middelen die hij voor zijn doel gebruikte.
DE NIXON DIE NAAR PEKING GING en de Nixon die in Moskou
de overeenkomst over de wapenbeperking tekende, was dezelfde
man wiens gedachten we aan het werk zien in de afschriften van da
bandjes. Het is niet mogelijk deze man te zien als een goede presi
dent die ergens de verkeerde kant op ging. De Nixon die nu in de
hoek staat is de oude Nixon die al eens op verkiezingsfraude in Ca.
lifomië werd betrapt en wiens hele politieke carrire is verlopen
met bedrog en andere onsmakelijke activiteiten.
Nixon kwam aan de macht na de kostbare mislukking van het „Great
Society"-experiment van zijn voorganger Johnson. Mede door de
Vietnamese oorlog was het land in de stemming voor het Californi-
sche corrupte republikeinerdom van Richard Nixon. Nixon is ook
nooit erg geïnteresseerd geweest in de sociale en economische poli»
tiek.
Voor zijn buitenlandse politiek werd hij echter alom geprezen. Op dit
terrein had hij dan ook de steun van een van de weinige voortreffe
lijke leden van zijn overigens tweede-rangs kabinet. De toenadering
tot China was hangende maar het was Nixon die er het televisie-
succes van maakte. Zijn ontspanningspolitiek met Moskou, een uit
werking van de politiek van zijn voorgangers, was twee jaar gele
den glorieus, al is dit jaar de glans ervan verbleekt. De oorlog in
Vietnam werd beëindigd, maar pas nadat hij in het geheim en ille
gaal was uitgebreid tot Cambodja.
DE VAL VAN NIXON kwam onvermijdelijk. Zijn terugtreden uit het
hoge ambt zal voor velen een gevoel van bevrijding betekenen. Ge
rald Ford lijkt niet de man die Nixons stappen naar de toppen van
het succes en de diepe dalen van ontluistering zal volgen. Gerald
Ford is een Integer man. Het is moeilijk een passender symbool
voor te stellen om in 1976 de tweehonderdjarige onafhankelijkheid
van Amerika luister bij te zetten dan deze vervanging van Nixon
door Ford.
Weeroverzicht
ZEnrug mist 19 temperaturen km luchtdruk in miibaren
opklaringen hagel •*-*■ warmtefront H hoge-chJ<gebted
jg'bewduno -f*sneeuw t-t kou-lrcnt L. Iage-drvi<gebied
regen onweer -*■ windrichting verptaatsngsnehting
WEERRAPPORTEN
De Bilt Een krachtige westelijk»
stroming die zloh van de Atlantisch»
Oceaan tot diep In Midden-Europa
voortzet Is verantwoordelijk voor j
het aanhoudende wisselvallige weer- i
beeld ln ons land. Depressiefronten,
In deze 'stroming opgenomen, bren-
hoge luchtdruk die dc opeenvolgende
fronten van elkaar echelden zorgen
voor perloden met zon. De tempera
turen bevinden zich daarbij op een
niveau, dat normaal zou zijn voor
half september. Het weer Is dus aan
de koele kant. Morgen brengt een
nieuw oceaanfront opnieuw een
weersverslechterlnc.
Vooruitzichten voor zondag: Wisselval
lig met mlddagtemperaturen rond 19
Luchth. Rld.
Twente
Vllsslngen
BerUJn
Frankfort
Geneve
Helsinki
Innsbruck
Kopenhagen
onbew.
geh. bew.
Min. tempt omstreeks 12 graden
Max. temp: omstreeks 19 graden
Casablanca
Istanboel
1 LasPalmas
Sew York
TelAviv
DEN HAAG De economische
groei mag niet tot stand komen
ten koste van ons milieu, van
de beschikbaarheid van voldoen
de grondstoffen voor toekomsli-
ge generaties of van de ontwik
kelingskansen van de derde we
reld. Dit is een kernpunt uit de
nota "Gerede twijfel", opgesteld
door de wetenschappelijke insti
tuten van KVP, ARP en CHU.
De samenstellers houden rekening
met een gelijkblijven van het
totaal besteedbaar inkomen.
Wel dient er binnen dat inko
men een herverdeling plaats te
vinden. De mogelijkhe len daar
toe wil men echter niet over
schatten.
De nota wijst op zwaarwegende
verlangens op het terrein van
de sociale verzekering en de
noodzaak om de particuliere
sector niet elke extra ruimte
voor investeringen te onthouden.
Daarvoor is een herwaardering
nodig van de collectieve uitga
ven.
De CDA-nota wijst verder nog op
een aantal aanbevelingen over
de beperking van het grondstof-
fengebruik: rem het gebruik
van grondstoffen af door
schaarse stoffen te vervangen
door minder schaarse; proth k-
ten dienen te worden gemaakt
met een langere levensduur en
van "recycling" dient meer ge
bruik te worden gemaakt; ver
vang grondstofrijke produkten
zoveel mogelijk door grondstof-
arme. Wat betreft het milieube
leid bepleit de nota beperkende
maatregelen voor het bedrijfsle
ven; maatregelen "op termijn
zodat er tijd genoeg is om het
produktieproces aan te passen
"Er zijn aanwijzingen, die erop
duiden dat wij de kans lopen,
bij een voortgang van de huidi
ge industriële expansie, onher
stelbare schade te berokkenen
aan de levenskansen van huidige
en toekomstige generaties."
Hiervan uitgaande herinnert het
CDA aan de beg nselpolitiek
van deze partij; "Ons ie het
mandaat toevertrouwd de
schepping van onze Heer als
goede rentmeesters te beheren".
HILVERSUM (ANP) De Hll-
versumse politie heeft gisteren
de gehele dag, maar vergeefs,
de wacht gehouden bij het stu-
diocomp ex van de NOS in Hil
versum in verband met geruch
ten, als zouden boeren de stu
dio's willen bezetten en andere
acties ln en om het omroep-
kwartier willen uitvoeren. Mate
rieel en manschappen werden
door de politie in staat van pa
raatheid gehouden, maar men
hoefde het niet In te zetten. Er
kwam geen boer opdugen.
Ook deed het gerucht de ronde,
dat boeren de rijksweg voor pa
leis Soestdijk zouden willen
blokkeren. Hier zijn echter geen
preventieve maatregelen geno
men. De politie van Baarn noch
van Soest was van deze geruch
ten iets bekend. Er is trouwens
ook niets gebeurd.
