Erich Kastner gold
al bij zijn leven
als „onsterfelijk"
I
Geen tv opnamen
Schlagerfestival
(Van onze correspondent)
BONN Erich Kastner, de in het afgelopen weekeinde
overleden Duitse auteur was met zijn 75 jaar
weliswaar nog niet stokoud, maar hij had
eigenlijk het odium, dat hi jonsterfelijk was en dit
ook in fysieke zin. De oorzaak ligt hierin, dat hij al ver
voor de tweede wereldoorlog voor iedereen een begrip
was; zelfs voor diegenen, die amper een boek ter hand
nemen. Tegelijkertijd hoorde men steeds weer van
hem, tot op de jongste dag toe, hoewel hij in eigenlijke
zin zijn literaire loopbaan reeds in 1963 met „De kleine
man" afsloot.
Dit is het paradoxale van en
rond Erich KSstner: zijn faam
als gevreesde satyricus en te
gelijkertijd zijn onovertroffen
populairteit en zelfs bemind
heid. Hetzelfde geldt voor zijn
bekendheid, die onverminderd
voortduurde, hoewel talrijke
van zijn laatste levensjaren
door literaire onproduktiviteit
gekenmerkt werden.
Het is slechts een paradox,
geen tegenspraak. Als satyri
cus behield Kartner zijn begrip
voor menselijke zwakte. Hij
was niet verbitterd, zoals bij
voorbeeld een Tucholsky, maar
ook niet gewoon maa raardig of
naïef. Het geheim van zijn
roem zal iedereen duidelijk
zijn, die zijn reeds in 1930 ver
schenen roman „Emiel en de
detectives" heeft gelezen. Hier
in openbaarde hij zich voor
een groot publiek als een
schrijver, die de taal meester
lijk beheerst en tegelijkertijd
de grootste spanning weet op
te wekken.
Het begin van de dertiger ja
ren was overigens wel zijn
vruchtbaarste periode, want
terwijl „Emiel en de detecti
ves" in 24 talen vertaald werd,
verscheen in 1932 zijn op een
na succesvolste boek „Het
vliegende klaslokaal".
Op de brandstapel
Een auteur die zijn volk zo
haarscherp in een spiegel weet
te vangen als Erich KSstner
moest wel in conflict komen
met totalitaire heersers. Nau-
welijk hadden de nazi's in
Duitsland de macht aan zich
getrokken, of tal van Khstners
werken werden op de brand
stapel gegooid. Het eerste was
wel „Herz auf Taille", maar
ook „Ein Mann gibt Aus--
kunft", en „Lern im Spiegel"
gingen de voor de tijd eèrvolle
weg naar de vlammen. Sinds
dien schreef Kastner alleen
nog maar onder pseudoniem,
zelfs anoniem, zoals het geval
was met het draaiboek voor de
film „Münchhausen", ter gele
genheid van het 25-jarig be
staan van de UFA.
Erich KSstners populariteit
was zo ongebroken, dat zijn in
de innerlijke immigratie ge
schreven werken na de oorlog
zelfs in de bittere armoede en
het gebrek van die dagen met
een uitgegeven werden.
Voor meerdere
generaties
Nog één keer beleefde hij een
literaire glansperiode, toen hij
In 1949 „Die Konferenz der
Tiere" en een jaar later „Das
doppelte Lottchen" schreef. In
die jaren oefende hij ook een
wezenlijke invloed op de na
oorlogse Duitse literatuur uit
en een van de beroemdste
schrijvers ter wereld. Heinrich
Böll geldt wegens de kritische
houding tegenover zijn eigen
land en volk als zijn enige au
tochtone opvolger. Dit ondanks
het feit dat Boll met andere
middelen werkt. Deze invloed
op de herrijzenis van de Duit
se letterkunde was het, die
Kastners naam aan de verge
telheid ontrukte, maar het wa
ren ook de talrijke herdrukken
en verzamelde werken en ten
slotte de vele verbeeldingen
van zijn boeken, die zijn roem
voor meerdere generaties tege
lijk in stand hield, alsof hij
nog regelmatig opzienbarende
romans publiceerde.
Cabaret
De ogen voor de wereld wer
den Erich Kastner door
zijn moeder geopend. Als een
voudige kapster bewandelde zij
met hem half Duitsland en hoe
kan men een land en volk be
ter leren kennen dan op deze
wijze, die er ook toe dwingt
lange pauzes in te lassen?
Moeder Kastner lag er ook
krom voor om voor de studie
van haar zoon te kunnen beta
len en het werd een succesvol
le opleiding, die hij als doctor
in de letteren afsloot. Zijn dis
sertatie over Frederik II en de
Duitse literatuur werd nog in
1972 herdrukt.
Als student was hij al door
zijn geestrijke en spitse artike
len opgevallen en wel zozeer
dat het „Leipziger Tageblatt"
hem zijn congé gaf, omdat hij
„te links" was. De „Frankfur
ter Allgemeine" komt de eer
toe de publicatie van zijn arti
kelen ook in die gevaarlijke
dagen voortgezet te hebben.
Ook na de oorlog lagen Kast
ners eerste stappen weer op
journalistiek gebied. De reden
daarvoor lag wel voornamelijk
hierin, dat de Amerikaanse be
zetters hem als redacteur van
de „Neue Zeitung" aanstelden.
Voor de satyricus die hij ge
bleven was, hoefde het niet te
verwonderen, dat hij zich ook
aan het cabaret ging wijden.
In München, waar de op 23 fe
bruari 1899 te Dresden geboren
schrijver zich na 1945 vestigde,
richtte hij het politieke cabaret
„Schaubude" op en hij schreef
hiervoor met scherpe pen on
vergetelijk geworden teksten
en chansons.
Zoals gezegd: gelukkig is hij
niet zonder savolger gebleven
en juist op dit moment presen
teert de produktieve Böll zijn
jongste roman: „De verloren
eer van Katharina Blum".
Watersnood in
Bangladesj:
ruim 500
doden
DACCA (AP) Het dodental In
Bangladesj als gevolg van de
enorme overstromingen die het
land al 50 dagen teisteren is ge
stegen tot 517. De nieuwe
slachtoffers zijn voor het me
rendeel overleden aan cholera.
Intussen is de situatie in het land
verslechterd. Het water blijft
stijgen en de rivier de Maghna
staat ruim anderhalve meter
boven het gevaarlijke peil.
Miljoenen mensen die op hoger
gelegen stukjes land geïsoleerd
zijn geraakt worden momenteel
door het leger en vrijwilligers
geëvacueerd.
Nekrassov mag
Rusland uit
MOSKOU (Rtr) De voor zijn
boek „In de loopgraven van
Stalingrad" met de Stalinprljs
onderschelden Russische auteur
Viktor Nekrassov (82) heeft van
de autoriteiten toestemming ge
kregen voor een tweejarig ver
blijf in Zwitserland. Naar zon
dag bekend werd zal hij ver
moedelijk niet zijn staatsburger
schap verliezen. Nekrassov
heeft zich openlijk uitgesn-oken
voor zijn verbannen collega
Aleksander Solzjenitsvn en de
geleerde Andrej Sacharov. Be
gin dit jaar werd zijn won'ng in
Kiev door de KGB doorzocht en
werden talrijke documenten in
beslag genomen.
GEWELD GEVREESD:
Hilversum - De AVRO televisie
heeft zaterdag geen opnamen
kunnen maken van het Duitse
Schlagerfestival dat vrijdag en
zaterdag in het Zuidlimburgse
GeuIIe is gehouden. De omstan
digheden waren de avond waar
op de opnamen gemaakt zouden
worden voor uitzending op 18 en
24 augustus van dien aard, dat
besloten moest worden de regi
stratie van dit festival, dat niet
door de RVRO zelf maar door
anderen was georganiseerd,
voortijdig stop te zetten.
Er bleek, aldus de RVRO in het
speciaal vor dit doel gebouwde
feestpavlljoen meer publiek
aanwezig te zijn dan de beschik
bare ruimte toeliet. Men ging
op de stoelen staan en vulde de
gang.aden op om een beter
zicht te kunnen krijgen, hetgeen
tot gevolg had dat laterkomen-
den geen plaats meer konden
krijgen verwaar het toneel te
zidn war.. Dr! leidde tot ongere
geldheden, die al vrijwel didi-
rect na het begin van het festi
val tot een onderbreking van de
opnamen noodzaakte. Toen ze
ven van de 36 Schlagerzangers
hun optreden hadden gemaakt,
adviseerden politie en brand
weer de opname opnieuw te
stoppen. Men kon niet langer
voor de veiligheid van het tele
visieteam instaan. De politie
verzocht het tv-team zich terug
te trekken in de reportagewa
gens omdat men gewelddadighe
den vreesde.
De producent van het Schlagerfes
tival, Harry Thomas, gaat een
kort geding aanspannen tegen
het Comité Zomerfeesten Fanfa
re Sint Martinus, omdat zich
volgens hem door de schuld van
dit comité ongeregeldheden tij
dens het estlval hebben voorge
daan en de opnamen door de
AVRO moesten worden ge
staakt. Harry Thomas heeft
meegedeeld dat hij f *">1 TOO.
schadevergoeding van het comi
té zal e;sen. zij de de ko'fen
van het festiva en de gage van
de artiesten.
Agenda-Bioscopen
DINSDAG 6 AUGUSTUS
Dlllgentia 20.15 Fons Jansen met
„Kwartetten"
Zeiss Planetarium 11.00 en 14.30
Kindervoordracht „Reis door
het heelal" 16.00 „Uren, dagen,
Kurzaal 20.30 Leven de Kurzaal-
show
Zeiss Planetarium 11.00 en 14.30
Kindervoordracht „Reis door
het heelal" 16.00 „Uren, dagen,
maanden, jaren"
maanden, jaren".
WOENSDAG 7 AUGUSTUS
Openluchttheater Zuiderpark 14.00
„Ben je betoeterd" (Conny Vink
Show) 20.00 Roemeens zang en
dansgezelschap.
Zeiss Planetarium 11.00 en 14.30
Kindervoordracht „Reis door
het heelal". 16.00 „Uren, dagen,
maanden, jaren".
VRIJDAG 9 AUGUSTUS
Koninklijke Schouwburg 20.15
Wim Kan alleen
Kurzaal 20.30 Leve de Kurzaal-
show
Openluchttheater Zuiderpark 14.00
„Twee emmertjes water halen"
(Amstel Toneel)
Zeiss Planetarium 11.00 en 14.30
Kindervoordracht „Reis door
het heelal" 16.00 „Uren, dagen,
maanden, jaren"
ZATERDAG 10 AUGUSTUS
DONDERDAG 8 AUGUSTUS
Koninklijke Schouwburg 20.15
Wim Kan alleen
Diligentia 20.15 Fons Jansen met
Kwartetten
Grote Kerk 12.45 Orgelconcert
door Piet Wiersma
Openluchttheater Zuiderpark 20.00
Dutch Swing College Band o.l.v.
Peter Schilperoort.
APOLLO: Paniek in het grand
restaurant (a.l.) 12.15, 2.30, 7.00.
9.15 APOLLO 2: Malizia (18)
2.00, 7.30, 9.45, ASTA My fair
lady (a.l.) 2.00, 8.00. BIJOU:
The way we were (14) 2.00, 7.15,
9.30, Camera; le magnifiaue
(14) 7.15, 9.30, Kuifje en het
haaienmeer (a.l.) 2.15, CI
NEAC: Lekker op avontuur met
Donald, Pluto en Mickey (a.l.)
9.30, 11.30, 1.30, 3.30. De uitbre
kers (18) 5.30, 7.30, 9.30. COR
SO: De hel van Duinkerken (14)
2.00, 8.00 DU MIDI: Met jouw
tanden in mijn nek (18) 8.15, 101
Dalmatiërs (a.l.) 2.00. EUROCI
NEMA: The great race (a.l.)
1.45, 7.45 wo. 3.45, 7.45. Dik
Trom knapt 't op (a.l.) wo. 1.30.
FLORA: Meisjes die 't in de
vingers hebben(18) 2.00, 7.00,
9.15. KRITERION: Way-out (18)
3.00, 7.00, 9.30. METROPOLE:
Jesus Christ superstar (A.l.)
2.00, 8.00, ODEON: Fantomas
contra Scotland Yard (14) 2.00,
6.45, 9.15. OLYMPIA: De eend
en de cadillac (a.l.) 2.00. 8.00
PASSAGE: Mv name is nobody
(14) 2.30, 7.00, 9.30. REX: De
nonnen van Saint 'Arcangelo
(18) 9.30, 11.30, 1.30, 3.30, 5.30,
7.30, 9.30. ROYAL '70: Born lo
sers (18)- 2.15, 8.00. ROYAL OP
ZOLDER: Karate-kolos Lee-
Kung (18) 2.15, 8.00. STUDIO
DE LUXE: De rechter- en de
linkerhand van de duivel (14)
2.15, 7.00, 9.30. STUDIO 2000:
It's in the air(a.l.) 2.00, 7.15,
9.30. DE UITKIJK: The great
dictator (14) 2.30, 7.00, 9.45.
CITY: Thunderball (14) 2.30, 7.00,
9.15 CITY SELEXT: De val van
Rome (14) 8.15, Dik Trom kampt
't op (a.l.) 2.15. DELFIA: Vro
lijke ontucht in Tirol (18) 7.00,
9.15. DOELEN KINO: The brid
ge on the river Kwai (14) 8.00,
FLORA Rijp voor het bed (18)
7.00, 9.15. STUDIO-D: The
south of music (Al.) 7.30, Pippi
zet de boel op stelten (a.l.) 2.30.
DELFT. CITY: Thunderball (14)
2.30,7.00,9.15. De Cangaceiro's
(18) vr. en za. 23.30 CITY SE
LECT: De val van Rome (14)
8.15, Dik Trom knapt 't op (a.l.)
2.15. DELFIA: Vrolijke ontucht
in Tirol (18) 7.00, 9.15, zo.
2.30,7.00,9.15. Sandra van maagd
tot allemansvrienden (18) vr. en
za. 23.30. DOELEN KINO: The
bridge on the river Kwal (14)
8.00, do.,vr.,za. en zo. 2.30. FLO
RA: Rijp voor het bed (18)
7.00,9.15. De duivel hale je (a.l
zo. 2.30 STUDIO-D: The sound
of music (a.l.) 7.30. Pippi zet de
boel op stelten (a.l.) 2.30.
Echtelijke
ruzie eindigt
in steekpartij
SCHAESBERG (ANP) In de
afgelopen nacht is de 46-jarlge
Van E. uit Schaesberg bij een
steekpartij in een cafe in deze
Limburgse plaats ernstig ge
wond geraakt. De steken wer
den hem toegebracht door zijn
49 jarige vrouw. De man was
na een echtelijke ruzie naar het
cafe toegegaan. De vrouw
kwam daar later de zaak uit
vechten.
De man is met diepe steekwonden
in de borst opgenomen in een
ziekenhuis in Heerlen. De vrouw
bleek in een dergelijk overspan
nen toestand te verkeren, dat de
politie het nodig vond haar ook
op te laten nemen.
PAULUS DE BOSKABOUTER - DE HELDENMOL
Door
IE AN
DULIEU
K-37 De drie vrienden hadden schik vooi ten waar Mol gebleven is", riep Paulus. op- dat moment aan kwam stappen. „Die is hem
zes. Vooral Salomo was zeer met zichzelf in eens ongerust om zich heenkijkend. Maak nok gesmeerd", lachte Salomo, „net als
genomen. „Door mijn toedoen", sprak hij, je geen zorg", lachte Salomo, „die is hem Mol". „Ze is dié kant uitgegaan", zei Paulus
„wordt Mol nu door geen enkel gevaar meer gewoon gesmeerd, net als Eucalypta". „Er om van Krahras af te zijn en dat hielp ook.
bedreigd". „Zo is dat min of meer", lachte waar is Eucalypta?" vroeg Krakras die op want Krakras holde meteen verder.
Oehoeboeroe. „Alleen zou ik wel willen we-
SUSKE EN WISKE - DE NARE VARAAN
(erfin nu wnrnliitiiium,
(W Wifhi! ttfiloof nilfl dut j
1f wimUiJn!
LUCKY LUKE - „DE BLAUWVOETEN OP OORLOGSPAD"
Buitenlands geld
AMSTERDAM (ANP) - De ad-
vieskoersen (aan- en verkoop- j
prijzen) voor buitenlands bank
paper luiden
Amerikaanse dollar 2.57—2.67, En
gelse pond 6.156.45, Belgische
fr. (100) 6.58—6.88, Duitse Mark
(100) 100.25—103.25, Ital. Lire
(10.000) 38.00—41.50, Portugese
esc. (100) 9 7010.90, Canadese1
dol ar 2.63—2.73, Franse fr.
(10) 54.25—57.75, Zwitserse fr
(100) 87,50—90.50, Zweedse
Kroon (100) 58,25—61.25. Noorse
kroon (100) 47,2550.25. Deense
kroon (100) 42,7545.75, Oos-
tenr. sch. 14.27—14,57, Spaanse
pes. 4,544,84, Griekse drachme
(100) 8,10—9,30, Finse mark
(100) 69,50—72.50. Joegosl. dinar!
