TOKIO AAN DE SEINE
Japan heeft wortel
geschoten in Parijs
Niet langer geintimideerd door gezag
Benjamin
Spock
tevreden
over
Spock-
kinderen
sit
A 191
Service
En....
Theatre Francais en het Louvre ver
bindt. Want naast de in het Parijse
leven aanzienlijk geïntegreerde en vaak
uitmuntend frans sprekende japanse
bewoners van de hoofdstad, zijn er de
toeristen, wier grote, bijna panische
schrik is ooit in de stad te verdwalen.
Zij spreken doorgaans geen woord
frans, kunnen niet of moeilijk wegwij
zers, straatnamen en metro-inlichtingen
lezen en durven als het ware niet van
hun "japanse" Avenue de l'Opera af. Af
en toe wagen ze zich (uiteraard steeds
in groepjes en met talloze foto- en
filmcamera's behangen) tot op de Bou
levard des Capucines of Des Italiens,
tot- de Place Vendóme. de Rue de la
Paix en de Rue de Rivoli, maar de
Champs Elysées vormen al "terra in
cognita", waar zij niet zo maar een
winkel binnen kunnen lopen, naar de
japanse verkoopster kunnen stappen
om gered te worden of om naar de weg
Parijs is voor de japanners steeds het
symbool en het ideaal van het westen
geweest, althans van Europa. En de
talrijke groeps-zakenrVizen, die de fir
ma's uit Tokio, Jokohama en Osaka
naar Europa organiseren, hebben
steeds als hoogtepunt een verblijf van
enkele dagen in Parijs. Op het program
ma staat onveranderlijk een bezoek aan
het Louvre, de Eiffeltoren en een avond
in het Lido. Tussen de bedrijven door
gaan de japanse zakenlieden dan even
hun opwachting maken bij de heer
Miroshi Tane Miki, die (uiteraard aan
de Avenue de l'Opera) een. grote opti
cien-winkel heeft. Volgens de Japan Air
Lines bezoekt één derde van alle japan
ners Europa op kosten van de firma.
Veelal organiseren japanse grote bedrij
ven voor hun jonge of zelfs toekomstige
employé's een reis naar Europa om hun
blik te verruimen.
Diverse japanse bedrijven hebben in en
rond Parijs nederzettingen gesticht,
waar het leidinggevende personeel uit
sluitend of voor het grote merendeel
japans is. De japanse afdelingen van de
grote Parijse warenhuizen verschaffen
werk aan een behoorlijk aantal japanse
verkoopsters, de "eigenlijke" japanse
zaken en restaurants hebben uiteraard
exclusief japans personeel.
De toeristen komer uiteraard hoofdza
kelijk in de zomermaanden en behalve
de 21 regelmatige dienstvluchten tussen
Tokio en Parijs lossen tal van charters
elke week honderden japanners op de
twee grootste Parijse luchthavens. De
meesten blijven drie weken, omdat een
verblijf van drie weken met uit- en
thuisreis het meest voordelige "pakket"
vormt. Zij kopen dit "pakket" in Japan
voor minder dan 3.000 gulden en zijn
daarmee van alle verdere zorgen af.
Behalve het spookbeeld van het moge
lijke verdwalen in Parijs, waartegen zij
zich te wapenen zoeken door voortdu
rend in groepen uit te gaan. Overigens
is er doorgaans wel altijd één japanner
in de groep die wat frans spreekt.
Het aantal japanse toeristen dat zich
buiten Parijs waagt, is uiterst gering,
ondanks een Franse propaganda-cam-
pagne in Tokio. De meest stoutmocdi-
gen wagen zich tot aan de kastelen
langs de Loire en praktisch nooit ver
der. Afgezien van de zakenlieden, en
met name degenen die in franse wijnen
geïnteresseerd zijn en astronomische
prijzen bieden voor wijngaarden in
Bourgondië en rond Bordeaux.
Ondanks een aanzienlijke evolutie die
zich sedert de oorlog in Japan heeft
voorgedaan, blijken de meeste japanse
inwoners en bezoekers van Frankrijk
geshocked door de "losheid" van het
leven. Met name het gebrek aan eerbied
voor het bedrijf waarin men werkt en
voor de directie. Ook de wijze waarop
de jeugd zich gedraagt ten opzichte van
leraren en professoren en de noncha
lante wijze van deze laatsten (die zelfs
op een hoek van een tafel gaan zitten
bij het geven van colleges) kunnen zij
noch begrijpen, noch waarderen.
Wat niet wegneemt dat zij zich soms
zonder bedenkingen lenen voor mani
festaties van zeer aanvechtbare smaak:
verleden jaar zijn honderd japanse pa
ren in een groep naar Frankrijk geko
men om in een feodaal frans kasteel in
het huwelijk te treden: een massabrui-
loft in jaquette en witte sluier met
kolossale groepsfoto, typisch frans brui
loftsmaal en een enorme .collectieve
En in de marge van dit alles is in de
laatste maaden een wat minder klassie
ke japanse gemeenschap in Parijs opge
komen: jonge japanners die voor hun
welgestelde landgenoten-bezoekers als
kontaktmannen en bemiddelaar optre
den, echte of vermeende of voorgewen
de "koopjes" organiseren, antiek en
schilderijen en andere kunstwerken op
de kop tikken voor de eerbare heer Ishu
of Takemoto uit Kobe of Hakodate en
duizenden andere dingen. Zij werken
tegen vast tarief. Want zelfs deze japan
se marginale gemeenschap in Parijs is
nog niet door de klassieke corruptie van
het westen besmet, het fooiensysteem.
JAN DRUMMEN
NEW YORK (AP) Dr. Ben
jamin Spock, kinderarts, oud
kandidaat voor het President
schap en strijder voor de vre
de, heeft gefilosofeerd over
een theoretisch probleem
waarvoor een „Spock-baby"
zou kunnen worden gesteld bij
de opvoeding van zijn of haar
kinderen.
Stel je voor, aldus de arts, dat
een kind van 10 jaar zijn va
der of moeder komt vertellen
dat het met sex of verdovende
middelen of zoiets zou willen
beginnen, en dat die ouders
zich dan doodschrikken en
zeggen: „Zou je daar alsje
blieft niet mee willen wachten
tot je 15 jaar bent. net zoals
wij gedaan hebben"? „Maak je
niet ongerust, 't is maar. een
grapje, „voegde hij er bulde
rend van het lachen aan toe.
Spock, schrijver van het in
194& verschenen boek „Baby
en kinderverzorging", dat in
32 talen is vertaald en waar
van 26 miljoen exemplaren
zijn verkocht, werkt thans aan
de vierde versie van die best-
„Ik ben nu aan het ontsexen",
aldus de 71-jarige schrijver
die, blakend van gezondheid,
elke dag een fikse fietstocht
maakt door het Central Park.
„Wij zijn allemaal „sexisten".
Gloria Steinem heeft eens ge
zegd dat Freud en ik verant
woordelijk waren voor alle
mogelijke toestanden met het
geslachtsleven. Om me in één
adem te noemen met de ver
maarde man is een hele eer,
dat wel, maar in ieder geval
was dat dus zoals ze vroeger
blijkbaar over me dachten".
In de nieuwe versie van het
boek, die naar Spock hoopt
over ongeveer een jaar zal ver
schijnen. zal een zuigeling met
„hij" worden aangeduid, en
dus niet met „hij" of „zij", en
een vader of moeder alleen
maar met: „de ouder".
Benjamin Spock is thans zeer
druk bezig met zijn vorm van
„democratisch socialisme". Hij
vertelde dat veel moeders zich
van hem af hadden gewend
toen hij tegen het einde der
jaren '60 had geprotesteerd te
gen de oorlog in Vietnam, en
toen hij in 1972 kandidaat
voor het presidentschap was
geworden van de „volkspar
tij".
„Door mijn politieke activitei
ten hebben mijn vrouw en ik
helemaal van vriendenkring
moeten veranderen. Onze
vrienden van vroeger vonden
dat zij niet meer pasten bij de
hippies waarmee ik op trok in
de jaren '60 en toen ik in 1968
werd veroordeeld tot twee jaar
gevangenis (hetgeen door een
hogere rechtbank ongedaan
werd gemaakt). Ik zei toen dat
er tussen de republikeinse en
de democratische partijen
geen verschil meer bestond en
PARIJS Op bepaalde uren
van bepaalde dagen kan men
zich op de Parijse Avenue de
l'Opera bijna in Japan wanen:
tientallen, honderden Japan
ners. affiches, opschriften, uit
hangborden in het Japans, ja
panse winkels, japanse restau
rants. Aan de kiosken worden
japanse kranten en tijdschriften
verkocht. Niet alleen uit Japan:
Parijs heeft zijn eigen Japanse
krant "Paris-Dayori", zijn eigen
japans weekblad "Paris-Jyoho"
en in september of oktober ver
schijnt een .Japans letterkundig
weekblad in de Franse hoofd
stad.
gonnen ze me een alles-goed-
vïnder te noemen, dat was
toen ik door de regering werd
aangeklaagd. Een maand later
zei (de bekende protestantse
geestelijke) Norman Vincent
Peale jr., die ik altijd Nixons
Newyorkse dominee pleeg te
noemen, in een preek dat de
jeugd tegen de strijd in Viet
nam was, omdat Spock de ou
ders had gezegd dat ze die,
vanaf de zuigelingen tijd,
maar alles moesten toestaan.
„Het is duidelijk dat hij mijn
boek nooit gelezen heeft, maar
je hebt geen idee hoe populair
die nieuwe zienswijze wel ge
worden is. Iedereen 'ging na
waarom de jonge mensen zo
weerspannig zo onpatriottisch
waren geworden en waarom
zij zich tegen een oorlog ver-
Gevaarlijk
heerschap
„Plotseling was ik een gevaar
lijk heerschap geworden, ik
kreeg brieven van vrouwen
die schreven: „Goddank heb
ik uw vreselijke boek hooit
gebruikt, en daarom zijn mijn
kinderen opgegroeid tot ver
antwoordelijke mensen".
Ik was een groot voorstander
van Lyndon Johnson en deed
mee aan zijn verkiezingscam
pagne van 1964 en wel zo
goed, aldus Spock, „dat hij me
twee dagen na de verkiezingen
opbelde en zei dat hij hoopte
mijn vertrouwen waardig te
zullen zijn. Maar toen kwam
Zuid-Oost Azië en drie maan
den later draaide Johnson om
als een blad aan een boom en
weer even later wilde hij mij
de gevangenis in werken, om
dat ik het Amerikaanse volk
de waarheid had gezegd". De
kosten van zijn verdediging
hadden 80.000 dollar bedra
gen. Dit geld was door vrien
den van dr. Spock bijeenge
bracht
Waarom was zijn boek over de
opvoeding zo'n fenomenaal
succes geworden?
„Om te beginnen", aldus
Spock, „omdat het goedkoop
was. Toen het voor het eerst
uitkwam kostte het 25 dollar
cent., nu 95 en dat is nog een
koopje voor 650 bladzijden.
Het boek bevat een schat aan
voorlichting, op psychologisch
en fysisch terrein. In vroegere
boeken van kinderartsen
stond eigenlijk geen fluit Al
leen maar dingen als: als je
kind op zijn duim zuigt smeer
er dan iets vies op".
Spocks boek is vriendelijk en
niet dat van een man die ie
mand zijn wil opleggen wiL
Hij begint al met te zeggen
„dat je meer weet dan je
denkt".
In de editie van 1957 legde hij
veel nadruk op de wens van
het kind om door de ouders
geleid te worden, in die van
1968 meer op de jeugd in de
opgroeiende leeftijd.
Niet geintimideerd
Spock gelooft dat het meest-
fundamentele ding dat jonge
mensen overkomt is te merken
dat zij niet langer meer wor
den geintimideerd door het ge
zag. En dat is, vindt hij, een
goed ding.
„Jonge mensen nemen het niet
langer als ze van de overheid
horen dat ze geen donder te
maken hebben met de oorlog,
dat zij mogen doodgaan in de
oorlog als dit nodig is en dat
de regering wel zal beslissen
of dat is zoals het zijn moet
of niet
„Ik weet dat, omdat ik als
hoogleraar eens eerste-jaars
medische studenten trachtte te
intimideren. Ze kwamen laat
binnen en sommigen hadden
zelfs bekertjes koffie bij zich.
Zoiets leidt een spreker af. Ik
keek ze vuil aan, maar dat
maakte niet de minste indruk.
Drie weken later verloor ik
mijn zelfbeheersing en toen
haalde ik fel tegen hen uit
Gaf niets, ze bleven lachen en
mekaar toewuiven en dat
soort dingen.
„En toen begon het pas. Ze
zonden me een offiële delega
tie met klachten over mijn
cursus waar ik zo trots op
was. Die had geen inhoud, zei
den ze. En dat is als docent
de grootste belediging die ze
je kunnen aandoen.
„Ik was woest dat ik eerste
jaars er niet onder kon krij
gen, maar toen ik de universi
teit verliet, in 1967, deed het
me reuzegoed dat ik er niet in
geslaagd was. Het is geweldig
te weten dat er nu een jonge
generatie is die erop staat de
dingen realistisch en ietwat
idealistisch te bekijken. Een
verandering kan, geloof ik,
niet uitblijven".
Spocks moeder, die 93 jaar is
geworden, had Benjamin zeer
streng en ouderwets opgevoed.
„Ik was het meest-geintimi-
deerde kind dat je je maar
kunt voorstellen. Ik was bang
voor honden, politiemensen, ik
was maar iemand die goed
wilde doen, eigenlijk mijn hele
leven lang. Als ik nu een agent
zie denk ik nog wel eens: zou
ik wat fouts hebben uitge-
Maar de oude mevrouw Spock
was toch meegegaan met haar
tijd, bleek achteraf. Zij was
ziek in 1968 toen haar zoon
haar kwam vertellen dat hij
gearresteerd was. „Weet je hoe
zij erop reageerde? Ze zei:
„Wel, ik ben er zeker van dat
het voor een goede zaak is
geweest".
Dr. Benjamin Spock.
In de Rue Greuze hebben de Japanners
een eigen school voor hun kinderen,
aan de diverse Parijse universiteiten,
academies en hogescholen studeren
meer dan 3.000 japanners, de hele Ja
panse kolonie is thans vermoedelijk tal
rijker dan het aantal Nederlanders in
Parijs, terwijl er jaarlijks meer dan
300.000 japanse toeristen naar de Fran
se hoofdstad komen./pin Rochefort-en-
Yvelines, ten westen van Parijs, hebben
zij hun eigen exclusieve japanse golfter
reinen. in Vincennes, ten oosten, spelen
zij base-ball. Behalve de banken, de
winkels, de restaurants is er op de
Avenue de l'Opera een "Japan Center",
want de Avenue de l'Opera is onk het
centrum van het japanse Parijs fpVele
japanners, die Parijs bezoeken, zijn als
het ware gevangenen van deze Avemïe.
die de Place de 1 Opera met die van het
Dr. Benjamin Spock
de enige hoop was dat er een
derde bijkwam".
Meer vertrouwen
Wat is de invloed geweest van
deze man op de generatie die
hij heeft helpen opvoeden, die
geen gehoor gaf aan de oproep
voor de militaire dienst, die
gebouwen van de universitei
ten bezette, die een „nette" en
„beheerste" vocabulaire ver
ving door een waarin niets
ongezegd werd gelaten, die
een protestmars naar het Pen
tagon ondernam, propaganda
maakte voor politici als Eugp-
ne McCarthy en George McG-
overn en die uitweek naar Ca
nada en Zweden om de dienst
plicht te omzeilen en te ontko
men aan „het gezag" in het
algemeen?
Was Spock inderdaad de man
die, zoals Spiro Agnew inder
daad had gezegd, verantwoor
delijk was geweest voor een
„door spokkengeschonden ge
neratie"? „Misschien wel wat,
maar zeker niet veel", aldus de
„Ik heb een zekere rot ge
speeld door ervoor te zorgen
dat de ouders hun kinderen
meer vertrouwen gingen
schenken dan tijdens vorige
generaties gebeurde, maar ik
heb eigenlijk niet meer gedaan
dan ideeën uitwerken naar
psychologische theorieën van
Freud en Dewey".
Spock zegt dat hem het etiket
van een man die alles maar
goed vindt pas op werd ge
plakt, toen hij zich ging bewe
gen in de wereld van de poli
tiek, waar moddergooien een
van de voornaamste argumen-
„Pas in de lente van 1968 be-
