,Ik voel me de balans tussen
het heden en het verleden"
Agrarische
studieweek
ontwikkelings
werkers
Prof: L. Janssen
ziet uitweg
uit impasse
Humanae Vitae
KORTE
METTEN
Henk van Ulsen 25 jaar acteur
ZWANENGAT
O .AVA.a ONSTUITBAAR IN OPMARS 111 BOUtl n
rOYOTA LEIDEN STATIONSWEG 36 TELEFOON 34689 VLAoVCl U
w w' OOK VOOR EEN GERRUIKTE A0T0 EEN VEILIG ADRES
Er is een uitweg, uit de „im
passe" van de pauselijke ency
cliek „Humanae Vitae", die ie
dere kunstmatige geboortenre-
geiing verbiedt. Aldus prof. dr.
L. Janssen s.j., directeur van
het Instituut voor Ontwikke
lingsvraagstukken van de Til-
burgse Katholieke hogeschool.
In het kader van het bevol
kingsjaar verklaarde de jezuïet
in de kro-radiorubriek „Kruis
punt", dat het een heel oud be
ginsel van de zedenleer is, dat
men verschillende opvattingen
mag volgen, wanneer er duide
lijk verschillende opvattingen
zijn.
Hij herinnerde eraan, dat bij
de afkondiging van de ency
cliek in 1968 nadrukkelijk was
gesteld, dat deze niet bedoeld
was als een onfeilbare uit
spraak. Er zijn - aldus prof.
Janssen - naast de encyclieken
vele andere bronnen, waardoor
de morele overtuigingen wor
den gevormd.
„Het woord van de paus weegt
heel zwaar,- maar daarnaast
heb je ook het woord van de
bisschoppen", aldus de Til-
burgse ontwikkeHngseconoom,
die onderstreepte dat minstens
zeven bisschoppenconferenties
een andere interpretatie van
Humanae Vitae hebben gege
ven. Daarnaast is er het oor
deel van zeer vele theologen
en sociale wetenschappers, als
ook de overtuiging en de
praktijk van goede katholieke
echtparen.
Prof. Janssen erkende dat de
katholieke wetenschap tekort
is geschoten op het gebied van
de geboortenregeüng, vooral
omdat men geremd werd door
het officiële kerkelijke stand
punt. Zo was volgens hem de
sexuele moraal tot nu toe te
uitsluitend gericht op het indi
vidu en het gezin, zonder vol
doende rekening te houden met
de maatschappij.
Het krijgen van veel kinderen,
dat op zich meestal goed is
voor een gezin, kan vanwege
de bevolkingsaanwas de ont
wikkeling ernstig remmen.
„Dan heeft deze daad voor de
gemeenschap een bij-effect,
dat onaanvaardbaar is", aldus
prof. Janssen.
Nieuw centrum voor zieken in Lourdes
Aan het einde van dit jaar
wordt in Lourdes begonnen
met de bouw van een nieuw
ontvangstcentrum voor zieken.
Wanneer het gereed is, in 1977,
zal de bedevaartsplaats per
jaar 15.000 zieken meer kun
nen ontvangen. Nu moet dit
aantal geweigerd worden. De
bouw van een nieuw centrum
was noodzakelijk geworden
vanwege de verbouwing van
de twee bestaande centra
„l'Accueil Notre Dame" en
„Notre Dame des Douleurs",
waardoor het aantal bedden
was gedaald van 1625 naar
1200. De kosten van het nieuwe
centrum, dat vierhonderd zie
ken zal kunnen herbergen, be
dragen elf miljoen gulden. Dit
bedrag is nodig voor bouw, in
richting en de aanleg van toe
gangswegen. Deze som wordt
onder meer bijeengebracht
door collectes in de onder
grondse basiliek en door een
heffing van tien francs op ie
dere pelgrim.
Van 17 tot 22 juni organiseert
de Stichting Agrosima uit Wa-
geningen voor de veertiende
maal een studieweek voor ont
wikkelingswerkers, die vanuit
het tropische platteland met
verlof zijn.
De meeste deelnemers ziin
werkzaam in missie en zen
ding. Daarnaast nemen ook
vrijwilligers aan de studieweek
deel. Tot nu toe hebben zich
reeds tachtig mensen uit de
gehele wereld aangemeld. Ver
wacht wordt dat dit aantal zal
toenemen tot ruim honderd.
Iedereen kan naar eigen inte
resse een keuze maken uit het
programma, dat bestaat uit
zeer praktische onderwerpen,
zoals veeteelt, plantenteelt,
voeding en gezondheidszorg,
sociaal aangepaste techniek,
visteelt en voorlichtingskunde.
Bepaalde onderdelen kunnen
ook nuttig zijn voor degenen
die werkzaam zijn in kleinere
steden en achterbuurten van
grotere plaatsen.
Naast inleidingen zijn er ook
demonstraties van eenvoudige
technieken die de deelnemers
met succes bij hun werk kun
nen toepassen. De week is af
gestemd op degenen die geen
theoretische landbouwkundige
opleiding hebben gevolgd.
De medewerkers van Agromi-
'sa zijn allen vrijwilligers,
vooral studenten van de Land
bouw Hogeschool, die evenals
de inleiders hun diensten gra
tis beschikbaar stellen. Daar
door en door subsidies uit het
bedrijfsleven kunnen de !:osten
voor deelname aan de studie
week zeer laag blijven. Wage-
ningse gezinnen zorgen voor
gratis onderdak.
Agromisa geeft verder onder
meer het kwartaalblad
„Vraagbaak" uit met informa
tie voor ontwikkelingswerkers
aan de basis. Ook heeft Agro
sima een adviesbureau, dat
per jaar ongeveer 250 vragen
vanuit de tropen beantwoordt,
na raadpleging van deskundi
gen. Aan Agrosima wordt be
halve door Wageningen meege
werkt door werkgroepen van
de technische hogeschool, de
rijkshogere landbouwschool te
Deventer, en de universiteiten
van Nijmegen en Utrecht. Het
adres van Agrosima: Postbus
41, Wageningen, telefoon
03870-12217.
Ex-abt Franzoni wil
niet naar Frankrijk
Italië verlaten óf de Benedictijnen. Voor deze keus heeft de abt
primaat van de Benedictijnen, pater Rembert Weakland, ex-abt
Giovanni Franzoni gesteld. Franzoni heeft dit „ultimatum" afge-
wezen.
In april werd abt Franzoni (46) verboden nog langer zijn pries
terlijke functies uit te oefenen, omdat hij zich niet had gehouden
aan een spreekverbod en zich openlijk had uitgesproken voor de
wet, die echtscheiding mogelijk maakt. Een jaar geleden had hij
als abt van de abdij Sint Paulus buiten de Muren ontslag geno
men om als priester te kunnen werken in de barakken wijken van
Rome.
De ex-abt, die bekend staat om zijn vooruitstrevende opvattin
gen, heeft herhaaldelijk het recht op dienstweigering bepleit, af
schaffing van het concordaat en stelde kerkelijke grondspecula-
ties en da rijkdom van het Vaticaan aan de kaak.
Kardinaal Ugo Poletti, die namens de paus het bisdom Rome be
stuurt, weigerde in april pater Franzoni als diocesaan priester in
zijn bisdom op te nemen. Volgens de kardinaal heeft Franzoni
zich door zijn met het leergezag strijdige opvattingen buiten de
kerkelijke gemeenschap geplaatst.
Pater Franzoni heeft het „ultimatum" om een jaar in een Fran
se abdij door te brengen in zijn basisgemeente bekendgemaakt
en tegelijk zijn antwoordbrief voorgelezen. Daarin uit hij zijn
verbazing over het voorstel en wijst hij de eis van de hand, ver
wijzend naar de huidige crisissituatie in Italië. Geen katholieke
anti-fascist aldus Franzoni mag zich laten verleiden tot een
„vrijwillige ballingschap", terwijl het in Italië ontbreekt aan poli
tiek voorwerk.
KERK EN WERELD
Mgr. drs. J. W. M. Bluys-
sen, bisschop van Den Bosch
zal donderdag 27 juni twaalfen-
eenhalf jaar bisschop zijn.
Daarvoor was hij vijf laar
lang hulpbisschop van mgr.
Bekkers. Mgr. Bluyssen heeft
uitdrukkelijk verzocht aan dit
jubileum geen aparte aandacht
te besteden met het oog op de
viering van zijn zilveren pries
terfeest op 3 juni volgend jaar.
Het secretariaat van de bis
schoppelijke vastenactie meldt
dat al meer dan vier miljoen
gulden binnen is voor de actie
'74. Men heeft goede hoop, dat
de ruim zeven miljoen gulden
van vorig jaar ten minste zal
worden geëvenaard. In het bis
dom Breda, dat de actie al
rond heeft, is ruim dertigdui
zend gulden meer dan vorig
jaar verzameld, namelijk
589.880,94 gulden.
De Nederlander pater dr.
Paul van Daelen (44) is geko
zen tot algemeen overste van
de missionarissen van Scheut.
Pater Van Daelen is afkomstig
uit Venlo en was tot nu toe
provinciaal overste op de Fi
lippijnen. Als algemeen over
ste volgt hij de Belg W. Goos-
sens op, die de congregatie
sinds 1967 heeft geleid. Er zijn
momenteel 1683 paters en
broeders in de congregatie,
van wie 174 Nederlanders. De
congregatie, die 112 jaar oud
is, werkt in de Chinese diaspo
ra, Zaire, Kameroen, de Filip
pijnen, Indonesië, Japan. Ame
rika, Haiti, Guatemala, de Do
minicaanse Republiek en Bra
zilië.
Paus Paulus zal donderdag,
Sacramentsdag, een avondmis
opdragen op het plein voor' de
kerk van Maria ten Hemel Op
neming in de stadswijk Tusco-
lano, in het zuidoostelijk deel
van Rome. De parochie telt
ongeveer twintigduizend katho
lieken, van wie velen wonen in
barakken en verkommerde
wijken.
De Japanse priester John
Bosco Masayuki Shirieda is be
noemd tot vice-secretaris in
het secretariaat voor de niet-
christenen. Hij was eerder rec
tor van het seminarie van de
Salesianen in Tokio.
Kardinaal Mindzenty zal op
13 en 14 juli in Essen het sa
crament van het vormsel toe
dienen aan kinderen van Hon
garen, die in Noordwest-Duits-
land, België en Nederland wo
nen. Er worden zevenhonderd
Hongaren verwaoht. Des mid
dags zal de kardinaal spreken
tijdens een plechtige bijeen
komst in het Burg-gymnasium.
heb je als acteur ook met het
geestelijk gegeven te maken.
Hoe tegengesteld de een of de
andere rol ook aan je natuur
mag zijn op een gegeven mo
ment vertolk je hem toch zó,
dat je hem gedeeltelijk zelf
bent. Als dat niet kan is de rol
niet geschikt voor je, al is het
maar voor een duizendste. Je
moet je als acteur met een rol,
met een karakter kunnen identi
ficeren. Anders moet je hem af
wijzen".
de wetenschap dat er achter die
camera een miljoenenpubliek
zit. Dat vind ik erk fasoinerendT
AMSTERDAM Het zoeken van
een parkeerplaatsje bij het Am
sterdamse Concertgebouw is op
een door de weekse dag haast
even moeilijk als het te spreken
krijgen van Henk Van Ulsen.
Volgens zijn boodschappendienst
vertoeft hij weken lang in het
buitenland en als hij dan einde-
lijk binnen de landsgrenzen ver-
keert dan nog is het verdraaid
lastig hem t« pakken te krijgen.
Maar die woensdagmorgen was
vrouwe Fortune ons goed ge-
zind. Zelfs het parkeerplaatsje
- lukte. Een druk op de deurbel,
een korte klik van het electri-
sche slot, steile trappen, haast
struikelen over een stapeltje
tijdschriften met de Haagse
Post rond Wim Sonneveld als
blikvanger en we staan tegen
over de man die op 14 juni in
Kampen het feit herdenkt dat
hij 25 jaar terug op eigen risico
in het plaatselijke City-Theater
zijn professionele carrière siart-
te.
De ontmoeting draagt een wat
o vreemd karakter, vermits Van
Ulsen vooralsnog gekleed gaat
in een blauw onderbroekje en
een bijpassend met speelse mo
tieven versierd hemd. "Sorry,
maar ik heb de klok rond gesla-
pen. Ik maak wat koffie voor je
en kleed me even aan". Het
wachten geeft ons de gelegen
heid de kamer rond te k'jken.
Lange statige boekenkasten,
voornamelijk gevuld met kunst
en reisboeken vormen het eer
ste opvallende element. Een
wand met schilderijen van Jan
Voerman het tweede. Het zijn
vrijwel allemaal landschappen
met dreigende grijze wolkenvel
den. Schilderijen van een m?n
die zich klein voelde ten op-
zioht van het hem omringende
landschap. De IJssel in het al
gemeen en de polders rond
•Kampen in het hijzonder.
Seimwee
/oerman, Kampen en de IJssel
vormen als vanzelf de openings
zet van het schaakspel tussen
Henk van Ulsen en ons. "Je
kunt stellen, dat Voerman
symptomatisch is voor mijn
denk- en leefwijze. Het toeval
daarbij is, dat de man een klei
ne eeuw voor mij te Kampen
wend geboren. Voerman werd
gefascineerd door de IJssel,
door de vele gezichten van
deze belangrijke stroom. Ook ik
ben daardoor gefascineerd. Het
feit dat ik Voermans landschap
pen in mijn kamer heb opge
hangen hangt samen met heim
wee. Niet naar de streek zelf,
die kim je opnieuw ontdekken.
Ik heb heimwee naar de tijd,
dat ik het landschap voor het
eerst ontdekte. Als jongen met
alle conflictsituaties van dien.
Misschien is het door de nood
zaak juist dit jaar terug te kij
ken, maar ik ben opvallend
vaak met het verleden bezig. Ik
geloof dat dit tussen je 40-ste en
50-ste jaar heel goed kan zijn.
Je jeugd is nog net niet afgeslo
ten. Je bent hem aan het ver
werken ten dienste van wat nog
komen gaat. Het is een teken
van bewust leven als je pro-
beert te weten te komen waar- Oegeven
door dat en dat gebeurd is. Het
is een motivatie achteraf. Je
stelt jezelf centraal. Sommigen Is eon dergelijke leefwijze noodza-
vinden het een egocentrische le
venswijze. maar ik geloof dat
het meer een noodzaak is. Je
moet wel uitkijken niet te veel in
het verleden te belanden, omdat
je dan de aansluiting met het
heden mist. Je moet een juiste
balans zien te vinden. Ik heb
die balans gevonden, ik ben het
zelf...."
keflijk voor een acteur die avond Solisme
aan avond eigenlijk in de huid
van een ander moet kruipen. -
"Je bedoelt dat je als acteur je Hen|( van uls€n gddt bjnncn het
normale toneelvormen. 'Dag
boek' is in vrijwel alle landen
ter wereld gedaan. Hier in Ne
derland is die tonelistische
vorm niet zo bekend, al doen
mensen als Josephine van Gas
teren, Jules Croiset en Schoe-
naerts hetzelfde. En het opval
lende is, dat je juist met dit
soort toneel niet te maken hebt
met de algehele toneelproblema-
tiek. Ik heb nog nooit voor half
lege zalen gespeeld. Volgens mij
komt dat omdat het toneel dat
nk speel geschikt is voor een
speciaal publiek. Een publiek
dat een bepaalde toneelpersoon
lijkheid wil zien en dan de eigen
fantasie wil laten werken^ Bij Henfc ya„ u|sen
m.nn soort tonee moet het du- r
Maar ik kan me indenken dat je
met andere toneelvormen danig
in de knoop komt te zitten. Bij
een blijspel bijvoorbeeld ben je
afhankelijk van de reactie in de
zaai. Op een bepaalde uitspraak
moet een lach volgens, daar is
zo'n stuk op geschreven. Als die
lach in een cleane studio niet
komt kun je je als acteur niet
optimaal geven. Het opnemen
van een blijspel in een zaal is
een oplossing, maar ideaal is
het zeker niet".
eigen ik kan ondermijnen door
te veel met die fictieve ander be
zig te zrijn? Ik dacht niet da,t
dat de voornaamste drijfveer
was, al geef ik toe dat een der
gelijk conflict voor de hand ligt.
Maar hoe ik ook met andere ka
rakters bezLg ben, ik doe dit uit
sluitend vanuit mijn eigen mo
gelijkheden. Kijk, ik ben geen
opvallend mens en men loopt
mij op straat gemakkelijk voor-
fa'j. Ik zeg zelf vaak schertsend
"eenmeteracbtenzestig Van Ul
sen. dat is niet zoveel". Ik heb
zelf al vaak 1.75 of 1.35 willen
zijn, naarmate men rollen
vroeg. Maar dat lichamelijk ge
geven staat vast, daar kun je
niets aan veranderen. Je kunt
met een pij oop je knieën gaan
kruipen om een dwerg voor te
stellen maar dat zijn lapmidde
len d'-e vooral op het toneel ge
makkelijk te doorzien zijn. Net
als met dat lichamelijk gegeven
Nederlands theaterwereldje als
een solist. "Ja ik ken dat, ik
ben dikwijls huiverig voor die
beschrijving. Het woord solisme rp
wordt zo gauw koketterie en dat
wil ik niet omdat het voor mijn
welzijn is. Ik moet me vrij
mijn soort toned moet het pu
bliek zelf dingen invullen. Som-
niigen vinden dat leuk, anderen
niet".
len
i me helemaal te kunnen Henk van Ulsen geldt in Neder-
geven. Ik moet niet beknot
den in mijn vrijheden. Daarom
ook ben ik geen lid van de vak
bond. Ik ben altijd bang ge
weest voor dat soort massale
bescherming. En toch is dat so
listisch stempeltje dat men mij
opgedrukt heeft niet helemaal
terecht. Van aPle rollen die ik
ooit gespeeld heb is er nog geen
5 procent solistisch geweest. En
die vijf procent moet je dan ook
wel vooral in de laatste jaren
zoeken. Ik heb 'Dagboek van
een gek' gedaan en binnenkort
trek ik met het 'Van Meegeren-
project' rond. Dat zijn solisti
sche uitingen, maar het zijn ook
land als een acteur die schijn
baar achteloos ook op de televi
sie weet over te komen. "In
diepste wezen is er voor miij
geen verschil tussen televisie en
toneel. Je moet wennen aan het
decor va nde technici, van de
camera's, van de snoeren. In het
begin was dat wel even moei
lijk. Maar dan kom ik weer te
recht bij dit specifieke toneel
wat ik bedrijf. Ik had er niet al
te veel moeite mee. Er komt
nauwelijks een andere techniek
bij kijken. In de zaal moet je je
concentreren op het publiek, in
een televisiestudio moet je je
concentreren op de camera in
zijn jubileum niet maken.
Bovendien tekent hij ernstig be
zwaar aan tegen het gebruik
van dit woord. „Jubileum vind
ik een verschrikkelijk woord.
Dat doet me denken aan het
beëindigen van je carrière. Na
tuurlijk moet dat eens gebeu
ren, maar voorlopig kan ik het
me nauwelijks voorstellen. Die
festiviteiten zijn voor mij een
soort terugblik op wat ik in de
afgelopen 25 jaar heb gedaan.'
Er het leuke is, dat het plaats
vindt in het City-theater waar ik
eens ben begonnen met een ge
selecteerd publiek. Ik voel me
net zo nerveus als 25 jaar gele
den, omdat het publiek nu meer
van me verwacht, tenminste dat
hoop ik. Met het programma zal
ik niet door Nederland trekken,
het is een zuiver eenmalige
zaak. Laat daarover geen mis
verstand bestaan".
HAN AV6T
i telefoontjes;
01710-22244:
- slechts 2 x betalen -
sle'chts 3 x betalen Z
Mot. en scooters
OPENINGSAANBIEDING: nylon |acks
van I 54.95 nu voor 39.50. ONDER
DELEN STRUIK, verhuisd naar Hooi-
Bromfietsen, rijw.
ir Peugeot, te bevr. Hoge
Diversen
WIJ VERZORGEN A
DE ZON" LAKENPAKKETSERVICE
BENT U BANG ZICH TE
KUNSTGEBITTEN REPARAT
Dieren en planten
J GRASKANTSCHAREN v
VOOR VADERS DUIVEN k
Te koop
aangeboden
HEUGAFELTTEGELS.
SLEUTELS BUMAKEI1
HANG-, LEGKASTEN. LINNENKAS-
Doe het zelf
I. WANDPLATEN if
ROLGORDIJNEN EN ROLHORREN.
Watersport
STALEN ROEI-VC
Enige zeer mooie
STALEN
MOTORKRUISERS
in prijzen van 12 500.-
36 500.- en 48 000.-.
POLYESTERKRUISERS
van 4000.- lol 11.000.-
Jachthaven
Haarlemmertrekv
Warmond, tel. 0171
of 2534.
Camping
£)A.GBL^
