Lassa-patiënt uit quarantaine KORTENHOEFSE HAZEN ALS PROEFKONIJN MET ZENDERTJE OM DE NEK VAGINA 8 LEIDSE COURANT MAANDAG 22 APRIL 1974 Stand 1 A Huizen 22 14 6 2 34 35-14 Agenda - Bioscopen Van onze correspondent) 80NN Duitslands duurste pa tiënt aller tijden dr. Bernhard Mandrella, heeft het quarantai ne-paviljoen op de LUneburger- heide kunnen Verlaten. Een maand geleden was hij met een speciaal vliegtuig van Nigeria naar de Bondsrepubliek gevlo gen. Als slachtoffer van de las- sa:koorts, waaraan kort tevoren een collega van hem gestorven was, verkeerde hij toen in le vensgevaar. Mleen het vervoer van de patiënt kostte wegens de talrijke veilig heidsmaatregelen 300.000 mark. Een paviljoen van zes miljoen mark, waarin hij de laatste maand verbleef, was alleen voor hem gereserveerd. Samen met dr. Mandrella verlie ten een Duitse en een Britse collega, drie Nigeriaanse en een blanke verpleegster, die hem verzorgd hadden, de quarantai ne. Op hun ontslag reageerden zij verheugd met gymnastische oefeningen op het gazon voor het paviljoen. Dr. Mandrella stond hierbij wel wat zwakjes op zijn benen. Voorlopig blijft de 32-jarige arts nog onder controle van het tro peninstituut in Hamburg waar men er zeker van wil zijn, dat de arts geen blijvende gevolgen heeft opgelopen. Valt het onder- IJsselmeerv. 22 12 6 4 30 50-29 SHO 22 11 6 5 28 36-19 SDVB 22 9 5 8 23 28-32 Kozakken B. 22 7 7 8 21 28-26 Amstelveen 22 6 8 8 20 31-28 DOVO 22 9 2 11 20 33-32 's-Gravenz. SV 22 8 4 10 20 25-30 RWH 21 7 5 9 19 27-32 zoek gunstig uit. dan wil dr. De Zwerver 21 7 4 10 18 24-38 Mandrella zo gauw mogelijk te rug naat Onitsa. Het ziekenhuis van de katholieke ontwikkelings hulp in die Nigeriaanse plaats, waarvan hij de leiding had, is sinds zijn vertrek gesloten. Ter Leede 21 5 4 12 14 12-33 SVZW 21 5 3 13 13 21-37 Huizen kampioen, SVZW en Ter Leede degraderen. Stand 1 B Kluchtwerk bij de Grünerie spakenburg 2217 1 35 as-» OEGSTGEEST Smokkelaars, schatgravers, een ontsnapte mis dadiger, 'n dienaar van de Hermandad én een mooie blond» dame achter de tapkast van een café zorgden zaterdagavond in het verenigingsgebouw te Oegstgeest voor de nodige opschud ding. Kluchtwerk „recht voor z'n raap", gespeeld door de tone listen van de Grünerie. Het publiek heeft zich nu en dan traneP gelachen om de fraaie opmerkingen die er werden geplaatst Overigens was het duidelijk een première, want tijdens het eer ste bedrijf moest men er even „in" komen en werd er nu en dan Iets teveel op de souffleur gespeeld. Maar dat nam niet weg dat „Het blondje uit het Kurhotel", geschreven door R. Feenstra, uiteindelijk aanvaardbaar uit de verf kwam. Vlot sDel van mevr. B. Mooi-Werkhoven als schilderes en verder kon ons het optreden bekoren van een pas getrouwd paartje, ten tonele gevoerd door H. Inthorn en Ans van Vliet. De heren D Kromhout, J. v.d. Meer, B. en J. Heemskerk gaven het „Blond je", mevr. T. v.d. Meer-de Mooij tegenspel. En dan was er nog een prachtige werkster, „wazig" gespeeld door mevr. A. Heems kerk-van Beekum. De regie berustte bij de heer J.C. Jans. A. Koch Quick Boys 22 10 9 3 29 32-11 Zwart Wit '28 22 11 5 6 27 35-27 Go Ahead K 22 10 7 5 27 32-28 VVOG 21 5 11 5 21 22-22 CSVD 22 7 7 8 21 27-28 Heerjansdam 22 6 9 7 21 20-21 WHC 22 8 3 11 19 26-31 GWV 22 5 9 8 19 24-32 Noordwijk 22 6 7 9 19 22-23 Nunspeet 22 5 6 11 18 21-37 ACV 21 1 6 14 8 14-34 Spakenburg kampioen, ACV en Nunspeet degraderen. Maandag 22 april Koninklijke Schouwburg 20.15 „Souvenirs" (Centrum) (J). Diligentia 20.15 Kamermuziek avond Ver. Vrienden Residentie Orkest. Theater In de Steeg 20.30 Pou- lenc-avond door Ensemble Ton Hartsuiker (J). Dinsdag 23 april Konink'ijke Schouwburg 20.15 Pre mière van „Drijfanker" door Toneelgroep Centrum (J). Kruisheuvelkerk Leidschendam 20.15 Concert door Trio Louis van Dijk m.m.v. Anja van Wijk, sopraan en Rudolf Jansen, pia no. Woensdag 24 april „Uitkomst" (Theter) (J.) HOT, 20.30 uur Openbare gen. repetitie van „2 x Brecht" door De Nieuwe Komedie (J). Zeiss Planetarium 14.30 „Als an dere kinderen slapen" 16.00 „De zon en andere sterren". KORTENHOEF (Gld.) Zoef de Haas rept zich wel en roert zich ook, maar hij kiest zelden het hazenpad op een wijze dat hij in geen velden of wegen meer te bekennen is. Dat- is een voorlo pige conclusie van drs. S. Broek huizen in het hoofdkwartier van de afdeling Zoölogie in het ge bouw van het Rijks Instituut voor Natuur Beheer. Hij en een staf medewerkers loeren al sinds het voorjaar van 1973 op de hazen in de omgeving van Kortenhoef, een met landwegge tjes doorkliefd stuk gras- en bouwland onder Zutphen. Een zestal hazen dartelt in die na tuur met minuscule zendertjes achter de oren, niet beseffend dat met peilers uigeruste weten schappers hen feilloos in de ga ten houden. Op deze vrij unieke manier wordt het hazengedrag bestudeerd en dat was wel no dig jok, omdat de hazenstand in diverse streken pijlsnel achter uit liep. De met zendertjes uitgeruste ha zen in het Kortenhoefse land fungeren als proefkonijnen voor hun soortgenoten. Dit is de me thode voor de heer S. Broekhui zen om te begrijpen waarom de hazenstand sinds ongeveer 1960 achteruit holt in streken, waar b.v. intensief landbouw wordt bedreven, zoals in de N.O.-pol- der en Zeeland. Voor de weten schappelijke onderzoekers kwam de vraag om de hoek kij ken wat er aan de hand was omdat men uit de normale on derzoeken geen behoorlijk argu ment kon vinden voor deze toe stand. De onderzoekers speelden met vermoedens en gedachten. Concrete antwoorden op concre te vragen bleven uit. Of, zoals S. Broekhuizen ons zegt: "Wij vermoedden dat de hazenstand fluctueert, dus zou nu b.v. het klimaat van doorslaggevende betekenis kunnen zijn: een gro te vochtigheid met een te grote koude. Wij dachten ook aan be strijdingsmiddelen die de hazen verdreven. Wij spelen met de gedachte dat het mogelijk kan zijn dat de hazen geen voedsel meer vinden. Dus hun voedsel ver weg moeten halen, wat in strijd is met hun homerange. Met name in de N.O.-polder is dat het geval door die halve woestenij. De haas zou in dat gebied wel eens aan de grens van zijn natuurlijke krachten kunnen kernen. Wij wisten ech ter niet hoe groot het gebied is dat een haas bestrijkt. Tegen deze achtergrond willen wij een inzicht krijgen hoe een haas zich gedraagt, wat zijn thuisge- bied is en of hij 's nachts actief is. Dat laatste konden we in het verleden niet waarnemen omcfat het gras te hoog was. Om dat allemaal nu wel te kunnen on derzoeken hebben we enkele ha zen uitgerust met zendertjes. Niet in de N.O.-polder, maar in Kortenhoef, omdat daar een gunstige biotoop is met gras- en bouwland en een vrij goede ha zenstand. Tevens is er een ver gelijking mogelijk tussen een gunstige en een ongunstige si tuatie." Broekhuizen heeft nu wel uitgelegd waarom dit onder zoek plaatsvindt, maar het ge bruik van zendertjes blijft voor alsnog een vraag. „Met het ge bruik van zendertjes is men reeds 4 tot 5 jaar geleden be gonnen bij vossen. De resultaten met die grote zendertjes waren gunstig. Inmiddels zijn die appa raten verbeterd. De geperfec tioneerde spullen zijn zo klein, dat wij dachten dat het wel eens lukken kon bij hazen. De zen dertjes worden gemonteerd op een halsbandje waarin tevens de antenne schuilt. Daarom is het noodzakelijk dat zo'n proef plaatsvindt in een gebied waar niet alleen de hazen zich thuis- voelen, maar waar ook een auto met een ontvanger om de sei nen om te vangen gebruikt kan worden. De zendertjes zenden impulseij uit, één per secon de. Aan de hand daarvan kun nen we meten waar de haas zit, en of hij actief is. Bovendien hebben we de hazen nog ge merkt met een reflecterend plaatje, waardoor we ze met lichtbundels in de gaten kunnen houden. De zendertjes hebben een kleurtje en werken allemaal op een verschillende frequentie. We weten dus exact welke haas waar is en wat hij doet." Dat het gebruik van die zender tjes. niet altijd even feilloos is, licht de heer Broekhuizen toe. "We hebber, een keer een haas geruime tijd als op non-actief gekwalificeerd. Bij onderzoek bleek toen dat hij was opgege ten, het zendertje was echter nog in tact. Bovendien dokteren we nog aan de levensduur en de reikwijdte, die bepaald worden door de batterij en de antenne. De zendertjes wegen nu 25 gram, maar we hebben er al van 40 gram met een werkaf- stand van 900 meter. Daarom is ook het technisch gedeelte in Kortenhoef in een ontwikkelings fase. Op dit moment hebben we nog twee werkende zendertjes en vier uitgewerkte zendertjes. Het grote probleem is die hazen opnieuw te vangen. Een haas vangen is niet moeilijk, maar een specifieke haas vangen wel." Het onderzoek van het Rijks Instituut voor Natuur Beheer heeft reeds enkele punten duide lijk gemaakt. Broekhuizen zegt beslist: "Hazen hebben een be perkt leefgebied. Het zijn duide lijk plaatsgebonden beesten die vermoedelijk hun hele leven in hun beperkt gebied blijven. Daarbij zijn moertjes (vrouw tjes) beperkter in hun actiera dius dan rammelaren (manne tjes). Ook de jonge mannetjes hebben een beperkt gebied tot op het moment dat zij geslachts rijp zijn. Het vrouwtje bestrijkt ongeveer 500 m2, maar het man netje liefst 2 km2. De heer Broekhuizen laat een situatie schets zien, waaruit blijkt dat de mannetjes ook in een beperkt gebied blijven, maar op een be paald moment die kring van 2 km2 ander terrein verkennen. Broekhuizen over het onder zoek: "Tot nu toe voldoet ons systeem op een prettige manier. Als de methodiek van het tech nisch gedeelte is uitgedokterd en we meerdere individuen hebben gecheckt, gaan we naar de N.O.-polder. Dan kunnen we vergelijken en moet de vraag die we ons stelden beantwoord kunnen worden. Naar aanleiding van dit onderzoek, volgt er ze ker nog een follow up; dat geldt voor ieder onderzoek trouwens. Nu is b.v. over het gedrag van de haas nog weinig bekend. Wellicht dat je met deze metho diek gericht op andere facetten meer aan de weet kan komen". De heer Broekhuizen zucht eens diep als hij bekent dat dit een zeer intensief onderzoek is. „Twee studenten biologie wer ken er aan in de natuur. Een haas volgen via een peilertje is alleen maar kijken. Prettig is dat niet", geeft hij toe. De biologie is met dit onderzoek gebaat en, natuurlijk de hazen in de toekomst ook. Maar toch moet de vraag worden gesteld of de proefhaas niet gebukt gaat onder zijn 40 gram zware hals band met zender. Broekhuizen ziet geen problemen. Hij zegt: De beesten hebben in het geheel geen last van de zendertjes. We hebben zelfs sterk het idee dat deze toestand geen enkele invloed uitoefent op hun gedrag. Natuurlijk is ieder experimen teel onderzoek een ingreep. On getwijfeld zal de haas het ple zieriger vinden als hij niet met zo'n apparaat om zijn nek loopt. Maar wij moeten dit afwegen tegen de ellende die de hazen ondervinden van mensen, de ja gers en vooral parasieten en bacteriën. Het is ongelooflijk wat deze beesten te lijden heb ben van bacteriën die talloze in fecties teweeg brengen bij deze dieren. Het is maar gelukkig dat het wild goed gebraden wordt, waardoor de ziekten bijna niet kunnen overslaan naar de men sen. Dit onderzoek zal er mis schien toe leiden dat we de ha zen kunnen helpen". Drs. S. Broekhuizen gaat in alle stilte verder met zijn onderzoek. In alle stilte wil zeggen in alle rust, want hij is doodsbenauwd dat drommen toeristen, die b.v. door middel van dit artikel, het idee krijgen om die hazen met zendertjes van dichtbij te gaan bekijken. Tweede kl. A: Soiiken. 21 33 Exc.-M 22 30 IJmuid. 22 28 Zuidland 22 25 DOTO 21 23 RCL 21 21 SIZO 22 21 Geino. 22 19 ZCFC 22 18 Zuidvoe. 22 17 CJVV 22 16 WGZ 20 29 Or, Wit 21 25 Maasd. 22 25 Piershil 21 24 Barendr 21 19 MW '27 20 18 Woudr. 21 18 Vlaard. 20 17 Gr. L. 22 17 Meliss. 21 12 NDSM 21 9 ZBVH 31 12 L. Bovs 22 28 Schev. 22 27 ARC 22 27 Haehe 21 25 Unicum 22 22 Naaldw. 22 22 TAW 22 21 SVOW 22 ]6 Oeeste. 22 14 Ornas 22 13 s-Grav. 20 15 Woubr. 3l 10 Derde kl. A: Zw VI 21 19 J. Bovs 20 18 ASWH 20 17 Dintelo. 21 17 Rozenb. 22 31 Koudek 21 27 SDirit 21 24 SDort'35 20 20 JAC 21 20 Hooevl. 21 20 DU NO 22 20 L'duinen 20 18 LYRA 21 26 Ca DC 110 22 25 SVPTT 22 24 Monster 22 24 DEVJO 22 23 Bolnes 22 22 Schoonh. 22 20 WNC 22 20 S. Alt. 20 18 DSO 22 17 DSVP 21 9 Z'dam 21 8 Vierde kl. A: LDWS 22 32 Tweede kl. B: HION 20 29 RiiDwet. 22 30 SDart/20 21 28 V NiSD. 22 29 HOV 20 27 UDO 22 27 DHS 20 23 DOCOS 22 25 Mussch. 21 23 H'eom 22 23 CKC 20 22 Foreh. 22 21 EBOH 20 22 SJZ 22 17 ODS 21 19 VVSB 22 17 NeDt. 21 17 Altior 22 17 Bodeer. 22 21 OranieDl 22 20 VEP 22 20 «Sm 22 19 Lisse 22 19 p^Vt 22 19 RKDEO 22 19 nlïft 22 17 AOr>- oo ia PAtfr k,Ó9^i Vierde kl. C: DHC 22 33 Vredenb 22 37 1UDB ii lt Dt-QVTUT Ofi 91 RKWIK 27 22 5£rrVM TT'clnic 99 21 BMT 21 19 ITO 2; 20 Moerkao 20 18 vnr 2" 20 GrWII-V 20 18 Sis 55 B PDK 21 18 18o I if Wassen i BbUU it GDg 20 16 21 23 N'hoom 20 20 Hoorn 20 22 St Volh 20 19 Kranenb 20 22 ADS 20 19 Groenew 2" 19 Westl 21 19 Cromvl. 19 15 RFC 2C 18 Full Sn. 20 15 Flakkee 20 18 Winnold. 20 15 BEC 20 17 EurosD. 20 14 GSV 20 160SC 20 12 Donderdag 25 april Koninklijke Schouwburg 20.15 „De zottin van Chaillot" (Haagse Comedie) (J). HOT 20.30 Openb. gen. repetitie van „2 x Brecht" door De Nieu- we Komedie (J). Theater Aan de Haven 20.15 „Kis ten" (De Appel) (J). Kapel West 20.15 „Porgy and Bess" door het Nederl. Mario- nettentheater van Bert Brug man (J). Oude Kerk Rijswijk, 20.30 Klank- snoercoincert Voorburgse Jonge renkoor o.l.v. Ad de Groot m.m.v. Jos Wielakker, orgel (J). Vrijdag 26 april Koninklijke Schouwburg 20.15 „Tartuffe" (Haagse Comedie) (J). HOT 20.30 première van „2 x Brecht" door De Nieuwe Kome die (J). Diligentia 20.15 Concert door het Nederlands Studenten Kameror kest. Congresgebouw 20.15 Seth Gaaike- ma-show „Elf verdwazingen" (J). Theater Aan de Haven 20.15 „On der het Melkwoud" (De Appel) (J). Theater Pepijn 20.30 Cabaret De Mastaard (J). De Zingende Zolder 20.15 Concert door het Mendelssohn Trio (J). Zaterdag 27 april Koninklijke Schouwburg 20.15 „Hendrik IV" (Haagse Come die) (J). Diligentia 15.00 Matinee op de Vrije Zaterdag: Radio Blazers Ensemble o.l.v. Hans Vonk. 20.15 Concert door het Haags Instrumentaal Jeugdensemble. Congresgebouw 20.30 Het Residen tie Orkest o.l.v. Hans Zender m.m.v. solisten (J). Theater In de Steeg 20.30 „Zuster George moet sterven" (Toneel groep De Cirkel" (J). Theater PePijn 20.30 Cabaret De Bastaard (J). Theater Aan de Haven 20.15 „Kis ten" (De Appel). Pax-gebouw Rijswijk 20.00 „Crac- kerbash" (folkavond door BZZTOH-theater). Zondag 28 april Koninklijke Schouwburg 14.00 „Barbaren" (De Haagse Come die) (J) 20.15 „Tartuffe" (J). HOT 14.00 Piccolo en de Padoede- pollos (Pssstt). 20.30 „2 x Brecht" (De Nieuwe Komedie) (J). APOLLO: Dakota (a.l.) 2.30, 7.00. 9.15. ASTA: De drie musketiers (14) 2.30, 7.00, 9.30 BIJOU: The great dictator (14) 2.00, 7,00, 9.30 CAMERA: Paper moon (14) 2.00, 7.15, 9.30. CINEAC: De avonturen van rabbi Jacob (a.l.) 5.30, 7.30, 9.30 Woody Woodpecker Festival (a.l.) 9.30, 11.30, 1.30, 3.30. CORSO: Papil- Ion (14) 2.15, 8.15 DU MIDI: The bridge on the river Kwal (14) 8.00. De ijzervreter (a.l.) wo. 2.00. EUROCINEMA: D« tien geboden (a.l.) 1.30, 7.30., wo. 3.45, 7.45. Duizend toma hawks tegen Winnetou (a.l.) wo. 1.30. FLORA: Wacht op je beurt (18) 2.00, 7.00, 9.15. KRI- TERION: Imperium van een playboy (18) 3.00, 7.00, 9.30. METROPOLE: Papilion (14) 2.00, 8.00. ODEON: De kanon- nen van Navarone (14). 2.00, 8.00. OLYMPIA: De eend en de Cadillac (a.l.) 2.00, 8.00. PASSA GE: Help! De dokter verzuipt, (a.l.) 2.30, 7.00, 9.30. REX: ook met andermans vrouw is 't goed vrijen. (18) 9.30, 11.30, 1.30, 3.30, 5.30, 7.30, 930,. ROYAL'70: Mot- ta, het vliegende draculamonster (14) 2.15, 8.00. ROYAL OP ZOL DER: De duivelsé karatebende (18) 2.30, 8.15. STUDIO DE LUXE: Vrolijke ontucht in Tirol (18) 2.15, 7.15, 9.30. STUDIO 2000: Casino royale (14) 7.00, 9.30, (di. av. besl.), Alice ir wonderland (a.l.) wo. 2.00. DE UITKIJK; Easy rider (18) 2.30, 7.30, 9.45. DELFT CITY: Help! De dokter verzuipt (a.l.) 2.30, 7.00, 9.15. CITY SE LECT: Scarecrow (14) 2.30, 8.15. wo. 8.15 De avonturen van Hammetje (a.l. wo. 2.15. DEL- FIA (a.l.) 2.30, 7.00, 9.15. DOE LEN KINO: De kanonnen van Navarone (14) 8.00. FLORA: China zwaard en vuist (18) 7.00, 9.15. STUDIO D: Jesus Christ; superstar (a.l.) 7.00, 9.15. wo.' 2.30, 7.00, 9.15. The Cincinattyj kid (18) Filmliga di en wo 23.30. Uitkering van 34 mille door twee Haagse fondsen Het plaatselijke Anjerfonds en de Haagse afdeling van het Prins Bernhard Fonds hebben in 1973 in totaal ruim 34.000 gulden uit gekeerd. Er kwamen 40 verzoe ken om steun binnen, waarvan 24 werden ingeiwlligd. Over enekele andere verzoeken werd nog geen beslissing genomen. Subsidies werden uitgekeerd voor onder meer een ransportbusje voor de leden van het Bzztoh- theater (2000 gulden), een beiaard in de toren van de Oude kerk te Scheveningen (2000 gul den subsidie), een geluidsinstal latie aan de Stichting Jazz in Den Haag (2000 gulden), een ta perecorder aan de Toneelgroep Randstad (1500 gulden en voc uniformen aan diverse muziek verenigingen. Voor 1974 resteert nog een uit te keren bedrag van 333.320 gulden. bioscopen Lldo. Kindermatinee: „Kapitein rrinvon: Breestraat ..Blauwbaard", 18 Ji sludlo. Kindermatinee •UTRI lede Bud Utr< mer vooi een de t' gen dinf voo: tie vati Noo digt zou boni •het duvi De boe delin de 1 stuk PAULUS DE BOSKABOUTER - DE MUSSENKLUS J-50 Met grote stappen kwam Eucalypta alweer terugbenen, op de hielen gevolgd door de kwebbelende Krakras. „Wat moet je nou met dat ding, Eucalypta?" „Dat is een katrol, zei de heks kortaf. „Heeft dat iets met rollende katten te maken?" „Niets. En hou nou je snavel maar. Je zal het allemaal wel zien". Met grote ogen keek Krakras toen toe hoe de heks de raaf aan een stevig touw bond en hem vervol gens door middel van de katrol naar het nest hees. Daarna klom Eucalypta zelf ook naar boven, waarbij ze haar héksebe- zem meenam om straks des te gemakkelij ker weer te kunnen afdalen. De slapende raaf werd languit op het nest gelegd, waarna Eucalypta het touw weer losknoop te. SUSKE EN WISKE - „Het Ros Bazhaar" PRAAf zwen heeft jeugc Slow doli-1 prest klass zij ir pioe Hij Kun vooi Zoef is terecht gekomen in handen van de onderzoekers. Het halsbandje met het zendertje en het r«-\_: TVWtrterend itanrmertje heep hij in ontvangst mogen nemen. Nóg even en dan dartelt hij als studio. Nachtvoorsteilfng: p oefkonijn door het landslip. LUCKY LUKE - DE ZWARTE HEUVELS

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1974 | | pagina 8