Westfalenstadion
is het
doel waarnaar
voetbalfan
streeft
DARREN IN DORTMUND
DRIE DAGEN
BOEMELEN
IN BLUMENSTADT
Wanneer wordt er
gespeeld?
In een van de 2278 hore
cabedrijven van Dort-,
mund hangt Hans Stit-!
zunger tegen de tapkast, i
•„Als ik een Dortmunder
zou zijn, liet ik me ge-I
lijk ophangen", ver-j
zucht de ex-binnen-i
schipper. „Drie dagen is i
het hier nog uit te hou-|
den, maar madk dan.
gauw dat je uit deze:
stinkende stad weg
komt".
Geen fraai binnenko-
mertje voor iemand die
enkele dagen te gast is.
in deze 650.000 Westfa-
len tellende Duitse stad,
maar Hans heeft in zijn
alcoholroes niet hele
maal ongelijk. Dort
mund presenteert zich
aan de buitenstaanders
als de stad in het groen..
En dat klopt, omdat het
heel iets anders is als'
het groen in de stad. De-
binnenstad telt meer
kroegjes en cafe's dan!
grassprieten, maar wel-;
licht dat de voetbalsup--
porter, die het Neder-,
lands elftal in Dortmund
straks aan het werk wil-,
"zien, daarmee hogelijk
in zijn schik is. Het
groen van Dortmund
ligt voor een deel in het
fraaie Westfalenpark,"
waar ook het splinter
nieuwe Westfalenstadion
werd gebouwd. Keizer
Franz Beckenbauer
raakte in hogere sferen,
toen hij dit stadion voor
de eerste maal bezichtig
de. „Dat is het mooiste
voetbalstadion dat ik
.ooit gezien heb" zei'
Duitslands libero en
wellicht dat hij gelijk
had. Van de negen' We
reldkampioenschap-ste
den heeft Dortmund het
enige en echte voetbal
stadion. Het speelveld is
niet omcirkeld door een
atletiekbaan, waardoor
de toeschouwers op de
vier tribunes het gebeu-
ren op de grasvlakte van.
dichtbij kunnen meema-'
ken. Geen enkele sup
porter van het Neder
lands elftal zal meer dan
veertig meter van het
speelveld verwijderd zit
ten en dat kan de sfeer
alleen maar ten goede
komen.
Het Westfalenstadion is
voor iedere supporter -
of hij nu wel of geen
Duits kan lezen - gemak
kelijk te bereiken. Hoog
boven de stad Dort
mund priemt de tv-toren'
in het Westfalenpark 220
meter in de niet-zuivere
lucht. Als u in Dort
mund met de rug naar
het station gaat staan,,
iets dat vrij gebruikelijk
is als u de stad in wilt,
kunt u de toren nauwe
lijks of niet meer mis
sen. Het stadion is te
bereiken met een op
stapje in diverse tramlij-
nen of gewoon met de.
benenwagen. Dwars
door de binnenstad,
loopt u de afstand bin
nen een half uur. Als u
met uw auto in Dort
mund arriveert, rijd dan
door net zolang tot dat
u de weg niet meer weet
en zoek dan een par
keerplaats. Het klinkt
wat wrang, maar het is
de realiteit. Dortmund
heeft in de binnenstad
het verkeer lamgelegd,
maar er wel voor ge
zorgd dat er een over
daad aan parkeerruimte
aanwezig is. Wilt u toch
eigenwijs zijn en u mo
torisch storten in het
doolhof van' èenrichting-
wegen, dan komt u geen
steek verder. Bovendien:
als u van de autowegen
Dortmund binnenrijdt,
merkt u al gauw dat het
Westfalenpark (denk
aan de tv-toren) voor uw
bumper ligt. Dus, par-.:
keer uw wagen in de
zgn. witte zones of op
één van de vele talrijke
parkeerplaatsen. Maar
hoe u ook in Dortmund
komt, twee dingen wor
den u gemakkelijk ge-'
maakt: winkelen en uit
gaan. t
•In de city van deze stad
staan meer dan vijfdui-*
zend winkels tussen
liefst vijfentwintig wa-i
renhuizen, waaronder
vijf hele grote. Als moe
der de vrouw mee mag-,
gaan naar Dortmund is
er voor haar geen enkele
aanleiding om zich te
vervelen. Voor manlief,
de voetbalsupporter,
staan er in Dortmund
heel wat andere zaken-
en zaakjes te wachten
die voornamelijk gros-J
sieren in natjes enj
droogjes. Niet voor niets';
heet deze stad in Duits-'
land en ver daarbuiten
„bierstad". De Dortmun-I
der zelf noemt zijn stad.
liever „Blumenstadt".!
En omdat u niet in de.
veronderstelling raakt j
dat daarmee bloemen
worden .bedoeld, zeggen!
wij nu maar vast, dat de
Dortmunder met „Blu-j
men" de schuimkraag i
zijn glas bier bedoelt.
De op één na grootste'
bierstad van de wereld
heeft natuurlijk haar!
bijzondere gastronomie:
de tapkast hoort erbij. -
In Duitslands bier-me
tropool vloeit jaarlijks 7
miljoen hektoliter bier
uit de brouwerijen. Na
tuurlijk drinken de
Dortmunder en zijn gast i
dit niet alleen, maar dat j
u geen dorst hoeft te
lijden in de „Gaststat-I
chen, Berlijn, Dussel-
dorf, Frankfurt, Stutt
gart en München. Om u
alvast wegwijs te maken
in dit groot-germaanse
voetbalrijk zijn onze
verslaggevers naar
Hannover en Dortmund
gereisd om daar niet al
leen het voetbalterrein
te verkennen. Hun uitge
breide catalogus van
vermakelijkheden, bier
huizen, musea en andere
dartele dingen vindt u
deze en de volgende
week in een speciale edi
tie van WEGWEZEN..
Vandaag is Duitslands
grootste bierstad Dort
mund aan de beurt. Een
verhaal om spontaan
dorst van te krijgen.
Omdat de bal in andere
Duitse steden ook rond
is zullen in de komende
weken ook korte, over
zichtelijke toeristische
impressies worden gepu
bliceerd van de overige
brandhaarden in het
Wereldkampioenschap.
In juni komt er op 9
plaatsen in Duitsland
oorverdovend schot in
de vier-jaarlijkse We
reldkampioenschappen
voetballen voor landen
teams. Nederland, dat
zich met kunst en vlieg
werk in de uitgelezen rij
der 16 geselecteerde na
ties trapte, speelt in
Hannover en Dortmund.
De overige steden, waar
gespeeld wordt zijn
Hamburg, Gelsenkir-
ONDER REDACTIE VAN LEO THURING
fcftHrir-'.
speciaal i.v.m. de we
reldkampioenschappen
samengestelde program
ma geldt van 22 maart
tot 11 mei, dus niet tij
dens de wereldkam
pioenschappen. In die
periode moet Dortmund
u teleurstellen. De 2000
beschikbare hotelbed
den zijn nu reeds volge
boekt, zodat u uw
rust elders moet zoe
ken. Trouwens, met zijn
meer dan 2000 horecabe
drijven is Dortmund be
paald niet gemaakt
voor nachtrust. Om het
feestgedruis nog meer
accent te geven zijn er
tijdens de wereldkam
pioenschappen grote
feesten in het stadscen
trum, w.o. een kermis.
Mocht u besluiten op ei
gen gelegenheid Dort
mund te gaan verken
nen (in drie uur met de
auto vanaf Arnhem-
Oberhausen), dan krijgt
u tegenover het station
in het kantoortje van
het Reisebiiro Dort
mund alle gewenste In
lichtingen. Mevrouw
Pietken staat u gaarne
te woord, of in het Dort
munder Reisebiiro, Al
ter Markt 12 (HaOI der
Bibliotheke) geopend
ma. t/m vrij. van 09.00
tot 18.00 en za. van
10—12 uur.
Als u toch naar de We
reldkampioenschappen
voetbal in Dortmund
gaat, wilt u natuurlijk
ook de stad nader ver
kennen. De Pressc- und
Informationsstelle van
deze stad heeft in sa
menwerking met het
Reisebiiro Dortmund
een aardig programma
samengesteld om in drie
dagen Dortmund te
doen. Voor 58 mark per
persoon krijgt u twee
overnachtingen, bezoe
ken aan het Westfalen
park en het stadion, aan
de dierentuin en aan
een theater. Bovendien
krijgt u een paspoort
om drankjes te nuttigen
in diverse lokaliteiten.
Om het programma vol
te maken kunt u verder
nog gebruik maken van
de mogelijkheid om een
stadsrit of/en een bier-
rit mee te maken. Dit
1
1
1
In het Westfalenstadion worden de volgende wek-
strijden gespeeld in het toernooi om de wereldtitel
voor landenteams:
•Vrijdag 14 juni: Schotland—Zaire (19.30 uur).
Woensdag 19 juni: Nederland—Zweden (19.30 uur).
Zondag 23 juni: Nederland—Bulgarije (16.00 uur).
Woensdag 3 juli: wedstrijd in de volgende ronde
tussen nog onbekende tegenstanders.
zou noemen, maar als u
gewoon „Bier bitte"
ten*'""staat buiten kijf.
'Om u wegwijs te maken
in een Dortmundboemel,
zouden we eigenlijk
kunnen volstaan met het;'
feit dat u in de binnen-,
stad iedere twee minu
ten een tapkast tegen
komt. Maar het zou toch
doodzonde zijn om on
doordacht Dortmunds
uitgaansleven op u af te'
laten Komen, want dan.
mist u veel meer dan u:
zou kunnen verwerken.
De stad heeft zijn spe-'
cialiteiten. We noemen
slechts zoutkoek met
kaas, metworst, en ham
voor het droogje en het!
.„Pils durch" en het
'„Stochen", voor het na
tje. „Pils durch" is een
snelgetapt bier, zoals wij
het hier te lande tappen.
De Dortmunder zegt na
melijk dat een goed glas
bier een taptijd nodig;
heeft van zeven minu
ten, maar wij kunnen
ons niet aan de indruk;
onttrekken dat de druk'
van koolzuur hier iets
mee te maken heeft.
„Stochen", is wat men
bij ons een kleintje pils.
zegt, dan komt alles
wonderwel in orde.
Wanneer u zich stort in
het uitgaansleven
Dortmund, kan het geen
'kwaad van te voren te
overleggen wat u graag'
zou willen. Moet het een
discotheek, een pub, een J
bierlokaal, een café. een
danspaleis of een nacht
club zijn? Wilt u chique,
eten of rustiek? Wilt u
buitenlandse specialitei
ten eten of liever uw
oren te luisteren leggen
bij een jazzconcert. Het
aanbod is groot in deze
industriestad. Maar al
tijd geldt, blijf in de bin
nenstad opdat 'u geen-
tijd verliest met zoeken.
Als u eerst uw maag
wilt laven kunt u in het
centrum terecht in
meerdere grote restau
rants, die bijna allemaal
representatie-toestanden
zijn van de brouwerijen.
Wilt u namen weten?
Krone, Ritter, Union-
Brau, Hovelpforte, Altes
Bergamt, Movenpick en
Karolinger-stube bij
voorbeeld. Wij raden u
dit niet aan. Want Dort
mund heeft een straat
vol met specialiteiten -
restaurants, waar voor.
schappelijke prijzen
heerlijk gegeten kan
worden. Als u nu echt
weer perse Chinees wilt
eten kan dat, maar u
zou het ook eens kunnen
proberen met Italiaans,
want de pizzeria's vlie
gen hier de pan uit. Heel
lekker is het eten in de
zogenaamde Balkanres
taurants. Precies tegen
over het station ligt b.v.
een voortreffelijk Bal-'
kanrestaurant. En dan
kunt u natuurlijk ook
nog terecht in visrestau
rants of in de in Duits
land onovertroffen do
meinen van de Beierse,
koks.
Zoals bekend, bierhui
zen liggen rijkelijk ge
zaaid in Dortmund,
maar wilt u iets anders,
.dan kunt u naar een van
de vele discotheken,
Rond Hohen Syburg
dringen de groene gol-,
vingen van het Sauer-
land ver binnen de_
stadsgrenzen van Dort
mund door. Het stads
deel Syburg, een zuide
lijke uitstulping, her
bergt een groot deel van
het groen, waaraan de
stad toch al zo rijk is.
Met 27.140 hectaren is
Dortmund de op één na
grootste city van West-
Duitsland en daarvan is
53 procent park en bos,
of land- en tuinbouwge
bied.
Op Hohen Syburg wan
delen de Dortmunders
op een stille zondagmor
gen en kijken ze naar
het geweldige monu
ment, dat het hoogste
punt siert. 18 januari
1871* kwam dat bouw
werk gereed en keizer
Wilhelm de eerste, Bis
marck en Von Molkte.
staan er sindsdien nieer
dan levensgroot. Gene
raal Von Molkte kijkt
uit over de Hengsteysee,
een grote plas, aan de
voet van het groene heu
velland, waar men kan.
roeien of zeilen, of boot
tochten maken. Daar.
aan de Hengsteysee ligt
de enige camping, die de
stad Dortmund rijk is.
In de omgeving zijn er
meer. Want pal ten zuid
en en ten oosten van 's
werelds tweede bierstad
strekt zich het vermaar
de Sauerland uit, liggen
toeristencentra als Iser-
lohn en Altena. Over de
autobahn Sauerlandli-,
nie, is men binnen twin
tig minuten in het hart
van het Sauerland.
Dortmund is, wat de re
creatie betreft, bepaald
niet a lleen aangewezen
op de omgeving. Ook
binnen de stadsgrenzen
komt de toerist volop
aan zijn trekken. Dan
bedoelen wij niet eens
het gezellige winkelcen
trum met het uitgestrek
te voetgangersgebied.
Ook bedoelen wij dan
niet de dierentuin, hoe-'
wel het een belangrijke
toeristische trekpleister
is met meer dan duizend',
dieren en plantenkassen.
Nee, het meest immense
recreatiecentrum van'
Dortmund, vindt de be
zoeker in het zuiden van
de stad, ten zuiden ook
van de „Ruhrschnellwe-
g": het Westfalenpark.
'Op zeventig hectaren
vindt daar zowel de na
tuurliefhebber als de\
rustzoeker, de onbezorg
de pretmaker als de cul-
tuurminnaar, de sport
man als denu ja, i
iedereen, er alles, wat-
zijn hartje begeert.
Voor één mark per per-
soon, mag men er bin-1
nen. Kinderen van zes'
tot zestien jaar betalen]
de helft. Jongeren heb-'
ben vrij toegang. Koop
meteen een gecombi
neerde kaart (volwasse
nen 2 mark) zodat u ook
recht hebt, gebruik te.
maken van de lift, die in
veertig seconden de
tweehonderd meter
overbrugt naar de twee
uitkijk platformen van
de televisietoren. Mid
den in het Westfalen
park, rijst het 220 meter
hoge bouwwerk op, dat,
waar men ook in Dort
mund vertoeft, de weg
wijst naar een van de
grootste openluchtre
creatiecentra van West-
Duitsland. Iedere dag,
brengt de lift de liefheb
bers omhoog, om de be-'
zoekers van een schitte
rend uitzicht over de
stad te laten genieten.
Op 138 meter hoogte be-
De Hengstey-see in Dortmund wordt voor
allerlei takken van watersport gebruikt.
Hohen-Syburg, waar veel Dortmunders zon
dagsmorgens wandelen rond het hoge
monument.
vindt zich een roterend I renhemel op aarde lijkt
restaurant, 's Avonds te zijn neergedaald,
loont het ook de moeite Maar er is veel meer. In
om tot vlak onder de de zomer staan er 35.000
twee draaiende „wurto- rozen in bloei, in niet
renlichten" op te stijgen minder dan 1600 soor-
en neer te kijken op de j ten. De bloemenborders
grote stad, waar de ster-, langs de gazons en pa
den beslaan samen een
oppervlakte van 37.700
m2. Er is ook een open
luchttheater met 5.000
zitplaatsen, waar in elk
geval zondagsmorgens
en 's middags altijd wat
te doen is Dans, mu
ziek, show, ballet, zang,
enzovoort. Het Westfa
lenpark is ook een open
luchtdiscotheek rijk en
tussen tien uur 's mor-,
gens en tien uur 's
avonds dansen de fon
teinen in een van de vele
door groen omzoomde
vijvers op de maat van
muziek. Geregeld wordt
er vuurwerk ontstoken.
En kinderen raken er>
niet uitgespeeld. Ze kun
nen gebruik maken van
de 350 meter lange kin-'
der-autobaan met twee-
en vierzits-a u too tjes.
Ook kunnen ze met ron-
de bootjes in een vijver'
rondpeddelcn.
In tweepersoons gondel-
tjes kan de bezoeker een
„luchtreis" van duizend
meter maken. Vier trein
tjes, met elk zo'n negen
tig zitplaatsen, rijden
een route van 3200 me
ter door het park. On
derweg wordt via een
bandje van alles verteld
over de bezienswaardig
heden, die men passeert.
Talrijk zijn de vijvertjes
met een weelde aan
planten. Drie- of vierzits
roeibootjes kan men hu
ren, om op de Busch-
muhlenvijver te varen.
Aan restaurants is geen
gebrek. Zo kunnen we
doorgaan. Een uniek re
creatiecentrum, dat
Westfalenpark, en voor
de liefhebbers van Dort
munder Bier: In het
r»'-.
De televisietoren in het Westfalenpark is 220
meter hoog.
park staat een vier en
een halve meter hoog
biervat, waar men zijn
biertje kan tappen. Er
omheen zijn 300 zitplaat
sen in de openlucht en
nog eens 250 overdekt.
Het Westfalenpark
vormt eigenlijk één ge
heel met het sportcom
plex. waar het bekende
stadion „Rote Erde" en
het spiksplinternieuwe
Westfalenstadion deel
van uitmaken. In dat
laatste worden, zoals be
kend, vier wedstrijden
gespeeld in het kader
van de strijd om het we
reldkampioenschap.
waarvan Riverboat,
Ria's Saloon en Bonanza
de bekendste zijn.
In Duitsland zweert men
'trouwens nog bij dan
spaleizen en meer van
dergelijke amusements
fabrieken. De bekendste
en grootste danshal van
Dortmund heet de Am-f
bassador. De eigenaar
van deze midden in de
stad gelegen „tent" orga
niseert elke week „Je-
ka-mi" avonden. Als u
toevallig in de buurt
bent, adviseren wij u
een kijkje te gaan ne
men in deze „jeder-
kann-mittmachen"-ge-
beurtenis. Wilt u echter
liever een plaatsje in het
pluche, dan moet u het
in de nachtclubs zoeken.
Wij hebben ons laten
verzekeren door Dort-
munders-die-het-weten
kunnen, dat Wintergar-
ten en Jungmuhle, de
bekendste zijn. Jongelui
zijn meestal te vinden in
Dortmunds oudste dis
cotheek Metronoom of
in de Apo-theke en de
Kanapee. Deze lokalen,
zijn evenals enkele res
taurants, veel kroegjes
en de nachtclubs, voor
namelijk te vinden in de
straten rond Burgtor,
Burgwall en Schwanen-
wall, van het station uit
gezien, een paar hon
derd meter naar links.
Tot slot nog een tip voor
die voetbalfans, die na
een wedstrijd zo graag
eens met collega-fans, of
het nu Duitsers of Ne
derlanders zijn, met
kennis van zaken de
wedstrijd willen analy
seren onder het genot,
van een glas bier. Voet
balsupporters treffen
zich graag in de New
Yorkers of in Zollner,
het gezellige barretje
van de vroegere Borus-
sia en Internationale
speler Jurgen (Charly)
Schutz. En geloof maar
dat Charly zelf een aar
dig Woordje wil meepra
ten als het over voetbal
len gaat. En omdat deze
ex-internationaal een
voortreffelijk gastheer
is, is hij direct bereid
om het Nederlands elftal
hoog te noteren in het
wereldkampioenschap.
