Vuurvreter
Barzani
wil geen
autonomie
van boven
opgelegd
4
Strijd in Italië om referendum over echtscheiding
VOL*1
De guerrillastrijders worden niet alleen getraind op wapens, zij krijgen ook,
in Koerdisch, onderricht in militaire theorie.
In de ruige bergen in het
noorden van Irak langs
de grens met Turkije zijn
de Koerdenstammen
weer in oorlog gekomen
met het Iraakse leger. Na
jaren van betrekkelijke
rust, die nooit het karak
ter van gewapende vrede
en wederzijds wantrou
wen heeft verloren, is de
strijd in het olierijke ge
bied opgelaaid. Opnieuw
is het de nu 76-jarige
Koerdenleider Moella
Moestafa Barzani, zoon
van een derwisj en ere-
maatechalk van het Rus
sische rode leger, die de
strijd tegen de centrale
regering in Bagdad heeft
aangebonden.
Inzet is ditmaal, vreemd
genoeg, de autonomie die
de Baathregering de.
Koerden probeert op te
leggen. Maar de Koerden
hebben het statuut van
zelfbestuur verworpen,
dat zonder hun inspraak
tot stand is gekomen. De
Koerden eisen voor zich-,
zelf een grotere inate van
zelfbestuur dan hun nu is
aangeboden en een deel
van de opbrengst van de
olie uit het gebied van
Kirkouk, dat naar schat-
ting ongeveer 70 procent
van de Iraakse olie ople
vert.
Koerdenleider Barzani
was al jarenlang achter
dochtig door de pogingen
van de regering in Bag
dad om het akkoord van
voorjaar '70 te torpede
ren. Dat akkoord hield
een beginsel van decen
tralisatie in, dat uitge
werkt werd,in de garantie
van democratische vrijhe-
De zware mortieren zijn na de vierjarige verdragsperiode met Bagdad uit de
schuilplaatsen opgegraven, gereinigd,en weer gemonteerd.
Koerdenleider Moestafa Barzani.
j
Leden van de Pesh Merga, de Koerdische guerrillatroepen, worden getraind
met terugstootloze vuurmonden van Russische makelij.
den, in volksraden met
hét recht van controle op
de staatsorganen en in ga
ranties voor zelfbestuur
voor de Koerden.
Het akkoord had tot 'opti-
.misme geleid, dat echter
verdween toen de aange
kondigde volksstemming
werd uitgesteld en de re
gering in Bagdad steeds'
meer Arabieren, naar het
Koerdengebied i'ging stu
ren. Een aanslag op de
zoon van Barzani gaf op
nieuw aanleiding tot wan-
trouwen, in 1971 zelfs ge
vólgd door een aanslag op
Barzani zelf door negen
als Koerden verklede en
met granaten gewapende
Irakezen. De verstand
houding tussen Kirkouk
en Bagdad was grondig
verstoord. Vorig jaar gaf
Barzani een Amerikaanse
verslaggever te kennen er
niet in te geloven dat de
Iraakse regering de wen
sen van de Koerden eni
germate zou vervullen.
Wel wilde hij het gesprek
gaande houden om tijd te
winnen voor de opbouw
van een nieuwe strijd
macht. Want hij wilde nog
eenmaal strijd leveren te
gen de Iraakse troepen en
het liefst zelfs sneuvelen
met de wapens in de
Vogelvrije
De Moella is een merk
waardig man. Een groot
deel van zijn léven bracht
hij door als vogelvrije,
maar hij overleefde de ve
le gevechten die hij met
de beter uitgeruste Iraak
se troepen leverde. Zijn
naam ontleent hij aan het
dorp Barsan, dicht bij de
Turkse grens, waar hij
vermoedelijk in 1902 on
der de Ottomaanse Tur
ken werd geboren. Van de
dorpsoudsten kreeg hij
een godsdienstige oplei
ding, waarna hij de titel
aannam van moella (gees
telijk leider). Zijn vader
behoorde tot een moham
medaanse stam van der
wisjen.
Hij was nog geen 30 jaar
toen hij al zijn eerste ver
zet tegen het bevyind in
Bagdad leidde. In 1946
nam hij de wijk naar de
Sovjet-Unie, achtervolgd
door Iraanse en Iraakse
troepen, om daar twaalf
jaar te blijven. Toen ko
ning Feisal in 1958 was
vermoord, keerde hij te
rug om het korte tijd later
met de nieuwe Iraakse lei
der generaal K'asscm op
nieuw aan de stok te krij
gen. Sindsdien blijft hij in
de noordelijke bergen, en
gaat niet in op uitnodigin
gen om een bezoek aan
Bagdad te brengen. Hij
vertrouwt meer op de vei
lige plaatsen in de bergen,
waar hij omringd door
zijn tot de tanden bewa
pende lijfwacht een een
voudig leven leidt. Zijn
enige luxe zijn kettingro-
ken en een voorliefde
voor whisky. Uit drie hu
welijken kreeg hij vijf
dochters en tien zoons.
Toch zijn er aanwijzingen
dat de gevechten Zich niet
tot een uitgebreide oorlog
gaan ontwikkelen. De in
druk bestaat dat men bei
derzijds wil profiteren
van de vijftien dagen die
de regering in Bagdad
heeft vastgesteld als ter-
De Koerden beheersen in de woeste bergen in het
noorden van Irak een grondgebied van meer dan
25.000 vierkante kilometer. Wachtposten moeten
alle bewegingen van het Iraakse leger rapporteren.
mijn waarna de nieuwe
wet op de autonomie in
werking treedt. Binnen
die tijd hoopt men tot een
soort vergelijk te komen,
die voor de economie van
het land ook wel een
noodzaak is. Daarom ook
hopen de leiders van de
Baathpartij op een over
eenstemming met Koer
denleiders die het niet
eens zijn met Barzani.
Saddam Hoessein, vice-
president van de Iraakse
revolutionaire raad en
sterke man van het be
wind, heeft trouwens al
op die mogelijkheid gezin-
In ieder geval heeft de
regering alle voorzorgs
maatregelen genomen om
Barzani en zijn volgelin
gen te isoleren van hun
volksgenoten over de
grens in Iran, En ook
heeft Bagdad de steun
van Syrië, waar de positie
van de Koerden wordt on
dermijnd door arrestaties
in de Koerdische partij en
de immigratie van Ara
bieren in de Koerdische
gebieden.
Barzani lijkt nu gecon
fronteerd te worden met
actie van veel zijden tege
lijk. Of het de oude vrij
heidsstrijder tot inschik
kelijkheid zal bewegen,
zal in de koménde tijd wel
duidelijk worden.
P. TOBY
Een Romeinse kloosterzuster leest een aanplakbiljet-dat oproept tot steun aan de bestaande
echtscheidingswet: het woord ,,No" slaat op het afwijzen van de in het referendum opgeworpeh
kwestie: moet de echtscheiding worden verboden of niet?
ROME De slag om de voor- en tegenstemmers
voor het aanstaande echtscheidings-referendum
in Italië is de afgelopen dagen in alle hevigheid,
ontbrand. Zolang de datum van 12 mei nog niet
vaststond, werden slechts wat schermutselingen
geleverd: politiek steekwerk, een aantal ver
strooide acties van katholiek-kerkelijke zijde
rond het sacrament van het .huwelijk.
Maandenjang hebben de politici, zowel van links
als rechts, geprobeerd om onder het echtschei
dingsreferendum uit te komen. Dat is niet gelukt,
en sinds het vorige kabinet, op de dag waarop
regeringsleider Rumor het ontslag van zijn rege
ring aanbood, de datum van 12 mei vastlegde, is
de bedekte woordentwist veranderd in een slaande
burenruzie.
Met politieke stemmenwinst voor ogen zijn de
politieke grootmachten op elkaar gebotst: de chris
ten-democraten en de communisten. Met „het be
houd van al het goede" voor ogen is de katholieke
kerk alsnog haar kruistocht tegen de echtscheiding
begonnen. Zondag 12 mei zullen de Italianen zelf
het laatste woord hebben.
Ze stemmen „neen" als ze de besta'ande echtschei
dingswet niet afgeschaft willen zien (en waardoor
de echtscheiding dus mogelijkblijft), en ze stem
men „ja" als die wet en dus de echtscheiding
moet verdwijnen.
Confrontatie
Een nogal moeilijke vraagstelling, omdat men
eigenlijk een „ja" ten gunste van de echtscheiding
en een „neen" ten nadele ervan zou verwachten.
Maar de zaken liggen precies omgekeerd. Vandaar
dat de betrokken partijen momenteel erg hun best
doen om het volk precies te vertellen dat ze met
„ja" eigenlijk „neen" bedoelen en omgekeerd. De
volksstemming heeft twee aspecten: een politiek
en een kerkelijk-religieus. Omdat het referendum
over dit onderwerpt een nogal scherpe tegenstel
ling oproept, hebben de grote politieke partijen
het nooit zo begrepen gehad op die volksstemming.
De kans is namelijk zeer groot, dat de stilzwijgen
de samenwerking tussen christen-democraten en
linkse groeperingen verbroken zou (moeten) wor
den op grond van de uitslag van de stemming.
Bovendien vrezen de communisten vooral een'
scheuring in eigen gelederen als veel leden van
de communistische partij hun „vrome geweten"
als gedoopt-katholiek zullen volgen en dus voor
de afschaffing van de echtscheiding zullen stem-
Fanfani de man die sinds mensenheugenis de
dienst bij de Italiaanse christen-democraten mede
heeft uitgemaakt en dat nu praktisch alleen doet
als partij-secretaris - speculeert op die interne
moeilijkheden bij de communisten.
Binnen de kerk
Hij heeft tijdens de jongste kabinetscrisis in Italië
de communisten duidelijk gemaakt dat zij hun
oude droom van een christen-democratische—com
munistische samenwerking maar moeten.vergeten.
Daarnaast roept hij zijn volgelingen steeds luider
op om de echtscheidingswet het land uit te stern-
De ultra-rechtse, neo-fascistische MSI heeft zich
intussen gehaast om de kerkelijke instanties hulp
aan te bieden in haar campagne voor het referen
dum. De op die manier rechtstreeks benaderde
parochies in Noord-Italië hebben overigens per
omgaande beleefd, doch zeer beslist voor die
fasistische hulp bedankt. Ook binnen het katholieke
kamp worden de tegenstellingen steeds duidelijker
en zelfs scherper.
De Italiaanse bisschoppenconferentie gaf begin dit
jaar via een commissie de boodschap uit dat de
bisschoppen geen echtscheidingskruistocht zouden
organiseren. Zeer recent werd dat standpunt her
roepen. De bisschoppen verklaarden het referen
dum tot een clwel-politieke zaak waar ze liever
buiten bleven, maar ze wezen de gelovigen sléchts
op de sacramentele waarde van het huwelijk.
De katholieke aktie kondigde enkele dagen gele
den wel een neutraal standpunt af, cn dat heeft
uiteraard de bisschoppenconferentie goirriteerd.
Overigens is de mening binnen de bisschoppencon
ferentie verre van unaniem, en dat alles samen
levert momenteel in Italië een breedvertakt, an
dersdenkend katholiek front op: bisschoppen,
priesters, actieve leken en bijvoorbeeld rechtsge
leerden die elkaar vinden in een veel minder star
anti-echtscheidingsstandpunt, of een standpunt
pro-echtscheiding.
Anderzijds hebben juist in dit stadium de jezuiten
in Italië in hun officiële blad gewaarschuwd tegen
de doordrammerij van quasi-nieuwjichters en zo
genaamde „kritische christenen".
Paus Paulus neemt uiteraard ecri sleutelpositie in,
maar zijn uitspraken worden gretig zowel in be
houdende anti-echtscheidingskringen, als door
voorstanders van de .echtscheiding gehanteerd.
Onlangs heeft de paus nog eens een krachtig ,'nee"
tegen de echtscheiding en'de abortus In het alge
meen laten horen. Weliswaar niet in dirokt ver
band met het Italiaanse referendum, maar het
verband is erg simpel te leggen.
FRANS WIJ NAN DS
