WITBOEK OVER
SOLZJENITSYN
IN SOVJET-UNIE
vonnis
Bevestiging
tegen Vellekoop
L
CcldócSotvtant
PRIJZENSLAG
DIEPVRIESKIP
Angst CPN voor
defensiebeleid
ongegrond
Een beetje
bescheiden blijven aan tafel
is heel gezond.
""1
Eet minder maar lekker.
Echte boter.
Naaktren in vliegtuig
Records in Duitsland
Boek van de maand over
Nederlandse molens
DONDERDAG 21 MAART 1974
LEIDSE COURANT
DAGINA 13
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG De prijzen van
diepvrieskippen zijn de laatste
weken sterk gedaald. Oorzaak
hiervan is de grote voorraad die
nu in koelhuizen ligt en het niet
meer stijgend gebruik. (Neder
landers eten gemiddeld 6,2 kilo
kip per jaar.) In supermarkten
heeft dit al tot het begin van
een prijzenoorlog geleid: diep
vrieskip wordt aangeboden voor
2,70 gulden per kilo, terwijl de
kostprijs ongeveer 3,20 gulden
is.
De pluimveeslachterijen raken
door deze situatie in moeilijkhe
den. Met name op de Veluwe
worden snel ontslagen en aan
vragen voor werktijdverkorting
verwacht. De voorraad diep
vrieskip wordt nu geschat op
10.000 ton boven de even grote
normale voorraad. Slechts met
aanzienlijke verliezen zullen
de slachterijen dit tot normale
proporties terug kunnen bren
gen. Voorzitter J. T. Mellema
van het produktschap voor
pluimvee en eieren ziet als mo
gelijke oplossing voor de proble
men een produktievermindering
binnen de EEG. Volgende week
zal hierover op Schiphol een in
ternationale bijeenkomst plaats
vinden.
Rai-motor weekend
Van 21 t/m 24 maart a.s. zal in Amsterdam het RAI-motor-
weekend gehouden worden. Er zal onder andere dit pronkstuk
van het merk Benelli te zien zijn: een motor met 7 cilinders
waarvan de prijs gelijk is aan die van een goede middenklas
se auto.
BRUSSEL (ANP-DPA) De eerste Belgische „streaker" waarvan
melding gemaakt wordt ls opgeireden in de lucht. Het is een jonge
man die zich aan boord van een DC-6 van het Antwerpse lucht
vaartbedrijf Delta Air Transport van zijn kleren ontdeed en een
sprintje door het vliegtuig maakte, terwijl dat onderweg was van
Palma naar Antwerpen. Hij werd enthousiast toegejuicht!
De rage van het naaktrennen is overigens ook overgeslagen naar de
zuidpool. Twee onderofficieren van de Amerikaanse marine, ver
bonden aan een station van Amerikaanse poolvorsers, ontdeden
zich van hun kleren en renden bij een temperatuur van 60 graden
onder nul volkomen naakt over het koude en natte poolijs.
KEULEN (AP) De langste sigaar ter wereld ls te vinden in het
tabaksmuseum van Biinde, in Westfalen. Hij meet 1 meter 70 en
heeft een grootste omvang van 67 centimeter. Men zou er 600 uur
over doen om hem op te roken.
Dit staat in een boekje dat een uitgeverij in Keulen deze week
het licht heeft doen zien.
Andere „records" die in het boekje worden vermeld zijn: een dame
in Gütersloh, die in 27 jaar een haardos met een lengte van 2 meter
en drie centimeter heeft gekweekt.
De grootste schoen staat in Beieren. De heer Josef Schratt heeft
uit de huiden van negen koeien een reusachtige Gulliver-schoen
gemaakt van 3 meter 80 lang, 1 meter 80 hoog en met een gewicht
van 600 kilo.
Demonstrerende leden van de Vereniging Dienstweigeraars.
De advocaat-fiscaal bij het Hoog Militair Gerechtshof in Den Haag,
mr. J. Boekraad, heeft bekrachtiging van het vonnis geëist, dat
eind vorig j,aar door de krijgsraad in Arnhem werd uitgesproken te
gen de principiële, maar niet door de minister erkende dienstweige
raar Kees Vellekoop uit Delft. Hij werd toen veroordeeld tot 21
maanden gevangenisstraf.
Vellekoop weigerde een uniform President: „Dan moet
aan te trekken. Daarmee maak- huis sturen"
te hij zich schuldig aan opzette
lijke ongehoorzaamheid. Achter
grond van dit optreden was dat
de jonge Delftenaar het defen
siebudget te hoog vond, de mas
sale vernietigingswapens en het
optreden van bepaalde Navo-
I bondgenoten.
Advocaat fiscaal Boekraad zei in
zijn requisitoir: „Door de afwij-
i die naar
Toen de raadsman zich liet ont
vallen dat Vellekoop gedwaald
had zei mr. Fikkert van het Hof
boos: „Dit is een onwaardig
pleidooi voor een principieel wei
geraar. Hij heeft bewust geko
zen en wist wat hij deed".
Raadsman Droesen vroeg vrij
spraak, een symbolische straf
en vervangende dienst.
werkelijk principieel Ongeveer vijftig leden van de
weigeraar werd Vellekoop mili
tair. Weliswaar tegen wil en
dank, maar soldaat was hij met
alle rechten en verplichtingen,
die deze status nu eenmaal met
zich brengt. In de gegeven si
tuatie staat het de rechter niet
vrij om te oordelen over de
dienstweigering op zich. Daar is
de wetgever voor. Tot die tijd
moeten we recht doen, ook ten
opzichte van anderen, die zware
offers brengen door militair te
dienen. Het was van Vellekoop
een fundamentele burgerlijke
ongehoorzaamheid, die zich
manifesteerde in militaire dienst.
De opgelegde straf is rechtvaar
dig en doelmatig. Elke andere
strafoplegging wordt een com
promis en biedt geen oplos
sing".
Raadsman mr. Droesen: „U be
drijft politiek, of u dat nu wilt
of niet, als u aan die 21 maan
den straf vasthoudt. Laat de
overheid zelf worstelen en het
vuiltje opknappen".
President: „U blaft tégen de kat.
Wij zijn maar uitvoerders".
Raadsman: „In de Kamer is een
meerderheid voor wijziging van
de gedachten over dienstweige
ring, maar de regering laat het
maar liggen".
Vereniging Dienstweigeraars de
monstreerden voor de zitting
voor het Hoog Militair Ge
rechtshof tegen het proces.
Rond het middaguur vertrokken
zij naar de Lange Vijverberg,
waar ze een informatiestand in
richtten. Op zaterdag dertien
april zal er in Den Haag een
grote landelijke demonstratie
gorden gehouden tegen het te
verwachten vonnis van het Dienstweigeraar Vellekoop, een
H.M.G. symbolische straf.
MOSKOU (Rtr) In de Sov
jet-Unie is een document
in omloop gebracht waarin
de gebeurtenissen rond de
uitwijzing van de schrijver
Alexander Solzjenitsyn op
een rijtje worden gezet.
Het document dat uit 184
getypte velletjes bestaat,
bevat behalve een chrono
logisch overzicht van de
gebeurtenissen tussen au
gustus 1973 en de uitwij
zing van Solzjenitsyn in fe-
bruari ook verklaringen en Rm,iKhl! naülurku„dlge A„
ingezonden brieven, die ge
deeltelijk wel, en gedeelte
lijk niet werden gepubli
ceerd in de Sovjet-pers.
drei Sacharov die gisteren
manuscript openbaar maakte
over de gebeurtenissen rond de
uitzetting van Solzjenitsyn.
Staatssecretaris
Onderwijs in
lege kerken
ARNHEM Staatssecretaris dr.
A. Veerman van Onderwijs
vindt dat op werxdngen de
scholen ook gebruik zouden
moeten kunnen maken van
kerkgebouwen.
Dit zei hij gisteren bij de opening
van het Nederrijn College in
Arnhem. De Staatssecretaris
noemde het onverantwoord dat
ieder voor zich maar investeert
in gebouwen, die niet elke dag DEN HAAG De benoeming van
(Van onze parlementaire redaktie)
worden benut. Volgens hem
moet worden gestreefd naar een
optimaal gebruik van deze dure
ruimten.
Om de groei in de eerstkomende
vijf jaar op te vangen, zijn tien
duizend extra lokalen nodig.
der Bakker van de CPN, die
hem interpelleerde over de
moeilijkheden rond deze benoe
ming.
brigade-generaal Van Lent tot
staatssecretaris van Defensie,
tal geen Invloed hebben op hel De„ Uy, Ial dat mi„jster Vrede-
defensiebeleid van hel kabinet, |jng van defensie volledig ver-
Dit rel gistermiddag premier a„t„0ordel ik blijft voor het
Den Uyl in de Tweede Kamer
in een antwoord aan fractielei.
toekomstige defensie-
Litwinov naar
Amsterdam
WENEN (UPI) Pavel Litwi-
nov, een van de bekendste dissi
denten in de Sovjet-Unie, is per
trein uit Wenen naar Rome ver
trokken. Hij zei dat hij 10 dagen
in Italië zou doorbrengen waar
na hij een week in Amsterdam
zou verblijven alvorens zich in
de Verenigde Staten te vestigen.
Hij zei dat hij „praktisch het
land uitgegooid was. Men zei
mij dat ik als ik niet van de
Sovjet-Unie hield, een andere
plaats moest zoeken om te wo
nen".
Geestelijken
uitgewezen uit
Mozambique
Rome (AFP) Zes leden van
een Italiaanse missiecongrega
tie, onder wie een Portugees
priester zijn uit Mozambique
uitgewezen en zouden vandaag
m Rome aankomen.
Hit heeft een missiezuster, die zelf
zondag uit Mozambique werd
Rezet, in Rome meegedeeld. De
reden is nog niet bekend. Ker
kelijke autoriteiten en de nun
tius hebben tevergeefs gepro
beerd te bemiddelen.
huidige
beleid.
Uit het feit dat de kandidaat van
KVP-fractieleider Andriessen de
voorkeur had gekregen boven
de kandidaat van minister Vre-
deling, concludeerde Bakker dat
de KVP „de extra-parlementai
re band met de regering heeft
los gelaten" en daardoor voor
het kabinet „uiterst gevaarlijk"
is geworden.
Na Premier Den Uyl sprak ook
Andriessen zelf de opvatting
van de CPN-leider tegen. „De
extra-perlementaire opstellingen
van de KVP is vanaf het begin
geen belemmering geweest om
intensief overleg te plegen over
de bezetting van kabinetsposten.
Die lijn is gewoon doorgetrok
ken en in onze opstelling is
niets gewijzigd".
Na de land- de woningbouw
NIET MEER ALS VERMOEDEN maar als bijna zekere verwachting
is bekend gemaakt dat de produktie in de bouwnijverheid vrij snel
aan het dalen is en dalende blijven zal. omdat het woningtekort vrij
snel ingelopen wordt.
Wat betekent, dat na de landbouw nu de woningbouw de sector gaat
worden waar inkrimDing van de werkgelegenheid onvermijdelijk is
en waar voor minder jonge mensen met succes een toekomst ge
zocht kan worden.
Een geluk is dat - net als in het agrarisch bedrijf - velen dit kennelijk
hebben zien aankomen. Het aantal jongemensen dat na hun school
jaren als leerling overstapt naar het bouwbedrijf is in zeven jaar
bijna gehalveerd. De vraag is wel, of dat alleen aan een toekomst
visie te danken is. of in belangrijke mate soms ook aan het feit, dat
het bouwvak, ondanks een behoorlijk loon, onaantrekkelijk gewor
den ls voor longe carrière-makers. In de agrarische bedrijven heeft
zich immers ook zo'n ontwikkeling voorgedaan.
VANZELFSPREKEND ZOEKT de bouwindustrie naar objecten waar
ze emplooi zal kunnen vinden als de behoefte in de -voningbouwsec-
tor minder wordt. Het oog valt dan vooral op de sanering en de uti
liteitsbouw: de eerste suggestie verdient warme aanbeveling, omdat
zo een dubbel doel gediend kan worden: de werkgelegenheid voor
de bouwvakkers met aanverwante groepen en het sociale welzijn
van slecht-gehuisvesten.
De utiliteitsbouw vereist een voorzichtiger aanpak; weliswaar is door
de noodzakelijke bezuinigingspolitiek van de laatste tien jaar hier
een achterstand opgelopen, maar men schie* zijn doel in deze sec
tor snel voorbij.
Het kan zijn dat men dan gaat werken aan objecten die over een jaar
of tien weer overbodig zijn. Zo is bijvoorbeeld de nood aan school
gebouwen veel meer een kwestie van plaatselijke tekorten dan van
een algemene nood; ook voor de bouw van overheidskantoren geldt
iets dergelijks.
BOVENDIEN BETEKENT een uitbreiding van de utiliteitsbouw een
forser aanspraak van deze bouw op de algemene middelen, terwijl
de ruimte daar al een ruimte met veel gegadigden is.
Net zo min als in de landbouw bedrijven alleen omwille van de werk
gelegenheid in stand gehouden worden, kan men dat in de bouwnij
verheid doen.
De teruglopende produktie in de bouwnijverheid wordt daarom een
nationale kwestie met heel veel aspecten.
Het document over Solzjenitsyn is
eer „Samizdat"-stuk, dat wil
zeggen een geschreven of getypt i
manuscript dat ondergronds cir-1
culeert. Enkele exemplaren er-1
van zijn door de bekende Russi-1
sche atoomgeleerde, en voor- j
vechter voor burgerrechten, An-
drej Sacharov, overhandigd aan 1
westerse journalisten in Mos
kou.
Het Solzjenitsyn-document heeft
als titel „leef niet met leugens",
de titel van een van Solzjjenit-
syns meest recente verklarin
gen. Er is een voorwoord bij ge
schreven door Andrej Sacharov
en zijn medestander, de wiskun
dige Igor Sjafarevitsj. Het stuk
is bedoeld om te jvoorkomen dat
Solzjenitsyn in eigen land in het
vergeetboek raakt.
■$- zomg =mist 19 temperaturen ion tuchtdn*in millibaren
opklaringen 4V ha9el warmte!rent H hoge-dni<gcbied
bewofrina sneeuw-r-r kou-front L lage-dni<gebied
regen onweer
r iwnsni uy:-uiui*fa«u
windrichting verplaatsingsrichting
De Bilt - Een frontale storing trok
het afgelopen etmaal over
Frankrijk noordwaarts en ver
oorzaakte vanmorgen in het zui
den van ons land wat regen.
Het front strekte zich toen uit
van de Spaanse oostkust via
Frankrijk naar Zuid-Duitsland
en verder naar Oost-Europa.
Ten zuiden van deze lijn kwa
men maxima voor van rond de
20, in het Balkan zelfs 25 gra
den.
Eerstgenoemde storing trekt nu
over Duitsland naar het noord
oosten weg, maar een volgen
de nadert ons nu vanuit het zui
den en zal morgen dicht bij
onze omgeving komen te liggen.
Vooruitzichten voor vrijdag: Zon
nige perioden maar ook plaat
selijk een bui. Later iets kou-
WEERRAPPORTEN
Lucht. Rld.
Twente
Vlliilngen
Helsinki
Innsbrtlck
Koiu'iihitgen
Aantal uren zon: 1—8
Min. temp.: omstreeks 3
Max. temp.: omstreeks 8
Kans op een droge periode van
minstens 12 uur: 90 procent
Kans op een geheel droog etmaal:
60 procent
ParIJ»
Rome
Spilt
Stockholm
Zürlch
Ciunblonca
I* ton boel
Lui Pulmat
New York
Tunli
Tel Avlv
Van een onzer verslaggevers
Den Haag Maart en april
staan dit jaar sterk in het te
ken van de molen. In Wasse
naar werd vanmiddag door
ANWB-voorzitter mr. K. H.
Gaarlandt aan de vereniging
„De Hollandsche Molen" een
cheque van 250.000 gulden
overhandigd, de opbrengst van
de actie die de bond vorig jaar
heeft gevoerd onder de naam
„redt een molen, In iedere
windstreek een".
Tijdens deze bijeenkomst werd
ook het boek van de maand
voor april ten doop gehouden.
„Molens in Nederland" heet
dit fraaie boek, met zijn vele
prachtige foto's en prettig lees
bare tekst, dat voert langs
vele aspecten van molens en
molenaars.
Hoewel de molens ook in de
belangstelling komen als alter
natieve energie-opwekkers, kon
den molens vroeger erg „mi
lieuvervuilend" zijn. In do
Zaanstreek konden we 600 mo
lens tegelijk aan het draaien
zijn, en met name de vele
zaag- en persmolens maakten
met hun gestamp een oorver
dovende herrie, vaak dag en
nacht. Over die goeie ouwe tijd
meldt het boek bijvoorbeeld
ook dat in de Zaanse molens
olieslagers 16 cur en blokmaal-
ders 18 uur per dag moesten
werken. Als de wind het toe
liet, ging het in ploegensy-
steem dag en nacht (bij het
.flauwe schijnsel van snotlam
pen) door. Bij windstilte stond
ook het karige loon stil.
Het grootste aantal molens
heeft Nederland rond 1850 ge
kend: 9000. Snel daarna moes
ten vele het afleggen tegen de
terrein winnende stoommachi
nes. Zelfs bekende architecten
van vroeger als Berlage en Du-
dok, die stoomgemalen ont
wierpen, hebben actief meege
werkt aan het verdwijnen van
veel „ouderwetse" molens. Er
zijn nu nog 990 windmolens
over en 88 waterradmolens,
die merendeels in Limburg
staan. „Molens in Nederland"
handelt behalve over de ge
schiedenis en werkwijze van
de molens ook over molentaal,
molenaarsgeslachten, het mo
lenaarsexamen, namen van
molens, de verschillende soor
ten naar taak en bouwwijze
Achterin het boek is een com
plete üjst van naam en plaats
van alle molen® opgenomen,
terwijl ze op een landkaart
zijn aangegeven. Dit molen
boek is geïllustreerd met een
overdaad aan vaak prachtig»
foto's in kleur en zwart-wit. De
foto's zijn van Aart Klein en
Hans Samson, de tekst is van
Herman Besselaar. „Molens
van Nederland" is als boek van
de maand verkrijgbaar voor
12,50 van 4 april tot en met 4
mei. Daarna kost het 19,90 gul
den. Uitgever is Kosmos in
Amsterdam.
