r
Humorist Wim Sonneveld
in wezen een lyricus
Scheel nodigt
Nixon uit voor
bezoek EEG
v
Jonge Sovjet-generatie
geboeid door religie
Korte metten
BOEKENSTEUN
Brandweer gaat gevaar
van vestiging Yos bv
aan Rijndijk onderzoeken
OOK
Wat u
moet
weten
2e Kamerlid
Dolman
spreekt in
Oegstgeest
Getrouwd in en
mèt de kerk
PAGINA 6
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 9 MAART 1974 ZAT
Wim Sonneveld heeft eens in een
interview met een onzer ver
slaggevers gezegd: „Mensen la
ten lachen is een ontzettend
moeilijk vak". Een uitspraak
met een diepe zin, omdat hij
zijn leven als artiest inderdaad
zo heeft ondergaan. Er is veel
om zijn creaties gelachen
Willen*. Parel, Frater Venantius
en Nikkelen Nelis maar in
zijn diepste wezen was Wim een
lyricus met een weemoedige
aanhankelijk voor de kleine din
gen in het leven.
In zijn jonge jaren zong hij nos
talgische chansons in Parijse
cabarets en zou hij naar zijn
gevoel van toen gehandeld heb
ben, dan zou hij zijn leven lang
niet anders hebben gedaan.
Hoeveel droevige liedjes zong
hij terug in ons land niet in de
beginjaren van zijn carrière?
Hij had toen een klein publiek
van bewonderaars. De miljoe
nen kreeg hij pas mee, toen hij
in zijn cabaret op de humoristi
sche toer ging en gerekend ging
worden tot de toenmalige Grote
Drie van het Nederland caba
ret.
Geboren op 28 juni 1917 als zoon
van een Utrechtse kruidenier
zong hij in de winkel al liedjes
voor klanten. In die kinderjaren
al werd Wim zich ervan bewust,
dat er voor hem maar één weg
was door het leven nl. het to
neel. Maar gezien zijn lyrische
jongelingsaard vond hij hier
niet wat hij zocht. Daarom trok
hij op zijn eentje naar Parijs,
waar hij in schimmige kelders
zijn liedjes zong. Bij de nade
ring van de oorlog kwam hij te
rug naar ons land, waar hij
werd ingelijfd bij gezelschappen
als van Ko Arnoldi en Cor v.d.
Lugt Melsert. In Parijs had hij
zich gelukkig gevoeld als een
ling. Dat gevoel miste hij in de
grotere gezelschappen, waarin
hij dreigde te verdwijnen tussen
de middelmaat. Hij werkte aan
een eigen voorstelling, kreeg
daarvoor de beschikking over
het Leidsepleintheater en begon
met zijn eerste programma van
eigen snit te bouwen aan zijn ei
gen publiek. „Alleen voor da
mes" heette die eerste voorstel
ling, het begin van een reeks tot
het eind van de jaren '50, waar
van we ons ook nog herinneren
,,'t Is historisch".
Intussen had hij zijn grote roem
als Willem Parel al gevestigd
via radio en tv. Als „soon en
kleinsoon van de orgelman" en
als voorzitter van het Ned. Pa
rel Genootschap creëerde hij
een type, dat zich in een natio
nale reputatie mocht verheugen.
Hij continueerde dit succes in
een Parel- film, die niet zo bijs
ter tot de verbeelding sprak,
maar hem wel ertoe aanzette
zijn talent als filmacteur in Hol
lywood te beproeven. Hij deed
er „Silk Stockings" samen met
Fred Astaire, maar bleef er niet
lang, omdat de regisseurs daar
de speler in kwestie weinig vrij
heid laten en de inhoud van een
rol precies voorschrijven. Daar
heeft Wim het altijd wat moei
lijk mee gehad. Hij kende zijn
eigen mogelijkheden het beste
en schiep terug in het vaderland
figuren als NFrater Venantius en
Nikkelen Nelis, ook al van die
typisch Nederlandse figuren, die
algemeen werden herkend en
erkend. Intussen ging hij met
„Catootje ter botermarkt" en
voelde hij als afgewezen min
naar zich „belazerd en bedon
derd". Drijvend op dergelijke
successen wierp hij zich verle
den jaar andermaal op de film.
Onder Engelse regie en met wat
humoristen van echt-Hollandse
origine erin speelde hij de
hoofdrol in „Op de Hollancfse
toer" die niet erg aansloeg bij
het publiek.
Wim Sonneveld, die zijn hele le
ven vrijgezel bleef, beschikte
over de eigenschap om vrouwe
lijke artiestentalent te herken
nen. Ina van Faassen, Marijke
Merckens en Corrie van Gorp
zijn door hem ontdekte cabare
tières. Speciaal Marijke Merc
kens is hem daar nog dankbaar
voor. Zij liep als scriptgirl door
de studio's toen het oog van
Sonneveld op haar viel. Kort
daarop stond zij in zijn pro
gramma en tot op vandaag
heeft zij bewezen dit vak te be
heersen.
Van een heel andere zijde liet
Wim Sonneveld zich zien in mu
sicals. Hij zette een sophistica
ted Higgins neer in „My Fair
Lady" en trok ook door het hele
land met zijn produktie „De
Kleine Parade" naar h.\ origi
neel van Henriette van Eyk.
Een zeer werkzaam leven derhal
ve. Het leven van een man die
zich blijkbaar geen rust gunde, in de zich vernieuwende geloofs-
en toch voor stille overpeinzin- vorm in de katholieke kerk het
gen geboren was; een man ook meest ter harte ging de afbraak
die hechtte aan de rust van de van de rijke symboliek in de
natuur, aan de waarde van de roomse liturgie,
kleine symbolische dingen. Zo In zijn „rusthuis" in de Provence
heeft hij eens bekend, dat hem verbouwde hij wijn. Dagelijks
AFWEZIG
tot 25 maart
J. BERGMAN
Voor spoedgevallen nemen de
doktoren Hagen en Hueting
llïlli
IIIIIM
ZOETERWOUDE Alle belang
hebbenden waren gistermorgen
vertegenwoordigd op een hoor
zitting ovér de aanvraag van de
hinderwetvergunning door de
firma Vos bv, die zich wil gaan
vestigen aan de Rijndijk. Naast
de 30 belangstellenden waren
wethouder P. de Jong, de heer
V. Vlimmeren, directeur van
Vos bv en een vertegenwoordi
ger van de Arbeidsinspectie.
Namens 394 bewoners van de
Rijndijk sprak de heer J.J.
Schouten de bezwaren uit tegen
de vestiging van het bedrijf, dat
chemicaliën opslaat:
,Het risico, dat er door onvoor
ziene omstandigheden in de om
geving van het bedrijf een ge
vaarlijke situatie ontstaat, is
geenszins denkbeeldig. Op 21 ja
nuari j.l. heeft zich in de ge
meente Etten-Leur in een ver
gelijkbaar bedrijf een situatie
voorgedaan, die evacuatie van
een deel van de bevolking nood
zakelijk maakte. Dit voorval il-
dat alle procedures,
voorschriften etc.
omgeving. Vestiging op slechts
enkele honderden meters van de
scholen, die de meeste kinderen
uit het buurtschap bezoeken, en
van een deel van de woonwijk
brengt dus te grote risico's met
zich mee.
De heer V. Vlimmeren wees er
echter op dat er zich in het ver
leden geen enkel ongeval heeft
voorgedaan. Er werd vastge
steld. dat de brandweer een
zgn. calamiteiten-onderzoek in
gaat stellen, om te zien in wat
voor mate er gevaar schuilt in
de vestiging van het bedrijf.
LEIDSCHENDAM De ge
meenteraad wordt gevraagd
het presentiegeld voor leden
van plaatsvervangend leden
voor de stembureaus te ver
hogen van 50 naar 75 gulden
resp. van 25 naar 40 gulden.
De kosten hiervan voor de
twee verkiezingen bedragen
13.800 gulden. Bij de begro
ting was 9.000 gulden ge
raamd, zodat aanvulling van
de begrotings met 4.800 gul
den wordt gevraagd.
LEIDSCHENDAM De ver
gadering van AR en CHU
met twee sprkers in de aula
van de chr. school aan de
Dobbelaan op dinsdag a.s.
wordt mede georganiseerd
door de KVP. Spreker is de
heer Vrouwenvelder, fractie
voorzitter van de KVP in de
staten.
'■IMUIDEN De collecte
voor het reumafonds, die ge
houden zal worden in de
week van 11-17 maart, zal in
Leimuiden en Rijnsaterwou-
de worden verzorgd door de
plaatselijke afdeling van de
Nederlandse Bond van Plat
telandsvrouwen. Ongeveer 80
plattelandsvrouwen zullen
door middel van collecte-zak
jes bij de bevolking aanklop
pen om steun aan dit natio
nale doel.
ROELOFARENDSVEEN
WOUBRUGGE Op maandag
11 maart komt de gemeente
lijke commissie voor de
Ruimtelijke Ordening in
openbare zitting bijeen in de
20.00 uur. De
f
belangrijke agenda vermeldt
ondermeer:
Aangepaste gebruiksvoorschrif
ten bij het ontwerpbestem-
mingsplan Hoogmade; Situe
ring nieuwe te bouwen raad
huis;
BODEGRAVEN Volgende
week donderderdag zullen
PPR en D'66 twee bekende
prmonimenten van beide
partijen uitnodigen naar Bo
degraven te komen om aan
Jan Publiek informatie door
hun bril bezien, te geven.
Dat zal zijn van half vijf en
zes uur. Van half zeven tot
circa 8 uur zal er een sa-
menspreking zijn met de af
delingen van de twee partij
en. Voor de PPR zal de heer
Jurgens naar Bodegraven
komen; voor D'66 is het nog
niét bekend.
BODEGRAVEN Vorig jaar
hadden de drie kath. scholen
voor een bijzondere Eucha
ristieviering kruiswegstaties
gemaakt. Elk vier of vijf. De
Jozefschool heeft nu haar se
rie volledig gemaakt en en
deze staties zijn nu in de
kerk opgehangen. Uit kran
ten en tijdschriften hebben
de leerlingen van de hoogste
klassen collages gemaakt
met koppen van allerlei be
kende en minder bekende fi
guren. Daarna hebben zij
van wit papier op de voor
grond de bekende situaties
uitgebeeld van de 14 staties.
Alles bijeen een mooi geheel
en een aanwinst voor het in
terieur van de kerk.
BODEGRAVEN Voor zon
dag a.s. staat voor de Bode
gravers op het programma
de thuiswedstrijd tegen het
Rotterdamse DJS. In de
Maasstad werd met 4-1 ver
loren. Maar het is nu voor
Esto erop of eronder zodat
de eerste zege niet tot de on
mogelijkheden behoort. Ter
rein Groene Zoom. Aanvang
11.30 uur.
BODEGRAVEN Na jaren
lang wachten is dan nu de
urgentieverklaring voor de
verplaatsing van de oude
Willibrordschool naar Dro-
nenwijk binnen gekomen, zo
dat binnenkort de bouw zal
kunnen beginnen. De school
zal gebouwd worden aan de
Vrije Nesse naast het Dien
stencentrum.
wandelde hij langs de rijkgevul-
de ranken aan wijnstokken, die
hij zelf had geplaatst, bijna
bijbelse bezigheid. Hopelijk is
iets van die sfeer ook nu
deel geworden.
TON OLIEMULLER
111111111111111111161
iiiiiiaiiiiiuii»
Ter Aarse
vrouwen
bestookten
burgemeester
met vragen
TER AAR In het Dorpshuis te
Ter Aar waren leden van de
Bond van Plattelandsvrouwen
(B.P.V.), de bond van Land- en
Tuinbouwvrouwen (L.T.V.), de
Nederlands Christelijke Vrou
wenbond (N.C.V.) en de Ned.
Katholieke Vrouwenbond
(N.K.V.) en belangstellenden in
grote getale bijeengekomen om
informatie te krijgen over hun
gemeente. Burgemeester H.J.
van de Poel sprak die avond
over het onderwerp „De Ge
meente, wat is dat?".
Voorafgaande aan zijn inleiding
gaven leerlingen van de Streek-
muziekschool (Alphen/Ter Aar)
onder leiding van Mejuffrouw
W. Kret en de heer D. Daams
een geslaagde uitvoering op
b'okf'uit en accordeon.
Burgemeester Van der Poel vond,
dat het gemeentebestuur gezien
kon worden als het oog, oor en
'mond van de samenleving en
gaf uitleg over het woordbegrip
„gemeente" enerzijds als plaats
aanduiding anderzijds als sa
menleving.
Men vroeg naar de mogelijkheden
voor een overdekt zwembad en
vond het huidige diepe bad in
„Aarweide" te klein. Er zijn
plannen voor zo'n uitbreiding
(kosten 1 miljoen) en als het te
kort van 140.000 per jaar (3
gemeenten) niet groter wordt is
dit misschien mogelijk. Aan het
slot van dit „vragenuurtje"
bood mevrouw Redel de spreker
bloemen aan en riep de aanwe
zigen op voor deelname aan de
cursus politieke scholing, die
men binnenkort wil starten.
BONN De WestduJtse minister
van buitenlandse zaken, Walter
Scheel, heeft van de minister
raad van de EEG opdracht ge
kregen president Nixon officieel
voor een bezoek aan Brussel uit
te nodigen. De negen regeringen
besloten dit Initiatief te nemen
om een einde te maken aan de
onzekerheid die er nog steeds
rond Nixon's reis naar Europa
bestaat.
Het voornaamste doel van Nixon's
verblijf in Brussel moet de on
dertekening van de verklaring
over de samenwerking tussen
Europa en Amerika en vau de
Atlantische declaratie zijn.
Intussen heeft kanselier Willy
Brandt de minister-presidenten
van de EEG uitgenodigd voor
een topconferentie, die op 27 en
28 mei in Bonn zal moeten
plaatsvinden, randt wil, dat er
bij deze gelegenheid spijkers
met koppen geslagen worden,
en wil daarom de top in tegen
stelling tot de laatste conferen
tie in Kopenhagen, die mon of
meer geïmproviseerd was, door
deskundigen zorgvuldig laten
voorbereiden.
Wat een bezoek van Nixon aan
russel betreft is men in onn
van mening, dat dit spoedig
dient plaats te vinden, omdat
men hier voor de komende tijd
onaangename reacties uit Wa
shington vreest. Steen des aan
stoots, die opnieuw een ernstige
domper op de Europees-Ameri
kaanse relaties geplaatst heeft,
was de verklaring van minister
Scheel aan zijn Amerikaanse
collega Henry Kissinger, dat de
EEG met de arabische landen
zal gaan onderhandelen. Kissin
ger heeft gisteren in de senaat,
opnieuw scherpe kritiek op de
EEG geleverd, en voor het
eerst de mogelijke verminde
ring van de Amerikaanse troe
pen genoemd.
OEGSTGEiEST De twee prol
gressieve partijen in Oegsti
geest, die samen met één lijst
uit zullen komen, PvdA eii,
PPR, hebben hun kandidatenlijst
ten voor de komende gemeem
teraadsverkiezingen opgesteld)
PvdA: 1. O. C. v. Belle, 2. A. J,
W. F. N. Kohlbeck, 3. J. Boes,
jes, 4. mevr. A. C. Bekker, 5. T,
H. Tjia. PPR: 1. K. J. Beckers,
2. B. J. Verloren van Themaat,
3. P. D. Wolthaus, 4. H. Peol,
ma, 5. R. Beckers-de Bruyn.
De wijze waarop de beide deellijs-
ten in elkaar zullen worden ge
schoven zal mede afhankelijk
zijn van de uitslag van de ko
mende verkiezingen voor de
Provinciale Staten op 27 maart
a.s.
De besprekingen over het ge-
meenschappelijk program zijn
nog niet afgesloten. Binnenkort
zal in een openbare bijeenkomst
gelegenheid zijn om daarover
van gedachten te wisselen.
De PvdA en PPR organiseren in
verband met de komende ver
kiezingen voor Provinciale Sta
ten een politieke bijeenkomst op
vrijdag 22 maart in het gemeen
tecentrum (Lijtweg 9) om 20
uur. Dr. D. Dolman, lid van de
Tweede Kamer zal spreken
over: Gevolgen van de provin
ciale statenverkiezingen voor de
landelijke politiek. De staten-
kandidaten L. Jonker (PvdA)
en K. van Kuijen (PPR) zullen
nader ingaan op specifiek Zuid
hollandse problemen.
ZOETERWOUDE Het ophalen
van oud papier voor de Meer
burg in de Rivierenwijk is voor-!
lopig gestaakt. Er is nog geenj
andere instantie gevonden, die!
geïnteresseerd is in het oud
pier.
LEIDEN De kandidatenlijst
voor de PSP voor de komende
gemeenteraadsverkiezingen ziet
er als volgt uit na een onder de
leden gehouden referendum: 1.
Anne v.d. Zande, 2. Gert Jan de
de.
1:
LEIDEN In Troef wordt van
avond een bijeenkomst gehou
den in het teken van China.
Drs. v.d. Meer, verbonden aan
het Psychologisch Instituut van
de Leidse universiteit zal spre
ken over zijn ervaringen, opge
daan tijdens* zijn recente be
zoek. Er zullen dia's en films
vertoond worden. Ook is ei
legenheid om de heer v.d Meer i
vragen te stellen. Aanvang 20.30
uur. toegang gratis.
zie
De jonge generatie in de Sov
jet Unie toont zich weer ster
ker geinteresseerd in de gods
dienst. Tegelijkertijd treedt bij
een deel van de jeugd een on
verschillige houding aan het
licht tegenover vraagstukken
van het atheïsme.
Het Moskouse blad „Prawda"
komt tot deze constatering in
een artikel, waarin het een
verklaring zoekt voor „dit fe
nomeen". De jongens en meis
jes van nu horen over de reac
tionaire rol van de godsdienst
in de geschiedenis van de sa
menleving alleen maar wat in
wat ouderen vertellen en uit
boeken, zo zegt het blad.
Aan de andere kant bemerkt
de jeugd, dat vele Russische
schrijvers, kunstenaars en
componisten uit de tijd van
voor de revolutie gelovige
mensen zijn geweest en dat
hun werken door godsdienstige
thema's zijn geïnspireerd. Te
gelijkertijd ziet de jeugd met
eigen ogen godshuizen en iko-
nen, die erkend worden als
kunstzinnige prestaties van
grote klasse, evenals kerkelij
ke plechtigheden, die menigeen
als prachtig voorkomen. Een
deel van de jeugd maakt zich
aldus een voorstelling van de
godsdienst eigen die niet is on
derworpen aan een sociale
waardebepaling.
Daarbij komt zegt de Prawda,
dat bepaalde kerkelijke krin
gen proberen uit de groeiende
belangstelling van de Sovjet
mens voor de geschiedenis en
het. culturele erfgoed munt te
slaan, waarbij zij de kerk
voorstellen als behoeder van
de geest van de natie. Volgens
de Prawda ligt hier een taak
voor sovjet-filosofen, schrijvers
en cultuurdragers om de opko
mende Sovjet-generatie te Ie
ren onderscheid te maken tus
sen godsdienstige ideologie en
culturele woorden, die in gods
dienstige vermomming naar
buiten treden. Geen eenvoudige
taak, zo zegt de Prawda.
Er is kans op, dat de aarts
bisschop van Conakry, Ray
mond-Marie Tschidimbo, die in
1971 werd veroordeeld tot le
venslange dwangarbeid binnen
kort vrijkomt. Hij heeft een
brief mogen schrijven aan de
paus, waarin hij schrijft te ho
pen spoedig te zulen worden
vrijgelaten. De bisschop werd
ervan beschuldigd steun to
hebben verleend aan een
staatsgreep, geënsceneerd van
uit het naburige Portugees
Guinee.
De schriftelijke cursus „In
leiding tot het Christendom" in
Japan heeft in het eerste jaar
van zijn bestaan meer dan
vierduizend belangstellenden
getrokken. Zesenzestig van hen
zijn intussen gedoopt. De cur
sus was hun eerste kennisma
king met het christendom.
De Nigeriaanse bisschop
penconferentie heeft bij de mi
litaire regering geprotesteerd
tegen haar weigering inreisvi
sa te verstrekken aan buiten
landse missionarissen. De bis
schoppen noemen het een in
breuk op het grondwettelijke
recht op vrijheid van goddienst
uitoefening wanneer door het
catastrofale gebrek aan pries
ters het vele christenen onmo
gelijk is aan vieringen deel te
nemen. Hoewel ook zij vinden,
dat de afrlkaniserlng van de
geestelijkheid moet worden be
vorderd, menen zij, dat hulp
van buitenlandse missionaris
sen nog lange tijd nodig zal
zijn.
De aartsbisschop van Kam
pala, Emanuel Nsubuga, heeft
zich bij generaal Amin erover
bek'aagd, dat zijn persoonlijke
post wordt gecontroleerd en
gecensureerd. Zijn protest had
succes. Niet alleen heeft Amin
beloofd de controle op te hef
fen, maar hij heeft ook toege
zegd een grote som gelds te
schenken ten bate van het
nieuwe monument ter herden
king van de bekende Oegande-
se martelaren. Bovendien wil
hij op regeringskosten de stof
felijke resten van de eerste
missionarissen in Oeganda van
hun begraafp'aatsen in Europa
naar hun werkterrein in Oe
ganda laten overbrengen. Dit
dan tot 1979, het jaar van het
eeuwfeest van de katholieke
missie in Oeganda.
9 De Hongaarse vredesbewe
ging voor priesters heeft weer
een voorzitter. Sinds de dood
van dr. Miklós Beresztoczy,
vier maanden geleden, was de
functie vakant. Gekozen is nu
de vroegere clsterciënzerpater
Richard Horvth, die wegens
antikerkelijke activiteiten van
1957 tot 1971 geëxcommuni
ceerd was.
Bij de speciale postzegels,
die de Duitse Bundespost in
1975 hoopt uit te geven is er
ook een betrekking hebbend op
het Heilig Jaar. Ook is er een
gewijd aan het duizendjarig
bestaan van le Dom te Mainz.
In de serie „belangrijke vrou
wen" zal er een betreffende de
katho'ieke schrijfster Gerrud
von Le For worden opgeno
men.
Na zevenenzeventig jaar
werken In de missie is de Ita
liaanse zuster Maria Erspan
van de missiecongregatie van
Verona -"verleden. Zitster Er-
span, die bijna honderd jaar
oud is geworden was In 1897
naar de missie vertrokken,
waar ze op verschillende pos
ten in Soedan en Egypte werk
zaam was.
KERK
EN
WERELD
Dr. J. Buskes
vijftig jaar
predikant
Voor dr. J. J. Buskes te Am
sterdam is het vandaag vijftig
jaar geleden dat hij v 1 be
vestigd tot predikant. ?*ede
omdat zijn vrouw onlangs is
overleden, zal op wens van dr.
Buskes zijn ambtsjubileum
niet uitgebreid worden gevierd.
Wel zal dr. Busker morgen
voorgaan in de ochtenddienst
in de Amsterdmse Hervorm
de Westerkerk, waar hij een
herdenkingspreek zal houden.
N.C.R.V.-t.v. zal maandag
avond om 22.10 uur aandacht
besteden aan het jubileum van
ds. Buskes, die in een uiteenlo
pende sectoren van kerk en
maatschappij actief was en is
en veel waardering ontvangt
van politiek links tot godsdien
stig rechts.
De Hervormde city-gemeente
van de Westerkerk in Amster
dam staat op 5 mei een bijzon
der feest te wachten. Ds. H. A.
Visser zal die dag een kwart
eeuw aan de kerk verbonden
zijn.
Onder het motto, dat de Wes
terkerk en ds. Visser op 5 mei
vijfentwintig jaar getrouwd
zijn heeft de kerkeraad beslo
ten op die dag al degenen, die
de afgelopen vijfentwintig jaar
in de Westerkerk zijn ge
trouwd met Ihun kinderen, be
nevens alle dopelingen uit die
kwart eeuw uit te nodigen.
Eerst wordt een kerkdienst ge
houden met de Westerkerkge
meente en het Westerkerkkoor.
Na de koffie volgt een soort
cabaret met vijfentwintig me
dewerkers uit alle vijfentwintig
jaren. Dan is er een koud buf
fet.
Daarna kunnen de babies gaan
slapen in een speciale ruimte
en gaan de grotere kinderen
een rondvaart maken. Alle an
deren kunnen in de Westerkerk
blijven om te luisteren naar
Henk van Ulsen, die zal voor
dragen uit het boek Prediker.
Henk van Ulsen viert ook zijn
vijfentwintigjarig jubileum.
Thomas van Aquino in de der
tiende eeuw wist precies hoe
het heelal in elkaar stak. De
aarde was in het midden,
daaromheen wentelden de pla
neten in hun sferen, bewogen
door engelen en het geheel
werd afgesloten door een em-
pyreum. Tussen die delen van
het universum heerste een vas
te orde, met vaste wetten,
hiërarchisch van hoog tot laag.
Deze kosmos werd weerspie
geld in het andere middelpunt
van de schepping: de mens die
wel vrij was, maar ook aan de
natuurwetten en de natuurorde
van hoog tot laag diende te ge
hoorzamen. Prof. M. Wildiers
laat in zijn studie „Wereld
beeld en Theologie: Van de
middeleeuwen tot vandaag"
(Standaard-Antwerpen), duide
lijk zien hoe allesbeheersend
dat middeleeuwse wereldbeeld,
ontleend aan Plate en Aristote-
les was en hoe de toenmalige
geloofsleer van de kerk erop
rustte.
In zijn boeiend, uitstekend ge
documenteerd, betoog laat hij
daarna zien hoe de weten
schappelijke ontwikkeling die
bij Copernicus en Galileï de
aarde uit het middelpunt ver
dreef en door de zon verving,
het oude wereldbeeld aantast
te. Hoe de kerk zich verzette
en zo de kloof tussen geloof en
wetenschap zich steeds meer
verbreedde en de katholieke
theologie verschraalde.
Dit werd nog hachelijker bij
het vaststellen van de evo'utie
door Darwin en het ontdekken
van een heelal, oneindig uitge
breider dan het zonnestelsel.
In het tweede deel van zijn
studie tracht Wildiers, vanuit
het nieuwe wereldbeeld tot een
vernieuwd christendom te ko-
Hoewel hij toegeeft dat dit
nieuwe wereldbeeld lang niet
zo vaststaat als het middel
eeuwse scheen te doen, pro
beert hij toch gedeeltelijk
steunend op Teilhard de Char-
din de „wordende kerk" aan
dit hypothetisch wereldbeeld te
verbinden. Hij is daarbij min
der overtuigend dan bij zijn
uiteenzetting over de syntese
van Thomas van Aquino, maar
het b'.ijft de moeite lonen van
zijn opvattingen kennis te ne
men..
MA
Sl
pa
je
h(
h(
d<
oi
