Jan-Roelof
Kruithof (37):
Heerlijk
om je eens
helemaal
af te beulen
Hondse wedstrijd
Gent-Gent werd
een fietsuitstapje
Noteer bij de radio
Mij
ZATERDAG 9 MAART 1974 LEIDSE COURANT
-1
Sportbrief
uit Brussel
De kopgroep op weg naar het ein
de van de „Hel van het Mjösa-
meer". Op dit moment had Jan-
Roelof Kruithof (vierde van
rechts) zich al in de voorste ge
lederen gevestigd. „De oude rij
ders kunnen veel meer tegensla
gen verdragen".
HAVELTE Wat bezielt een zin
nig mens om honderdnegentig
lange, barre kilometers door
een troosteloos trieste, oneindi
ge sneeuw- en ijsvlakte te ban
jeren, zich suf en wezenloos te
schaatsen, tot de dood er nog net
niet op volgt? Wat is in vredes
naam de motivatie om al die
ontberingen, al die valpartijen,
al die smerige scheuren in het
ijs, al die koude te beschouwen
als een uitdaging, die je persé
moet aannemen in plaats van
ze voor eeuwig te verwensen,
{Jan Roelof Kruithof, afgelopen
zaterdag als eerste terug uit de
„Hel van 't Mjösjameer", geeft
het antwoord. Namens zichzelf,
maar stellig ook namens het
merendeel van al die kerels met
spieren als kabeltouw, een huid
van leer, hart en longen als van
een paard, en een onbegrensd
incasseringsvermogen. „Het
idee dat je voor de anderen ein
digt, is voor mij voldoende. Het
is niet iets afstompends. Hele
maal niet. En zeker niet als je
bezig bent aan een uitlooppo
ging. Voor mij is het aantrekke
lijke: jezelf lekker moe maken,
lichamelijk afreageren. Als je
zoals ik de hele dag met geeste
lijk werk bezig bent (Kruithof is
architect) is het heerlijk om je
eens helemaal af te beulen."
Jan-Roelof Kruithof. 37 jaar, is
niet voor een kleintje ver-
vaard.Als hij toch neergaat,
klautert hij weer overeind, alsof
er niets is gebeurd. Sterk is hij,
lichamelijk en nog meer geeste
lijk. Zijn ijzeren wil is de basis
waarop hij zijn triomfen bouwt.
Zevenendertig zeer wel bestede
jaren hebben hem tot 'n on
neembare veste van zelfver
trouwen gemaakt. Kruithof: „De
oude rijders zijn mentaal veel
rijper dan hun jongere colle
ga's. Ze kunnen meer tegensla
gen verdragen. Lichamelijk zijn
de jongeren eigenlijk in het
voordeel. Ze kunnen veel sneller
rijden dan de ouderen, maar op
den lange duur leggen zij het
loodje."
Voor Jan-Roelof Kruithof rijgen
de honderd rondjes in het Hei-
neken-toernooi een veel te korte
keten aaneen om het schaatsle-
ger met straffe hand te kunnen
regeren. De sprinters (onder
anderen Marten Hoekstra, Jos
Raeymakers, Marcel Pennings)
in het nog immer groeiende
schaatslegioen kunnen het die
honderd ronden nog net uitzin
gen. En via hun rappe eind-
1 sprint de prijzen verdelen.
Versland
ï)e aanwezigheid van sprinters'
voorzover je dat woord mag
gebruiken voor schaatsers die
toch een uur lang in actie zijn
is van tactische invloed. Als er
een man is weggesprongen voe
len de specifieke stayers zich
niet meer zo geroepen „Het gat
te dichten", met in hun kielzog
een of meer sprinters. Ze heb
ben er geen trek in om de rap
pe schaatsers naar de streep te
brengen. Overigens vindt „Dolle
Dries" van Wijhe dat de super-
lange afstandsrijders geen ver-
t stand hebben. Van Wijhe kan
zich met een belabberde
schaatstechniek tactisch hele
maal uitleven temidden van de
lange afstandsschaatsers. Zegt
Kruithof: „Dries gaat vijf keer
weg. Maar als hij ziet dat hij
r mensen achter zich aan krijgt.
komt hij overeind en laat zich
rustig inlopen. De zesde keer
probeert hij het weer. Iedereen
denkt dan: die pakken we wel
terug, maar dan gaat Dries
juist door."
*De tactiek mag dan bij het lange
afstandsschaatsen nog in geen
verhouding staan tot lichamelij-
1 ke en mentale vaardigheden,
toch speelde zij een rol in Kruit-
hofs uiteindelijke zege op het
Mjösameer. Kruithof: „Ik had
onderweg met Jeen van den
Berg de afspraak gemaakt dat
we op een goed stuk ijs en met
de wind in de rug samen zouden
A wegspringen. Dat Kruithof en
Van den Berg tijdens de race
eikaars gezelschap zochten, was
voor de overigen het sein de za
„lk zou graag doorgaan, maar het kan niet meer'
Jan-Roelof Kruithof rijdt zijn laatste wedstrijden. In het zicht van
de haven heeft hij toegeslagen. „Ik zou graag doorgaan. Het
kan niet meer".
ken nauwlettend te volgen, ex
tra attent te zijn. Tenslotte had
den Kruithof en zijn leermees
ter bij de wedstrijden van het
Heinekentoernooi al enkele tref
fende staaltjes van combinerij
den ten beste gegeven. De
„coup" van het duo slaagde, al
kreeg het wel enkele andere rij
ders mee. Jeen van den Berg,
nog last van een armbreuk,
moest afhaken, maar de ande
ren gingen door. Ongeremd,
niet te stoppen. De sterken von
den elkaar in hun afspraak.
Kruithof: „Op vijftienhonderd
meter voor de finish kwam ik
ten val De afspraak was dat de
anderen zouden wachten. Maar
enkele jongens zijn die afspraak
niet helemaal nagekomen. Som
migen reden door. Ik moest een
gat van vijftig meter dichtrijden
om te kunnen winnen."
Broek
Kruithofs triomf was ook al in de
beginfase van de strijd hevig
bedreigd geweest. Kruithof: „Ik
had een broek te weinig aan.
Toen ben ik naar de officials
gegaan en heb gevraagd hoe
lang het nog duurde tot de
start. „Nog tien minuten", zei
den ze. Maar het waren er min
der. Toen het startschot viel,
moest ik nog een schaats onder
binden en bovendien zat ik nog
een paar honderd meter van de
start af. Toen ik vertrok waren
de jongens twee kilometer weg.
Toen heb ik echt even getwij
feld. Ik dacht iets van: was ik
maar bij moeder thuis geble
ven. Toen ook herinnerde ik
mij dat ik op kamer
413 had geslapen. Maar
later dacht ik: vele eersten zul
len de laatsten zijn. Na onge
veer twintig kilometer zat ik al
in de kopgroep Jeen Wester
was ook te laat weg. Onderweg
ben ik hem voorbij gegaan. Hij
heeft het niet gehaald. Steeds,
dat inhalen stimuleerde me
geval. Toen ben ik mezelf ver
schillende keren tegengekomen.
Ik kwam 's avonds om twintig
minuten voor negen binnen en
werd niet geklasseerd. Ik train
de toen nog niet intensief." En
daarmee komt Jan-Roelof op
een prestatie die minstens even
hoog moet worden aangeslagen
als zijn triomf op het Mjösa
meer. „Pas vijf jaar geleden
ben ik echt begonnen met
schaatsen. Ik moest me eerst
maatschappelijk bewijzen. Ik
heb eerst de ambachtschool ge
daan en ben daarna opgeklom
men tot architect. Ovei'dag was
ijt timmerman en 'a avonds stu
deerde ik. Daar moet je wel
doorzettingsvermogen voor heb
ben. Ik geloof dan ook zonder
meer dat iemand die in de sport
slaagt, ook maatschappelijk wat
kan bereiken."
Van pas
„Natuurlijk heeft het enorm veel
kracht gekost om L.j te komen,
maar ik heb geeenkele inzin
king gehad. In de Elfsteden
tocht van 1963 was dat wel het
Dat doorzettingsvermogen is Jan-
Roelof Kruithof het afgelopen
weekeinde uitstekend van pas
gekomen, heeft hem geholpen
de door de natuur opgeworpen
hindemissen en zijn tegenstan
ders te overwinnen.
Kruithof zelf relativeert overigens
de zwaarte van die barrières:
„Er zaten wel behoorlijke
scheuren in het ijs, maar het
was goed te berijden. De men
sen die het op de televisie heb
ben gezien, zullen allicht den
ken, dat het allemaal verschrik
kelijk erg was. Natuurlijk wa
ren er stukken slecht ijs, maar
als je nagaat dat we die honderd-
negentig kilometer hebben af
gelegd in zesenhalf uur. dan
moet het ijs wel goed zijn ge
weest."
Over een paar weken hangt Jan-
Roelof Kruithof zijn wedstrijd-
schaatsen („Na de wedstrijd op
het Mjösameer waren ze nog zo
scherp en zuiverrecht dat ik er
nog wel een wedstrijd op had
kunnen rijden, zo schoon was
het ijs") aan de wilgen. Hij
neemt afscheid op het hoogte
punt van zijn carrière. Kruithof
daarover: „De mensen denken
wel eens dat ik alleen maar
Dries van Wijhe. die in Lillehammer door een val werd uitgeschakeld,
is een aparte mening toegedaan over de lange afstandrijders. „Ze
hebben geen verstand".
schaats, maar dat is echt niet
waar. Het gebeurt allemaal in
mijn vrije tijd. Ik heb een vrij
beroep, dat is mijn voordeel. Ik
kan zelf mijn werkuren bepalen.
Ik werk op de dagen dat ande
ren niet werken: zaterdags en
vaak ook zondags. Ik draai
mijn uren heus wel. We gaan
nu een nieuw huis bouwen en
dan heb ik geen tijd meer om te
trainen. Ik zou nog graag door
gaan met schaatsen, maar het
kan echt niet meer."
Het wordt een afscheid met een
vleugje weemoed. Hij zal het
missen: de sfeer en de entoura
ge van het schaatsen. Aan het
einde van zijn carrière heeft hij
er nog eens met volle teugen
van kunnen genieten, ook al
was de sfeer in Lillehammer
minder dan bij een „echte" Elf-
stedetnocht. „In de Friese Elf
stedentocht word je als het
ware om de meter verzorgd,
maar in Lillehammer was dat
om de dertig kilometer. En dat
was echt te weinig. Publiek zag
je daar ook niet. Daar woont
anderhalve man en een paarde-
kop. En als er al eens twee
mensen langs de baan stonden,
keken ze je aan alsof je net was
ontsnapt. Ook bij de binnen
komst heb ik de echte Elfste-
densfeer een beetje gemist."
In stilte
In het zicht van de haven heeft
Jan-Roelof Kruithof nog eens
driftig toegeslagen. Bijna had
hij afscheid moeten nemen
zoals de meeste anderen: ln
stilte.
De man die leerde schaatsen bij
Jeen van den Berg, maar de
laatste tijd als lid van de Drent
se kernploeg trainde onder Cees
Smouter moest namelijk kort
na Pasen op de operatietafel om
te worden behandeld aan een
onwillige meniscus. De voortzet
ting van zijn schaatsactiviteiten
hing aan een zijden draadje.
Pas in juli, op vakantie in Ita
lië, kon Kruithof aan de condi
tietraining beginnen. Kruithof:
„De meniscusblessure heb ik
opgelopen bij de gentleman-
koers in Hummelo. Ik ging op
eens over de kop. Behalve die
meniscusblessure liep ik ook
nog een sleutelbeenbreuk op.
Door die operatie kan ik nog
steeds niet gewoon hard lopen.
Dan krijg ik direct weer pijn in
de linkerknie."
Jan-Roelof Kruithof rijdt dit
weekeinde zijn laatste wedstrij
den. Vandaag start hij in
Brandbu op het ijs voor een
tochtje over zestig kilometer en
morgen wacht hem de dubbele
afstand. Maar Bezeten als hij
is van het schaatsen hoopt
Jan-Roelof Kruithof op 17 maart
nog naar het Zweedse Ström-
sund te gaan om daar deel te
nemen aan de Prins Bertil-tocht
Kruithof heeft die wedstrijd al
twee keer achter elkaar gewon
nen. Vandaar.
HARRY BRINK
Joseph Bruyere kon in Gent winnen, omdat de klassieker
den van hondse wedstrijd tot fietsuitstapje.
Die Ronde van Andaluslë, de Trofee van Laigueglia. die hele opge
schroefde Ronde van Sardinië, dat is alles bij elkaar niet meer dan
het betere werk in de sector van het fletstoerlsme. Daar komen dan
nog de Trofee van de Costa del Sol en een wijncentrum op Sicilië
bij. De huid gebruind door de zon, de beurs gespekt door de lokale
hoteliers en drankstokers, de ogen gestreeld door het schone land
schap, zo keren de ridders van het smalle zadel zich na dat aperi-
tiefje naar het bardere noorden om aan de ware slag te gaan. Het
eerste uur vn de waarheid slaat in de klassieker Gent- Gent, ook
Omloop van Vlaanderen genoemd.
Gent heeft de reputatie een hondse wedstrijd te zijn die in een door
sneeuwvlagen en ijswinden ontdekt worden. Nou vergeet het maar.
Gent-Gent is het oude Gent-Gent niet meer en het weer Is ook niet
meer wat het was. Goed, er lag 's morgens wat poedersneeuw in de
verre Ardennen en er blies een windje waar bejaarden van zeggen
dat het maar koeltjes is, maar alles bij elkaar scheen een lekker
zonnetje en blies er een windje dat speels het neusje kietelde. En
wat de enerzijds ezelpadachtige wegen bótreft, daar hebben de
openbare werken naar keuze vast tapijt of parket overheen gelegd.
Gent-Geht was een wandeling, een fietsuitstapje voor buikige trim
mers, een sterftocht met koud buffet van kip. beuling, appeltjes en
rijstevlaai. Vroeger was de Varentberg een wijd en zijd gevreesde
„berg" met een weg, die bij regen en sneeuiy ook dienst deed als
afvoerkanaal. Tegenwoordig zie je die weg nog maar nauwelijks
klimmen en ligt het wegdek er bij als een biljartlaken maar dan in
het zwart.
Neem de afschuwelijke Muur van Geraardsbergen. Vroeger zeiden
moeders tegen hun stoute kinderen: Pas op. of ik zet je op de
Muur van Geraardsbergen". Nu, diezelfde muur waarop in de loop
der jaren honderden volwassen coureurs weenden als kinderen,
dat is nu een opgepoetst bergje waar slagersjongens fluitend tegen
op fietsen. De barre Muur van Geraardsbergen waarlangs heen
achter heggen en struiken kortgeleden nog de bolle boerendeernen
uit de omgeving in hinderlaag lagen om van uitputting neergestuik
te renners mee naar hoeve en alkoof te slepen, die muur der ver
schrikking 's nu een soort fietsbedevaartsoord zonder kapel.
Eddy Merckx is niet meer de Merckx van verleden en eerverleden
jaar. We worden allemaal een dagje ouder. Freddy Macrtens, de
jonge Lombardsljdcnaar, ligt op de loer en heeft zich in het Zuiden
naar een hemelse vorm tocgefletst. Maar als het weer bar geweest
was en die vermaledijde openbare werken met hun handen van de
muur en van de andere bergen afgebleven waren, dan had de naam
van de winnaar van de 29ste Gent-Gent Merckx geluid. De prijs
was nu voor Joseph Bruyere, die men verki/ke zich alsjeblieft
niet van Vlaamse huize is, goed Nederlands spreekt en slechts in
het Luikse deel van Wallonië woont. Een Waal dus met Vlaamse
rennerskuiten.
Joseph is een der eerste knechten van Eddy Merckx en voert dan ook
de titel van opperknecht. Een hoogopgeschoten jongen met donker
knap gezicht en een vrouw die niet alleen Myriam heet, maar er
ook zo uitziet. Aan de gezellig mollige kant, gaaf gebit en vrolijk
van hart. In Terminus te Gent zat ze na afloop op haar Joseph te
wachten. Walter Rljckaert, die oog voor het schone heeft, had al
een tuil bloemen gebracht toen eindelijk Joseph verscheen. Gewas
sen en gestreken. Hij gaf zijn Myriam een kus-complet, die enig op
zien baarde, want in Terminus zelden zo in het openbaar gegeven
wordt. Er kwam veel beweging bij te pas en er ging veel tijd mee
heen. De ingewijden wachtten rustig af, de outsiders stonden pal
van de wijze waarop zegevierende coureurs hun vrouwen plegen te
begroeten. Joseph Bruyere kreeg de zege cadeau van zijn baas
Merckx. De jongen greep zijn kans zoals hij later Myriam greep.
Hij heeft fond en klasse, een beetje sprint en veel macht. Als Eddy
hem loslaat, zal hij hoge toppen scheren.
Eredivisie:
FC Utrecht PSV
Haarlem Ajax
AZ'67 MVV
Feyenoord De Graafschap
NAC Sparta
FC Twente Telstar
NEC FC Den Haag
FC Amsterdam Roda JC
FC Groningen Go Ahead Eagles
Eerste divisie
SVV PEC Zwolle
FC VW Veendam
FC Den Bosch Vitesse
SC Amersfoort Heracles
Fortuna SC SC Cambuur
Heerenveen Willem II
Wageningen Excelsior
De Volewijckers Volendam
Helmond Sport Fortuna VI
Eindhoven FC Dordrecht
De wedstrijden, aangeduid met een komen voor op
het totoformulier.
