Met Claus' „Interieur" betreedt
„Litteris Sacrum" nieuwe paden
Bach-humor vertolkt door toon
kunstkoor in wereldlijke cantate
Echt cabaret
met Ted
kunst
Wat u
moet
weten
OOK
L IJ DENSMEDITATIES
VASTENCONFERENTIES
So-Ya-Boontje
zorgt voor nieuwe
verwikkelingen
rond 'Pietje Prik'
rTTTrr- ;ÏT" 'v WI
mm
PAGINA 5 ZATERDAG 2 MAART 1974
LEIDSE CCURANT
LEIDEN - De Koninklijke To
neelvereniging Litteris Sacrum
verkeert in grote spanning. De
afgelopen twee jaar hebben een
artistieke rustpauze gevormd,
die werd opgevuid met een aan
tal meer en minder leuke blij
spel-uitvoeringen. Een roem
rucht verleden legt echter ver
plichtingen op en toen ook van
buitenaf lichte aandrang werd
uitgeoefend om de blijspelpaden
weer even te verlaten, werd bij
Litteris de knoop rigoureus
doorgehakt en besloot men tot
een voorstelling, die in grote
mate zou afwijken van wat men
van hen gewend was.
Om te beginnen mag de keuze
van het stuk revolutionair wor
den genoemd. „Interieur" van
Hugo Claus behoort weliswaar
niet tot het modern-experimen
tele genre, maar de thematiek
is voor het Leidse amateurto
neel bepaald ongewoon. Boven
dien besloot men om voor het
eerst in de geschiedenis van Lit
teris met een beroepsregisseur
in zee te gaan (Coen Pronk) en
worden de openbare voorstellin
gen niet gegeven in het Rijn
lands Lyceum (daar vinden wel
a.s. maandag en dinsdag twee
schoolvoorstellingen plaats),
maar in het LAK-theater, wat
op zich ook al een noviteit is.
„Interieur" is door Claus geba
seerd op zijn in 1963 verschenen
roman „Omtrent Deedee". Een
volkomen in de tradities van
hei geloof vastgeroeste familie
komt eens per jaar bij elkaar
om de nagedachtenis aan
„Mama" te eren. Dit gebeurt in'
de pastorie van een onopvallend
Vlaams dorpje waar Natalie,
de oudste van de broers en zus
ters, huishoudster is en waar
hun moeder haar laatste levens
jaren gesleten heeft.
Vrij spoedig wordt echter al dui
delijk dat de sleur het heeft ge
wonnen van de sfeer «u dat
deze jaarlijkse samenkomsten
geen overweldigend succes
meer zijn. Niet alleen weten de
„gasten" maar moeilijk raad
met de aanwezigheid van de
pastoor, met wie zij één dag op
voet jvan gelijkheid mogen om-
De familie rond de tafel van Deedee.
gaan en die bij die gelegenheid
aangesproken wordt met de bij
naam Deedee, maar bovendien
blijken allen op een bepaalde
manier in het leven mislukt te
zijn.
Dit faillissement van de kleinbur
gerlijke moraal is door Claus
getekend met alle hulpmiddelen
die hij hiervoor bij elkaar kon
brengen, en men zou hem zelfs
kunnen verwijten dat hij door
ieder van zijn personages een
eigen tragedie te geven de
hoofdlijnen van het stuk enigs
zins heeft verduisterd. Meer dan
eens wordt de aandacht afgeleid
van de drie hoofdfiguren: de
jonge Claude, die door zijn ho
mofiele geaardheid de schand
vlek van de familie is gewor
den, de oude vrijster Natalie
voor wie Deedee ongeveer een
halve godheid is en die daar
door langzaam maar zeker aan
een totale desillusie ten prooi
moet .vallen, en tot slot de pas
toor zelf, die door Claude ont
maskerd wordt als een laffe,
niets-zijnde schaduwfiguur.
Dat dit er toch bij een voorstel
ling volledig uit kan komen is te
danken aan de uitermate ge
comprimeerde opbouw en het
geweldig sterke taalgebruik van
Claus. Of Litteris deze zware
opgave tot een goed einde kan
brengen zal vrijdag 8 en zater
dag 9 maart in het LAK-theater
bewezen moeten worden. Regis
seur en spelers zijn vol goede
hoop. De repetitie die ik afgelo
pen woensdagavond mocht mee
maken beloofde in ieder geval
veel goeds.
Paul Korenhof
In het atelier van Rien
van der Nat wordt tot 23
maart een tentoonstelling
van schilderijen, penteke
ningen en keramiek ge
houden. Exposanten zijn
Henny van Zunderen, Ma-
thisse en Ramanandra.
Het atelier staat aan het
Jaagpad IA in Leider
dorp. De tentoonstelling is
di. t/m vrijdag geopend
van 9.30-11.30 uur zo en
zo van 13.00-16.00 uur.
Voor afspraken om de ex
positie op andere uren te
Exposities
bezoeken: 01710-93035.
In kunstzaal „Heuff"
wordt volgende week za
terdag een tentoonstelling
geopend van schilderijen,
tekeningen en potterie.
Exposanten zijn Oxydius
opening vertellen over
zijn reis naar Turkije en
Perzië. De tentoonstelling
duurt tot 1 april en is te
bezichtingen van ma. tot
en met za. van 10.00-17.00
uur en bovendien op dins
dagavonden van 20.00-
22.00 uur. Voor afspraken
op zondag: tel. 01751-2185. g
In Art Gallery Gerard
aan de Rijksstraatweg 358
in Wassenaar wordt vol
gende week zaterdag een
voorjaarstentoonstelling
geopend. In de Gallery
hangn o.a. werken van
Gabriel, Maris, Mesdag,
Weissenbruch, Knip, Wes
terbeek, Kuypers, Stutter-
heim. De tentoonstelling
omvat landschapsschilde
rijen en stillevens en
aquarellen. De werken
zijn te bezichtingen tot 1
april dag. van 11.00-16.30
uur, zo. van 13.00-16.30
uur, 's maandags geslo
ten.
LEIDEN De Stichting Leid
se Jeugd Actie (LJA) gaat
verhuizen van het Stadhuis
naar de voormalige zee
vaartschool. Dat gebeurt in
de week van 4 t/m 8 maart.
Vanaf 11 maart is het officie-
Ie adres: Hoofdgebouw (le
verdieping, links) van de
voormalige Zeevaartschool,
Noordeinde 2—2A, tel.
30249—40020.
LEIDEN Morgen verzorgt
de jongerengroep The Lord's
in de kerk van de paters
Dolks een eucharistieviering
Montfortanen aan de Haag
uur. Thema: Laten wij ons
sche Schouw. Aanvang 11.30
(ver)leiden?
LISSE Op 12 maart komt
Muziekvereniging K.E..V
voor de R. .K Bejaardenbond
een concert geven In het
Trefpunt en op 26 maart zal
de prijsuitreiking plaats vin
den van de klaverjaskompe-
titie. Op 28 maart wordt een
dagtocht gemaakt. Op het
programma staan: een be
zoek aan de bloemenveiling
in Aalsmeer en een autotocht
naar het Gooi.
LEIDEN In galerie v.d.
Vlist, Botermarkt 3, wordt
van 1 maart - 7 april een
tentoonstelling gehouden van
schilderijen van Ellis Ter-
tooien en gouaches van Kees
Hak. De galerie is geopend
van dinsdag t/m zaterdag
van 10—17 uur. Donderdag
21 uur.
ROELOFARENDSVEEN De
jeugdsociëteit Our House
houdt morgen een sjoelwed
strijd om 2.30 uur en 'a
avonds om 20.00 uur is er
een optreden van Folkzan-
gers Rob Lewis en Peter
Groenevelt.
LEIDEN Zaterdag 9 maart presenteert Ted de Braak samen met
Sylvia Alberts in het Rijnlands Lyceum een kleinkunstprogramma
onder de titel „Tête k Ted 3". Daarbij heeft zich ten aanzien van
zijn vorige programma's een duidelijke verschuiving voorgedaan.
Onder invloed van het Farce Majeure-programma met zijn bekende
satirische aanpak is Ted de Braak een beetje teruggekomen van
zijn „lolbroekerij" en is hij het meer gaan zoeken in de rich
ting van het echte cabaret. Behalve door zijn eigen teksten en im
provisaties weet hij zich hierbij gesteund door bijdragen van Jan
Fillekers en Alexander Pola.
Sylvia Alberts, die samen net Ted de Braak optreedt, komt uit een
muzikantenfamilie en staat sinds 1968 (haar debuut bij „Shaffy
Chantate") bijna onafgebroken op de planken (o.a. in „Tekstpiere
ment" en „En nu naar bed"). De muzikale begeleiding wordt ver
zorgd door Theo Roosen (piano), John Tadixz (slagwerk), Eddy de
Wind (gitaar) en George Woltz (basgitaar).
Een goede voorbereiding op het Paasfeest vindt
U in het bijwonen van de door
RECTOR Drs. A. VREEBURG
te houden
Leiden: Zondag 's-avonds te 19.— uur in de Kerk van
de H. Lodewijk, Steenschuur 19.
Deze meditaties worden omlijst met Gregoriaan
se zang en solistische medewerking.
Noordwijk Dinsdag 's-avonds te 19.— uur in de Kerk van
aan Zee: Maria ter Zee, Nieuwe Zeeweg 75.
Deze meditaties worden besloten xpet een kort
Lof.
Oude Zaterdag 's-avands tijdens de avondmis van
Wetering: 19.— uur in de Kerk van de H. Jacobus de
Meerdere.
Den Haag: Zondag 's-middags te 16.— uur In de Kerk van
het Onbevlekt Hart van Maria (Marlot).
Deze meditaties worden gevolgd door een half
uur aanbidding.
te houden te
Llsse: Woensdag 's-avonds tijdens de avondmis van
19.— uur in de Kerk van de H. H. Engelbewaar
ders, Heereweg 459.
De koerier van het verre keizerrijk brengt de blijde boodschap
voor hef kleermakertje.
LEIDEN - Zondagmiddag, 2.30 uur in het Rijnlands Lyceum een nieuw
avontuur van Pietje Prik, getiteld: „Pietje Prik en So-Ya-Boontje".
De prinses van het Groot Keizerlijk Rijk Appelsinië, So-Ya-Boontje,
komt b j ons kleermaKertje een mantel bestellen. De brief waarin
dit belangrijke bezoek wordt aangekondigd, ziet er zo gewichtig uit
dat Sjakie Stempel, de directeur van het postkantoor hem zelf komt
brengen (en hij hoopt natuurlijk dat hij mag horen wat erin staat).
Buurvrouw Betje krijgt natuurlijk meteen een aanval van schoon
maakwoede. Welke verwikkelingen hierop volgen, zal blijken tijdens
ae voorstelling die Marmouzet morgenmiddag van dit stuk geeft.
LEIDEN - Het Toonkunstkoor afd. Leiden brengt op woens
dag 13 maart in de Zuiderkerk een Bach-programma, met
een gedeeltelijke Hohe Messe (tot en met het Sanctus),
en de wereldlijke cantate nr. 205, "Der zufrieden gestellte
Aeolus". Medewerking verlenen Christine Harvey (so
praan), Sylvia Schlliter (alt), Roland Bufkens (tenor),
Henk Smit (bas), Tijn van Eyk (orgel en cembalo), leden
van het Rotterdams Philharmonisch Orkest. Het geheel
staat onder leiding van Gerard Akkerhuis.
Naast de twee honderd cantates, schreef Bach nog dertien
wereldlijke cantates, waarvan "der Zufrieden gestellte
Aeolus" in 1725 gecomponeerd werd op een tekst van Pi-
cander. Bach verbleef toen in Leipzig, waar hij Cantor
was aan de Thomas-Schule. Genoemde cantate was een
opdracht in verband met de feestelijkheden rond de
naamdag van dr. August Friedrich Müller, doctor in de
filosofie aan de universiteit in Leipzig. Picander ont
leende zijn tekst aan de mythologie, waarin hij de god
die de winden beheerst, Aeolus, een hoofdrol liet spelen.
Deze Aeolus besloot, toen de zomer ten einde liep, de win
den, die hij gevangen hield, vrij te laten en hij genoot al
bij voorbaat van hun ongebreidelde capriolen die zich
over de wereld zouden uitstorten. Zephyrus, god van de
westenwind, Phomons, gotfin van tuin en ooft, en Pallas
Athene, de listige maar ook dappere hemelgodin, spelen
hun rol mee in dit, wat Bach noemde: "Dramma per mu-
sica". Ondanks de smeekbeden van Pomona aan Aeolus
om de stormen, die de oogst zouden verwoesten, in te to
men, blijft deze doof. Pallas Athene doet het slimmer. Zij
wijst op het feest, dat de muzen op de berg Helicon voor
bereiden ter gelegenheid van de naamdag van Herrn dr.
August Friedrich Iviülier, en dat Aeoius met zijn planne
tjes in de soep laat draaien. Voor dit sterke argument
gaat Aeolus door de knieën en hij besluit de stormen nog
even thuis te houden en de paar die reeds aan het darte-
111SII1
Jen waren, terug te roepen. Het feest kan nu doorgaan en
het koor zing aan het slot een jubelend "Vivat August".
Bach schrijft een vrij groot orkest voor met 3 troppetten,
pauken, 2 hoorn, 2 fluiten, 2 hobo's en strijkorkest. Na
een wervelende orkestrale inleiding van het "Chor der
Winde" tekent het koor het beeld van de alles verwoesten
de stormen, die straks hun gang kunnen gaan. In het
tweede en derde deel doet Aeolus ondersteund door een
machtig orkest, er nog een schepje bovenop en vertelt en
passant dat hij zich verkneutert bij de gedachte dat er
straks geen steen op elkaar blijft, dat zelfs de rotsen niet
zeker zullen zijn van hun voortbestaan en de daken zullen
kraken.
Na een recitatief en aria van Zephyrus, een afscheidslied,
kondigt Aeolus de komst aan van Pomona en Pallas, die
beiden Aeolus komen overreden het kalm aan te doen.
Een geestig duet volgt tussen Pallas en Aeolus, waarin
Pallas over "Mein Müller, mein August, der Pierlnnen
Freud' und Lust, und mein geliebter Sohn erlebet die
vergnügten Zeiten, da ihm die Ewigkeit sein weiser
Name prophezeit. "Aeolus, die met het verhaal zeer heeft
meegeleefd, besluit dan met "Wohlan! ich lasse mich be-
zwingen, euer Wunsch soil euch gelingen." Na zijn lange
aria, waarin hij zijn bevelen geeft, volgen nog een vreug
devol terzet van Pallas, Pomona en Zephyrus, en een duet
met Pomona en Zephyrus, waarin Herr dr. August nog
eens op een dolle manier in de hoogte wordt gestoken. Het
koor jubelt in het slotdeel "Vivat August", waarmee de
naam van de hooggeleerde heer voorde eeuwigheid, dank
zij Picander, Bach en Aeolus bewaard is gebleven. In
deze cantate leert men de andere zijde van de grote com
ponist kennen, de man die gezegend was met een rijk ge
voel voor humor.
B. Rijnders
Gerard Akkerhuis dirigeert „Der zufrieden gestellte Aeolus" van
Bach.
