i Het tij is
ten gunste
gekeerd
Geen crisis
in de
botenbouw
Nieuw op de HISWA
Zuinig varen
Hoeveel duiten
uit het zakje?
VRIJDAG I MAART lb/-.
1974 K-
LLiL.SE CwJRANT
Van 1 tot en met 10 maart
wordt in de Amsterdamse RAI
weer „de mooiste watersport-
tentoonstelling ter wereld' 'ge
houden zoals de HISWA be
kend staat. Aanvankelijk zagen
de organisatoren hem met be
vend hart naderen, want tij
dens de eerste maanden van
de energiecrisis zag het er
voor de branche allerbelab
berdst uit. Het tij is inmiddels
echter ten gunste gekeerd.
Aangemoedigd door de Lon-
dense Boat Show waar de be
langstelling ondanks de onver
warmde hallen en de spaarza
me verlichting overweldigend
was, heeft het HISWA-team
dan ook de durf gefhad om de
expositie (vorig jaar 217.000
bezoekers) uitgebreider en
oogstrelender te maken dan
ooit. Het totale aantal vaartui
gen dat in de RAI te bewonde
ren zal zijn, bedraagt een dui
zend stuks, variërend van op-
blaasbootje tot oceaan-
jacht.Niet minder dan 94 sche
pen hebben een gewicht van
boven de vijf ton. Het meren
deel van deze kapitale plezier
boten is echter niet voor de
Nederlandse markt bestemd,
maar wordt tentoongesteld met
het oog op de export naar het
buitenland. In geldwaarde ge
rekend bedraagt de uitvoer
van de Nederlandse jachtbouw
ongeveer 50 procent van de
produktie in eenheden van bo
ten en jachten gesteld onge
veer 15 percent. De vraag is
natuurlijk wel in hoeverre de
verhoogde activiteit van de
Fiscale recherché om „zwar-
te"transacties op te sporen,
'n remmend effect op de koop
lust heeft. In ieder geval is
het aantal exposanten in de
RAI ditmaal 358, dat is onge
veer 30 meer dan vorig jaar.
Daaronder bevinden zich onder
meer collectieve inzendingen
uit Engeland, Frankrijk en
Duitsland en een fraaie inzen
ding uit Engeland, Frankrijk
en Duitsland en een fraaie
inzending van de Zweedse
bootindustrie Swe-boat. Opmer
kelijk is de aanwezigheid van
relatief veel Amerikaanse
schepen. Door de betrekkelijk
1 gunstige dollarsituatie liggen
de prijzen op een redelijk ni
veau zodat verschillende im
porteurs interesse hebben ge
kregen voor de produkten uit
de Ver. Staten. Daaronder be
vinden zich enkele nieuwe
merken zoals Trojan, Bertram
en Bayliner. Ook de belang-
stelling voor motorkruisers
met traditionele Scandinavische
vormen - vooral spitsgatters -
neemt toe. Enkele jaren gele
den trof men slechts enkele fa
milieschepen in dit genre aan,
maar nu zijn het er aanzienlijk
meer. Zo treft men motorboten
aan van de fabrikanten Fjord,
Winga Marine, LM, Polar,
k Saga, Nidelv en Adec, alle van
Scand.navische herkomst.
Hoe zit het met het grote knel
punt van deze dagen - het
energ:everbru k? Het is be
kend dat er vooral met motor
boten betrekkelijk wein g geva-
ren wordt. Een kaju tmotor
boot biedt in het algemeen
1 meer confort dan een zeilboot
van dezelfde afmetingen, het-
geen tot gevolg heeft dat de
toeristische motorboot vooral
Een wereldprimeur op de
HISWA is deze „Smiling"
van polyester. Hij is speciaal
gebouwd op goede zeileigen
schappen, maar de sierlijke
lijnen doen niet vermoeden
- dat de kajuit stahoogte heeft
en slaapplaatsen voor 4 vol
wassenen.
In de zeilerij zet de trend naar boten als snelle „sportapparaten" z.ch voort.
Tot de meest opvallende verschijningen op de komende
HISWA behoort onder meer een Hovercraft. Het grootste
schip zal de stalen Doggersbank 1900 zijn, een zeewaardige
kotter met een lengte van 21 meter 50 en een waterver
plaatsing van 40 ton. De indeling bestaat uit 4 slaaphutten,
4 betegelde badkamers, een eetkeuken. voorzien van alle
mogelijke elektrische apparatuur en een deksalon. Het
groctste zeiljacht zal de 53 voets Trewes zijn. Tijdens een
maidentrip dit najaar naar Palma de Mallorca is gebleken
dat de vaar- en zeileigenschappen van dit nieuwe pronkju
weel uitstekend zijn. Klein, maar niet minder opvallend is
een Fries boeiertje, gebouwd in polyester-sandwichcon-
structie, afgewerkt met veel hout. Het lijnenplan is geba
seerd op een authentiek model, gepiekt gebouwd, met bij
zonder goede zeileigenschappen. Dank zij een uitgekiend
produktiesysteem kan dit 6 meter 30 lange scheepje met
46 slaapplaatsen tegen een zeer populaire prijs geleverd
worden. Nieuw is ook de 75 AK uit de in Nederland u terst
populaire Waterlandkruiser-serie. Dit 7 meter dertig lange
schip met achterkajuit (maximum comfort voor 6 perso
nen) had op de Londense bootshow veel succes. Dan no
teerden we in de gauwigheid de Pioner 9 van een Noorse
firma die dit jaar ook veel kajaks importeert. Het is een
autodak-bijboot die slechts 60 kilo weegt. Men kan er mee
roeien en met een torentuigje is het een zeilboot. Ook In de
uitgebreide afdeling accessoires, beslag en nautische appa
ratuur zijn er veel snufjes. Een wel heel aktueel nieuwtje
is een apparaat dat de accu kan opladen en dat werkt op
zonlicht. Dan valt een radiorichtingzoeker op die afkomstig
is uit de vliegwereld en is aangepast aan de watersport.
Voordelen: klein, licht en digitale aflezing. Nieuw voor Eu
ropa tenslotte is een gecombineerd knippertoplicht, een
normaal vast toplicht dat in moeilijke situaties de aandacht
trekt door per minuut 90 tot 100 flitsen te geven.
Zonder het aantal vaaruren te beperken kan de waterspor
ter die motorkracht gebruikt, toch tot een besparing van
het brandstofverbruik komen. Hij moet dan de volgende
adviezen in acht nemen.
Zorg ervoor dat de motor in goede conditie is. Let in
het bijzonder op juiste carburateur- en ontstekingsafstel
ling (schone filters, de juiste sproeiers en/of sproeierafstel
ling, vlotter stand, choke; juiste ontstekingstijdstip, schone
en goed afgestelde contactpunten, goede verbindingen in de
elektrische bedrading). Vervang vervuilde of ingebrande
bougies door nieuwe van het juiste type.
0 Vaar niet met maximaal gas. Tussen half en tweederde
gas vaart men veel voordeliger. Breng planerende boten
snel tot planeren; neem dan zoveel gas terug dat ze net
niet terugvallen.
Zorg voor de juiste propeller om onnodig slipverlies en
cavitatie'te voorkomen. Vervang een beschadigde schroef
of laat hem repareren. Bij buitenboordmotoren moet de
vlakke plaat boven de propeller zo dicht mogelijk bij het
wateroppervlak zijn zonder dat in de bochten cavitatie op
treedt (te merken aan het „op hol slaan" van de motor).
Laat de motor niet lang stationair draaien om op te
warmen of als ergens gewacht moet wordenZorg zo veel
mogelijk voor de juiste werktemperatuur van de motor (70
tot 80 graden; petroleummotoren tot 85 graden).
Houd het onderwaterschip zo schoon en glad mogelijk.
Kies bij de aanschaf van een nieuwe motor een passen
de kracht. Een te zwakke motor moet te veel op maximum
kracht gebruikt worden; een te sterke motor die maar een
klein deel van zijn vermogen hoeft te leveren, werkt on
voordelig.
In extreme gevallen zijn door deze voorzorgen besparingen
van meer dan 50 procent mogelijk. Aan 15 tot 20 procent
besparing komt men al gauw.
Ook voor beginnelingen biedt
de Hiswa een keur aan mo
gelijkheden.
■H
Wadden zeilboot.
wordt gebruikt als middel om
op het water te kunnen vertoe
ven - als huisje op het water.
Gezien het geringe aantal
draaiuren van de bootmotoren
(gemiddeld 120 uur per jaar
ofwel 6 etmalen) zal het
brandstofverbruik over een
heel seizoen klein zijn zodat de
watersport als energieverbrui
ker vrijwel te verwaarlozen is.
Voor alle zekerheid echter el
ders op deze pagina een aantal
t.ps voor zuin g varen.
Zet men de HISWA-zaken op
een rijtje, dan valt allereerst
op dat de kano's dit jaar in
veel grotere aantallen aanwe
zig zijn dan voorheen. Een her
ontdekking van dit vaartuig?
Veel Nederlanders die rondlopen met de wens in het hart
om een eigen schip te bezitten, vragen zich af: als ik op
de Hiswa iets koop, wat gaat het me dan per jaar kosten
aan zomer- en winterstalling, onderhoud, verzekering, af
schrijving en dergelijke? De Waterkampioen, officieel or
gaan van het Koninklijk Nederlands Watersport Verbond
heeft het nageplozen en kwam wat motorboten betreft tot
de volgende bedragen als totale kosten voor een jaar. Wa
terland 700, een polyester motorkruiser met vier slaap
plaatsen, tussen f 2250 en f 3500. A!b:n 25, polyester mo
torkruiser met achterkajuit tussen f 2700 en f 4500. Doerak
780 AK, stalen motorkruiser met 6 slaapplaatsen, tussen
f 3000 en f 5000. Vletmodel kruiser van 9 meter 70 tussen
f 5500 en f 9500. Kampala motorkruiser van 9 meter 20
tussen f 3500 en f 6500.
Bij de zeilboten kwam men tot de volgende getallen. Hecht-
houten Spanker tussen f 600 en f 1300. Centaur, 6 meter
20 lange, open zeilboot van polyester, tussen f 650 en
f 1375. Een Victoire 22 polyester kajuitzeiljacht van 6 me
ter 60 tussen f 1150 en f 2250. De Domp stalen zeilkruiser
van 7 meter 40 tussen f 1250 en f 2750. Waarschip kwart-
tonner, hechthouten kajuitzeiljacht, tussen f 1750 en f 3250.
Gaat men echter uit van een casco dat men zelf afbouwt,
dan liggen de jaarlijkse kosten aanmerkelijk lager.
Dit soort snelle motorkruisers lijken energieverspillers,
in de praktijk blijkt het erg mee te vallen.
Dat zou toe te juichen zijn,
want de kano biedt ongekende
mogelijkheden om prachtige
tochten te maken in binnen -
en buitenland waarbij men wa
teren kan bevaren die voor
alle andere categorieën ple
zierboten onbereikbaar zijn.
Bij de kleine, zogenaamde
„open" boten tot een lengte
van 3 meter 50 ziet men naast
glasversterkt po.yester schoor
voetend andere kunststoffen
hun intrede doen. Polyethy'een
vond al toepass ng. met ame
bij de verschillende types
Sportyaks. ABS komt men
steeds meer tegen en bij de
kano's valt dioleen als een
nieuw materiaal te signale
ren.Over de categorie zeilboten
dient allereerst te worden op
gemerkt dat steeds meer ont
werpers bij de kleinere kajuit
zeiljachten zoeken naar ge
makkelijk over de weg ver-
voerbare schepen met een k el-
midzwaard. Ook doen dit jaar
zoals gewoon'ijk weer boten
hun intrede die niet voor toer-
doeleinden z.jn beducht, maar
waarbij me*, misschien het
best kan spreken van „sport"-
apparaten", bestemd om in
kort tijdbestek zoveel moge-
1 j'r. sne heid en sensatie te ge
ven en zoveel mogelijk behen
digheid, lichaamskracht en uit
houdingsvermogen te testen.
Een goed voorbeeld hiervan is
de Windsurf - een bootje dat
bij de jongere jeugd bijzonder
in de smaak valt en door de
ouders gezien de betrekkelijk
lage prijs (rond de 1200 gu den
graag wordt gekocht.Voor de
wat minder jonge jeugd die geen
vrede heeft met het ontbreken
van de helmstok en met de
noodzaak om zich staande
voort te zeilen, biedt de HIS
WA verschi'ende typen van
middenzwaardboten enkatama-
rans die in hun kort tijdsbe-
ste.. de nod ge snelheid, sensa
tie en lichamelijke inspanning
kunnen verschaffen, zij het te
gen een wat hogere prijs. En
kele voorbeelden: Laser, Po-
ney. Apache Super, Simonis
445. De trend naar de boot als
„sportapparaat" lijkt nog niet
zijn einde te hebben bereikt.
Voor de oudere wedstrijdbelus-
te zeiler zijn er de reeds enige
tijd bestaande typen waarin de
bemanning zich kan uitleven
via de trapeze. Diegenen onder
he die dit hu'pmidde! to'. gro
tere sne'heid verfoeien, komen
moeilijker aan hun trekken.
Ze zullen hun keuze uit
er. e ou ere weds: .j-klassen
moeten doen, want ondanks
hun jarenlange roep om een
boot waar men in- en niet op
zit of buiten hangt, is zo'n
schip nog steeds niet versche
nen. De wedstrijdzeiler op ru
were wateren of zelfs op de
open zee vindt in de RAI pas
sende boten te kust en te keur.
Hier hjidt de trend: „ontwer
pen op meetformule", terwijl
geen kosten gespaard worden
om de boot te voorzien van de
allernauwste snufjes op het
gebied van bes'ag, zei'en, nau
tische en navigator schr ppa-
ratuur. Deze jach'. naar de
snelhid is c- d? o >n k v n
dat een serie boten van dit
type maar een betrek.;el jk
korte levensduur beschoren
kan zijn. De zeewedstrijdboot
die vandaag wordt gebouwd en
ook het volgend jaar en mis
schien zelfs het jaar daarop
successen kan behalen, moet
men met de olielamp zoeken.
De elite onder de wedstrijdzei
lers heeft dit allang door en
heeft er veel geld voor over
om - zonodig in combinatie en
syndicaatvorm - ieder jaar of
eens in de twee jaar een
nieuw Jacht volgens een spe
ciaal ontwerp te laten bouwen.
Op de HISWA zijn verschillen
de van deze „maaf'-schepen
te zien. Wat het toerzeilen be
treft wordt steeds duidelijker
beseft dat een toerschip speci
ale eisen stelt. Dc snelheid
mag niet gekocht worden met
verlies aan gemak van behan
deling door een kleine beman
ning, verlies aan soepele bewe
ging bij zeegang en aan com
fort van de binneninrichting.
Niet voor niets zal dan ook een
van de onderwerpen op het in
1975 te houden Vierde Sympo-
siom over ontwikkelingen van
belang voor de jachtbouw
gewijd zijn aan de „eisen
waaraan een goed toerjacht
zal moeten voldoen". Negentig
percent en misschien nog wel
meer van de eigenaren van
zeiljachten zijn toerzeilers.
Hun verlangens worden mo
menteel nog wel het best be
vredigd door de motorzeiler.
Dit type is dan ook op de HIS
WA - van klein tot groot - tal
rijker dan ooit vertegenwoor
digd. Het is duidelijk dat dc
trend naar het zuivere toerzeil-
jacht zijn hoogtepunt nog lang
niet bereikt heeft. De motor
vaartuigen tenslotte. Afgezien
van de vele typen snelle mo
torboten, bestemd om dienst te
doen als trekker voor de wa-
terskisport of zo maar ter be
vrediging van snelheldslust, is
hier de belangrijkste categorie
de booot met nachtaccommo
datie, bestemd voor toervaren
op de binnenwateren. En nog
steeds luidt de trend: „steeds
meer accommodatie en com-
fort in gelijke ruimte". Dit
geldt voor kruisers van klein
tot groot en bewonderenswaar
dig is vaak dé' vindingrijkheid
waarmee aan de verlangens
tegemoet wordt gekomen. Dat
hierdoor de esthetica en ook de
vaareigenschappen soms in het
gedrang komen, wordt blijk
baar door de eigenaren - onder
druk van moeder de vrouw? -
voor lief genoemd. Al met al
begint zich hier toch wel een
prob'eem af te tekenen. Ook
de eisen, te stellen aan het
motortoertocht, zullen derhalve
ond<*-werp van gesprek zijn op
het hierboven vermelde Vierde
Svmposlon. Naarmate de sche
pen rroter zijn, kunnen de
moe'Mikheden gemokke'Mker
worden onge'os'. In de RAI
7'm srh'Ilende frna'e, maar
ook Vo'Mïar» exemp'nren 1
(fo-« .-vo-- - m^strt* v
export bestemd - te zien. Bij de
k*"n voo- ruwere wa
teren is een opvallend ver
schijnsel de terugkeer van het
steunzei! dat het slingeren bij
zeegang beperkt.
