„NINA" AUTEUR H. E. BATES (68) OVERLEDEN Baader-Meinhofgroep houdt Duitse christenen bezig blijspel van Roussin opnieuw gebracht Paul van Vliet met 'engels avontuur* tweemaal in Koninklijke Schouwburg THE inen9'i5h TRUTH BEHIND THE DYKES PAUL VAN VLIET Sestetto Chigiano Italiaans episcopaat niet voor kruistocht tegen echtscheiding "TJC "N ""■RE! D KORTE METTEN WOENSDAG 30 JANUARI 1974 LEIDSE COURANT PAGINA 7 Vorige week speelde Theater twee keer in Den Haag, twee voorstellingen van „De Gebroken Kruik", een produktie van grote kwaliteit. Vermoedelijk was in deze twee voor stellingen samen minder publiek dan in de ene vertoning van 't blijspel „Nina", gisteravond in dezelfde Koninklijke Schouwburg. Niet dat degenen die nu kwamen ongelijk hadden, het was eveneens een uitstekende produktie, bij zonder vermakelijk. Maar die vergelijking tussen de be langstelling voor „De Gebroken Kruik" en „Nina" is toch merkwaardig. „Nina" is herkenbaar, het publiek weet precies wat het mag ver wachten en heeft het volste ver trouwen dat aan al die verwach tingen voor de volle honderd procent tegemoet zal worden ge komen. In dergelijk theaterbe zoek is het avontuur uitgescha keld, maar het heeft anderzijds de charme dat het totaal ont spannend is. „Nina" - we kennen het nog van indertijd, 1959, toen het een suc ces was van Mary Dresselhuys. Een blijspel van Roussin, dat zo absurd is, dat elke gelijkenis met het leven of de realiteit af wezig is. Er is alleen gelijkenis met andere blijspelen, of, in dit speciale geval van deze „Ni- na"-voorstellingen ook met 'n t-v serie van jaren her: de politie commissaris blijkt geleend ui', de „Maigret-serie". Daar is hij weer, Jan Teulings, met gleuf- hoed en regenjas, op zoek naaf de misdaad. Het grapje van het stuk is de grappige toenadering tussen twee mannen, die allebei veel Absurde situatie voortreffelijk gebracht Klassieke elpee over magische grens Den Haag Voor het eerst in de geschiedenis van de Nederland se platenbusiness heeft een klassieke elpee de magische grens va,n 100.000 persingen overschreden. Het is de Arcade elpee All-time Classics", opge nomen door het London Sym phony Orchestra o.l.v. Ezra Rachlin. De volgende titels ko men er op voor: Rit der Walkil- ren (Wagner), Slavische dans in g. (Dvorak), Der Schone blaue Donau (Strauss), Voorspel Car men en Zigeunerdans (Bizet), Vlucht van de hommel (Rimsky Korsakov), Ouverture Romeo en Julia (Tsjaikowsky), Ouverture Nozze di Figaro (Mozart) en Sabeldans (Katsjaturian). All-Time Classics werd in decem ber 1973 in ons land geïntrodu ceerd via STER-commercials op radio en t.v. Jonge amateurs solist bij het Residentie-Orkest Den Haag Twee jonge ama teur-musici treden vrijdagavond 8 februari met het Residentie- Orkest op als solist op het Jeugdconcert in het Congresge bouw. Hei zijn de pianisten Tho mas Nagy en Jan Willem Sluit- man, beiden winnaars in ver schillende categorieën van het jaarlijkse Edith Stein muziek concours. Thomas Nagy speelt een piano concert van Anton Stamitz Jan Willem Sluitman het Allegro Ap passionato van Saint Saëns. Everhard Spelber, solo-hoboist van het RO, is voorts nog solist in Telemanns Hoboconcert. Het concert, dat onder leiding staat van Hubert Soudant, wordt ge completeerd met werken van Bartok, Conradus en Schubert. met Nina te maken hebben. De een als echtgenoot (een saai mannetje, in dit soort stukken doorgaans een ambtenaar, hier dus ook), de ander als minnaar (voor dit type treft men meestal de vrolijke, jonge, rijke vrijge zel aan, zo ook hier). De een valt bij de ander binnen om hem te vermoorden, maar dat loopt heel anders af, als hij dacht. Nina grijpt voortdurend Het wordt voortreffelijk gedaan door de mensen van Theater en hun gasten. Een uitstekend de cor van Frans Vossen, een afge werkte regie van Jan Teulings en te dolle rollen van Eric van der Donk als de minnaar en Ton Kuyl als de brave echt genoot. Ina van Faassen is een doortastende Nina, soms op het hardhandige af. Jan Verstappen. Ton Kuyl, als de grieperige echtgenoot in ,,Nina", die zijn plan om de minnaar van zijn vrouw te vermoorden, maar niet kan uitvoe ren. Dit blijspel van Roussin wordt gespeeld door Theater. Vocalisten- concours Den Bosch Hertogenbosch wordt gehouden van 31 augustus t/m 11 septem ber. De voorselecties beginnen op 31 augustus. Deelname aan het concours staat open voor zangers en zangeressen van elke nationaliteit, geboren na 31 december 1941. De Prijs van de stad 's-Hertogenbosch wordt slechts toegekend aan die zan ger of zangeres die naar het oordeel van de jury over dusda nige kwaliteiten beschikt, dat een bijzondere onderscheiding gerechtvaardigd is. Voorts zijn er eerste en tweede prijzen voor elke stemsoort. De winn krijgen een medaille, een geld bedrag (resp. 2.500 en 1.000) en een optreden op het slotcon- cert op 11 september. Voorts is er een aantal bijzondere prijzen en bieden KRO en VARA aan fi nalisten een radio-optreden aan. De jury staat onder voorzitter schap van dr. John Daniskas (Ned.) en heeft als leden Arthur Eisen (USSR), Lore Fischer (DBR), David Johnston Enge land), Leo Ketelaars (Ned.), Janine Micheau (Frankrijk) en Renaat Verbruggen (België). De inschrijving sluit op 19 Juli. Inlichtingen verstrekt het secre tariaat van de stichting 's-Her togenbosch Muziekstad Stadhuis Den Bosch. Galerie Triptiek, Groenewegje 75a, Den Haag, exposeert van 2 t/m 22 februari werk van twee Haagse kunstenaressen: Ursula Pless (schilderijen) en Anja Dobbinga (tekeningen en wand kleden). Leerlingen van he' Kon. Conser vatorium verzorgen op woens dagmiddag 6 februari het lunch concert in Diligentla. Op het programma staan werken van Rossini en Mozart. CANTERBURY De Engelse r schrijver H. E. Bates zijn L voornamen Herbert Ernest ge- J?' brulkt hij nooit is gisteren op 68-jarige leeftijd in een zieken huis in Canterbury overleden. De ruim vijftig boeken die Bates schreef, vallen op door groot gevoel voor sfeer en liefde voor het Engelse landschap en verja- den invloed van Joseph Conrad. Bates publioeerde zijn eerste novel le op 20-jarige leeftijd in 1925. Volgende novellen werden door de Engelse recensenten gepre zen als de „beste sinds Rudyard Kipling". „Fair stood the wind for France", een van Bates' boe ken over de verschrikkingen van de oorlog, kwam in 1944 uit en was zo progressief dat een schoolhoofd geschokt uitriep: „Er is een getirailleerde harts tochtelijke scène waarin wordt beschreven hoe een meisje be zeten wordt". Het standpunt van de schrijver was: „Ik schrijf wat ik wil schrijven en als het publiek het niet lezen wil, dan doet het dat maar niet." Maar het publiek wilde het wel lezen en de boe ken van Bates stonden juist weer opnieuw in de belangstel ling. Twee werken van Bates vonden hun weg naar Hollywood. „Tha Herb«n Erne.t Botes: ruim vl//tig b darling buds of May" werd „The mating game", en „Triple echo" bleef „Triple echo, Bates was overigens met amerikanisering van het gezin Larkin uit „The darling buds of May" onder de titel „The ma ting game" niet erg gelukkig. Over de titel zei hij: „Misschien wel goed zo. Niemand zal het als mijn verhaal herkennen". In 1942 publiceerde Bates een boek over het moderne korte verhaal, waarin hij zelf een meester was. Zijn laatste werk was een autobiografie in drie delen die eind 1972 klaar kwam. H. E. Bates laat een vrouw, twee zoons en twee dochters achter. DEN HAAG Paul van Vliet brengt op dinsdag 5 en woens dag 6 februari voorstellingen van zijn succesvolle programma „The Truth behind the Dikes" in de Koninklijke Schouwburg. Het programma was de verras sing van het afgelopen zomer seizoen in Amsterdam. Weken lang bezocht een talrijk publiek van buitenlanders en Nederlan ders met groot enthousiasme de voorstellingen. Omdat het publiek voor ongeveer 40 uit Nederlanders bestond Kunst en Kunstenaars In de LAK-foyer, Levendaal 150 Leiden, wordt van 1 tot 28 fe bruari de Diës-tentoonstelling gehouden. e Koninklijke zangvereniging Excelsior o.l.v. Jaap Hillen geeft zaterdag 16 februari in de Grote Kerk te Den Haag een uitvoering van „Le roi David" van Arthur Honegger. Medewet king verlenen Thea Ekker- v. d. Pas sopraan, Marianne Diele- man, alt, Bernhard Kruysen, bariton, (verteller), Michlel ten Houte de Lange tenor en het Gewestelijk Orkest voor Zuid Holland. - werd besloten tot een korte tournee van een maand langs de Nederlandse schouwburgen om ook belangstellenden buiten Amsterdam gelegenheid te ge ven kennis te nemen van Paul van Vliets Engelse avontuur Daarnaast verwacht men een groot aantal buitenlanders, dip tijdelijk of permanent in Neder land gevestigd zijn en voor wie door de taal theaterbezoek over het algemeen uitgesloten is. Het genootschap Nederland Engeland heeft voor beide Haagse voorstellingen al een aantal kaarten gereserveerd. De show is samengesteld uit oud- nieuw repertoire van Paul van Vliet, dat werd vertaald, be werkt en herschreven voor een Engelstalig publiek. Voor de pauze een ironiserend beeld van Nederland en West-Europa in liedjes, conferences en typerin gen. Na de pat'-e komen alge meen menselijke zaken aan de orde, die minder aan grenzen gebonden zijn. Een aantal oude bekenden hebben een plaats in de show gevonden zoals De Hol lander, Meisjes van 13, Partner ruil en de inmiddels vermaard geworden Boer (dat zijn leuke dingen voor de mensen...). De teksten kwamen tot stand dankzij de medewerking van Floor Kist, de Amerikaan Ar thur Epsten en regisseur Nick van den Boezem. Muziek en be geleiding zijn van Rob van Kreeveld en zijn combo. a one-man satirical show with the Rob van Kreeveld Quartet ..".V"Vv-L". .\V "v-:-- - 2v,0>- V V- Filmverhuurder verliest kort geding Den Haag De president van de rechtbank in Den Haag heeft de vordering in kort geding afge wezen van Cupido films B.V. in Amsterdam. Cupido had het ge ding aangespannen tegen do staat en de Centrale commissie voor de filmkeuring omdat laatstgenoemde de film „The best of the New York erotic filmfestival" in zijn geheel voor openbare vertonuig had afge keurd zonder voldoende motive ring. De film zou 14 februari in Nederlandse première gaan in Amsterdam, Rotterdam, Den Haag Utrecht, Nijmegen en Groningen. De rechtbankpresi- dent, Mr. J. H. C. Slotemaker, wees de vordering tegen de staat af omdat de filmkeurings commissie autonoom is en de regering niet verantwoordelijk kan worden gesteld voor de be slissingen van de commissie. De eis tegen de commissie moest worden afgewezen omdat deze geen rechtspersoonlijkheid bezit. Het Gemeentemuseum te Arnhem exposeert van 2 februari t/m 17 maart werk van de Amerikaan se schilder Don Nice. Van 9 fe bruari t/m 17 maart is er werk te zien van 19 nu levende Hon gaarse kunstenaars en geduren de de maand februari schilde ringen op papier van Jos Kerff uit Heerlen. Mozart - Martini Schönberg In de pauze van het concert, gis teravond door het Sestetto Chi- giano voor de leden van de Ver eniging voor Kamermuziek in Diligentla gegeven, zagen we nogal wat bezoekers naar huis gaan. De reden daarvan was duidelijk. Schönberg zou nog ko men en men vreesde de twaalf. tonigheid....Had men maar be ter het programma bestudeerd en naar het opusnummer (4) en de datum van het ontstaan van „Verklërte Nacht" (1899) geke ken: dan zou men vermoedelijk hebben begrepen, dat er op het gebied van dodekafonie niets te vrezen was. Want de zes oxecu. tanten presenteerden, ln oor spronkelijke versie, het werk van een jonge man, die door Ri chard Dehmel geïnspireerd, per manent leeft in de ban van Ri chard Wagner, met namo van de harmoniek in diens „Tris tan". Vijfentwintig minuten duurt dat. zonder één onderbreking. Een boeiend hoorspel, dat we, hoe zeer we de uitvoering ervan ook waarderen, gaarne iets volumi neuzer hadden gewenst. Nog een ander, te zelden gehoord stuk, bracht het ensemble: het Strijksextet van Bohuslav Mar- tlnu, door hem in 1932, dus in zijn Franse tijd geschreven. Zéér geïnspireerd: we durven beweren, dat dit één der niet zo talrijke werken voor kamermu ziek is, waardoor deze Tsjechi sche meester zal blijven voort leven. Dit boeiend betoog, op het lijf der zes strijkinstrumen ten geschreven, maakte terecht op het gehoor een diepe Indruk. Met Mozarts Kwintet in D (K.V.593; 1790/91) was men be gonnen: bijzonder riskant, zelfs voor het beste gezelschap. Dat de uitvoering hiervan volledig slaagde, zouden we niet mogen beweren. B.R. Proces inzake film in Rome verdaagd ROME (DPA) Het lang ver wachte proces tegen de Ita liaanse film „Rappresaglia" (vergelding) is gisteren kort na de opening in Rome verdaagd tot 12 februari. De verdediging had hierom gevraagd omdat be- langrijko documenten niet tijdig uit de VS waren aangekomen. Hot proces is aanhangig gemaakt door gravin Elisabetta Rossig- niani, ccn nicht vun wijlen paus Pius XII, die de Romeinse rechtbank heeft verzocht de rol prent te verbieden, omdat daar in wordt gesteld dat genoemde paus niets zou hebben gedaan om te voorkomen dat cie Duit sers op 23 maart 1944 335 Italia nen doodschoten. Dit was een represaille voor de dood van 33 Duitse militairen die bij "en «tanslaj om aet -«rwi wurea jo- komer» Lts film, met Richard Burton en Marcello Mastroianni in de hoofdrollen, is gebaseerd op het boek „Bloedbad in Rome" van de 40-jarige schrijver Robert Katz ook gericht tegen producent tegen Burton, Mastroianni en Katz ook gericht tege producent Carlo Ponti en regisseur Cosma- tos. Hun wordt laster ten laste gelegd. GUnther Borst exposeert van 2 t/m 23 februari linoleum- en houtsneden ln Kunstzaal Polder, Kleine Kazernestraat 5, Den Haag. Galerie Fcnnn do Vries, Een- drachtpleln 18, Rotterdam, ex poseert tot 15 februari etsen van Simon Koene. De Westdultse theologe Dorothee Soelle heeft scherp geprotes teerd tegen het verbod dat zoals gemeldt haar dezer dagen werd opgelegd om Ulrike Meinhof ln de gevangenis van Keulen te be zoeken. Volgens de protestantse theologe had de rechter van In structie haar verweten, dat zij aanhangster was van d« radicale ideeën van de Baader-Meinhof groep, die ter voorbereiding van derevolutie in Duitsland een aantal moorden, bankovervallen en aanslagen pleegden. De Italiaanse bisschoppen blijken volgens voorlopige mededelin gen van hun kant niet van zins om du Italiaanse katholieken op tee roepen voor een kruistocht tegen de echtscheiding, zo meld onze correspondent uit Rome. In werkelijkheid, zo schrijft onze correspondent in Bonn, heeft Dorothee Soelle de groep zelfs niet eens morele steun verleend en zijzelf noem de de beschuldiging van de rechter dan ook de grootste onzin. Volgens haar heeft zij het bij de justitie kennelijk verbruid door in een radiotoe spraak van vorig jaar zomer meer menselijkheid in de be handeling van de leden van de •De president van Mexico, Luis Echeverria zal in februari paus Paulus een bezoek bren gen. Echeverria Is de eerste Mexicaanse president, die sinds het verbreken van de di plomatieke betrekkingen ln 1929 tussen Mexico en het Va- ticaan, de paus bezoekt. De huidige staatssecretaris gevangen groep te eisen, „daar deze anders bevestigd zouden worden in haar kritische houding ten aanzien van maat schappij en staat". Zij pleitte er vooral voor een einde te maken aan de eenzame opsluiting. „Het enige wat ik had willen doen", aldus me vrouw Soelle, „is een van de christelijke werken van barm hartigheid uit te voeren en ik vind het hoogst merkwaardig, van buitenlandse zaken in Spanje, Gabriel Fernandez de Valderrama wordt genoemd als de nieuwe Spaanse ambas sadeur bij het Vaticaan. •Het C.N.I. het Indiase ka tholieke persbureau wordt na veertien jaar te hebben be staan wegens geldgebrek opge- heven. Het had zestig corres- dat de justitie er mij in hin dert mijn christelijke plicht na te komen". De Baader-Meinhof-affaire heeft ook tot grote opschud ding in de protestantse kerk van Berlijn en tot een me ningsverschil met de joodse raad aldaar geleid. Hier gaat de strijd om de jonge vicaris Cornelius Birghardt, die on langs door een rechtbank tot een voorwaardelijke gevange nisstraf van een half jaar ver oordeeld werd, omdat hij een aantal jaren geleden, geduren de een nacht, onderdak ver leend had aan de „totaal uitge putte" Ulrike Meinhof. Na zijn veroordeling begon een aantal synodalen in Berlijn storm te lopen tegen Burg- pondenten ln heel India en het heeft zesentwintig jonge jour nalisten opgeleid. De hoofdre dacteur, pater John Barrett sj., die zevenendertig Jaar ln India heeft gewerkt, gaat terug naar de Verenigde Staten. •In het kader van de aange kondigde „culturele revolutie" in Tsaad (centraal Afrika) heeft president Francois Tom- balbaye verscheidene protes- tanse zendelingen met hun ge zinnen het land uitgewezen. Zij hardt, waarbij de reeds lang woedende strijd tussen conser vatief en progressief onder de theologen een beslissende rol speelde. De opschudding bereikte een hoogtepunt, toen de algemeen geachte theoloog prof. Helmut Gollwitzer, tijdens een radio toespraak Burghardt in be scherming nam. Letterlijk zei Gollwitzer: „Wijzelf moeten ten aanzien van elke wet van elke staat door ons geweten beslissen of we hem gehoorza men, in hoeverre wij hem ge hoorzamen en in hoeverre niet. Wanneer wij van deze eigen gewetensbeslissing tegenover wetten van de staat dieper doordrongen waren geweest, verzetten zich tegen bepaalde maatregelen, waarmee de pre sident het land de „Afrikaanse authenticiteit wil teruggeven, zoals een jongerenritus en het afschaffen van alle Europese aanduidingen en christelijke namen. •Van Pasen tot septembei zullen er In Salzburg feestelijk heden zijn ter herdenking van het feit, dat twaalf eeuwen ge leden de eerste Salzburger Dom werd ingewijd. Er zal dan zou het niet zijn voorgeko men dat protestantse christe nen de gehoorzaamheid tegen over de overheid hadden laten prevaleren boven de enselljk- heid, zoals in de hitler-tijd ge beurd is, toen het erop aan kwam tegen de wetten van de staat joden en anderevervolg- den te verbergen en te red den". Het felste protest veroorzaakte deze rede bij de joodse ge meente van Berlijn, die liet weten: „Gollwitzers vergelij king van hulpzoekende, door de Gestapo opgejaagde mensen in de nazi-tijd met een groep die niet terugdeinst voor ge weld en terreur, is veront waardigend, kwetsend en ont- een eucharistieviering zijn op 22 september met de bisschop pen van gelieerde diocesen in Korea, Zaire en Bolivia, met de wereldpremière van een mis van Joseph Friedric Dop. pelbauer. Van 28 augustus tot 1 september wordt bet wereld congres van de internationale verenging voor kerkmuziek ge houden. Van 12 tot 14 septem ber Is er een internationaal congres van historici over „Salzburg in de achtste eeuw". •Tegen de Spaanse priester stellend, voor allen die onder de Nazi's leden, alsmede voor allen de deze vervolgden be scherming boden". De strijd kreeg een nieuw ver volg toen prof. Gollwitzer in 'n open brief aan de joodse ge meente schreef, dat hij geens zins de slachtoffers van de Jo denvervolging met de leden van de Baader-Meinhofgroep vergeleken had, maar alleen maar gesproken had over de gezindheid van de helpers, res pectievelijk van de niet-hel- pers. Na dit voorlopig laatste woord is de zaak voor vicaris Burg- hardt nog niet uitgestreden: de leiding van de protestantse kerk in Berlijn heeft de op dracht gegeven de omstandig heden te onderzoeken, die er toe geleid hebben dat de vica ris in de leiding van het pro testantse seminarie opgenomen werd. Het gevolg was dat de fronten tussen conservatief en progressief duidelijk afgeba kend werden: alle vicarissen van Berlijn schaarden zich als één man achter collega Burg- hardt. Luis Xirinacs is zes jaar ge vangenisstraf en vijfduizend gulden boete geëist vanwege „illegale propaganda". In okto ber vorig jaar werd hij met honderdtwaalf andere leden van de illegale „democratische vergaderng van Catalon'ë" gearresteerd tijdens een eu charistieviering in Barce!o-a. In 1970 verspreide hij een vlugschrift, waarin hij, behal ve voor de Basken, ook voor de Catalanen zelfbeschikking eiste. Ook als de plannen voor een referendum voor of tegen deze echtscheiding .doorgaan, zal het Italiaanse episcopaat zich niet rechtstreeks met deze ci- viel-politieke zaak bemoeien. Het Vaticaan lijkt zich voorals nog ook op het standpunt te stellen dat het komende po litiek zwaar omstreden refe rendum een zaak is waar de kerk zich als zodanig buiten moet houden. Het referendum is op zich een zaak van de Ita liaanse staat en behoort daar om niet tot de competentie van het Italiaanse episcopaat, al dus een uitlating namens de bisschoppen. De bisschoppen en vooral het Vatikaan zijn wel nauw betrok ken bij het concordaat, du overeenkomst tussen Vatlkaan en Italië, waarbij onder neer de echtscheiding geregeld is. Dc k"rk handhnafd intussen zo blijkt uit de mededel'ngen van het cni-c-vrt standpunt ten aanz ei- van de het sacrament vrn het hlTW - j!-, ondcn'ts n''e heid waarmee deze uitlatingen gedaan zijn. Vooru t'.cp.-ni cp een conferentie van het episco paat eind volgende maand, wordt het voorlopige standpunt van de Italiaanse bisschoppen gezien als een neutrale opstel ling ten opzichte van de bur- gercomité's, die de Italiaanse katholieken momenteel oproe pen tot een „heilige oorlog" te gen de echtscheiding, De uiterst kritisch ingesteld „7 november-beweging", waarvan ook tal van contesterende priesters deel uitmaken, blijft er de nadruk op leggen, dat de kerk het komende referendum moet aangrijpen om meer menselijkheid te leggen in de kerkelijke wetten, die onder meer het huwelijk' en de echt- schelding regelen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1974 | | pagina 7