Eindexamen: discriminatie per computer Ook Sovjet Unie in de ban van het verleden GROFVUIL OPHAALDIENSTEN Sportwereld Paus: oecumene gelukkig mode LEIDSE COURANT ARNHEM Als een vergadering in de kamer van drs. P- H. Meijering is afgelopen, worden de knipsels die op tafel liggen, ook de vodjes met losse aantekeningen en zelfs de tekenkrabbeltjes van zich iets vervelende leraren, keurig in een zak verzameld en persoonlijk door de heer Meij ering, hoofd bureau examenorganisatie van het CITO in Arnhem, het Centraal Instituut voor Toetsontwikkeling, naar de papiervernietigingsmachine gebracht. In duizen den stukjes verdwijnen de embryo - Havo - opgaven van Duits, de nog ongeboren Mavo - Frans - vraagjes en de zorgvuldig van alle foefjes voorziene atheneum - Engels bladen, in de reuzenschaar. Wat er echt aan examenopga ven overblijft, wordt in een kluis opgeborgen. Enkele CI- TO-mensen hebben daar een sleutel van, maar er zijn al tijd twee sleutels nodig, de tweede heeft een collega op zak- Grote geheimzinnigheid, security zelfs, omringt de opgaven van het centraal schriftelijk van de middelbare eindexamens. Ook de laatste weg, die van het CITO naar de scholen, is met veiligheidsmaatregelen omge ven. Alles moet aangetekend ge beuren. Onze eindexamenkandi daten hebben geen schijn van kans voor een school-Waterga- te-affaire. Hoe komt zo'n pakket eindexamen- opgaven tot stand? Vroeger was het zo. dat op de examen dag zelf een verzegelde envelop pe werd opengemaakt, de leer ling een opgavenlijst kreeg en na afloop een docent het werk verzamelde. In principe is dat nog zo, maar de computer heeft zijn intrede in ons leven ge daan. Ook bij de eindexamens. Het CTO zorgt daarvoor. Zo'n honderd personeelsleden en der tig wetenschappelijke medewer kers. Een schriftelijk examen kan op twee manieren gebeuren. Een opstel voor Nederlands bijvoor beeld, of een vertaling uit een vreemde taal in het Neder lands. Dat kan niemand in zijn computer hebben. Maar de grote groep eindexamen vakken heeft de z.g. meerkeuze- toets, wat deftiger, de „multiple choice." Een soort reuze-quiz met vijftig vragen, ieder met vier ant woordmogelijkheden. Laten we als voorbeeld eens een bestaan de vraag nemen uit het V. W. O.-examen Duits (jammer voor de slachtoffers; die is niet voor 1974, maar we ontlenen hem aan het pakket van vorig jaar. De vraag luidt, nadat een stukje proza is gelezen; „Was heisst rational erfaszbar: a. Durch vernunft zu beherrschen, b. Leicht zu verstehen, c. Prak tisch anwendbar, d. Vernunfts- gerrnsz zu begreifen? Op zijn antwoordblad vult de leer ling het hokje in. Aan het eind van dit examenonderdeel wor den de bladen verzameld, van een code voorzien en naar het CITO teruggestuurd. Alle ant woorden (dit jaar waren er b. v. 62.206 voor Engels Mavo-4 en 33.206 voor Havo-Engels) gaan in de computer en die stelt het aantal goede en foute resultaten vast. Voor wie het voornaamste las: mogelijkheid d. was voor de Duitse vraag goed. Er waren bij deze vraag heel wat goede, maar ook heel wat foute oplos singen, om in prijsvraagstijl te blijven. Drs. Meijering: „Tot zover gaan onze bemoeienissen, verder heus niet. Met de veelbeprate normering, het cijfers geven, hebben we niets, maar dan ook helemaal niets te maken. Maar wel is het zo dat als is vastge steld dat 13 fouten een vijf is, niemand er een zes van kan maken. Ook de school zelf niet. De computer heeft bij dit exa menonderdeel het laatste woord. Toch moet zo'n opgavenpakket worden samengesteld. Van half december af komen de uit het gehele land afkomstige commis sieleden bij elkaar. Inmiddels is voor het komende examen al een belangrijk besluit voor de docemten-Nederlands gevallen. Dit jaar zal de tweede correc tie. die meestal gebeurde door collega-scholen, voor de niet- multiple-choice-vakken betreft, vervallen. De commissie is aan het werk ge gaan. Allerlei mogelijkheden worden opgesomd, vraagjes be dacht en op papier gezet. Er wordt wel eens aangenomen dat leraren in hun denken voorop hebben staan dat de leerling om de tuin moet worden geleid en strikvragen moet worden voor geschoteld. Dit is zeker niet waar. Wel wordt van de eindexa- minandus inventiviteit verwacht en redelijke taalbeheersing mag toch worden verondersteld. Het zinsverband mag ook best een zetje geven in de richting van het goede antwoord. Nemen we nog een voorbeeld, dit maal van HAVO-Frans. Er staat een stukje Frans en dan volgt de vraag: „Het woord „aussi" kan worden vervangen door a. encore, b. c'est pour- quoi, 3. comme en 4. egale- ment." Het laatste antwoord ligt voor de hand, maar b is ook mogelijk; gezien het zinsverband zelfs al leen juist. Het mag natuurlijk nooit gebeuren dat twee van de vier antwoorden goed kunnen De enorme hoeveelheid examinandi maakt het ~>dig, dat de correctie plaats vindt met behulp van computers. De organisatie die dit sinds kort landelijk regelt is het Cij| Arnhem, het centraal instituut voor toetsontv kkeling. zijn, al mag er over een alter natief best worden gepiekerd. Het CITO, een stichting, bestaat dit jaar vijf jaar. Het heeft zijn pakket werkzaamheden zien uit breiden, onlangs nog met de examenopgaven van de zieken verpleging. Drs. Meijering zetelt beslist niet in een omgeving van dorre statis tieken en ingewikkelde kansbe rekeningen. Wie bij het examen een gokje waagt, is in principe al fout. De hobby van de heer Meijering is de historie van de militaire luchtvaart. In zijn werkkamer is dat duide- lijkte merken. De foto van Win ston Churchill („voor die man heb ik grote bewondering") wordt omkranst door beelden van Duitse en geallieerde vlieg tuigen uit de laatste wereldoor log. Da .aast een kaart met „de Europese aanvliegroutes." De heer Meijering filosofeert wat ove- zo'n eindexamen. Bij een examen, zo zegt hij, „is in feite discriminatie nodig. Een gela den woord in deze tijd, maar het blijft een feit. Onju;ste ant woorden worden gediscrimi- Maar behalve deze opzettelijke discriminatie kan de computer nog veel meer. Precies kan worden vastgesteld hoeveel pro cent van de eindexamenkandi daten landelijk een vraag goed beantwoordde. Dat geeft vaak een interessant beeld. De computer corrigeert niet al leen de fouten van de leerlin gen, maar ook van de docenten die een vraag samenstelden. Daar zijn ingewikkelde bereke ningen voor nodig (zo'n compu ter is in een paar seconden klaar). Er kan precies worden afgelezen welke beoordeling de vraag opstellende docent voor zijn werkje krijgt. Zo'n beoorde ling kan een volgend jaar weer dienst doen als anderen zich buigen over vraag en antwoord. Het computerlezen gebeurt bijzon der snel. Een groep docenten zou er dagen over doen. De computer heeft een zogenaamde optische lezer, die met een ge middelde leessnelheid van ruim zevenduizend bladen per uur werkt. Er wordt feilloos gecorrigeeerd. Ongeveer vier procent van de antwoorden accepteert de lees machine niet. Een veelvoorko mende fout is het niet duidelijk met zwart potlood aanstrepen van de antwoorden. Een niet of dubbel beantwoorde vraag bete kent natuurlijk zonder meer een fout, maar wat gebeurt er als een jongen een antwoord invult, zich bedenkt en het antwoord onvoldoende uitgomt? Dan kan de leesmachine dit niet verwer ken. Ook hier geldt: nauwkeu righeid is voorwaarde voor een goede examenuitslag. De computer leest nog veel meer dan simpele antwoordhokjes. Precies kan worden nagegaan hoe het resultaat is op alle deel nemende scholen. Wie in verge lijking met andere scholen ne gatief uit de toon valt, kan dat ook lezen op de speciale statis tieken, en eventueel maatrege len treffen voor het volgende examen. Praten met de man die uiteinde lijk beslist over de vorm van de eindexamens is een weliswaar boeiende, maar verre van ge heimzinnige zaak. Er is niet zien van geheimnisvolle me-apparatuur, geen sloten; het koffiemeisje zett kopje koffie neer (hoewel £ct mige schoolinspecteurs dank veiligheidsoverwegingen hun men over de paperassen L spreiden) en er hangt hele»| geen examenvrees sfeer. Misschien dat na afloop vante gesprek de papiermachine» werking werd gezet. Maar dan had u dit niet ku^ lezen. En dat hebt u komt a. omdat er niets beli" rijks is gezegd, b. omdalL stiekem wat is opgeschreven, u toch geen eindexamen doeL^ de heer Meijering niets te t bergen heeft. L Het antwoord geeft de Cito-t JAAP FRANf" puter wel. Bezoekuren ziekenhuizen VRIJDAG 25 JANUARI Rtebeeckhof. J P. Coen- hof. Pleter Bothstraat. Stuyvesant- hof. Alb. Agni KneppelhouUtraat, Buurt 7. Herensingel (van Medusastraat tot Ju- llan astraat), Julian astraat. Jullana- kade. Sophiastraat. Anna Paulowna- straat. Alexanderstraat. Prinsen straat. Oranjestraat. Lusthoflaan. Dtllenburgerstraat. Nassaustraat. Mecklenburgerstraat. Os- en Paar- delaan, Bernhardkade. Marljkstraat, M ar gr leut raat, Irenestraat, Bern- Klnderafdellng dagelijks van 14.00— 3e kla: Haagweg. Rijndijk. Dljkhoflaan. val- kenburgseweg. Da Costastraat. Klik- straat. Schimmelstraat, Oltmans- spaanweg. De Genestetstraat. NIc. Beetsstraat. Potgleterlar- tlfnicn die op die dag bevallen zijn Voor hen ls er een r ver.d'oez ie'timr voor de echtgenoot of één bezoeker van 19 00- 20.00 uur. van ouders): ma., woe., vrij IS 30- 18.45 uur. za. en zo. 15.30—15.45 uur Kinderkliniek: zaal 22. 23 en 24. Ou ders: dag. 10 30- 11 30 uur. 14 30- 2e klas 13.30-15.3C [then Ziekenhui* Rljnnord: dagelijks ook zondags) le en 2e klas van 0 3011 00 uur. van 14.00—15 00 iur. van 18 00—19 00 uur: 3e klas sen 14.00—15.00 uur. van 18 00—19 30 iur. Kraamafdeimg van 14 00-1500 lur. van 13.00-19 30 u.. alléén voor H higenoten. K nderalilellng: lijks van 15 00—16.00 uur en van 18.45 tot 1945 uur Kinderafdeling: dagelijks van 15.00 tot 18.50 uur. agenda Fred, van Eedenlaan. Lod. van Deysselstraat, A. Verweystraat, Jacq. Perkstraat. H. Gorterstraat, L. Couperusstraat, Hoflaan. Willem Klooslaon, Boshof. Duinhof. Meer hof. Akkerhof. Weldehof. Telderska- de. Mulderstraat. Gerrlt Kasteln- straat, Segaarstrant van Diemei straat, RoosevelUtraat. van 18 30 I Prematuren 'alleen voor ouders): Ma. t/m vr. 18.30 tot 18.45 uur. za. en zo. 15 30 tot 15 45 uur. Wanneer ma. voor ernstige patiënten doorlopend uur. z bezoek wordt toegestaan, kan de 51 (t hoofdverpleegkundige hiervoor spe- dag. i r geen bezoek, behalve 18.15-19.00 uur. za. en zo. 14.30- 15.30 u. Zaal 60. alle bezoekers: ma. tot en met vrij. 18.15—1900 uur, za. en zo. 14.30—15.30 uur. Zaal klas 13 30—14 30 ineden 16 jaar 20.15 i mtlekmarkt ir: Molenwandeltocht uur. Start VW. S"a- vrlj. 16.45—17.45 uur: zat. 13.0 15 00 uur. zond. 11.00-11.45 13.00—15.00 uur. Psvohiatrisch zlekcnhnl* Endesec dln-dag en vrijdag 13.00—14.30 u behalve dl. 18.16—19 00 zondag 11.00—12.0 Kraamafdellng: dag. 15.30-17.00 uur en 18.30—20 00 uur. Kinderen tot 12 Jaar kunnen wegens mogelijk Infec tiegevaar helaas niet op bezoek ko- den toegelaten. Olnconessenhul*: dagelijks eerste klas van 11 00-12.00. 13.13—14.00 en 18.45—19.30 uur; tweede en derde klas 13.15- 14.00 vn 18.45-19.30 uur. 11.15 tot 12 14.45 uur en van 18.45 tot 19.45 uur. Kraamafdellng: dagelijks van 11.15 tot 12.00 uur (alleen v echtgen.), van 15.00 tot 16.00 uur. en van 18.45 tot 19.45 uur. Kinderafdeling: dage lijks van 15.00 tot 18.30 uur. DINSDAG 22 JANUARI: commissie Onderwijs, Kamer 204. Stadhuis, 16.00 uur: discussieavond met Hella Hasse. Rapenburg 100. 20.30 uur; Snouck Hurgronjehuls: Lezing over erfelijkheid van de mens. 20.00 uur; Zangvereniging in ander tenue HAZERSWOUDE Tijdens de vergadering van de leden van de gemengde zangvereniging „Zang en Vriendschap" uit Ha- zerswoude-dorp is voorgesteld om in het vervolg in ander te nue dan het thans gebruikte op te treden. Een commissie gaat nu onderzoe ken welke mogelijkheden er zijn, mede met het oog op de kostprijs voor de aanschaf er van. eht SAN JUAN - Oud-wereldk rei pioen Boris Spassky behoeft j. slechts een partij te winnen zeker te zijn van een plaat de halve finales van het kaï datentoernooi. Spassky voor de tweede achtereenfl gende maal van de Amerik Robert Byrne. In Moskou kjJ men Anatoli Karpov en Lev lugajevski ook in hun de partij remise overeen, evei Petrosian (Rusl.) en Porti (Hong) op Mallorca. In Augi (Ver. Staten) viel ook in vierde partij tussen de Br liaan Henrique Mecking en Rus Viktor Kortsnoj geen bei sing: Remise. Het jeugdsentiment of breder nog, het heimwee naar 't ver leden, heeft nu ook de Sowjet Unie in de greep, zij het dat het daar de naam „museumcx- plosie" heeft meegekregen, omdat het tot uiting komt in recordbezoeken aan musea en niet minder aan historische plaatsen. Deze ontwikkeling is ook daar om de ideologen een doorn in het oog, omdat tegelijkertijd ook het godsdienstige verleden van Rusland een renaissance ondergaat. De belangstelling naar de inhoud van de gods dienst en van haar sociale rol groeit, hetgeen de communisti sche tijdschriften de laatste tijd steeds veelvuldiger vast stellen. Die interesse voor het verleden strekt zich ook uit tot de lite ratuur. Geschriften van voor de revolutie, uit verborgen hoeken te voorschijn gehaald, genieten 'n grote populariteit. Nieuwe uitgaven van het werk van Dostojewski en Tolstoi kunnen op het ogenblik in de Sowjet Unie niet meer worden tegengehouden. Maar niet al leen hun werk, dat geschreven is vanuit een diep-religieuze in stelling geniet grote aandacht, ook dat van modernere gods dienstfilosofen, zoals Berdja- jew en Frank. Vooral verontrust toont men zich over de invloed van de voormalige ,.:arxistische eco noom S. Boelgakow, die later orthodox priester werd. In zijn werk laat hij zien hoe het com munisme door het christendom kan worden overwonnen. In zijn gedachtengang kan het christendom in de confrontatie tussen communisme en kapita lisme tot „derde kracht" wor den. Daarmee heeft Boelgakow de basis gelegd voor verderbou- wend werk va« christelijke schrijvers in de Sowjet Unie. zoals Lewitin-Krasnnw. Tegelij kertijd versterkte hij de positie van andere sociale reformis ten, die een humanisering van het communisme nastreven en die door de militante ideologen in het Kremlin worden be schouwd als het grootste ge vaar vanbinnenuit. Het feit, dat Boelgarvow in de partijbladen, alsmede in een verzamelwerk als „De proble men van het wetenschappelijk atheisme" scherp wordt aange vallen, wijst erop, dat zijn werk al in ruime mate ver spreid. KERK EN WERELD Ook in Amsterdam kerksluiting in centrum pijnlijk Om de gelovigen niet plotse ling In de steek te laten is aal moezenier A. Martijn uit We. zep in overleg met de bisschop van Haarlem zondag voorge gaan in de eucharistie in de kerk van de Duif, die 6 januari al officieel door mgr. Zwart kruis werd gesloten. „Verder zal ik er nu echter van afzien", verklaarde de aalmoezenier na de dienst in de officieel gesloten kerk aan de Amsterdamse Prinsen gracht, waar hij ook vorige week voorging. De Duif is de vierde kerk die door het b's- dom gesloten werd in de bin nenstad van Amsterdam, van wege de snelle ontvolking van het centrum. Van de ongeveer 4500 bezoe kers die in het weekend de ka tholieke centrumkerken bezoe ken komt de helft van buiten dit gebied. De Duit telde de laatste tijd honderdzestig re gelmatige bezoekers. Via de stichting Citykerk probeert het bisdom een nieuw wijkpasto- raat op te bouwen door het vormen van kernen en door het samenkomen in kleinere ruimten. Bij de sluiting van de Duif had de bisschop gevraagd om van verdere aktie tot behoud van het gebouw voor de eredienst af te zien en komen tot een nieuwe wijze van kerkopbouw via het wijkpastoraat met li turgieviering in de kapel van het Mozarthuis. Na de dienst van zondag deel de koordirekteur P. van Delft als woordvoerder van het ac tiecomité voor behoud van de Duif mee, dat aanstaande z dag oud-kapelaan Brautigam van de Duif zal voorgaan. Het bisdombestuu- zal kapelaan Brautigam vragen eerst te ko men praten, zoals zaterdag is gebeurd met aalmoezenier Martijn. Toen werd besloten dat de aalmoezenier zou i gaan, maar aan het eind een verklaring zou voorlezen, het geen gebeurde. Dezer dagen zou in Haarlem ook een s'prek plaats vinden met de oud-kerkbestuurleden van de Duif, die bezwaar hebben i getekend tegen hun ontslag bij de opheffing van de Duif als zelfstandige par^hie. Bisschoppen gevraagd om te letten op K van K.R.O. In een open brief aan de bis schoppen van Nederland heeft een groep van zeventig katho lieken uit Venlo gevraagd, dat de bisschoppen hun invloed doen gelden op de KRO, „Op dat deze omroep werkelijk rooms-katholiek blijft". De brief is namens de groep ondertekend door pater Capu- cijn H. Bekkers, die op vrije basis in Venlo werkt „voor het behoud van het geloof". De groep is, aldus pater Bek kers, in de loop van het afgelo pen jaar vrij spontaan gegroeid uit ongerustheid over de wijze, waarop de KRO meehelpt „het geloof van katholiek Nederland in zijn wortels aan te tasten". Als voorbeelden hiervan noemt de brief onder meer de tv-uit- zending van een protestantse avondmaalsviering, waaraan een rooms-katholiek priester deelnam en de uitzending over bijbel en echtscheiding. Mocht de KRO zijn eigen weg blijven gaan, dan wil de groep stappen ondernemen om te ko men tot een nieuwe rooms-ka- tholieke omroep. Volgens pater Bekkers zijn h'ertoe nog geen initiatieven genomen. De groep wil eerst afwachten wat de bis schoppen en de KRO gaan doen. Korte metten De oogst in de Sahellanden is opnieuw zeer slecht geweest. Voor dit jaar wordt gerekend op een tekort van een tot twee miljoen ton voedsel en een be drag van veertig miljoen gul den. Het hongergebied omvat momentcel dertien landen. Een en ander werd bekendgemaakt tijdens een conferentie in Ge- nève van de hulporganisaties, waaraan ook deelnamen Men sen in Nood, Novib, Unicef en de Wereldraad van Kerken. Eenentwintig landen hebben in Djokjakarta deelgenomen aan een conferentie over cul tuurpolitiek in Azië. De aposto lische pronuntius in Indonesië, aartsbisschop Vincenzo Farano heeft daarbij gewezen op het huidige streven van de kerk haar uitdrukkingsvormen, zoals in de liturgie, de muziek en de literatuur van de ver. schillende culturen aan te pas sen. De kerk heeft zich vooral sinds het tweede Vaticaans concilie krachtig ingespannen om de dialoog met de gods dienstige tradities van Azië te Intensiveren. kaan, die een „Geschiedenis van Zwart Afrika" heeft ge schreven. Kl-Zerbo, die aan de Sourbonne in Parijs heeft ge studeerd, wijdt een deel aan de betekenis van het christen dom voor het zwarte wereld deel, waarin hij onder meer vaststelt, dat de missionaris sen door onderwijs en vor ming, indirect maar zeer effec tief, hebben bijgedragen tot de onafhankelijkheid van de vol keren in zwart Afrika. Tot verantwoordelijke re dacteur van de Duitse weke lijkse editie van de Osservato- re Romano is benoemd de Duitse journalist Elmar Bord- feld, tot dusver medewerker van CIC, de gemeenschappelij ke redactie in Rome van de katholieke persbureaus. Bord- feld is de eerste leek, aan wie de leiding van een van de vijf wekelijkse uitgaven van het Vaticaanse blad. die in een an dere taal dan de Italiaanse verschijnen, wordt overgedra gen. Hij volgt de Duitse jezuiet Karl-Heinz Hoffmann op, die nu tweede secretaris van de pauselijke commissie voor so ciale communicatie is. De stijging van het aantal Afrikaanse priesters en reli gieuzen in Tanzania overtreft die in alle andere Afrikaanse landen. In vijf laar nam het aantal priesters toe van 401 tot 568, broeders van 79 tot 109, vrouwelijke religieuzen van 1408 tot 2119. Het aantal seminaristen verdrievoudigde. Ook het aantal katholieken steeg en wel met 450.000 tot 2.750.000. Tanzania telt dertien miljoen in Paus Paulus heeft gevraagd om gebed voor de eenheid van de kerk en voor de oplossing van de talrijke dringende pro blemen op het stuk van de oe cumene, „die gelukkig nu mode ls". Hij deed dit in zijn bekende toespraakje tot de pelgrims op het St. Pietersplein des middags bij het angelus. De toespraak wordt van nu af zondags recht streeks door F«dio Vaticana uitgezonden. De eenheid van de kerk kan volgens de paus, die aanknoop te bij de week van gebed voor de eenheid, niet door een stati sche en vereenvoudigde pluri formiteit tot stand komen, maar door een opnieuw tot le ven komen van een echt be grip van de kerk, zoals Chris tus haar heeft gewild. De Heer heeft Petrus de sleu tels gegeven, niet om heerser te zijn. maar herder, vooraan staand getuige van het evange- lie en, zoals het concilie zegt. zichtbaar beginsel en funda ment van de eenheid. Dal vraagt van de katholieken standvastigheid in ue leer, die echter gepaard moet gaan met grote deemoed en goedheid te genover de gescheiden broe-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1974 | | pagina 10