Behandeling
patiënten
met ernstige
brandwonden
staat in
kinderschoenen
MENSEN ZIJN MEER GEBAAT BIJ
LEEFREGEL DAN BU MEDICIJNEN
In Beverwijk
eerste speciale
ziekenhuis-
afdeling
's Avonds na liegen uur
opwinding vermijden
Rennie
Een brand: slachtoffers, vaak levensgevaarlijk gewond, die een heel speciale behandeling behoeven
Essentieel in de behandeling van brandwon
den in Beverwijk is de verwijdering van
verbrande stukken hu'id en de transplanta
tie van nieuwe stukken. Vaak is dat in het
eerste stadium niet eens mogelijk. Dan
wordt een speciaal geprepareerd stukje
varkenshuid opgebracht, dat er na een aan
tal dagen weer afzweert. Tijdens de verde
re behandeling worden dagelijks teambe
sprekingen gehouden over de psychische si
tuatie van de patiënt en over de verdere
medische behandeling.
Esthetisch
De afdeling in Beverwijk beschikt over tien
bedden. Dat aantal kan. door het verplaat
sen van een wand, worden uitgebreid tot
veertien. Behalve de twee cellen, staan ook
een speciale badkamer, een aparte opera-
tiekomer en 'n uitgebreid scala aan medi
sche apparatuur ter beschikking van het
team. Zuster Raaymakers: ,,Zo spoedig
mogelijk zullen we ook een plastisch chi
rurg moeten hebben. We moeten geen ge
noegen nemen met wonden, die mooi roze
en dicht zijn. De esthetische kant van de
zaak is zeker zo belangrijk."
Bleef natuurlijk de vraag, waarom de eer
ste brandwondenafdeling uitgerekend in Be
verwijk zit. Eigenlijk toeval", zeg de
heer Versluijs. De behandelend geneesheer
Dr. Hermans kwam hierheen vanuit het
Onze Lieve Vrouwe Gasthuis. Hij had zich
verdiept in de problematiek van de brand
wondenbehandeling. Hij is daar ook op ge
promoveerd. Eerst heeft hij een groep
mensen weten te interesseren voor deze
speciale vraagstukken. Zo is dat gegroeid."
Dat er in Nederland niet meer brandwon
dencentra zijn, zo stelt dr. Mees, ligt ook
aan de financiën: „Voor de behandeling
van brandwonden staat een chi
rurg vele uren aan de operatietafel.
De tarieven zijn zodanig dat hij met an
dere operaties veel meer kan verdienen.
Het is geen erg lucratieve zaak."
O
Wel een kostbare. De verpleegkosten zullen
naar schatting rond de duizend gulden per
dag liggen. Behalve de personeelskosten
zijn namelijk ook de bijkomende kosten
(laboratorium, medicdjnen, infusen, specia
le voeding) bijzonder hoog.
Hoogovens
Dr. Versluijs is bevreesd voor een grote
toeloop van patiënten nu het bordje
„brandwondencentrum" aan de deur ge
spijkerd is. Tijdens een congres dat in
april wordt gehouden, zullen buitenlandse
deskundigen en mensen van de brandwon
denafdeling alle geinteresseerde Nederland
se medici informeren. „Het gaat hier om
ernstige en verse brandwonden. Iemand die
zijn vinger brandt, hoeft echt niet hierheen
te komen. En ook voor een patiënt die al
veertien dagen ligt. heeft overplaatsing
hierheen nauwelijks zin."
„Een fabeltjeV', zegt dr. Versluijs, „moet
de wereld uit. De brandwondenafdeling is
er niet gekomen omdat er bij Hoogovens
zoveel ongelukken gebeuren. Het bedrijf is
zelfs uitgesproken veilig in vergelijking
met andere hoogovenbedrijven. Bovendien:
60 percent van alle paliënten heeft brand
wonden opgelopen bij huis-, tuin- en keuken
ongelukken, 20 procent raakt gewond in
het verkeer en 20 percent in de industrie."
Men gaat
te laat
naar bed
Een ernstige verbranding is misschien wel
één van de gruwelijkste verwondingen die
een mens kan oplopen.
tie in Heliomare. Ook zal de maatschappe
lijke werker moeten zorgen dat de patiënt
optimaal begeleid wordt als hij weer thuis
Kiemvrij
Voor de behandeling van mensen met zwa
re brandwonden is niet alleen een gespecia
liseerd team nodig, dat onder extreem
moeilijke omstandigheden kan werken
(„een verpleegkundige die twee uur ver
banden staat te verwisselen in een tempe
ratuur van 40 graden bij een patiënt die
het uitgilt van de pijn") ook aan de techni
sche voorzieningen zijn hoge eisen gesteld
Het grootste gevaar bij brandwonden is
besmetting. De kamers waarin de patiënten
liggen moeten dan ook vrij zijn van
bacterieën. Patiënten die binnen
komen worden neergelegd in speciale cabi
nes. Boven het bed is een installatie aange
bracht die warme vochtige lucht naar be
neden blaast, weer terugzuigt en filtert.
Binnen een half uur is alle lucht in de ka
mer volstrekt kiemvrij.
Waarom warme lucht? Een patiënt die
brandwonden heeft straalt enorm veel hitte
uit. Als de temperatuur van de omgeving
lager is dan de lichaamstemperatuur, dan
wordt het lichaam gedwongen om nog
meer warmte af te geven. Gedurende de
eerse periode wordt de patiënt verbonden
met alle mogelijke apparatuur Ieder uur
worden in het laboratorium metingen ver
richt. Geringe verschuivingen in de situatie
van het lichaam kunnen dan zo snel moge
lijk gecorrigeerd worden.
Dr. Mees: De eerste periode staat in het
teken van de shookbestrijding. De patiënt
raakt in een diepe shocktoestand, omdat de
half gekookte eiwitten onder de huid zijn li
chaam vergiftigen. In die periode zijn voor
al de internisten en de anesthesisten met
de patiënt bezig".
WOENSDAG 16 JANUARI 1974
Van een onzer verslaggevers
BEVERWIJK Onlangs is de bouw
van het Rode Kruisziekenhuis te Be
verwijk afgerond. Daarmee heeft
men de beschikking gekregen over
een ultramodern ziekenhuis, dat
echter van meer dan regionaal be
lang is, door de inrichting van een
Speciale afdeling voor patiënten met
ernstige brandwonden. Het is de eer
ste in Nederland. De behandeling
van patiënten met ernstige brand
wonden is in Nederland een maar
nauwelijks ontgonnen terrein. Drs.
A. N. Versluijs, directeur van het
ziekenhuis, spreekt van een „aan
merkelijke achterstand in vergelij
king met andere landen". Toch vra
gen mensen die zware brandwonden
hebben opgelopen, een heel speciale
behandeling. Zo speciaal, dat in het
Beverwijkse ziekenhuis een aparte
afdeling voor patiënten met verbran
ding is ingericht. De afdeling is
streng van de rest van het ziekenhuis
gescheiden. Ook een van de vier ope
ratiekamers is tot „verboden ter
rein" verklaard. Er worden alleen
patiënten met brandwonden behan
deld.
Een ernstige verbranding is misschien wel
de gruwelijkste verwonding die een mens
kan oplopen. Niet alleen omdat zware
brandwonden levensgevaarlijk zijn, maar
ook omdat de littekens die overblijven een
ernstige psychische belasting betekenen.
Veel wezenlijker dan alle technische appa
ratuur die de brandwondenafdeling ter be
schikking heeft, is daarom de teamgedach
te van waaruit de patiënten behandeld wor
den. „Alle verschillen tussen doktoren, ver
slegenden, maatschappelijk wefkers, psy
chologen, diëtistes en noem maar op moe
ten in dit team verdwijnen. Het moet een
hechte groep zijn, die zich de hele dag met
de patiënt bezig houdt", vertelt verpleeg
kundige directrice zuster B. Raaymakers.
„De behandeling van patiënten met brand
wonden vraagt om een hele nieuwe benade
ring van de mens die ziek is. Iedereen zal
zijn aandeel moeten leveren in het opbou
wen van een nieuw stuk levensverwachting.
De patiënt mag niet wegzinken in zelfbe
klag of apathie. Dat vraagt van iedereen
die erbij betrokken is een grote mentale
kracht, want het is gewoon zo dat brand
wonden tot afschuwelijke verminkingen
kunnen leiden. De patiënt zal moeten leren
opnieuw het leven in te gaan, al is zijn
zelfvertrouwen nog zo ondergraven. Dat
kan alleen als het team dat hem behandelt
hem accepteert zoals hij is".
Om inhoud te geven aan die „speciale be
nadering" hebben medewerkers van de
brandwondenafdeling langdurig stage gelo
pen in het buitenland; onder andere in Bos
ton. Vanuit hun stage-ervaring ontwikkelde
zich langzaam een behandelingsmethode
die bruikbaar is in Nederland. De maat
schappelijke en psychische begeleiding
neemt daarbij een centrale plaats in. „We
hebben voor deze kleine afdeling gevraagd
om een full time maatschappelijk werker
en een psycholoog die 'n halve dagtaak zou
hebben. Dat lijkt onverantwoord veèl,
maar dat is in deze gevallen bitter nodig",
nodig."
Vanuit het ziekenhuis in Beverwijk zal wor-
4en gewerkt aan een aansluitende revalida-
te ruzieën vlak voor het slanen
gaan. Je moet elkaar meer be
schermen, niet door blijven zeu
ren over onplezierige dingen.
Heus, dat kan, dat is echt niet
zo moeilijk als je van elkaar
houdt. En je leeft er veel geluk
kiger en gezonder door".
Warmt* melk
dicijnen zijn te verkrijgen. Wat
dat betreft staat Zweden er in
Europa het gunstigst voor. De
noordelijke landen zijn duidelijk
gezonder dan de zuidelijk gele
gen landen. Inderdaad is dat
ook een kwestie van klimaat.
De mensen, die in gebieden met
een minimum aan klimaat le
ven, de Poolstreken, moeten
meer inspanning leveren dan
mensen die de levensmiddelen £>r g Honhofj:
zo van de akker kunnen pluk
ken. Maar het foute is, dat ont
spanning thans prevaleert boven
inspanning, met als resultaat
dat het avontuur van de inspan
ning heeft afgedaan. De passivi
teit van de ontspanning be
heerst ons leven".
„Door het gebruik van allerlei ge
neesmiddelen geven we ons li
chaam niet meer de kans stof
fen te ontwikkelen die ons im
muun maken voor alom aanwe
zige infecties. En alsof dat nog
niet genoeg is. geven we de
geest ook de kans niet meer
zich te leren verweren tegen on
aangename prikkels van buiten.
Om tot rust te komen nemen we
nu verdovende, nee, dat is zo'n Echt plezier
beladen woord, zeg maar geest-
vernauwende middelen in. Maar
komen we wel tot rust? Neem
nu mensen die aan slapeloos
heid lijden. Ze gebruiken een
pilletje zus en een pilletje zo om
maar te slapen. En het grappi
ge is dat bij vee! mensen een
plas warme melk even goed
helpt en veel gezonder is boven
dien".
D Horhoff is 54 jaar en woont in
Losser. Hij was vroeger apo
theekhoudend huisarts in Ter-
borg. een stadje in de Achter
hoek. hield een jaar of tien ge
leden met zijn praktijk op (ik
ben er onderdoor gegaan), om
dat hij last kreeg van hoge
bloeddruk. Het gevolg van het Maar niet alleen de gebruikers
„Dat is natuurlijk wel erg gemak
kelijk praten, want veel mensen
weten nauwelijks waar ze zich
voor inspannen. Ze zien het re
sultaat van hun werk niet. Men
sen op kantoor, die de hele dag
met cijfertjes voor hun neus zit
ten. dag in. dag uit, we'en die
exact waar ze mee bezig zijn?
Ik herinner me van vroeger een
gieterij: de mensen moesten er
echt rotwerk doen. maar als er
weer een badkuip in elkaar zat,
gingen ze er met de handen
haast liefkozend overheen om te
voelen of alles wel glad was.
Die mensen hadden echt plezier
in hun werk. En nu?"
n et in praktijk brengen van de
thans door hem voorgestane
leefregel? Hij moe' om de
vraag lachen en erkent dat die
conclus-e wel eens juist 1 an
-:jn. Menr dat is n'et de red"n
"'rrm Hi het ceb'" k van me
d®" jncn wil efremrre".
medicijnen zijn in de ogen
van de heer Honhoff schuldig
aan de huid g® situatie, ock de
a-'sen. a-o helters en de far-
maceu'ische industrieën werken
zcu een bc'cre voorl'ching moe
ten krrer, v re-'n de apo'^-'-e-
ern r«'t's kan i—e-
kan wel eens fout uitpakken,
omdat hij in feite vaak de wer
king van het middel niet kent.
Daarover zou hij moeten wor
den voorgelicht door de apothe
ker. Maar het schijnt landelijk
nog steeds moeil'jk te zijn een
goed gesprek tussen arts en
apotheker op touw te zetten.
Daarnaast kun je stellen da' de
medicus kan worden gemanipu
leerd door de patiön:, die hij te
vriend wil honden, om toch pen
bepaald middel voor te schrij
ven, hoewel iets anders meer op
zijn' plaats zcu zijn. Aan de an
dere kant is 't niet overdreven
te zeggen dat de praktijken
thans te groot zijn: aan de pa- M'nder
farmaceutische industrieën ad
verteren, de artsen schrijven
het voor. Dr. Honhoff: „De me
dici worden achtervolg met
mddelen. zonder dat erbij
wordt verteld bij welke ziekte
ze passen. Het middel Is er, en.
zo wordt verteld, kalmeert de
zenuwen. Dus als iemand ,met
zijn zenuwen in de knoop zit,
wordt het genomen. Maar hoe
komen de zenuwen in de knoop?
En is met die wetenschap het
middel nog wel nuttig? Wie
weet het?
Overigens vindt dr. Honhoff de
n dip farmaceutische
industrieën maken iets volko
men geks. Stel je voor: je stof
zuiger is kapot. Een of ander
veertje. En dan een veertjesfa-
briek die gaat adverteren in de
trant van: koop ons veertje,
want het is groen, paars, wipt
beter, gaat langeT mee. of zo.
N~u ja, dat is toch volkomen
belachelijk. Reclame op het
middel is krankzinnig, omdat de
oorzaak bij al die stofzuigers
anders kan z jn".
•gat'ef staat de heer
- et i'
dacht wc-den pes'hon' en, w?«t
dc v .-'hf' cr pr zit vol. /'s je
middelde levensduu/ van n.en-
sen in een land met een kiein
geneesmiddelenpakket langer is,
dan in een land waar meer me-
'er de hoeveelhc.d b<- ac Urailkz innig
H;j is immers opgeleid in de
toxicologie. Nu schrijft ook de Geregeld komen nieuwe genees-
arts de dosering voor, en dat middelen aan de markt. De
Honhoff tegenover de olieboycot
n de Ar:b .?he landen. „Het
t" hopen dat de mensen nu
c not.veerd raken bij
p d r-.cn ,u-9^e doen. Dat ze er
jrezier in krijgen.
.en v.-e als plezierig er-
Crt s k de gezond-
he.d irg goed. Als je het mij
vraagt. zouden„we weer bomen
1, wanEècTit,
Dr. B. Honhoff, adviserend ge
neeskundige van de Twentse
ziekenfondsen en adviseur inza
ke medisch farmaceutische
verstrekkingen bij de Neder
landse Unie van Ziekenfondsen
windt er geen doekjes om. dat
het fout gaat. Maar dat niet al
leen, hij doet ook een remedie
aan de hand. Tijdens zijn inlei
ding op het najaarscongres van
de unie sprak hij er zijn ver
wondering over uit, dat de mo
derne geneeskundige niet meer
gebruik maakt van de mogelijk
heid een leefregel voor te
schrijven. In het kantoor van
het Almelose Ziekenfonds zet de
heer Honhoff uiteen, wat hij
verstaat onder die pilletjes ver
vangende leefregel.
Over het algemeen slapen de
mensen te weinig, men gaat te
laat naar bed. Je moet er voor
zorgen dat je acht uur slaap
krijgt. De televisie? Als het no
dig is zet je die maar wat eer-
,der uit, dat is toch niet zo be
zwaarlijk. Vergeet niet dat het
om je gezondheid gaat. En
der moeten de mensen meer
aan sport doen, actief wel te
verstaan, want tegenwoordig
wordt kijken naar een voetbal
wedstrijd op de tv ook als sport
betiteld. Voorts is het erg be
langrijk dat je ie 's avonds na
negenen rust g houdt, n'et erg
opwindt. Er meet dan niet neer
worden gepraat over kwalijke
zaken die de stemming druk
ken, je moet dan geen ruzie
meer maken. Bovendien is het
onsportief tegenover je partner De pillen en poedertjes puilen de medicijnkastjes uit.
„Een duidelijk foute boel", zegt dr. Honhoff
(Van een onzer
verslaggevers)
ALMELO „Een heleboel men
sen leeft gewoon verkeerd, laat
zich door allerlei spanningen
leiden en opjagen. En dan maar
naar de dokter lopen: hup een
pilletje, een libriumpje, va-
liumpje. Maar waar is dat aile-
maal voor nodig? Nergens
voor! Je moet gewoon je werk
en privé-leven gescheiden hou
den en de spanningen niet door
laten vreten. Natuurlijk kan
dat. Als je honger hebt eet je
en als je naar de wc moet, ga
je naar de wc. Dat zijn ook din
gen die je gescheiden kan hou
den. Nou dan. Maar op de een
of andere manier worden de
mensen slapper en daar nemen
we steeds meer pilletjes tegen
in. Een duidelijk foute boel".
