de jongeren
en
OP ZOEK NAAR EEN ECHT EN
LEVENBRENGEND CHRISTENDOM
KERSTMIS
1973fc
ER ZAL EEN
CONCILIE
KOMEN
VOOR
JONGEREN
J
Boven: Met Pasen was de kerk van
de broeders van Taize' bij lange na
niet groot genoeg. Er werd een grote
circustent aan vastgekoppeld.
Rechts: Tienduizenden jongeren
komen er ieder jaar in Taizé. En de.
aantrekkingskracht van de klooster
gemeenschap in het Bourgondische
dorp wordt ieder jaar groter.
punt van mensen die zoeken naar en
gagement, naar een antwoord op le
vensvragen. Taizé predikt niet de re
volutie, maar is wel duidelijk so
ciaal-politiek geengageerd, betrokken
met de onderdrukte mens.
Heilige
Eén maal per week, op donderdag
avond, komen alle aanwezigen bijeen
in de kerk met f'röre Roger. Iedereen
zit op de grond. Prior Roger Schutz,
f50 jaar, komt in zijn witte pij en met
een kruis om naar voren, met de
handen op de hoofden van een paar
kinderen. En dan spreekt hij, de
man door wie cfit alles begonnen is,
terwijl zijn toespraak vla koptele
foons in andere talen te volgen Is.
Als hij spreekt lijkt ieder woord
zorgvuldig afgewogen. Zijn taal is
pobtisch, wat profetisch. Hij heelt
iels jeugdigs, een innemende glim
lach. Breekbaar lijkt hij, en zoals je
je een heilige zou voorstellen.
Andere hoogtepunten zijn de zater
dag en vooral de zondag, als Tuizé
telkens weer een beetje pasen viert.
Geen popmuziek, eerder een traditio
nele, sobere liturgie. Opvallend is
echter dat die liturgie duidelijk ka-
tholiserend is en volgens de Romein
se canon, terwijl Taizé jarenlang in
hoofdzaak een protestantse gemeen
schap was. Mensen uit alle kerken
beleven ln de kerk dor Verzoening
een herkenningspunt rond één ultnar,
zonder dat hel voor wie dun ook
vreemd is.
Samen met Roger Schutz en zijn
kloosterbroeders bereiden twaulf jon
geren uit de hele wereld het concilie
voor, aan de hund van reakties over-
al vandaan. In grote lijnen is de
thematiek voor het concilie bekend.
Erère Roger zegt: „We gaan een ge
beuren tegemoet dat te maken heeft
met wezenlijk kerk-zijn. Als een volk
dat op weg gaat zijn wij vastberaden
Overal tussen de tenten wordt in groepjes gediscussieerd.
ons in te zetten opdat het hele volk
van God radikaal herboren wordt;
opdat de kerk ernst maakt met haar
universele roeping en een plaats Van
gemeenschap wordt voor alle men
sen, met een open oor vooral voor de
armen; een kerk die ontdaan is van
machtsmiddelen en zich niet kompro-
mitteért net systemen van uitbui
ting."
Het concilie wordt een zoeken naar
gemeenschap, „een gemeenschap die
ons in de eerste plaats verbindt met
de onderdrukte mens met wie wij
ons samen willen inspannen om el-
kaur te bevrijden. Die gemeenschap
heeft een dynamisch karakter: zij
overschrijdt alle grenzen van ras,
leeftijd cn kuituur, tot zij zich uit
strekt over die miljoenen mensen
die, vooral in de zuidelijke continen
ten, nu reeds door het vuur gaan
voor wat wij zoeken. „Terwijl we
nog in de ondergrondse beweging
van de kerk leven, steeds meer be
wust dat we niet alleen slaan in de
strijd en dut de «5tfn gedragen wordt
door de ander, worden we dit jaar
geroepen om gestalte te geven aan
deze intuïtie: strijd en aanbidding
om mensen van gemeenschup te wor
den."
Het jongerenconcilie wordt geen
strak georganiseerd vergadersys
teem, niet vijf dagen vergaderen
om daurna conclusies te trekken.
Eerder wordt het een bron om van-
daaruit verder te gaan. Prior Roger:
„Zonder vooropgestelde plannen op
lange termijn die ons de vrijheid
zouden ontnemen om te luisteren
nuar wat de Geest bij monde van de
jongeren tot de kerk zegt, buiten de
gewone vergudertochnieken om, zul
len wij de ene stap na de andere
doen, zonder op een punt te blijven
stilstaan."
Armoe
Wat de financiën van zowel de kloos
tergemeenschap als het concilie be
treft, is het „armoe troef". De ge
meenschap heeft geen andere midde
len van bestuan dan het werk van de
broeders. Men heeft niets ncliter de
hand. Sinds de eerste dag van het
bestaan heeft de communautd elke
gift voor zichzelf geweigerd. Zelfs
een eventuele erfenis uit de familie
van een broeder wordt niet meer
aanvaard. Ook voor de voorbereiding
van het concilie zijn nog nooit giften
aangenomen. Alles reilt en zeilt bij
de zelfwerkzaamheid van iedereen.
Zelfs do reizen voor het concilie wor
den door jongeren zelf betaald; is de
kas leeg, dan gaat zo'n reis gewoon
niet door. Zouls in de afgelopen jaren
de gebeurtenissen in Taizd uitblonken
door ongedwongenheid, improvisatie,
zo is veel voor het komende concilie
nog vaag; veel zal moeten komen
van de spontaniteit ter plaatse.
De voorbereidingen het concilie is
niet makkelijk geweest. Roger
Schutz: „Gedurende deze drie jaar
zijn we meermalen om zo te zeggen
door do woestijn geguan en hebben
we tegenwerking ondervonden en on
dervinden die nog. Anderen hebben
de hele zaak naar zich toe willen
trekken cn willen gebruiken." Hij
geeft toe dat hij eigenlijk niet weet
waar hij aan begonnen is. „Deze
stroom voert ons mee. We worden
verder voortgestuwd dan wij dachten
ofwel zouden willen." Niemand weet
wat er de komende zomer in Taizé
gaat gebeuren en daarna in Kame
roen, de Verenigde Staten, Peru,
Porto Rieo, Canada en Mexico, waai
de vervolgbijecnkomsten worden ge
houden. Niemand weet wat er gaat
gebeuren. Vanuit een Bourgondisch
dorpje kan het christendom, met
name voor jongeren, nieuwe impul
sen krijgen. Taizé verwacht er zelf
veel van.
WILLIBRORD RUIGROK
In Nederland houdt men zich op di
verse plaatsen al, zij het schuchter,
bezig met het concilie in Taize'. In
formaties zijn te verkrijgen via het
Service-centrum Levensvorming
jeugd en jongeren, Laan van Mcer-
dervoort 608, Den Haag, tel. 070-
630265.
TAIZÉ - Zeker tien minuten hield
het applaus aan. De ovatie was het
enthousiaste antwoord van ruim
18.000 jongeren op de goede bood
schap van Taizd: er komt een Jonge
renconcilie. Het was pasen 1972; de
plaats: de kerk der Verzoening in
het Franse dorpje Tnlzd, een naam
dip de laatste Jaren steeds meer sy
noniem is geworden met een cen
trum van inspiratie, vnn kerkver
nieuwing, rond een groep merendeels
protestantse kloosterlingen.
Nadnt op 11 oktober 1962 in Home
het Tweede Vaticaanse Concilie be
gon, dat een duidelijke vernieuwing
in de kerk tewecghrncht, zal er nu
een Jongerenconellie komen, dat
evenzeer een nieuwe geest wil blazen
in met name de jongeren. Veel oecu-
menischer wordt liet, minder
„kerks", veel improviserender, met
veel meer deelnemers. Het concilie
wordt volgend Jaar gebonden in Tai
zd van 30 augustus tot 2 september
met in de daarop volgende maanden
vervolgbijeenkomsten in de andere
werelddelen.
Even verrassend als destijds de aan
kondiging was door paus Johannes
XXIII, was vorig Jaar de bekendma
king van het jongerenconcilie door
prior Roger Schutz van de klooster
gemeenschap van Taizd*. Tien minu
ten werd enthousiast geklapt, zonder
eigenlijk nog precies te weten waar-
Taizd is een klein dorp temidden van
de met wijnvelden bedekte heuvels in
het zuiden van Bourgondld, zo'n hon
derd kilometer van Lyon. In de om
geving piepkleine gehuchtjes van een
paar bejaarde zandstenen huityes
rond oen romaans kerkje. Schapen
grazen in het dol van de Grosne. In
dit Taizé kwam in 1040 een zekere
Roger Schutz terecht, theologiestu
dent uit het Zwitserse Lausanne. In
zijn woonplaats had hij met kennis
sen een gebedsgroep gesticht. Domi
nee wilde hij niet worden; hem stond
een broedergemeenschap voor ogen
van jonge mannen die hun leven wil
den geven aan Christus en wilden
werken voor de eenheid der christe
nen. Door het uitbreken van de oor
log raakten de theologiestudenten uit
elkaar en Schutz kwam in Frankrijk
terecht, dat juist door Duitsland ver
slagen was. In Taizd zette hij zich
vanuit een verlaten landgoed in voor
vluchtelingen, wezen, joden. Twep
jaar later moest hij vanwege de
Duitse activiteiten zijn werk opge
ven, maar in 1944, na tie bevrijding,
kwam hij mot drie anderen terug.
Langzaam kreeg het ideullstische
groepje het karakter van een orde.
De broeders zouden leven in cellbuut
en zonder persoonlijk bezit, Op Pa
sen 1949 legden de eerste broeders
hun geloften af en daarmee begint
eigenlijk de jaartelling van de „com-
munauté de Taizd". Zonder propa-
Frere Roger Schutz (links) door wie „Taizé" begonnen is en die het waagde
een jongerenconcilie aan te kondigen.
gandn te maken kwamen er steeds
meer broeders bij, uit verschillende
lunden waaronder Nederland. Aan
vankelijk waren het allemaal protes
tanten, maar sinds enkele jaren zijn
er ook katholieke broeders. In 1951
gingen de eerste broeders „de wereld
in", om waar nodig te helpen, in do
urbeidsbuurten van Marseille, in Pa-,
rijs onder vluchtelingen, in Algiers,
Ivoorkust, Sheffield. Het merendeel
bleef in Taiztf, deelnemend aan het
kloosterleven cn intussen vaak hun
vroegere beroep uitoefenend zoals
pottenbakker, theoloog, boer, arts,
socioloog. Er zijn nu zo'n zestig
broeders, die tijdens de liturgische
plechtigheden een sobere witte pij'
dragen, maar daarbuiten even gc-
mnkkelijk in een spijkerbroek rondlo-
l'unaf het begin ligt in Taizé de no-
druk op de oecumene. Do broeders
willen een teken van christelijke een
heid zijn. Langzamerhand is daar
wut bij gekomen: Taizé is een pel
grimsoord geworden voor jongeren,
wat meestul zeggen wil: voor jonge
ren-met-vragen.
Nieuw Cluny
Toevalligerwijs ligt Taizd op slechts
een tiental kilometers vun Cluny, dat
met de in het Jaar 930 gestichte be-
ncdiktljnerahdij en de monumentale
romaanse kerk enkele eeuwen een
centrum was vunwaur een vernieu
wende Invloed in het geloofsleven en.
een groot deel van Europa door
drong. Van die oorspronkelijke abdij
zijn nog slechts enkele povere resten
te bezichtigen. Maar in Taizd schijnt
een nieuw Cluny aan het groeien te
zijn. Want de aantrekkingskracht
van Taizd wordt steeds groter, met
name op jongeren. De geestelijke in
vloed is nutuurlijk moeilijk te meten,
muar de getallen spreken voor zich:
in 1970 kwamen er 19.000 jongeren
uit 65 landen naar het Bourgondische
dorpje, ih 1971 al 50.000 en vorig
jaar 70.000. Dit jaar zullen het er
weer meer zijn.
Nu, midden winter, is het rustig in
Taizd. Maar de hele zomer hebben
weer vele duizenden jongeren de ten
ten rond de grote kerk bevolkt. Met
pasen waren er bijna 20.000; een me
rendeels hip volk, lang haar, veel gi
taren, dat zich enkele dagen niet weg
liet regenen om te bidden, te praten,
zich te bezinnen, te feesten. De eer
ste indriik is dan: is dit een popfesti
val, een religieus Woodstock? Maar
eenmaal meedoend is er snel de eer
lijke spontane sfeer van Taizé waar
door Je gegrepen wordt.
Bij aankomst worden de Tulzé-gnn-
gers ingeschreven en wordt een be
drag voor voeding gevraagd. Neder
landers betalen iets meer dan bij
voorbeeld Itulianen vanwege het ver
schil in levensstandaard. Er kun een
keuze gemankt worden uit de ver
schillende taalgroepen en de ge
spreksonderwerpen die aan de orde
zijn. Improviseren en het werken
met eenvoudige middelen is een
sterk plint van Taizd, Organiseer
muar eens even een voedselvoorzie
ning voor 1000 of 2000 mensen, om
maar niet te spreken van 20.000 (met
Pasen word een stuk voorgevel van
de kerk weggehaald on grote
circustenten aangekoppeld om zoveel
mogelijk mensen te herbergen).
Maar het drnait, dank zij veel vrij
willigers. Een half uur in de rij
staan voor hot eenvoudige eten, zelfs
in de stromende regen, Is in Taizd
geen probleem; zingen, muziek en
grappen houden de moed er ln. Over
nachten gebeurt in grote permanente
legertenten of In zelf meegebrachte
tentjes. Wasgelegenheid en sanitair
zijn er duidelijk onvoldoende en als
het rogent is het er een bluhberboel -
het kan het enthousiasme nauwelijks
drukken.
Drie maal por dag luiden de klokken
voor de gebedsdiensten in de kerk
(gebouwd door Duitse jongeren).
Verder wordt de dag gevuld met dis
cussiëren, materiële taken (koken,
vaten wassen, vertalen, opvang, on
derhoud) en vriendschappelijke ont
moetingen. Er hangt een gemoedelij
ke sfeer. Niets moet, niets Is gek. Ie
dereen hoort bij de familie. Geen
Zwitserse Garde die kijkt boe je er
bij loopt. Je bent wie je bent.
Het is een bont gezelschap in Taizé,
meestal jongeren van 18 tot 30,
„links" en „rechts", maar net zo
goed religieuzen in traditionele
dracht en echtparen met kindoren.
Bont ook in de zin van geloofsrich
ting: van helemaal niets tot Jesus-
Movement, en vele zoekers daartus
sen. Taizé is vooral het ontmoeting»-
