SStoominjectie spaart benzine en motor
WEGWIJS
VERZEKERAARS WACHTEN MET PREMIEKORTING
Beperk onnodig warmteverlies in de motor
grotere veiligheid door snelheidsbeperking moef nog bewezen worden
jTERDAG 22 DECEMBER 1973
LEIDSE COURANT
ONDER REDACTIE VAN GUIDO HALLEEN
Droog-
boeketten:
weer eens
wat anders
in huis
Veel mensen denken bij droog
bloemen aan de muffige boehet-
ten uit onze grootouders tijd, die
door nette huisvrouwen alleen
werden aangeduid als stofnes
ten. En dit alleen om de eenvou
dige reden dat ze jaren achter
een op dezelfde plaats stonden.
Tegenwoordig zien we strobloe-
men en aanverwanten eerder als
aanvulling op het ruime assorti
ment snijbloemen die het hele
jaar door beschikbaar zijn. Nor
maal hebben we al maanden
tang asters en chrysanten ge
schikt, en daarom ditmaal een
droogboeket ter afwisseling.
Droog materiaal kan uit de na
tuur komen, zij het dat de vorst
dit jaar al hard heeft ingegre
pen. De wegbermen leveren
doorgaans bereklauw, boeren-
wormskruid, wilde peen en een
groot aantal distels, waarvan
een enkele soort, de blauwe zee
distel als beschermde plant niet
geplukt mag worden.
Bloemenhandelaren hebben
evenwel allerlei kleurig mate
riaal. meestal uit verre landen
geïmporteerd en daarom nogal
duur. Maar natuur en eigen tuin
samen kunnen echter meer dan
genoeg opleveren.
Droogbloemen kunnen gemakke
lijk zelf verkregen worden door
in het voorjaar strobloemen uit
te zaaien, zoals strandlavendel,
papierbloem (Xeranthemum an-
nuum), Catananche, Acorcli-
nium roseum en de eigenlijke
slrobloem Helichysum monsta-
Al deze soorten worden geoogst
bij droog weer, voordat de bloe
men helemaal open staan dan
vallen de zaden na rijping niet
uit. Bij nat weer oogsten bete
kent dat het hart spoedig gaat
schimmelen en de bloemen
knakken. De bladeren worden
dadelijk verwijderd en de bloe
men worden bij kleine bosjes sa
mengebonden en onderste boven
opgehangen op een tochtige
plaats in de schaduw. In de zon
bleken de kleuren te snel weg.
Na vier tot zes weken zijn de
bloemen geschikt om. te worden
verwerkt. Van belang is vooral
dat de stelen goed gedroogd
zijn. Ook eenjarige ridderspoor,
distels en duizendblad kunnen op
deze manier worden gedroogd.
Beter aan de struik drogen de
hortensia (Hydrangea), de zaad
dozen van de klaproos, het juf
fertje in 't groen (Nigella), ju
daspenning en de druifjeshya
cint.
Grassen en zegge doen het ook
prachtig en kunnen ro maar
worden geknipt als zij hun za
den hebben laten vallen, ofwel
vóór de zaadvorming, zoals bij
de gekweekte haver, gerst en
rogge. Gekweekte straalhaver is
ook mooi, evenals de zaadom
hulsels van kleine zonnebloemen
(Helenium), Rudbeckia, geite-
baard en kogeldistel.
De zwaardere soorten, als maïs
kolven. pampaspluimen, artis
jok, kardoen of zeedistel kunnen
alleen of gecombineerd met
slanke soorten in grote vazen
worden gezet of in keulse pot
ten.
Mensen met veel tijd kunnen
ook nog bepaalde droogtechnie-
ken toepassen ols het drogen on
der tapijten. Varens, beuhe- en
magnoliabladeren lenen zich
daartoe nadat zif in een glyceri-
ne-oplossing zijn volgezogen
(een deel glycerine op drie de
len water). Dit moet gedaan
worden als het blad nog niet af
sterft, dus vóór de herfst, an
ders wordt de glycerine niet
meer opgenomen.
Droogboeketten kunnen om
praktische redehen het best
hoog staan, op een kast, dres
soir of schoorsteenmantel. De
meeste vazen zonder water zijn
niet stabiel, de gedroogde bloe
men geven weinig mee, en kun
nen vaak blijven haken aan kle
dingstukken. Om de vazen te
verzwaren wordt gedroogd wit
zand gebruikt, terwijl een stukje
oaseblok of kippegaas zorgt
voor het vastzetten van de ste
len.
(Er zijn trouwens andere plaat
sen waar men met droog bloe-
menmateriaal kan spelen: zoals
aan de hals van een fles, aan
het oor van een tinnen of kope
ren koffiekan, e.d. waarbij de
schikking zoveel mogelijk de lijn
van de gebruikte container moet
accentueren. Daarbij kunnen
wortels van struiken en bomen
ook erg decoratief zijn. evenals
een grillige tak of welk ander
weggooi-materiaal ook.)
Vroeger werden droogbloemen
kroontje tegen kroontje tegen el
kaar geplaatst, zodat men een
soort bloeiend heuveltje kreeg.
Momenteel zoekt men liever een
soort eenzijdige schikking met
de ijlste grassprieten als uiter
sten. Dan wordt stelselmatig het
grover materiaal naar beneden
en naar het centrum gewerkt,
met bijvoorbeeld zegge, lupine
zaaddozen, aren van weegbree,
om te eindigen met de platte en
ronde vormen tn het midden.
Onder, liefst wat overhangend
naar voren, homi dan een blik
vanger in de vorm van een zil
verdistel, duizendblad of de klei
ne aardbei-mals. Een werhje dat
geduld vraagt. Dan is succes ge
waarborgd.
00-20.1
dinsda
14.30-
Overlj
15—19.1
.5—19.1
0—19.:
TECHNISCHE TIPS
VOOR ZUINIG RIJDEN
Zorg dal het lucht -
filter schoon is en
verwissel het filter
opgezette tijden
oat de ontsteking! maken en Sijstellen
«contactpunten van de bouóies is
0 znnafgestelc|noodzakelTik
i or
Een rijlempo van
2/3vandemaximum-
I snelheid houdt het
benzineverbruik
hoger" nj tempo.
mede «*t>urar.« c
°!«k Kontrc
men ons hierover mee te delen
bij de Nederlandse Vereniging
van Automobielassuradeuren in
Den Haag. Men achtte het ech
ter nog vee! te prematuur om er
nu al iets naders over te zeggen,
temeer omdat het eveneens mo
gelijk is dat het verkeer relatief
wel veiliger kan worden, maar
het aantal ongelukken toch even
hoog kan blijven.
Wat betreft de motorrijtuigenbe
lasting een nog ontwijkender
antwoord. Wel wilde men op het
ministerie van Financiën kwijt
dat er vele vragen binnengeko
men zijn over het al of niet
moeten betalen voor de autoloze
zondag. Voor de rest geen offi
cieel commentaar.
De goede wil van de Nederland
se automobilist is gebleken. Het
merendeel houdt zich aan de ge
vraagde 100 kilometer. Nu is het
wachten op de gevolgen, in de
stille hoop dat die gunstig zullen
zijn voor diezelfde goedwillende
automobilisten. Een flinke pre
miekorting is nooit weg. En een
belastingdouceurtje evenmin.
Of zal het hier net zo gaan als
vorig jaar in België, toen ver
scheidene bedrijfsgroepen bij de
minister protesteerden tegen de
ingevoerde maximumsnelheid,
Er was zelfs een petitie bij van
chirurgen en garagehouders
onzalige combinatie die zich
bedreigd zagen in hun style.
Hoe het ook zij: Ondanks alle
verdriet om de energiecrisis, we
lijken er een veiliger verkeer
aan over te houden en dat is
ook heel veel waard.
heeft geleid is nog moeilijk te
zeggen. Het cijfermateriaal
daarover is er nog niet. Het eni
ge wat we kunnen zeggen is dat
het verkeersbeeld aanmerkelijk
rustiger is geworden met alle
voordelen van dien".
Een zelfde antwoord krijgt men
bij het Centraal Bureau voor de
Statistiek in Den Haag, waar
men nijver telt, maar nog geen
conclusies heeft getrokken. ,,Het
is er nog te vroeg voor. Er zijn
teveel factoren die hierin een rol
spelen", zegt men er.
De Algemene Verkeersdienst
van de Rijkspolitie in Drieber
gen beschikt al evenmin over
exacte cijfers van het aantal on
gevallen. Over een maand zal er
enig inzicht zijn en kan men
voorzichtig wat conclusies ge
trokken hebben. Wel is de me
ning van de ongevallendienst.
die echter op slechts 88 kilome
ter rijksweg operationeel is, dat
ze -,het rustiger hebben gekre
gen". Wel is ook daar opgeval
len dat de weggebruikers zich
zeer gedisciplineerd gedragen.
Stel dat inderdaad door een
meer gedisciplineerd weggedrag
het aantal ongevallen, en daar
mee het aantal schadeclaims,
aanmerkelijk zal afnemen. Zou
dat dan niet moeten inhouden
dat ook de premies van de «uto-
mobielverzekering omlaag zou
den moeten gaan?
En nog een ander punt: Stel dat
door de energiecrisis de wegen
minder intensief bereden wor
den, moet dan de motorrijtui
genbelasting niet omlaag? Er is
tenslotte nu al een proefproces
aangespannen tegen ae belas
tingdienst door iemand die vindt
dat hij voor de autoloze zondag
in elk geval niet hoeft te beta
len.
Wat betreft de automobielverze-
kering daar is de eerste tijd nog
zeker geen verandering in te
verwachten. De premies van nu
zijn gebaseerd op de ongevals-
cijfers van 1972, daarbij ingecal
culeerd de hoogte van mankos-
ten, loonderving, smartegeld,
ziekenhuistarieven. De premie
hoogte berust altijd op een na
calculatie, zodat van een moge
lijke verlaging pas over geruime
tijd, zeg in 1975, sprake kan
zijn. Wel worden reeds zo half
1974 de gegevens, die dan bin
nen zijn. verwerkt. Dat heeft
het stoominfectiesysteem gemonteerd. De stoom wordt ge-
otaatet in de koperen leiding, welke door het uitlaat spruitstuk
jjOrdt gevoerd. Het water komt uit het reservoir (rechtsonder). De
in oom wordt gevoerd naar het inlaatsysteem. Overtollig vocht vloeit
'r rug in het kleine bijr(
onder v.l.n.r. klein elektrisch motortje, sproeier.
oor 205 gulden inclusief
'jtTW exclusief montage,
'oa an uw auto 10 tot 15 pro
ent zuiniger rijden. Deze
ngelooflijke belofte doet
e; e Britse firma Allard En-
ineering bij aanschaf van
stoominjectiesysteem
*fdï Petro-Steam", dat nu ook
i ons land op de markt is
ebracht. We zouden deze
1 elofte zonder meer naast
ns hebben neergelegd, in-
ien het systeem niet reeds
5? 18.4 Bn paar jaar in Engeland
BESPAAR BEMZINE
met succes was toegepast.
Zo hebben onze collega's
van het ons verwante Britse
dagblad The Guardian het
systeem gedurende 20.000
kilometer getest. Hierbij
bleek, dat de beloften niet
„loos" waren.
Naast een vermindering van het
benzineverbruik kunnen als
voordelen worden genoemd: het
gebruik van gewone benzine in
plaats van super, een meer vol
ledige verbranding, een langer
meegaan van bougies en uitlaat
systeem en schonere uitlaatgas
sen.
Het was de Brit Sydney Bowes
die twintig jaar geleden al ont
dekte, dat zijn automotor op
mistige dus vochtige och
tenden hogere prestaties lever
de. Bowes veronderstelde dat dit
werd veroorzaakt door het hoge
re vochtgehalte van de lucht,
welke door de carburateur werd
aangezogen. Vervolgens trachtte
hij deze situatie kunstmatig te
bereiken en daarbij vond hij te
vens uit, dat het effect veel gro
ter was, indien hij geen koud
water, maar hete stoom ge
bruikte.
Die hete stoom verkreeg Bowes
door vanuit een extra sprociwa-
terreservoir een leidiinkje te
trekken en dat enkele malen
rond het spruitstuk van het uit
laatsysteem te winden. Dit lei-
dinkje voerde de nu verkregen
stoom via het luchtfilter in de
carburateur. (In het intussen
verbeterde systeem wordt de lei
ding dwars door het spruitstuk
gevoerd).
De motor reageert verbluffend
op het stoom-lucht-benzine-
mengsel. Er vindt 'n aanzienlijk
betere verbranding plaats. De
gevoeligheid voor pingelen
neemt af. Dit laatste maakt het
weer mogelijk benzine te gebrui
ken waaraan minder anti-pingel-
bestanddelen zijn toegevoegd:
dus benzine met minder toevoe
ging van lood.
Men kan derhalve volstaan met
gewone benzine, daar waar zon
der stoominjectie met super ge
reden zou moeten worden. Dit
levert niet alleen 'n financiële be
sparing op, gewone benzine is nu
eenmaal goedkoper dan super),
maar ook verkrijgt men een
schoner uitlaatgas (er zit min
der lood in).
De verbeterde verbranding zorgt
op zich al voor hogere motor
prestaties, minder slijtage en
schoner uitlaatgas. Die hogere
prestatiemogelijkheden van de
motor kan men natuurlijk benut
ten door harder en feller te rij
den. In de huidige situatie van
benzineschaarste lijkt het zinvol
ler de rijstijl ongewijzigd te la
ten en dus zuiniger te rijden.
In feite is het principe van Bo
wes niet nieuw. Bij vliegtuigmo
toren wordt al jaren een sy
steem van waterinjectie toege
past. Toen Bowes zijn vinding
twee jaar geleden in Engeland
onder de aandacht bracht, werd
vooral de nadruk gelegd op de
minder vuile uitlaatgassen. Aan
het aspect van bezuiniging werd
toen nauwelijks aandacht be
steed.
Naast de reeds vermelde test
door de redaktie van The Guar
dian is onlangs onder meer een
testrapport verschenen van
researchafdeling van de Britse
onderdelenfirma Tudor. Het rap
port vermeldt voor een Cortina
2000 GT een duidelijk verbeterde
acceleratie en een toename va
het motorvermogen van 60 tot 6
pk.
Petro-Steam wordt in ons land
geïmporteerd door Plus Speed,
postbus 9084, Den Haag. tel.
070—542932; de prijs bedraagt
205,50.
Driekwart van de in een au
tomotor ontwikkelde warm
te gaat verloren. Dat is erg
jammer, want als die
warmte (7500 kilocalorieën
per liter benzine) toch nog
benut zou kunnen worden,
dan zou er een enorme hoe
veelheid benzine bespaard
kunnen worden. Het blijkt
echter moeilijk warmtever
liezen tegen te gaan.
De motor ontwikkelt zoveel
warmte,.dat het materiaal waar
van de motor gemaakt is, kapot
zou gaan, indien niet een flinke
hoeveelheid van die warmte
ifgevoerd zou worden. Een
derde van de warmte verdwijnt
via het koelsysteem, terwijl nog
eens ruim een derde via het uit
laatsysteem wordt afgevoerd.
Een geringere hoeveelheid
warmte wordt rechtstreeks door
de motor uitgestraald.
In feite resteert een kwart van
de warmte in de vorm van be
wegingsenergie die aan de kruk
as wordt overgeleverd.
Dit dan onder de meest gunstige
omstandigheden. In de praktijk
blijkt de motor niet steeds even
goed afgesteld te zijn, waardoor
het verbrandingsproces niet opti
maal is en energieverlies op
treedt.
Toch zijn er wel methoden, wel
ke het onnodig warmteverlies
beperken. Op de eerste plaats is
er de thermostaat in het koelsy
steem. die voorkomt dat de mo
tor te heet of te koud wordt. De
thermostaat beperkt bijvoor
beeld de koelwatercirculatie bij
een koude start, zodat de motor
Voor een aantal automerken is
voor de winter een zogenaamde
winterthermostaat te koop. Deze
heeft een wat hogere aanvangs-
temperatuur, waardoor de mo
tor werkt op een hogere tempe
ratuur, waarmee de koudere
buitentemperatuur wordt gecom
penseerd.
De zelfdenkende ventilator
spaart ook energie. Sommige
merken zijn daarmee standaard
uitgerust. Voor de overige zijn
ze los te koop. Om de gewone
ventilateur te laten werken is
een gedeelte van de motoren
energie nodig. In feite is deze
ventilateur slechts nodig als de
motor stationair draait of als de
auto langzaam in een file rijdt.
Voor het overige is de rijwind al
voldoende om voor voldoende
koe'ling te zorgen. De normale
ventilateur draait echter ook
dan. Dit kan voorkomen worden
door de inschakeling van de
ventilateur te regelen via een
thermoschakelaar, zodat hij al
leen werkt wanneer het nodig is.
De normale knaldempers van
het uitlaatsysteem bevatten
keerschotten, die tegendruk ver
oorzaken en zo extra energie
vergen. Er zijn echter ook knal
dempers zonder keerschotten, de
zogenaamde absorptiedempers,
waarbij de geluidsgolven worden
opgenomen door speciale mate
rialen; op die manier ontstaat
geen tegendruk en wordt energie
bespaard. Het geluid van derge
lijke dempers is wel wat zwaar
der dan dat van de gebruikelijke
dempers.
Hoe geringer de wrijving van de
bewegende motorc' ge
ringer de slijtage dient
de motorolie. De I. echter
de oliefilm zo dun gelijk te
houden. De olie is b.j ten koude
start wat dikker, de zogenaamde
multigrade-olie echter niet.
Er zijn ook nog andere moge
lijkheden de wrijving geringer ie
maken, bijvoorbeeld door be
paalde toevoegingen aan de olie.
Nadeel is echter dat hierdoor
andere noodzakelijke eigen
schappen van de olie worden
aangetast. Dit is echter niet het
geval met toevoegingen op basis
van molybdeen disulfide. Derge
lijke toevoegingen leveren wel
een besparing van motorolie op
en een geringe besparing aan
benzine. De toevoeging is echter
duurder dan de besparing als
men de beperking van de mo-
torslijtage buiten beschouwing
laat.
Een besparing die niets kost is
het zich aanwennen van een be
tere rijstijl; minder fel accelere
ren, minder hoge maximum
snelheden, kortom rustiger rij
den. Daarnaast is een juiste af
stelling van de motor een eer
ste vereiste.
uw AUTO
KAN MINDER KOSTEN
leen maar korte afstanden rijden is
'echt voor de auto want de motor
•rvuilt tferk Maak daarom van tijd tot
)d een lange rit op de grote weg.
:N HAAG Nee, we mogen
t mopperen. We hebben ons
goed aan een sugges-
gehouden als aan die van de
kilometer snelheid. Nou ja,
hebben er zelf dan ook wel
it belang bij. Minder brand-
erbruik, langer rijden met
schaarse quantum motor-
indstof. Er is nog een ander
ig dat minder duidelijk in
oog springt: De veiligheid
de weg. Lagere snelheden,
reactietijd, kleinere
weg, minder hevige botsin-
En dat is een aspect dat
•ral Veilig Verkeer Nederland
spreekt.
tuurlijk", zegt de heer F.
Paasschen van dat verbond.
ian -wij zeer positief tegen-
de instelling van de 100 ki
lometer snelheidsgrens. Niet al
leen dat de veiligheid er enorm
door is toegenomen, maar het
went de automobilisten aan een
matiger snelheid. Zonder deze
energiecrisis zou de minister
van Verkeer en Waterstaat toch
wel tot snelheidsbeperking op de
autosnelwegen zijn overgegaan
tegen de vakantietijd, maar nu
zijn we er beter op voorbereid.
Jammer is alleen dat achter
deze snelheidsbeperking geen
goede voorlichtingscampagne
staat. Nu is er een gunstig kli
maat rond die 100 kilometer; nu
zouden de automobilisten op alle
gunstige aspecten van die snel
heidsvermindering gewezen
moeten worden.
Of deze snelheidsbeperking ook
reeds tot minder ongevallen
