Regering blijft
Kamer inlichten
over oliecrisis
Golda Meir: geen
gevangenen door
Syriërs vermoord
Moordenaar
van Carrero
al bekend
DOOD VAN ADMIRAAL
SLAAT GAT IN FRANCO'S
OPVOLGINGSREGELING
CBS in Heerlen
op mijnterrein
Ccidóc öoivicmt
CONFERENTIE GENÈVE GEOPEND
VRIJDAG 21 DECEMBER 1973
LEIDSE COURANT
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Minister-president den Uyl heeft vannacht in
de Tweede Kamer gezegd het volkomen onverantwoord te
vinden de machtigingswet voor beheersing van lonen,
prijzen enz. maar een werkingsduur van een half jaar te
geven. De VVD had hierop aangedrongen. Een half jaar
zal te kort zijn, omdat met name de stijging van grond-
stoffenprijzen pas in de loop van volgend jaar doorwerkt.
Als de machtigingswet op 1 juli 1974 zal aflopen, zouden
ondernemingen met vaststelling van dividenden tot na die
datum kunnen wachten. Op deze wijze zouden de inko
mens onvoldoende worden beheerst, aldus de minister
president.
oegezegd werd dat zoveel moge
lijk voorlichting over het pakket
maatregelen tot beperking van
energie zal worden gegeven.
Een deel van de maatregelen,
zei den Uyl. is uit voorzorg ge
nomen. Vanaf einde november
is er echter een beperking van
de olieaanvoer met 20 tot 30
procent. Hoe de verdere aan
voer zal zijn en wat het effect
ervan zal zijn, is nog onzeker.
„We zullen blijer zijn. dan wie
ook, als de gevolgen zullen mee
vallen". Maar we hogen geen
d's lopen door de werkgele
genheid in gevaar te brengen,
aldus de premier,
linister Lubbers (economische
Zaken) vulde aan dat gepro
beerd wordt door tijdige voor
zorgsmaatregelen de problemen
„voor ons uit te schuiven. Er
zijn inderdaad grote energie-
voorraden in Europa, maar
daaruit mag men niet zonder
meer concluderen dat alles wel
zal meevallen. Ik wil de zaak
hier ook niet dramatiseren. Wij
willen met de maatregelen in
vloed houden op de economische
ontwikkeling".
Het is mogelijk dat de problemen
iedere twee tot drie weken op
nieuw worden bekeken. We krij
gen namelijk steeds een beter
gezicht op de situatie. Al naar
gelang we nieuwe gegevens be
schikbaar hebben, bekijken we
de ontwikkeling in de nieuwe si
tuatie aldus minister Lubbers.
De minister wees een motie van
de VVD van de and om win
kels, bedrijven enz. tot na de
feestdagen geen beperking op te
leggen bij etalageverlichting
enz. Volgens de VVD-er Porthei-
ne was de maatregel tot beper
king van winkelverlichting enz.
te snel genomen. De minister
zei dat de beperking van de
verlichting goed genoeg was
voorbereid en dat de politie bij
controle soepel zal optreden.
Tijdens de debatten heeft KVP
fractievoorzitter Andriessen
fractievoorzitter Wiegel van de
VVD een stevige afstraffing ge
geven. Hij viel Wiegel scherp
aan: „je kunt wel steeds in
strijd met de waarheidbewerin
gen blijven volhouden, maar zo
langzamerhand zal iedereen dui
delijk zijn wat de waarde daar
van is" zei Andriessen.
De heer Wiegel had buiten de
Tweede Kamer verteld dat het
kabinet de machtigingswet wil
aangrijpen om de inkomens te
nivelleren en daarmee een so
cialistisch stokpaardje te berij
den. De minister-president had
dit onomwonden tegengespro
ken. De machtigingswet beoogt
alleen het kabine*" meer be
voegdheid te geven om de on
gunstiger economise e gevolgen
in verband met de olieschaarste
snel op te vangen.
Toen de VVDer van Aardenne tij
dens het voortgezette kamerde
bat gistermiddag weer iets sug
gereerde, riep Andriessen:
„laat de VVD nu eens ophouden
in het land te suggereren dat
het kabinet met deze wet ande
re bedoelingen heeft".
(Van onze correspondent)
ADRID De moord op
ipanje's minister-president en
Franco's persoonlijke vertrouw
weling admiraal Luis Carrero
Blanco, kan verregaande ge
volgen hebben voor de huidige
omstandigheden en de toe
komst van het Spaanse regi
me.
Blanco's taak is voorlopig
overgenomen door de vice-
voorzitter van het kabinet en
minister van de staatspartij,
Torcuato Fernandez Miranda.
Onder diens voorzitterschap
vond een spoedzitting van- de
regering plaats, waarop moge
lijk werd gesproken over ver
dere maatregelen zoals de
eventuele uitroeping van een
noodtoestand.
Dit zou niemand verbazen,
aangezien de aanslajg samen
viel met het aangekondigde
openingsuur van het beruchte
„proces 1001" tegen tien lei
ders van de clandestiene vak
bonden, comisiones obreras, en
aangezien de Spaanse oppositie
al opgeroepen had tot alle mo
gelijke protestakties tegen die
.rechtszaak.
Het lijkt echter niet waar
schijnlijk dat de traditionele
oppositiegroeperingen een aan
slag tegen Carrero Blanco
georganiseerd zouden hebben.
Zij konden daar geen enkel
voordeel en alleen vele nade
len van verwachten, vanwege
de logische reactie van het 'e-
gime. Men zal de daders dus
waarschijnlijk moeten zoeken
onder de „oncontroleerbare ex
tremisten", zowel van uiterst
Admiraal Carrero Blanco, die door Franco posthuum bevorderd
werd tot kapitein-generaal van de marine, de hoogste Spaanse
onderscheiding.
links als van uiterst rechts, dia
beiden in de afgelopen jaren
meermaals bewezen hebben
dat zij niet terugschrikken
voor het gebruik van geweld.
De dood van Carrero Blanco
slaat immers een grote bres in
de zorgvuldig opgetrokken
structuur van Franco's opvol
gingsregeling. Het feit dat
Franco slechts zes maanden
geleden, dus jaren nadat hij
begonnen was zijn opvolging te
regelen, Carrero Blanco de fel
begeerde benoeming tot -rege
ringshoofd had gegeven, be
wijst wel hoe voorzichtig Fran
co daarbij te werk was ge
gaan.
Carrero Bla„co zou een garan
tie worden van de voortzetting
van Franco's politieke denk
beelden onder de jonge koning
Juan Carlos. Het zal de 81-jari-
ge Franco niet gemakkelijk
vallen in dit verlies te voor
zien, zodat de stabiliteit van
het toekomstige bewind zonder
Franco nu meer problematisch
wordt. Er blijven praktisch
geen bekende persoonlijkheden
meer over die ingeschakeld
kunnen worden als onpartijdi
ge scheidsrechters tussen de
verschillende stromingen bin
nen Franco's regime, en d e
zich zouden kunnen beroepen
op het argument: „Ik weet dat
Franco het zo zou hebben ge
wild". Het verdwijnen van zijn
vertrouwensman stelt Franco
nu voer het probleem dat h.j
zal moeten kiezen tussen per
sonen die zijn eigen denkbeel
den nooit even trouw zouden
weergeven als Carrero Blanco.
GENèVE (Reuter-AP-UPI) Op
de vooravond van de vandaag
geopende vredesconferentie over
het Midden-Oosten in Genève,
heeft de Israëlische premier
Golda Meir ontkend, dat in Syrië
alle Israëlische krijgsge
vangenen vermoord zouden zijn.
Amerikaanse inlichtingen had
den haar de overtuiging gege
ven dat de gevangenen nog in
leven zijn.
In Israël en ook elders was ge
suggereerd dat Syrië's afkeer
van de vredesconferentie in Ge
nève te maken had met de mo
gelijkheid dat er geen levende
krijgsgevangenen meer in Syrië
waren. Israël tilt zeer zwaar
aan een regeling over de krijgs
gevangenen en weigert daarom
met Syrië aan een tafel te zit
ten, zolang dit land geen opga
ven verstrekt. Israël was bereid
tot vergaande concessies, maar
Syrië ging daar niet op in en
besloot de conferentie niet bij te
wonen.
De dag van gisteren stond in het
teken van aankomst en ontmoe
tingen van de voornaamste
woordvoerders: Gromiko, Kis
singer, Waldheim en Abba
Eban. Abba Eban, de Israëli
sche minister van buitenlandse
zaken had bij zijn aankomst
zo'n verschrikkelijke kiespijn
dat hij voor alles naar de tand
arts snelde, alvorens met
Waldheim te praten. Golda Meir
heeft als haar mening uitgespro
ken, dat de openingsfase van de
conferentie hooguit twee dagen
in beslag neemt en dat geen za
ken van grote importantie be
sproken zullen worden. Pas bij
de hervatting, na 1 januari, zal
waarschijnlijk de kwestie van
het terugtrekken van de troepen
aan het Suezfront, waar zich
gisteren overigens een vuurge
vecht voordeed- hoog op de
agenda genoteerd worden.
De hoofdredacteur van Egyptes
officieuze dagblad Al Ahram
schrijft dat Egypte riet bereid
is tot enige territoriale conces
sie.
HEERLEN Tussen de „Oran-
je-Nassaumijnen" in Heerlen en
de Rijksgebouwendienst is druk
overleg gaande over de vesti
ging van het Centraal Bureau
voor de Statistiek (CBS) op de
terreinen van deze mijnmaat-
schappij in Heerlen.
De directie van de „Oranje-Nas-
saumijnen" heeft het CBS een
volledig uitgewerkt plan voorge
legd, bestaande uit een nieuw te
bouwen kantoorgebouw, dat
aansluiting zou kunnen krijgen
bij het oude kantoorgebouw. In
dit complex kunnen uiterlijk in
1976 alle 1250 personeelsleden
van het CBS ondergebracht
worden. In het oude kantoorge
bouw van de „OranjejNassau-
mijnen", dat in 1975 geheel ont
ruimd zal zijn, is plaats voor
300 medewerkers van het CBS.
Al in de loop van 1974 zou daar
plaats gemaakt kunnen worden
voor de zogenaamde „harde
kern" van het CBS, die het
voorbereidende werk voor de
verhuizing moet doen.
Het CBS-plan is ontwikkeld door
de Onroerend Goed Maatschap
pij van de „Oranje-Nassaumij-
nen" (OGON). De sluiting van
„Oranie-Nassaumijn I" is vol
gens de directie een kwestie
van weken of maanden. Over
langer open blijven wordt niet
meer gedacht. „De aflbouwplan-
ning is al te ver en we hebben
het personeel niet meer", aldus
de directie.
Winst en nederlaag
in melis debat
toch een paar opmerkelijkheden opgeleverd.
Wiegel leed een nederlaag als nooit te voren en dat nota bene minder
door het knappe steekspel van anderen, maar vooral door eigen
schuld; de christen-democratische samenwerking daarentegen boek
te een succes, inhoudelijk weliswaargeen spectaculaire winst, maar
een bemoedigende stap nadat afgelopen weekend nog besloten was
de opmars van hetChristen-Democratisch Appël in een adagio-tem
po voort te zetten.
Voor het overige bleef dan nog het kabinet-Den Uyl heer en meester
van de situatie. Het heeft zelf amendementen op de machtigingswet
moeten voorstellen, het heeft andere amendementenmoeten toe
staan en ten slotte een paarduidelijke moties aan de broek gekre
gen.
De bewegingsvrijheid van de regering bij het hanteren van de mach
tigingswet is daardoor ingeperkt. Geen betreurenswaardige zaak,
mits de Kamer van haar sterker controlemogelijkheden een ver
standig gebruik maakt.
VANDAAG NOG ZAL HET KABINET-DEN UYL waarschijnlijk bij
het opmaken van de balans conclusies trekken, wat zij liever niet
als consessie gedaan had en hoe haar opstelling tegenover de door
de Tweede Kamer aanvaarde moties worden zal. Dan kunnen Den
Uyl c.s. zich weer aan praktischer zaken gaan wijden, daartussen
door dan nog even het nodige doen om begin januari ook de Senaat
over de machtigingswet te laten beslissen.
Met een evaluatie van het Kamerdebat zal de WD overigens meer
moeite hebben. Dankzij de botte-Dijlmethode van Wiegel heeft het
kabinet zich terzake van de machtigingswet bijna als een gewoon
parlementair kabinet kunnen beschouwen. KVP en ARPhebben
voor Wiegel zelfs geen glimlach, laat staan een kushandje over ge
had.
Bovendien koos uiteindelijk ook de CHU liever een opstelling in het
christen-democratisch trio. dan naast de wel luidruchtige, maar dit
maal waarneembaar falende Wiegel.
Degenen die enige tijd geleden voorspelden, dat Wiegel (nog) geen
tweede „prof. Oud" is, zijn deze week wl spectaculair in het gelijk
gesteld. De fractievoorzitter van de VVD gedroeg zich veeleer als
een tweede „Van Riel", en hoe gevaarlijk die voor de VVD kan
zijn, iis in het recente verleden ook wel eens gebleken.
WIEGEL'S GROTE VERGISSING van deze week juister gezegd
zijn tactische stommiteit heeft tot gevolg dat het jaar 1973 in po-
liticis eindigt met een geduchte knauw in de winst welke deVVD
twaalf maanden lang heeft proberen op te bouwen.
Mits het kabinet nu maar niet overgaat tot het machtsmisbruik dat
Wiegel als een machteloze Kassandra voorspelde en mits de partij
en welke het kabinet deze week steunden, kritisch blijven, kan de
vergissing nog wel eens verdere gevolgen krijgen.
Zo kan er zelfs uit een melig debat nog wel iets goed voortkomen. En
dat nog wel dank zij nolens volgens, Hans Wiegel.
Meer ziekteverzuim
ALS NIEUWJAAR NADERT, wordt het ook weer tijd voor het open
baar maken van cijfermatige gegevens. Variërend van het aantal
strafbare gewelddaden (dit jaar in Nederland gegroeid!) tot het
aantal eieren dat een gemiddelde Nederlander in 1973 geconsu
meerd heeft.
Een cijfer is al in het openbaar genoemd: volgens GAK-directeur
mr. J. S. Brouwer is het ziekteverzuim in Nederland weer toegeno
men. De oorzaak is bekend: het feit dat de griep dit jaar tweemaal
Nederland met een bezoek vereerde; in het midden van januari en
in oktober. De griepweek in oktober velde heel wat werknemers.
Van de zeer velen die via bedrijfsverenigingen bij het GAK admini
stratief ondergebracht zijn, waren er in de 3de week van oktober
53.000 ziek; het jaar daarvoor in dezelfde week slechts 41.500. Bij
het Sociaal Fonds Bouwnijverheid heeft men een soortgelijke erva
ring.
DESKUNDIGEN GELOVEN OVERIGENS, dat een dergelijke piek
niet al te zwaar moet worden gewogen. Wat meer zorgen baart, is
dat over de hele linie de gemiddelde zikteduur gaat toenemen.
Ook moeten er steeds meer zieke werknemers van de gewone Ziekte
wet naar de W.A.O. worden overgebracht. Per duizend verzekerden
bedroeg het aantal dat voor W.A.O.-uitkeringen in aanmerking moe.
ten worden gebracht nu ongeveer 15, terwijl het in 1969 nog 11,3
Komt dit, doordat de arbeidsongeschiktheid van zieke werknemers te
genwoordig beter wordt onderkend? Of ligt de oorzaak inderdaad in
het toenemen van het aantal zieken? We kunnen ons voorstellen dat
er aanleiding bestaat om de kwestie zorgvuldig te gaan bestuderen,
nu de 30 procent die „langlopende gevallen" zijn, ongeveer zeventig
procent van de premiebetalingen opeisen.
Blijft de huidige tendens voortduren, dan zal in de toekomst ook hier
een gevoelige premiestijging het alternatief worden van meer over
heidssteun.
EIGENLIJK ZOU HET DE MOEITE WAARD ZIJN ook eens cijfers
op tafel te brengen betreffende het aantal schoolgaande kinderen en
jongeren die zich ziek melden. Hetzelfde van de bejaarden. Dan zou
de overheid die voor de volksgezondheid verantwoordelijk is, al dan
niet de conclusie kunnen trekken, dat de fysieke conditie van de na
tie een „zaak van doorlopende zorg" is geworden.
In het andere geval deugt er iets niet in het arbeidsproces. Of - heel
misschien? - ook bij de mentaliteit van het werkende deel van de
natie.
ADRID, (AP/Rtr). Goed in
gelichte, maar niet officiële
bronnen hebben vanmorgen in
Madrid verklaard dat de politie
M bekend is met de identiteit
ïn van de daders van de
moordaanslag op de Spaanse
premier Carrero Blanco. Het
Persbureau Europa Press neemt
een dat de moord is gepleegd
door een kleine groep anarchis
ten, die de hulp had van des
kundigen op hef gebied van ex*
P'osieven en electronica.
frmoedelijk is admiraal Carrero
Blanco door drie antitankmij
nen, die twee tot drie meter on
der het wegdek waren opge
beld, met zijn auto in de luchl
geblazen. De tunnel waar de la
d'ng was aangebracht, was ver
berkt door ijzeren staven. De
explosie was zo krachtig dat de
auto waarin de premier reed
over een 15 meter hoog gebouw I
heen werd geslingerd en op eo
binnnplaats terecht kwam.
De Spaanse regering heeft nog I
niet laten weten in welke rich-
ting het onderzoek wordt ge
stuurd. Wel is bekend dat twee I
jongemannen, die zich hebben 1
uitgegeveen als beeldhouwers,
twee maanden geleden de kei
der van het gebouw hebben ge
huurd, waar de tunnel naar de
explosieve lading begon. Na de
aanslag waren zij verdwenen.
De ETA. de Basklsche afschei
dingsbeweging heeft de verant
woordelijkheid voor de moor
daanslag opgeëst, zo wordt van
u t Bordeaux gemeld. Carrero
Blanco wordt door de ETA ge
kenschetst als een harde en
gewelddadige ,nan" die de
hoeksteen vormde voor de conti
nuiteit van het Franco-regiem Spr.ci po!:Heme::
Weeroverzicht
-fih zonnig rrnst 19 temperaturen luchtdruk m milhbaren
copklaringen hagel -w-w warmtelront H hoge-drukgebied
bewolking sneeuw t-t kou-front L lage-drukgebted
regen onweer windrichting verplaatsingsrichting
i de C'.cud'o Coello dat door de bomcrp'or
De Bilt Boven de Ierse Zee ligt Vooruitzichten voor zondag, op ge-
het centrum van een vlakke de- steld door het K. N. M. I. op
pressie, die samen met een ho- donderdag om 18.00 uur:
gedrukgebied boven Oost Euro
pa bij ons ccn zuid tot zuidoos- A',en toe re8en 1
telijke stroming in stand houdt.
In dcre streming ligt een /run- Wl.ertVe0ruitzichlen In Ciller,,
tensysteem dat in onze omge-
veing weinig aktlviteit vert ent Voor zendag: Aantal uren zond:
en dat in de nacht en V nul t.t 4 Mm. temp. van l-j gr.
op morgen rl f,ox v0„ 5,g gr
trekken. Achler het f,zatensy
steem komt ons land morgen in Kans-op een droge periode van
een maritieme luchtsoort te- minstens 12 uur: 70 procent,
recht waarin vrij veel bewol- Kans op een geheel droog etmaal:
king voorkomt. 40 procent.
