BIJ EN BLIJ MET
CHAMPAGNE
MISS MILJARD...
Vermageren
betekent streng
dieet volgen
JE
"h
VOOR DE VROUW
Li
Romantisch licht door Finse kaarsen
PAGINA 14
LEIDSE COURANT
DINSDAG 18 DECEMBER 1
Het lijkt met de druivenpluk op
lopen door het land van de Bij
bel. Rechte weggetjes snijden
door rijen volgeladen wijnstok
ken met trossen kleine rjnse
druiven. Boven de groene vredi
ge velden met een weelde van
vruchtbaarheid en ordelijke
aanplant staat stil de wolkloze
oktoberhemel. En de plukkers
vullen de manden. Er waren in
1973 veel Hollanders bij, die
werken voor 39 francs per dag
onder leiding van de chef, die
57 francs verdient en steeds
roept „alors: travaillez". De
druivenpluksters, die wij spra
ken (een groep lyceïsten uit
Amsterdam, een dame van 68
en een huisvrouw van middelba
re leeftijd) vinden het een avon
tuur. Relaxen tussen hemel en
aarde, soms met broeken die
stijf staan van het druivensap.
„Als je handen vuil zijn was je ze
met witte druiven", zegt moeder
van drie volwassen kinderen,
die met een grote schaar en het
bekede bekertje van de door de
boer rijkelijk geschonken wijn,
om het middel gebonden, blij
staat te kijken naar het resul
taat van haar arbeid. Maar 's
morgens om half acht zijn de
velden nat van dauw en het re
gent ook wel eens. Pijpestelen.
Maar dat is goed voor het ge
was en daaraan denkt men het
eerst in deze eenvoudige wereld,
waar het leven van alledag op
houdt te bestaan. De champag
nestreek was diit jaar in jubel
stemming. 1973 is goed; de
wijnstokken vol en men rekent
op een oogst van 1S5 miljoen
flessen, die straks hun weg over
de hele wereld zullen vinden
Naar feestelijk gestemde men
sen. Men spreekt van „een
groot jaar"! Een opbrengst van
11.200 kilo druiven per ha
De pluksters (waarbij elk jaar veel Nederlanders) vullen de De kuipen
manden voor het transport. De druiven worden zorgvuldig gesor
teerd. Minder goede gaan eruit!
Lankmoedige keizer
Vanaf de oudheid torst
stok in de landstreek Champag
ne haar koele, gladde vruchten.
Deze Franse provincie ligt on
geveer 130 km ten noorden van
Parijs. Het is de plaats waar
het milde Atlantische klimaat
overgaat naar guurder weer. De
Romeinen trekker eens over de
heuvelruggen langs de Marne, h
begroeid met wijnstokken en de y
soldaten van Julius Caesar m
brachten de wijncultuur tot zo
grote bloei dat Keizer Domitia-
nus er gevaar in begon te zien.
Omstreeks '82 gaf hij bevel alile
stokken in Champagne uit te
rukken. Misschien was hij bang
voor te grote concurrentie voor
de taliaanse wijnbouw.
Misschien was hij bang dat zijn
legert te diep in het glaasje ke
ken. Twee eeuwen later zag
Keizer Probius minder spoken.
Hij liet zijn soldaten de wijn
gaarden rondom Reims en
ChSlon weer aanleggen. Dron
ken van vreugde droeg de be
volking hun landen op aan de
god van de wijn en bouwde
tempels op de heuveltoppen. De
triomfboog aan de Porte Mars
herinnert nog steeds aan de
dankbaarheid jegens de lank
moedige keizer...
ij* I I
>ag- tf
Venijnig
De laatste stoot om de wijnen van
Champagne beroemd te maken
was het feit dat de Franse ko
ningen in Reims gekroond wer
den. Ze waren toen zó dol op
deze wijn dat ze 'n eigen wijndo
mein wilden hebben in Cham
pagne. Paus Leo X, koning
Francois I, Hendrik IV van
Frankrijk en ook Hendrik XIII
van Engeland hadden er neder-
zettingen, waarvan nog over Vrouwen in de wijn
blijfselen te vinden zijn. De
Franse „bon roi Henry" werd
een keer zo ongeduldig toen de
ambassadeur van Spanje uitput
tend opschepte over zijn door
luchtige meester dat hij de tira
des bot onderbrak en repliceer
de: „Zeg aan Zijne Majesteit de
Koning van Spanje, Aragon,
Castilië enzovoorts enzovoorts,
dat ik Henri, Heer van Ay en
Gonesse, d.w.z. Heer van de
beste wijngaarden en landbou-
wen, dus Heer van de Vrucht
baarheid en Overvloed ben".
Wat de langdradige ambassa
deur op die venijnige terechtwij
zing antwoordde, meldt het ver
haal niet.
pagne geweldig aan. Zo is het
altijd geweest en zo is het nog.
De maitresse ,,en titre" van de
ballerina's uit Covent Garden
koning Edward VII van Enge
land champagne lieten dr'nken
uit hun balletschoentjes. De ko
ning waardeerde deze smakelij
ke dronk, want zo leerde hij de
meisjes „beter kennen". In het
Engelse koningshuis is deze tra
een zwaluw en de dorst van een
huzaar. Haar lievelingsdrank
was champagne, want- zo heet
het dat ze placht te zeggen:
„deze wijn doet de blik tintelen,
maar zet de wangen niet in
vuur en vlam". Champagne vond
ook eén goede pleitbezorgster in
Madame de Pompadour, die een
huls met wijngaard bezat in de
buurt van Chateau-Thierry. Lo-
dewijk XV liet toen de weg Pa
rijs Straatsburg omleggen, zo
dat hij langs het kasteel kon rij
den als hij naar Straatsburg
moest. Gezellig samen champag
ne drinken met de Pompadour
gaf hem weer moed om verder
te reizen. Champagne heeft een
rol gespeeld in het leven van
beroemde vrouwen. Marie An
toinette was zo trots op haar
mooie borsten, dat ze er afgiet
sels van liet maken van Sèvres
porselein in de vorm van cham
pagne „coupes". Deze interes
sante bokalen zijn nu nog in het
bezit van een antiquair in New
York, die er in een goede bui
misschien wel eens uitgelezen
fles voor openmaakt. Uitzonder
lijk waren deze „coupes" in de
tijd van Marie Antoinette wel.
Waarschijnlijk was de bedoeling
er melk uit te drinken in haar
boerderijtje ,,le petit Trianon"
bij Versailles, waar de koningin
met haar herderinnetjes veel
plezier had. Want in dit tijd
perk bestond de gewoonte om
champagne te drinken uit kleine
flütes. Op een schilderij van
Jean-Francois de Troy in Mu
seum „Condé k Chantilly" staan
tenminste een paar jongelui af
gebeeld met de flüte in de hand
bij een oesterdiner en een ge- y
zicht of er menige kurk van de
fles is gevlogen. George Sand I
dronk altijd champagne „om
het vermogen te stimuleren ex- I
tase in haar werk te beleven" I
en het is bekend dat beroemde I
Franse regent Philipe Erlanger, I
(begin 18e eeuw) Marie-Made- I
leine de la Vieuville, Comtesse
de Parabére, hofdame van la I
Duchesse de Bourgogne, had de I
teint van een roos, de geest van J
ditie in onbruik geraakt... Ba- I
den in champagne was vroeger I
niet ongewoon, zelfs niet tot I
voor kort. Marilyn Monroe heeft j
eens op een vrolijke ochtend 350
flessen van een groot merk be- I
steld om in rond te spartelen.
Maar ook bij het ontstaan van de
champagne, die vroeger een
„stille" wijn was is een vrouw
betrokken geweest. Het was de
weduwe Cliquot, dochter van
Baron Ponsardin, die na de
dood van haar man aan een
kwaadaardige koorts in 1805
(hij was pas 30 jaar) de teugels
van de familiezaak kordaat in
handen nam. Ze zwierf de helft
van haar tijd rond in de immen-
se kelders van Reims met de
kilometers lange gangen vol
flessen. Van haar stamt het
grandioze idee de flessen in de
rekken steeds door 1/8 draai te
schudden („Ie rumage").
De weduwe Cliquot was een slim
merd. Binnen de kortste keren
had ze vertegenwoordigers in
heel Europa, dat zuchtte dn de
greep van Napoleon. Na zijn val
was de weduwe er als de kippen
bij om de drank in Rusland te
krijgen. De flessen gingen in tot
de nok geladen schepen van 75
ton naar het immense land,
voordat de concurrentie er de
lucht van kreeg dat hier een
enorm afzetgebied lag. De we
duwe van Frangois Cliquot be
hoort met de Piper-Heidsiecks,
de Moëts, de Ruinarts, en de
Jacquessons tot de pioniers van
de champagne-export.
Kt
--*■
t V V' jJ»
- - J
- -s - X X
600.000 gulden per HA
De wijnbouwstreek in Frankrijk
heeft een bepaalde bodemge
steldheid. Onder een oppervlak-
telaag van 30 m klei ligt een
diepe onderlaag van krijt, waar
in de stokken wortelen. Bij el
kaar een gebied van 30.000 HA,
waar de prijs van het land even
duur is als op de Champs Ely-
sée: 150.000 tot 600.000 per
HA. Van de onafzienbare velden
is ruim 19000 HA beplant met
wijngaarden, die 250 „crus" le
veren. („Cru is „gewas"). Ze
hebben elk hun eigen kenmerk
en spreiden zich over het
Reimsgeberge, de Marnevallei,
de Cóte de Blancs, de Aube en
de Aisne. Buiten de grenzen van
deze streek mag men geen
champagne maken. Dit is wette
lijk vastgesteld. Maar enkele
druivensoorten komen voor
champagne in aanmerking: de
Pinot Noir (blauw), de Pinot
Meunier (ook blauw) en de
Chardonney (wit). Het sap van
de blauwe druiven is ook wit.
De brede, lage wijnpersen,
waarin de vruchten terecht ko
men bevatten elk 4000 kg dru -
ven (de z.g. „Mare"), waaruit
bij opeenvolgende persingen
2666 liter sap komt (ongeveer 13
tonnen van 205 liter elk). De
eerste 10 tonnen (verkregen
door twee- of driemaal kort per
sen) heten de „Cuvee", of de al
lerbeste champagne. Bij de vol
gende persingen worden pitten
en schillen mee samengedrukt,
zodat het sap 10 tot 12 uur moet
rusten om de onzuiverheden
kwijt te raken. De eerste gisting
(„bouillage"), onrustig en on
stuimig gebeurt in eikehouten
of roestvrije stalen kuipen,
waarin het bruist en zingt. Na
enkele weken wordt de wijn
„stil" en moet verschillende
keren worden afgetapt totdat ze
volkomen helder is. Nu komt de
talentvolle keldermeester aan
bod, die subtiele wijnhuwelijken
sluit door wijnen van verschil
lende gaarden te mengen :n
enorme wijnvaten, waarin de
nervositeit en het aroma wordt
bepaald. In gebottelde flessen
begint nu een nobel en tweede
gistingsproces. De suikeT van
de druif is omgezet in alcohol en
koolzuur, die de wijn luchtig
doet schuimen. Natuurlijke fer
menten hebben hun werk ge
daan, maar veroorzaakten wel
een bezinksel tegen de wand
van de fles. dat maandenlang
door een pijlsnelle draaibewe-
ging van de „remueur" moet
worden weggeschud. Iedere dag
opnieuw. De fles komt steeds iets
schuiner in het rek gezet totdat
hij tenslotte op zijn kop staat,
zodat het bezinksel tegen de
kurk gaat zitten. Een der laat
ste bewerkingen (tegenwoordig
bijna altijd automatisch, vroe
ger door de 'degorgeur" ver
richt werkje) is het op de kurk
verzamelde, in een koude oplos
sing bevroren propje bezinksel,
door een snelle ruk te verwijde
ren. Het resultaat van deze drif
tige beweging is de bevrijding
van het pure pittige nat. dat
met het geheim van gisting en
mixing nu helder en doorzichtig
in de flütes kan worden geschon
ken om feesten op te vrolijken.
„Het sprankelend schuim
Van deze frisse wijn
Moet het schitterend beeld
der Fransen zijn"
Tiny Francis.
Canards au champagne
(4 personen)
Canard, au champagne (4 perso
nen; Bestel bij de poelier een
eend van ca. 11/£ kilo en braadt
deze op een hoog vuur aan,
waarbij het vlees van binnen
rood blijft. Snijdt poten, vleu
gels en borststukken eraf en
laat ze sudderen totdat ze gaar
zijn. Vlij ze daarna op de grill
om te kleuren. Houdt ze warm.
terwijl u het karkas van de
eend in 80 gram boter, twee
fijngehakte sjalotten, wat zout,
snufje peper en een halve fles
champagne laat smoren, totdat
deze saus voor de helft is inge
kookt, Haal het karkas eruit en
giet de saus door een fijn? zeef.
Meng de niet geheel gare lever
van de eend door de saus in het
gezelschap van wat gesmolten
boter en twee eetlepels cognac.
Giet de massa heerlijk warm
over de stukken eend en dien ze
koninklijk op.
""linsd:
Samen naar het Kerstfeest in unilook van Frans Molenaar witte
ruwe zijde. Haar robe is van boven tot onder gesloten door echten
knoopjes met lusjes; de Schillerkraag en wijd uitlopende mou
wen zijn geborduurd met parels en goud. De pruik is wit met,
zwarte voorpartij en hij draagt een zwart satijnen lint om de,
nek. Nog wat sneeuw en het witte sprookje wordt waarheid.
[ei
Een extravagante keus uit de fraaiste juwelen van de beroemd'
Londense juweliersfirma Hatton Garden, werd verwerkt in heri
kapsel van deze mannequin. Het meiske draagt vele miljoenen in,
het haar, Waarvan de grens op voorhoofd en langs slapen werd;
gemarkeerd door briljanten. Met oorbellen, „juwelen honde-j
band" en ringen een duur popje...
Met de hand
gemaakte Finse
kaarsen JUHAVA.
Rond als een
bol, cylindrisch
in schijven op
elkaar gelegd,
wit of in sterk
foto rechts.
Bolvormige
kaarsen met
berijpt oppervlak,
Fins handwerk
„Juhuva".
foto links.
Finland bij avond, 't land besneeuwd, vries
kou in de lucht, 't Restaurant is .ngerich.
op de le verdieping van vors ei ke stal
len met koetshuis, behorend bij een land
goed. Wit gekalkte muren en donkere
houten balken, lange tafels met mos;; en
linnen gedekt, serviezen in de kleur van
bloeiende hei en van glanzende turknzen
Kaarsen, rond als glanzend gladde balier
op dof metalen schotels, rij na rij daar
tussenin, als enige verlichting. De kaar
sen verspreiden zoveel warmte dat de ra
men worden opengezet zodat je recht
door de grillige, niet sneeuw bedekte
boomtakken op het „grote" huis uitkijkt.
Maar ook op de flat in onze eigen stad. in
het huis langs de grote weg, zullen kaar
sen van simpele vorm plechtiger
b/aaden dan de soorten die zich verlie
zen in overdadige oosier-kunst. Finse kle
derdrachten zijn uitermate ingewikkeld
en romantisch. Finse dorpjes zien eruit
zoals ze in oude Russische romans zijn
beschreven met hun pastelkleurige huis
jes in zacht lindegroen of frambozenrood
en de ..viila" bovendien opgesmukt mer
bewerkt balcon en uitgesneden fries
Toch is u:t dezp bakermat de moderne
F. ase c. vei- c-* Ci.gcs' ;:n, geweldig
gront van visie, sterk in kleur en forse
lijnen. Hij eist aandacht en wekt ver
bazing in bouw-, interieur-, kleding- en
vrije kunst. Kaarsen horen bij het in
terieur.
Het calorie-arme dieet bij corpu
lentie is reeds lang in ge
bruikt. Het kan enkel goed toe
gepast worden in ziekenhuis
milieu en de resultaten zijn
relatief. Enkele tijd geleden
kregen we kennis van een re
presentatieve proef betreffen
de 48 corpulente personen
(twaalf mannen en 36 vrou
wen) met een gewicht dat
schommelde tussen 99 en 21)
kilogram. Hun gemiddeld ge
wicht was 162 pet van het
standaard gewicht. Na een pe
riode van vijf dagen van 1500
calorieën per dag volgde een
totaal vasten van acht dagen
waarna ze op een dieet ge
plaatst werden van 1000 calo
rieën per dag.
Gedurende vijf dagen van 1500
calorieën was het gemiddelde
.verlies 2,37 kg, terwijl het ver
lies gedurende de daarop vol
gende acht dagen van volledig
vasten 5.32 kg bereikte. Na
dien ging er nog gemiddeld 6
kg vanaf gedurende het vol
gende jaar met een dagelijks
rantsoen van 1000 calorieën.
Opvallend was dat het ge
wichtsverlies gedurende de
vijf eerste dagen en het totale
vasten weinig schommelde
mei het overgewicht, m.a.w.
de heel dikken verloren onge
veer evenveel als hun wat
minder ronde collega's.
Het gemiddeld gewichtsverlies
per dag was 600 gram. De eer
ste dagen betrof hei vc .a!
water, elektrolyten fnatrium 1
en eiwitten maar nadien begon
ook het vet weg te smelt n
Gedurende de acht dag-n ven
nul calorieën was het gemid
deld verlies aan eiwittèn 300
gram, aan water 1700 gram ^n
MEDISCHE RUBRIEK
aan vet 3300 gram. Dit is al
leszins een aardig resultaat.
Tevens was er een gunstige
nevenwerking op de bloeddruk
bij patiënten met te hoge
'bloeddruk, deze daling betrof
zowel de systolische als de
diastolische bloeddruk-waar
den en hield ruim zes maan
den aan na de achtdaagse vas
tenperiode. Anderzijds daalde
de bloeddruk niet bij personen
die een normale bloeddruk
hadden.
Iedere universitaire kliniek zal
ongetwijfeld over zijn eigen
statistisch materiaal beschik
ken. In Leuven (België)
trachtte men 121 pat ënten te
volgen gedurende de periode
1965 tot 1973. Het betrof alle
maal patiënten che reeds alles
geprobeerd hadden en als „ho
peloos" beschouwd werden.
Sommigen deden een yasten-
kuur van nul calorieën, ande
ren maakten meer kuren door.
De eerste conclusie was dat
mep na een vastenperiode
zeer vlug zijn oorspronkelijke
géwicht terug krijgt (na 4-5
dagen) tenzij men verder gaat
met een dieet, arm aan zout
er. koolhydraten (brood, aard
appelen enz). Op de verstuur
de .vragenlijst gaven 49 patiën
ten geen antwoord (blijkbaar
mislukkelingen) terwijl men
van 66 patiënten juiste gege
vens kon krijgen. Het resul
taat was niet gelijk lopend.
Een eerste reeks betrof pa
tiënten met een aanhoudende
vermagering, meestal ook pa
tiënten die geregeld een vas
tenperiode inlasten.Een andere
reeks was zeer w'sse nd. net
gewicht ging omhoog en om
laag en het resultaat was
moeilijk te schatten. T°~s!ot:e
was er een kie ne rer'is met
:.ij de pa-
tiër.ti
ge
-till!
r 1 f.9 pet
'dan 'I'
vernes van
konden i: i' 2,5
sen 5-10 kg en 17 pet hadden
een verlies van minder dan 5
In deze 17 pet zitten ook diege
nen die toenamen in gewicht.
Met eetlustremmers was het
resultaat van dezelfde orde
van grootte; 12,3 pet behielden
eer gewichtsverlies van meer
dair 10 kg. Dit resultaat is niet
te verwaarlozen maar echt
schitterend kunnen we het niet
noemen. Blijkbaar is het jaar
in jaar uit volgen van een
streng dieet voor vele mensen
een te zware opgave.
(Jit eigen ervaring weten we dat
de begelefding van de corpu
lente personen die men op
dieet zet zeer voornaam is.
Zeker de twee eerste weken.
Slechts 20-30 pet kan geregeld
eei> vermageringsdieet volgen.
Schrik aanjagen heeft hele
maal geen bliivend resultaat.
Me ii dient de corpulente mens
te motiveren tot het volgen
van zijn dieet. Welke de moti
vatie is, is niet zo belangrijk.
Sommige personen kunnen jaren
honger lijden enkel om estheti-
tenperiode inlasten. Een andere
er niet toe kunnen komen. -
zelfs niet omwille van de
meest 'urgente gezondheidsre
denen (lever/, nier-, hartziek
ten, enz.)
Zoals u ziet, acht dagen niet
eten is voor sommige corpu-
Ier-ten onder streng medisch,
toezicht, een goede start om
d-1 overtollige kilo's kwijt te
raiien, maar het blijft slechts
erii begin wait men h t de
klo's al even snel i r;;,: als.
mep. ze v rlopr .pdïen - r.a-
d r ge n aan pus di et
- volgt 1 .'der ir- o,ttc.
j t ir 'li i i v.at hij
over heeft voor een goed fi
guur en een goede gezondheid
op termijn.
0NINC
iiemey
an de
er Eu
ildsch;
ussisc
:haakl
rijd r
omen
anden
mes L
«en (i,
8tw
