i
De Nieuwe Wereld begint
op bet Stationsplein
Willibrord zoekt
steunpunt tussen
grondvlak en top
Nieuwe strucuur
kerkbesturen en
parochieraden
Nautilus
Stores
Waven berg
kwam, speelde
en maakte het
concert goed
Alan Watts, theoloog zegt:
Het geloof berust op mystiek'
Verklaring over ambt in kerk van anglicanen en katholieken
Ben Ter Horst uil
Tn nieuw avontuur;
Een Kunstgalerie
duik bij öhs
een goed
geschenk op
Mogelijk
algehele
amnestie
Schrijver van
Arendsoost krijgt
gouden hoek
PAGINA 10
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 14 DECEMBER Ijf -VR1
(Van een onzer verslaggevers)
DEN BOSCH De St. Willibrord Vereniging zal zich bij haar oe
cumenisch werk meer moeten richten op de begeleiding van de
basis. Nu treedt ze te eenzijdig op als adviseur naar boven. Zij
zou zich moeten richten op de groepen die in parochies, dekena
ten en andere verbanden bezig zijn. Daar vallen de beslissingen
van de toekomst. De Willibrord Vereniging kan deskundig bege
leiden en theologisch verwoorden, hetgeen aan de basis gebeurt
en dat doorspelen naar de bisschoppen.
Dr. J. J. A. van Well uit Lei
den bracht deze visie in tijdens
een bijeenkomst in Den Bosch
die was gewijd aan heden en
toekomst van de St. Willibrord
Vereniging. Hij was een van
de drie personen aan wie het
bestuur had gevraagd de ge-
dachtenwisseling aan te trek
ken, die zoals voorzitter prof.
dr. J. Groot zei, was bedoeld
om het hoofdbestuur wat op
gang te helpen.
Hij was het pastor Van Well
eens, dat de communicatielijn
naar de basis verbreed moest
worden. „Wij zijn onduidelijk
geworden, omdat wij gedwon
gen zijn vooral op het officiële
spoor te rijden. In het beleid is
er te weinig aandacht voor de
basis geweest. Dit heeft tot ge
volg, dat de adviezen naar bo
ven moeilijk van de grond
kunnen komen, bij gebrek aan
grond". Vitaal contact met de
basis achtte hij inderdaad
noodzakelijk, omdat anders het
beleidsadvies in de lucht
zweeft.
Dr. A. Houtepen bepleitte een
programmatische aanpak bij
de plaatselijke raden van ker
ken, die zouden moeten wor
den tot een soort centrale ker
keraden in een gezamenlijke
zorg voor het evangelie in de
breedste vorm. Binnen een
dergelijke programmatische
aanpak zou de St-Willibrord
Vereniging een goede gespreks
partner kunnen zijn.
De derde inleider dr. H. Fiolet
stelde in een meer algemeen
betoog, dat de oecumenici in
hun haast om de eenheid ge
stalte te geven en door het vol
le accent te leggen op het ver
plichtende karakter ervan vele
christenen een kwaad geweten
hebben opgedrongen. Enerzijds
leidde dit tot verharding, om
dat men het eigen geloof be
dreigd zag, anderzijds zijn
vele christenen ontworteld, stil
weggegaan of geëmigreerd
naar een niemandsland tussen
de officiële kerken.
Hij bepleitte daarom het stre
ven naar een "oecumene met
een goed geweten". De tegen
stellingen binnen de kerken
dienen operationeel te worden
gemaakt door ons ontvankelijk
te verklaren voor het geeste
lijk erfgoed, dat ons door an
dere kerken wordt aangereikt.
In een pluriforme geloofsbele
ving, zo zei hij, moet er een
door allen aanvaard funda
ment zijn en er moet gelegen
heid zijn voor een dialoog, die
ruimte kent voor conflicten.
„Schisma's", aldus dr. Fiolet,
„zijn te vroeg beëindigde con
flicten". Voorts meende hij,
dat de geloofsdialoog vertaald
moet worden naar de grote so
ciale problemen van deze tijd.
In de discussies over het een
en ander, die niet in een duide
lijke conclusie uitliepen - tenzij
dan dat de Willibrordvereni-
ging meer regionaal moet
gaan werken - kwamen nog
vele zaken aan de orde. Ge
pleit werd onder meer voor
een minder aan de weg timme
ren bij experimenten, zodat de
top niet hoeft te spreken, voor
een scherper onderkennen van
psychologische en sociologische
factoren in het oecumenisch
werk en voor een theologisch
doordenken van de heilsbete
kenis van het grondvlak.
Aartsbisschop Hieronymos, primaat van Griekenland, tijdens een
van de laatste openbare plechtigheden in de kathedraal van
Athene voor hij zich per 31 december uit zijn ambt zal terugtrek
ken. De primaat (67) heeft zijn besluit gefundeerd op kritiek
uit kerkelijke en pclitieke kringen. Een nieuwe primaat zal
waarschijnlijk worden gekozen door de zeventig metropolieten,
die het beduur van de Grieks-orthodoxe kerk vormen.
Uiterlijk in februari zullen de aanvullingen op het algemeen
reglement voor de parochiële kerkbesturen worden gepubliceerd,
die dinsdag door de bisschoppen werden goedgekeurd, (zie ook in
ons blad van gisteren). Vanaf dat moment kan iedere parochie bij
de plaatselijke bisschop het verzoek indienen om over te scha
kelen van de huidige struktuur van 'n vrij grote scheiding tussen
kerkbestuur en parochieraad naar een parochievergadering,
waaruit een parochiebestuur wordt gekozen.
Het kerkbestuur, dat tot nu toe
juridisch gezien 6lechts verant
woordelijkheid verschuldig
was aan de bisschop, zal een
maal omgevormd tot parochie
bestuur voortaan rekening
en verantwoording moeten af
leggen aan de parochieverga
dering.
Deze verandering kan echter
alleen optreden, Indien paro
chianen en de pastores erom
vragen en indien het bisdom
hiertoe toestemming geeft. Het
kan voorkomen, dat het bis
dom een dergelijke
wing onjuist acht,
bijvoorbeeld een fusie met een
andere parochie voor de deur
staat.
Om de parochievergadering te
vormen kunnen verschillende
wegen worden bewandeld: 1.
de parochianen stellen kandi
daten en kiezen. 2. de paro
chiële organisaties stellen de
parochievergadering samen, 3.
het kerkbestuur stelt de kandi
daten aan de bisschop voor.
Voor parochies die een uitzon
deringspositie innemen bij
voorbeeld door hun omvang
kan een aparte regeling wor
den getroffen.
Uit de parochievergadering
wordt het parochiebestuur ge
kozen en ook over de voorzit
ter van dit kerkbestuur nieuwe
stijl.
Overigens is het de bisschop
die uiteindelijk de leden van
beide colleges benoemt. Een
pastoor is lid van het parochie
bestuur en alle pastores zijn
lid van de parochievergade
ring. Bij geschillen kan men in
beroep gaan bij de bisschop.
Wanneer een bisschop besluit,
dat een parochie in aanmer
king komt voor de nieuwe re
geling, dan zal hij een over
gangsregeling treffen. Deze zal
meestal hierin bestaan, dat het
kerkbestuur wordt benoemd tot
parochiebestuur en de paro
chieraad tot parochievergade
ring, zodat de beoogde integra
tie tussen beide organen wordt
bereikt. Later zal dan een ver
kiezingsprocedure worden vast
gesteld.
Mr. F. van Spaendonck, juri
disch secretaris van de rk
kerkprovincie, die met twee
commissies tweeënhalf jaar
aan de nieuwe regeling heefU"
gewerkt, wijst er met nadruk
op. dat geen enkele parochie"
verplicht is om over te schake-i
len op het nieuwe systeem,
Van de andere kant is hij blijt-
dat er eindelijk een nieuwe re-,
geling is, omdat hieraan vol
gens hem in vele parochiesc*
dringend behoefte bestaat. Bo-N
vendien komt hieraan een eind.^
aan de illegale wijze, waarop,,
reeds hier en daar parochiebe
sturen functioneren.
KERK
EN
WERELD
In Londen is de volledige tekst
verschenen van de verklaring
van anglicaanse en rooms-ka-
tholieke bisschoppen en theolo
gen over het ambt in de kerk.
Als het belangrijkste winstpunt
beschouwt men het feit dat de
katholieke leden van de com
missie geen theologische be
zwaren meer hebben tegen het
erkennen van de anglikaanse
priesterwijdingen. Zoals be
kend had paus Leo XIII in
1896 deze wijdingen bestem
peld als „van nul en generlei
waarde", omdat deze priesters
niet gewijd zouden zijn door
geldige bisschoppen.
Het bisschopsambt wordt in de
verklaring gezien als een „focus
van leiderschap en eenheid,
ten dienste van het algemene
priesterschap van alle gelovi
gen. die geroepen zijn voor de
zending in de kerk". Verant
woordelijkheid is een wezenlijk
aspect van het ambt, vooral
voor trouw aan het apostoli
sche geloof.
Belangrijkste taak van het
kerkelijk ambt is de toediening
van de sacramenten, vooral
het vieren van de eucharistie.
De handoplegging bij de bis
schopswijding symboliseert de
opname in de apostolische be-
dienihg. Elke wijding is daar
aan een teken van de voortzet
ting der apostolisciteit en ca-
tholiciteit van de gehele kerk.
De bisschop is ook 't teken van
eenheid van de kerken in hun
zending, geloof en heiligheid.
De verklaring wordt gezien als
een positieve bijdrage tot de
hereniging van anglicanen en
rooms-katholieken. De commis
sie zegt overigens zich ervan
bewust te zijn, dat daarvoor
nog kwesties als „gezag en
primaat" uitvoerig besproken
zullen moeter worden. Tot nu
toe zijn alleen de samenstel
lers verantwoordelijk voor de
verklaring. Pas na bestudering
besluiten beide kerken of zij
haar al dan niet zullen onder
tekenen.
Evenals de winkels met ouderwetse garnituren die voor an
tiek moeten doorgaan, zo rijzen ook de kunstgaleries bij
bosjes uit de grond. Bijna om de andere dag liggen er uit
nodigingen op ons bureau om de feestelijke opening van
de nieuwe kunstzaal zus en zo bij te wonen. En de initia
tiefnemers zijn er allen hartsgrondelijk van overtuigd dat
zij aan een grote behoefte voldoen Dat is een kwestie
die de tijd wel zal uitmaken.
ADVERTENTIE
Onder de vele nieuwe expositiege
legenheden schaart zich nu ook
„De nieuwe wereld" aan het
Stationsplein 47. De heer Ben
Ter Horst heeft de zaak opgezet
d.w.z. het oude benedenhuis om
gebouwd tot een permanente ex
positieruimte aan de voorkant
met aan de achterzijde een
zaaltje voor wisselende tentoon
stellingen waarbij leerlingen
van de Vrije Academie en die
van de Koninklijke Academie de
voorkeur zullen krijgen. Achter
het huis bevind zich een smal
plaatsje dat nu overdekt is en
om er in de toekomst wat beel
den neer te zetten.
Een Mare Twain-achtige figuur,
deze bejaarde Ben Ter Horst,
die van zichzelf getuigt dat hij
een „avonturier" is en over de
halve wereld heeft gezworven.
Asublief: hij trekt zijn mouw
omhoog en laat een fraaie ta-
touering zien „eGvaren meneer!
Vele jaren lang en aller heren
landen bezocht!". Hij heeft een
tijd door Afrika gezworven en
enkele culturen daar in zich op
genomen, vandaar de grote lief
de voor de primitieve kunsten.
„Een hoge beschaving" zegt
hij. „wij Europeanen behoeven
die primitieve volkeren niets te
leren". Hij heeft ook een tijdje
bij de Indianen gewoond, dat
zijn eveneens beste mensen.
En nu zit hij dan hier aan het
Stationsplein waar de autobus
sen voorbij denderen en wat
reizigers zich verspreiden, met
zijn hond die de bezoekers komt
besnuffelen en met een kort ge
baar teruggewezen wordt onder
een tafel in de achterzaal.
De heer Ter Horst zou zo graag
een vereniging stichten ter be
vordering van de Afrikaanse
kunsten in Nederland, zo'n
kring van belangstellenden.
„Want die primitieve bescha
ving is dat meer dan waard!"
vindt hij.
Chili
SANTIAGO (Reuter) De mili
taire junta in Chiil zou een alge
mene amnestie vor politieke
gevangenen overwegen. Dit is
gisteravond in goedingelichte
kringen in Santiago vernomen.
o*- I ;|j
C> Kies vlak aan de kust j
uit een keur van cadeaus-
-vcor alle liefhebbers van
water-en hengelsport.
Alles js ér. Ook truien, mutsen
en jdppers voor warmte
aan de wal. En scheepsklokken,
scheepsbarometers,
(bloembak)tonnen, enz., voor
een nautisch sfeertje thuis.
Kom kijken I
Treilerweg 65, Schnvenlngen, tel. 076-50090# i
b?|"vfi\«rl|h,
Henk van Ulsen
jubileert in zijn
vaderstad Kampen
Kampen B en w van Kampen
zullen medewerking verlenen
aan het 25-jarig toneeüubileum
van Henk van Ulsen. -Deze ac
teur, Kampenaar van geboorte,
maakte oo 17 iuni 1949 zijn' de
buut in het City theater van
deze stad.
De datum van het jubileum werd
in overleg met de heer van Ul
sen bepaald op 14 juni 1974. Het
gemeentebestuur heeft voor die
dag het Citytheater gehuurd voor
een door de acteur zelf te ver
zorgen jubileumprogramma. Na
afloop zal het gemeentebestuur
de heer van Ulsen en zijn gas
ten een receptie aanbieden in
het stadhuis.
Precies 35 minuten was donder
dag het concert in de Doeïen
aan de gang, toen de muziek
die er gemaakt werd, allure
kreeg. Op dat moment zette Da
niel Wayenberg zich aan het
realiseren van de begin-cadens
In het concert voor de linker
hand van Ravel. Dit beloofde
onder de vele podium-daden van
Wayenberg een van zijn aller
beste te zullen worden. Dat
werd het inderdaad.
De grootsheid van Wayenberg's
prestatie - hij speelde het con
cert fysiek schijnbaar moeite
loos - werd goed aangevoeld
door het ovationele applaus aan
het slot. Maar naar onze smaak
nog beter blijkens de merkbare
spanning die tijdens Wayen
berg's vertolking bij orkest en
publiek heerste.
Overigens was niet in de eerste
plaats de demonstratie van kla
vier-technisch kunnen wat
Wayenberg's optreden allure
gaf; zijn vertolking was acht
tien-karaats Ravel, essentie die
we vorige week node misten,
toen een Tsjechisch pianist in
dezelfde Doelen concert het an
dere Ravel-klavierconcert ten
gehore bracht.
De kracht van Wayenberg's spel
straalde ook uit tot het orkest
dat, onder leiding van de jonge
Brit Christopher Seaman, tot
dusverre meer braaf dan bezie
lend geconcerteerd had. Sea
man, dirigent in Glasgow, heeft
de concerten overgenomen
waarvoor wijlen Maderna bij
het Rotterdams Philharmonisch
gecontracteerd was.
Hij begon met het eerste Concerto
grosso van Haendel, redelijk
van stijl maar in de uitwerking
door het orkest te weinig exact
in details. Ter inleiding op Ra-
vel ging na Haendel Debussy's
„Prélude k 1' après-midi d' un
faune"; goed qua klankverhou
ding, maar te weinig vloeiend.
Veel beter waren dirigent en or
kest op dreef in de begeleiding
van Ravel's concert; kennelijk
werkte Wayenberg hier als stu
wende motor.
Na de pauze bracht Seaman Dvo
rak's „Achtste": we hopen aan
de hand van het concert van
a.s. zondag (als deze symfonie
herhaald wordt) de visie van de
jonge dirigent op Dvorak's ro
mantiek te analyseren.
G. v. L.
Minister:
Beperking
van
schooltijden J
Den Haag - (ANP) - Minister
Kemenade van Onderwijs
Wetenschappen zal alle scho
in ons land (met meer
550.000 leerlingen) vragen
lesroosters zo te verschuiv
dat er na de kerstvakantie
lessen meer worden geg<
vóör negen uur 's morgens
na vier uur 's middags. Hel
zijn bedoeling zo het openb
vervoer tijdens de spitsuren
ontlasten.
De ruim 13.000 brieven naar
scholen gaan zo spoedig moj A,
lijk de deur uit. Het tijdstip
9 uur is gekozen in overleg i
de NS, die overigens liever
uur hadden gehad. Naar sd
ting maken dagelijks zo'n 50
schoolkinderen var. het op
baar vervoer gebruik.
KUNST EN
KUNSTENAARI
De acteur Kommer Kleyn zal,
der leiding van Carel Briels
de Amsterdamse Westerkerk
1 en 2 januari de rol van V«
Gozewijn in Vondels Gijsbri
van Aemstel spelen. Lang g
den vertolkte Kommer K!
deze rol ook onder Eduard
kade.
Grafisch werk van W. Elent
vormt het onderwerk van
tentoonstelling in Museum
mans-Van Beuningen te Ro!
dam, durende van 14 deceit
tot 20 januari.
De amnestie zou gelden voor alle
personen die sinds de staats
greep van 11 september gear
resteerd zijn. Uitgezonderd zou
den zijn mensen die gevangen
zitten in verband met „terroris
tische activiteit" en aanslagen
op militairen.
KUNST EN
KUNSTENAARS
In Studio „Kera Moz" aan het
Westeinde 629 te Den Haag
wordt op 14 en 15 december een
tentoonstelling gehouden van
cursisten van Marijke Gemés-
sy-Krape!s die zich bekwaamd
hebben in het vervaardigen van
mozaïeken.
Een Stradivariüsviool uit 1724
werd deze week geveild b i
Christie's te Londen voor 240.000
gulden aan een liefhebber, die
anoniem wenste te blijven.
O vC
Op de dag van zijn elfde verjaardag heeft Walter van de Belt
in Apeldoorn als eerste in Nederland een gouden boek uitge
reikt aan de schrijver van de Arendsoog-boeken, Paul Nowee.
Het idee om een gouden boek te geven aan een schrijver, van
wie al zeer veel boeken zijn verkocht, kwam van Walter zelf.
Tijdens de opname van een radioprogramma, waarin kinde
ren vragen konden stellen aan Paul Nowee, vroeg h.j zich af
waarom top-arties:en wel een gouden of zelfs platina plaat
kr.jgen, terwijl schrijvers daar nooit v or in aanmerking ko
men. Van de boeken van Nov.ee zijn reeds meer dan drie
miljoen exemplaren verkocht.
Direkteur Arends van de firma Malmberg, die de Arendsoog-
boeken uitgeeft, nam het idee van de 11-jarige Walter over en
nodigde Walter uit zelf de uitreiking te doen. f:
Alan Watts, de theoloog en auteur
van „Myth and ritual in Chris
tianity" en Bevond theologie"
heeft nu ..Behold the Spirit" la
ten versch jnen dat in de verta
ling van Alin Poort bij Uitgeverij
Patmos de titel „Het grote ge
heel" meekreeg. Een titel die
slechts zeer ten dele de inhoud
weerspiegelt. Want wie niet ach
ter Spinoza aan wil lopen kan
maar moeilijk het Wezen Gods
en Zijn activiteiten tot het
groot geheel' herle'dcn ook al
vormen ze een niet te doergron-
den verband.
B_docl ng van Watts is de wa
king van de H. Geest te accen
tueren naast en soms los de
speculatieve theologie zpais
die eeuwen lang in oost en wes'.
bedreven is. En hij ziet deze
werking, deze goddelijke activi
teit, vooral in het mysterie dat
voor eerst en soms uitsluitend
in geloof anvaard kan worden.
Een citaat: „Eeuwenlang hebben
theologen gewroet en hele le
gers gevochten om te doorgron
den wat er in de Mis gebeurt:
of brood en wijn werkelijk het
lichaam en bloed van Christus
worden en indien dat zo is, hoe
dat gebeurt. Indien al die ener
gie gebruikt zou zijn om te ont
dekken wat dit mysterie zou
kunnen betekenen en wat hei
onthult omtrent de natuur van
God en omtrent de wijze om tot
Godskennis te komen, dan zou
de geschiedenis van Europa in
een vrolijker toon gechreven
zijn
Daar zit wel wat in, maar ander
zijds menen wij dat Watts, die
in feite de mysterie-leer van
Berdjajew voorzet en uitbouwt,
zich toch wel gemakkelijk van
veel dingen af maakt. Ook wij
zijn er oprecht van overtuigd
dat het mysterie de eerste
plaats heeft in het geloofsden-
ken maar dat juist in de medi
tatie daarover toch al een groot
stuk doordenken aar.wczig is.
„Een filosofisch of theolog:sch
systeem of een int3l'e?:u',,e
struc uur 'tan ncrit ter. ~c"e de
myst'eke belcv ng van Ccd om
vatten", zegt Watts wat we al
weer toegeven om het oog op
zijn wijzelijk „ten volle", maar
wanneeer hij zegt dat „de her
dendaagse theologie de mys
twijfelachtig vindt", gaat
juist iets te ver. Wij dad
dat net in de hedendaagse ii
pretaties weer voldoende rui
wordt gelaten voor d
die het hart kent en waarop
koele rede het niet kan vol
Schrijver is bang dat men
voor een pantelst zal hou J(
Wij geloven dat dit niet hel
val zal zijn, speciaal niet ofl
hij bijna op iedere bladzijde
tu gt de Openbar ngs-waarhf
volled'g te onderschrijven,
beek s toch wel een waarde
le aanw nst voor de spiritual
die zich rond de christd
mystiek beweegt.
