Cameraman Jan Kijser
wist er ALLES van...'
Geesink en Prior kloppen
opnieuw bij de NOS aan
KRO over het leven
in een internaat
TELEVISIE VANAVOND
TELEVISIE MORGEN
RADIO VANAVOND
opera
RADIO MORGEN
TERUGBLIK
Publiek
bepaalt
radio-
pagina 2
L-L.L-b;.. oK/:Nf
DINSDAG 11 DECEMBER l<ft
NEDERLAND I
NOS
18.45 Ti-Ta-Tovenaar
18.55 Journaal
VARA
19.05 De Stratemakeropzeeshow
19.25 Daar komen de schutters
20.00 Journaal
20.21 De Onedin-lijn
21.10 en een zoen van de
juffrouw
21.25 Wie. wat, waar
21.55 Achter het nieuws
22.45 Journaal
22.50 Huisartsen. Teleac
Rce. progr NDR: 9.30-10.00 Ses*
strusse (143). 18.00 Rep. over Zu
Afrika. 18.30 Aki. 18.45 Zandma;
IS. 55 Nordschau-Magazln. 19'
Hamburg Transit. 19.59 Prol
overz. WDR: S. 20-8.50 en 8.55-S
Schooltelevisie. 9.30-10.00 Sesai
1143). 10.30-11.00; 11.00-11
NEDERLAND II
18.55 J
KRO
19.05
20.00
20.21
21.10
21.55
NOS
22.25
22.35
22.40
KRO-cineac
Journaal
Het internaat
Oorlog en vrede
Waar gebeurd
Den Haag vandaag
Journaal
Cursus landbouw. Teleac
NEDERLAND
NCRV
17.00 Kijkkast
NOS
18.45 Ti-Ta-Tovenaar
18.55 Journaal
19.05 Van gewest tot gewest
19.50 Stichting Socutera
20.00 Journaal
20.21 Politieke uitzending ARP
20.31 Staatsloterij
20.36 Het beest moet sterven,
film
22.20 Panoramiek
22.45 Studio sport
23.10 Den Haag vandaag
23.20 Journaal
(Reg. progr.: NDR: 9.30—10.00
samstrasse (144). 18.00 Kanttekenli'
gen uit Bonn. 18.30 Akt. 18.45 Zan4
mann. 18.55 Nordschau-Magazij
19.26 Alarm: Melnung nach Mad
19.59 Progr. overz. WDR: 8.05-8.3
en 8.559.25 Schooltelevisie. 9.3W
10.00 Sesamstrasse (144). 10.30—11 tt
en 11.0011.30 Schooltelevisie. 18#
Nws. uit Noordr.Westf. 18.05 V.d
kinderen 18.15 Toni und VeronlkJ
18.40 Hier und Heule. 19.20 Aut dr'
Suche nach den letzten Wlldtierq
Europas. 20.00 Journaal en wed
ber. 30.15 Aut Abrut hinter Gitten;1
21.00 Amusem.magazine. 21.45 Gei
ten Chancen werden klelner-grosser)
22.30 Journaal, comm. en weerlw
22.50 Burger gegen Kernkraftwerktj
oder: Kann Uber den Fortschrltt at-
gestlmmt werden? 23.35 Atombomt|
mlt Zellzunder. disc, ov»
de tllm. 0.20 Journaal.
NEDERLAND II
NOS
18.45 Ti-Ta-Tovenaar
18.55 Journaal
NCRV
19.05 Dier en vriend
19.30 De Beverley Hillbillies
20.00 Journaal
20.21 NCR V-springtrofee
21.15 Waar of niet waar
KRO/RKK/IKOR
1 22.05 Kenmerk
1 22.30 Journaal
21.00 Journaal.
22 00 Elntachsterben..
De "hoofdfilm" is weer "Avon
tuur in Nieuw-Zeeland" en wel
de vierde aflevering "Op Zee".
Ned. 11, 19.05 uur.
Oorlog en vrede
Vanavond wordt de elfde afleve
ring uitgezonden van de serie
"Oorlog en vrede". In deze afle
vering, die als titel "De Franse
inval" heeft, gaat Andrei naar
het landgoed van zijn vader, de
oude prins Bolkonsky, maar de
ontmoeting loopt uit op ruzie.
Maria slaagt er niet in de twee
mannen te verzoenen. Ook haar
pogingom Andrei's houding te
genover Natasha te veranderen
wordt een mislukking.
Natasha is intussen in Moskou
haar depressie geleidelijk
boven gekomen vooral dankzij
de hulp van Pierre. De Tsaar
verneemt het nieuws dat Nepa-
leon Dresden heeft verlaten en
met zijn leger in oostelijke rich
ting oprukt. Op 2 juni 1812
steekt het Franse leger de ri
vier Niemen over, de grens
Rusland.
Ned. 11 21.10 uur.
Onder de titel "Het internaat"
zendt de KRO-televisie van
avond een dokumentaire uit, die
een beeld wil geven van het le
ven op een internaat. Op dit
moment zijn er in Nederland
nog zo'n tachtig internaten,
waar jongelui studeren. Van
zondagavond tot en met vrijdag
avond verblijven zij in het in
ternaat waar in het algemeen
streng wordt toegezien op hun
studieresultaten. Ontbreekt daar
iets aan, dan kan de straf zelfs
zijn, dat men in het weekend
niet naar huis mag.
Desondanks is de sfeer op zo'n in
ternaat niet slecht. Na afloop
van tijd gaat men inzien, dat
goed studeren een noodzaak is,
waardoor tevens de verhouding
leerling-direkteur/gouverneur
aanzienlijk beter wordt. De do
kumentaire "Het internaat"
laat een week uit het leven zien
van een vijftig jongens, die op
dit moment in het protestants-
Christelijk Internaat in Culem-
borg verblijven. Zij zijn allen
tussen de twaalf en negentien
jaar en studeren merendeels
in de stad aan een Mavo of
Havo. 's Middags keren zij in
het internaat terug om «r hun
huiswerk te maken. Er ls ge
zorgd voor voldoende ontspan
ning, maar de studie staat voor
op.
Hoe het op zo'n internaat toegaat,
wordt duidelijk uit de gesprek
ken met enkele leerlingen, die
openhartig vertellen van hun
heimwee, hun slechte studiere
sultaten vroeger enz., en in een
gesprek met direkteur en gou
verneur, die hun visie geven op
de funktie van het internaat.
Ned. 11, 20.21 uur.
Stratemaker
Onder regie van Aart Staartjes en
Frans Boelen wordt vanavond
in de Stratemakeropzeeshow ge
speeld rond het onderwerp
dood. Al vanouds zijn aanwezig
de Stratemakeropzee. Erik En
gerd en de Deftige Dame.
Ned. 1, 19.05 uur.
Onedin-lijn
In de Onedin-Lijn heeft James
vanavond geld nodig. Sir Lazen-
by heeft een aantrekkelijk bod
gekregen op zijn aandelen in de
Onedin Stoomvaart Maatschap
pij en James gaat naar Frank
rijk om enkele vorderingen te
innen. Maar het zal hem in
Frankrijk anno 1871 niet mee
vallen.
Ned. 1. 20.21 uur.
Cineac
In de derde aflevering van de se
rie „Componist en radio" zendt
de KRO-radio vanavond „Vo-
tre Faust" uit, een stuk muziek
theater van Henrl Pousseur en
Michel Butor, gebaseerd op het
eeuwenoude Faust-thema. Jan
Starink verzorgde de vertaling.
De handeling is eenvoudig. Henri
(Faust) een jonge komponist
krijgt van een theaterdirekteur
(Mefisto) opdracht om een
Faust-opera te schrijven. Henri
staat voor het dilemma: ja of
nee. De zusjes Maggy en Greta
(Margaretha en Gretchen) zijn
van invloed op Henri's beslis
sing. Henri's beslissing staat
echter niet vast. In feite kan de
opera zes verschillende kanten
uit. Wélke kant, wordt bepaald
door het publiek dat telefonisch
het verloop van „Votre Faust"
kan beïnvloeden. Deze opera
wordt rechtstreeks uitgezonden.
Votre Faust probeert de veelzij
digheid van de werkelijkheid
gestileerd weer te geven. Dat
gebeurt met name via de mu
ziek, die enerzijds de emoties en
handelingen van de personages
weergeeft, maar anderzijds deel
van de handeling uitmaakt door
de wereld, de meest uiteenlo
pende situaties waarin we ons
bevinden, weer te geven in on
telbare minieme citaten en ge
stileerde geluiden.
Medewerking verlenen: Ton van
Duinhoven, Hans Karsenbarg,
Willy Brill, Paula Majoor, Hans
Veerman.
Hilversum 2, 20.15 uur.
KRO: 11.45 Bejaardenprogr. fl.S
Med. 12.00(S) Van twaalf tot twee.
met 12.26 Med. t.b.v. land- ca
tulnb.12.30 Nws.; 12.41—12.50
Echo; 13.00—13.05 Raden
14.00 Huisboek. NOS: 14.10 Vonken
onder de as: Nederl volksverh. ca
volksgebr. 14.30(S) Aspekten v.d
kamermuz. 15.30 Nws. 15.33 Spiegel
van Duitsland: Inf. en muz. uit de
BRD. 16.00 Meer over minder: de
sprekende mlnderh. 17.30
17.32(S) Hier t
HILVERSt M III
hebben ze je ook niet nodig
voor het betere werk".
Maar de nadelen zijn er ook:
..Van gewest tot gewest was
erg leuk, afwisselend en im
proviserend. Want dat moet je
als cameraman zijn, plooibaar.
Je snel kunnen omschakelen.
Ik zou eens in IJmuiden fil
men, over de aanvoer van
koolvis; toen ging opeens die
bak open en waps, de hele golf
stroomde op me af en ik stond
tot m'n middel in de koolvis.
Drie uur later zou ik in Soest-
dijk staan filmen.
En je moet je kunnen aanpas
sen bij de regisseur. Zoals
Nick van den Boezem, die zegt
precies wat je moet doen;
trouwens, een regisseur werkt
soms al weken met een- be
paald verhaal en dan kom je
er plotseling bij en moet je
maar in een minuut aanvoeleD
waar het om gaat".
Nooit moeilijkheden met vast
lopende camera's?
Moeilijkheden
Jan Kijser klopt het af. „Nooit
moeilijkheden. O ja, één keer
bij Waar gebeurd. Vertelde
een vrouw over haar kanarie,
piet, een heel verhaal. Je weet
wat fiïmsla is? Dat krijg je als
de camera vastloopt. En die
vrouw maar praten over haar
piet, oftie al z'n sla had gehad.
Prompt liep m'n camera vast.
Mevrouw, zei Gied Jaspers,
wilt u het niet over sla heb
ben? Anders loopt z'n camera
vast. De mevrouw deed het
over en vroeg toen of piet z'n
appeltje had gehad. Dat is het
fijne van dit vak; er is altijd
zo veel te lachen.
Over artisticiteit in zijn vak
wil Jan Kijser het liever niet
hebben. „Dat hoort er zo bij,
dat moet in je zitten. Je maakt
gebruik van het materiaal en
de technische mogelijkheden;
ik ken m'n camera beter dan
m'n vrouw.
Toch is een cameraman een
stuk van een team, waarin an
deren nóg belangrijker zijn.
„Soms film ik te veel, wil ik
er mijn eigen visie in leggen
en dan wordt dat er uit ge
knipt. Natuurlijk heeft die an
der dan gelijk. Zoals de keer
toen ik de toren filmde, waar
ik af viel. Ik filmde die toren,
omdat ik er van af viel. Maar
later werd dat eruit gehaald".
F. J. BROMBERG.
In Oorlog en Vrede speelt
Rostopchin.
Hurudall de rol van Count
De KRO-televisie begint de avond
met het familieprogramma
"KRO-Cineac". Het bevat dit
maal afleveringen van de teken
filmseries "Porky Pig" en
"Bugs Bunny" de films "Kan-
geroes in Australië" en "Chev-
soereti", een bezoek aan Geor
gië.
Jan Kijser (34) is geen came
raman meer, hij is per F ja
nuari cineast geworden, op het
moment dat hij zijn ontslag
nam bij Cinecentrum en voor
zichzelf begon te werken. Wéér
een mijlpaal in het leven van
een hard werkende nogal lang
harige, die geen academie
volgde en geen fotoschool,
maar door één doortastend zin
netje bij de fiïm kwam: „Ik
weet er ALLES van".
Maar dat was geklets. Jan Kij
ser werkte als monteur in een
garage, werd heel vuil en kon
geen auto meer zien. „De chef
zei nog tegen me, Jan, je hebt
er geen zin in, je kan beter
wat anders gaan doen. Ja, zei
ik. Dat is zo.
Het toeval wilde, dat ik die
dag iemand van Cinecentrum
moest wegbrengen; in de auto
vroeg ik, want alles wat film
en zo was. fascineerde me,
zeg, is er bij jullie geen baan
tje voor me. Dat was twaalf
jaar geleden. Nou, bij de por
tier kon je nog om een baantje
vragen. Ze vroegen iemand
voor lampen en vervoer. Toen
vroegen ze, wat ik van elektri-
citdit wist. Ik antwoordde, me
neer ik weet er èlles van. Zo
werd ik aangenomen.
Maar in feite wist ik nergens
van, natuurlijk. Het werk viel
wel mee. die lampen kon ik
wel vervoeren en er was altijd
wel een stopcontact en verder
mocht ik de auto van de direc
teur wassen. Die auto werd
elke dag gewassen. Buiten.
Binnen
Maar na een poosje kwam er
weer een jongere kracht bij, ik
schoof een plaatsje op en
mocht nu binnen blijven. Om
sijtjes te lijmen, dat waren'die
zijden doekjes voor de lampen,
die stuk gingen.
Later werd ik assisten-belich-
ter en op een dag vroeg ik, of
ik die slowmotions mocht ma
ken, in m'n vrije tijd voor wat
toen nog Sport in Beeld heette.
Dat mocht, er zijn er een paar
van me uitgezonden. Later ben
ik meer gaan filmen, tot er om
me werd gevraagd, dat is na
tuurlijk helemaal te gek, als er
om je wordt gevraagd".
Met ingang van 1 januari dit
jaar is Jan Kijser kleine zelf
standige geworden, want zo
kan dat gaan met een camera-
Cameraman Jan Kijser: (vanavond met Waar gebeurd) „M'n zo on vraagt me al, pap, waarom speel je niet meer met me..."
man die zich met stug door
werken waar maakt.
Alleen, Jan: „Ik moet nu wel
oppassen. Van de week vroeg
m'n zoon, pap, waarom speel
je niet meer met me? Kijk,
dan zit er toch iets fout. Maar
thuis komt heb je nog van die
klusjes, je telefoontjes en dan
schiet het gezin er een beetje
bij in. Ja, ik heb ook nog een
dochter van twee, die zoon is
vijf".
De naam van Jan Kijser is
verbonden met bekende pro-
dukties als Waar gebeurd
(vanavond op het scherm),
Mens heet Mens met Van Ul-
sen, onlangs Statiegeld in de
serie Waaldrecht en een por
tret van Sonneveld met Kees
Brusse, muziek in uw straatje
en zo veel meer, dat Jan Kij
ser het zich niet meer kan her
inneren.
„Met de Franse omroep ORTF
en een Franse regisseur heb ik
in co-produktie met de NCRV
de speelfilm l'Oreille absolute
gefilmd, het absolute gehoor.
Frankrijk heeft het al uitge
zonden, de NCRV zal het nog
op de plank hebben staan.
Henk van Ulsen en Anna van
der Vlugt spelen er in mee. Ik
heb bijna de hele wereld afge
reisd, een paar keer naar
Amerika, nog niet in Rusland.
Hé, nog nooit in Rusland. ik
zou best willen, anderen filmen
er twee, drie keer per jaar".
Plofond
Cameraman Kijser werd be
wust cineast, toen hij voor
zichzelf ging beginnen en er fi
nancieel beter op werd. Wat is
het plafond? Hoe lang blijft
men cineast?
Kijser: „Lichamelijk hou je dit
niet tot je 65ste vol, het is te
vermoeiend. Mijn plafond zie
ik in het zelf produceren van
films, dat komt ook nog wel.
Voorlopig werk ik samen met
Ruud van Buuren, precies zo'n
cameraman als ik; we werk
ten toch al veel gemeenschap
pelijk, leenden eikaars camera
uit. We hebben al het plan om
samen produkties te maken,
vooral van gefilmde portretten.
En later zouden we bij voor
keur amusementsprogramma's
maken, het betere amusement.
Ja, zoals Marty Feldman, geen
Barend Servet".
Er zitten voordelen aan de
zelfstandigheid, die Jan Kijser
heeft vervorwen, „al kan je
natuurlijk niet bedanken voor
het vervelendere werk. Mis
schien kan je één keer een
smoesje verzinnen, maar dan
Van onze radio- en tv-redactie
HILVERSUM Zoals we al meldden zijn
Joop Geesink en Karei Prior momenteel
bezig met de produktie van een nieuwe
kinderserie. Over de verkoop van deze pro
duktie is contact opgenomen met de NOS,
die in beginsel wel bereid is met Geesink
en Prior in zee te gaan, al zullen volgens
Carel Enkelaar, hoofd van de dienst televi
sieprogramma van de NOS. de kwaliteiten
gewoon als bij iedere andere aanbieding
worden bezien.
Aanvankelijk zag het er naar uit, dat de
NOS na de teleurstellende ervaringen, die
men dit jaar en eind vorig jaar met Gee
sink cn Prior ten aanzien van het zondag-
middagprogramma „NOS-Kiosk" heeft ge
had, niets meer met dit duo te maken wil
de hebben, maar de heer Enkelaar sluit
een contract met Geesink niet al bij voor
baat uit.
De moeilijkheden met de makers van NOS-
kiosk begonnen vorig jaar. De serie moest
drie maanden worden opgehouden, omdat
de gemaakte afleveringen niet aan de ge
stelde eisen voldeden. Toen de serie een
maal draaide, staakten verschillende me
dewerkers hun activiteiten voor NOS-kiosk.
De grootste moeilijkheden kreeg de NOS
met de laatste uitzending op 29 juli. Er
werd in deze aflevering op een zeer in het
oog lopende en doelbewuste wijze reclame
gemaakt voor Finse bungalows, wat de re
geringscommissaris er toe bracht, om in
de vergadering van de raad van beheer
van 1 augustus zijn ongenoegen over deze
uitzending uit te spreken. Een paar dagen
later schreef hij in een brief aan de raad
van beheer nog eens over „deze de spuiga
ten aan alle kanten uitlopende reclame".
Hij verzocht de raad van beheer om maat
regelen ter voorkoming van herhalingen te
nemen. Plaatsvervangend programmacom
missaris televisie, mr. W. J. A. Wagenaar.
zegde die maatregelen vier dagen later
toe. Elke buiten het bedrijf gemaakte pro
duktie zou voor de uitzending eerst door
verantwoordelijke NOS-functionarissen
worden bekeken. Ook in de Tweede Kamer
werden vragen over deze uitzending ge
steld!.
Joop Geesink liet de NOS schriftelijk weten,
dat producer-regisseur Prior had gehan
deld „in strijd met het beleid en in flagran
te tegenspraak met de gemaakte afspra
ken". Een rapport, dat Prior voor Geesink
over de gang van zaken had opgemaakt,
zuiverde hem volgens Geesink niet van de
blaam. Geesink heeft de NOS toen laten
weten, de overeenkomst met Prior te heb
ben opgezegd. Inmiddels is gebleken, dat
dat geenszins is gebeurd. Karei Prior is
nog steeds in dienst bij Geesink Produk
ties. Een woordvoerder van Geesink beves
tigde dat.
De NOS heeft momenteel nog 120 afleverin
gen van „De Fabeltjeskrant". Deze zullen
tot het zomerseizoen wekelijks op zondag
middag cn tijdens het zomerseizoen dage
lijks worden uitgezonden. Op 1 oktober be
gint de NOS met een nieuwe kleuterserie.
Carel Enklaar kon nog niet zeggen, welke
serie dat zal worden- Hij bevestigde, dat
Chanowski een opdracht van de NOS heeft
gehad om van „Paulus de Boskabouter"
een serie te maken. „Maar dat wil nog
niet zeggen, dat we die ook vanaf 1 okto
ber al uitzenden", aldus Enkelaar.
Henri Pousseur brengt het stuk muziektheater Voire
vanavond om kwart over acht wordt uitgezonden over de ri
Hilversum 2.
Misschien had Ed Lautenschla-
ger iets uitvoeriger kunnen zijn
in zijn commentaar bij het Gala
de l'Union des Artistes dat de
AVRO gisteravond in een sa
menvatting uitzond. Erg leuk
voor de Fransen, maar wanneer
Ed bij Elsa Martinelli volstaat
met: „Elsa hoef ik nauwelijks
bij u voor te stellen", omdat zij
langzamerhand vaste gast is bij
het Gala, mist de Nederlandse
kijker toch wei iets.
Wat overbleef deed enigszins
denken aan de entre-acten van
Mies Bouwmans Een van de
acht, erg amusant en in hoog
tempo gebracht, maar wat juist
voor de Fransen boeiend is: ar-
tisten treden op in een heel an
dere rol dan waarin men ze ge
woonlijk kent. moet grotendeels
aan de Nederlandse kijker zijn
ontgaan. Hoe flonkerend enélitair
ook. Met enige jalousie konden
we ons dan ook voornamelijk af
vragen waarom Nederland niet
iets kent als deze Franse tradi
tie. waarin geen wanklanken
voorkomen en de nationale groot
heden toch bij elkaar willen ko-
Eigenlijk was het wachten ook
meer op AVRO's Televizier.
waarvan de onderwerpen aan het
begin van de avond als door Jaap
van Meekren als lekkernijen wa
ren aangekondigd. Zoals de be
lastingvrije Deen en al dat aard
gas dat ons letterlijk hoop onder
de voeten moet brengen in de»
tijd van schaarste en bonnen.
Maar voor het zover was dei
den we drie kwartier ellende
van onze Boerin in Frankrijk,
van wie we nog zeven afleverin
gen tegoed hebben. In één
geeft zij toch iets moois mee:
het gevoel van beter minder
benzine in Nederland dan ééo
aflevering boerin in Frankrijk tl
zijn. Dat mens maakt toch wal
mee
Jaap van Meekren had niet ti
veel beloofd. Zonder in weten
schappelijke details te vervallen
werden woordvoerders in beeld
gebracht namens de energie (di
recteur NAM) en namens het
milieu (Jan Terlouw D'66). Bei
den kregen voldoende gelegen
heid hun standpunten uiteen te
zetten, waarna de toekomst hel
resultaat moet uitwijzen.
Even sprekend waren de beel
den over Lee Jackson hoe zi)
alle soorten kinderen ook g
handicapten aan het ballet
kan krijgen. Voorts in Televizier
borstkanker en de Deense anti
belasting stemmers. Samengc
vat: er is inderdaad meer aa-"
de hand (in Nederland) dan de
energie-crisis alleen.
F.J.B-
