voor
Geen reden
paniek bij tijdige
|j maatregelen
Aardgas moet
Nederland door
oliecrisis helpen
It
Stookt u al
@@n graadje lager?
R&idoe Sowa/nt
O! te j$ je zin.
MR. VAN
TOEL SPRAK
MET GRIEKSE MINISTER
DEN UYI, OVER ENERGIECRISIS
holfzuiQfe
MAANDAG 10 DECEMBER 1973
LEIDSE COURANT
PAGINA 5
*1 1 1
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Morgen gaat de regering met de
werkgevers en werknemers praten over de maat
regelen die door de energiecrisis noodzakelijk
zijn. Over die maatregelen zal het kabinet don
derdag een nota aan de Tweede Kamer sturen.
Zaterdag heeft de regering al een ontwerp-mach-
tigingswet tot beheersing van inkomens bij de
Tweede Kamer ingediend. In een nota zijn ver
der becijferingen over de olietekorten gegeven.
Dat olietekort zal in de komende tijd 25 percent
bedragen. Dat tekort, de sterke stijging van de
grondstoffenprijzen en de stagnatie in de wereld
handel manen tot de 'grootste waakzaamheid',
aldus de regering. "Als tijdig maatregelen wor
den genomen is er geen reden voor paniek", zei
minister-president Den Uyl zaterdag in een toe
lichting.
Van de totale olie-aanvoer wordt 2/3 door de boy
cot getroffen. Voor de komende maanden wordt
verwacht dat er voor binnenlands gebruik 30 tot
35 percent minder olie béschikbaar zal komen.
Er zijn behoorlijke voorraden, waarop geleidelijk
wat kan worden ingeteerd. Daarmee rekening
houdend, moet ervan worden uitgegaan dat er
voor binnenlands verbruik een kwart minder olie
beschikbaar komt.
Een blijvend olietekort van 25 percent zou, aldus
de regering in haar nota, diep ingrijpende gevol
gen hebben voor de Nederlandse economie. De
totale produktie zou dan met tien percent terug
lopen. Als gevolg hiervan zou de werkloosheid
met 200.000 man vermeerderen. Door tijdig maat
regelen te nemen kunnen de nadelige gevolgen
van de energiecrisis tot een bepaalde hoogte wor
den opgevangen. Er zJijn onzekerheden in het
spel. Met name is nog onbekend hoe lang de olie
tekorten zullen aanhouden. Die onzekerheid
vraagt om een 'flexibel samenspel van maatrege
len", aldus de regering. Hoofddoel hiervan is:
handhaving van de produktie en de werkgelegen
heid. Daarbij laat het kabinet zich leiden door
het Uitgangspunt dat 'de sterkste schouders de
zwaarste lasten moeten dragen".
In de nota over de olietekorten wordt erop gewezen
dat een deel van het tekort door aardgas kan
worden opgevangen. Zouden bijv. alle stookin
richtingen in woningen en bedrijven van olie op
aardgas overschakelen, dat zou het tekort van 25
percent al worden gehalveerd. Besloten is de
aardgasproduktie versneld op te voeren. Het olie
tekort moet worden opgevangen door beperking
van het verbruik en door compensatie. Het pak
ket maatregelen bestaat uit:
- Zuiniger omspringen met aardgas en elektriciteit,
- Het elektriciteitsverbruik moet met 10 percent
omlaag,
- De export van aardgas zal worden beperkt,
- vermindering van het benzineverbruik met 30
percent,
- Zuiniger stoken in de woningen (verwarming
twee graden lager afstellen),
- Vervanging olie door aardgas en kolen (wonin
gen, tuinderskassen, industrie),
- betere warmte-isolatie van woningen,
- versnelde exploitatie en exploratie van aardgas
velden.
Als al die maatregelen worden toegepast, resteert
nog een tekort. Dat zal zich vooral laten voelen
in de beschikbaarstelling van nafta's, propaan,
butaan en bitumen. Dit tekort zal zijn effect heb
ben op de petro-chemische industrie, het trans
port en de wegenbouw. Het totale olietekort zal
overigens gevolgen hebben voor het gehele be
drijfsleven. Maar de grootte van die gevolgen
zijn moeilijk te voorspellen.
In ieder geval moet er niet op worden gerekend
dat volgend jaar de produktie in ons land zal
stijgen. Bij een krachtig beleid is het mogelijk
om een teruggang in de produktie te voorkomen.
De werkloosheid zal echter boven 150.000 uitstij
gen. Rekening houdend met krachtige maatrege
len, stijgt de werkloosheid in 1974 op jaarbasis tot
minimaal 125.000 en maximaal 175.000.
De invoerprijzen zullen vermoedelijk volgend jaar
met 15 percent omhoog gaan. De invoer zql naar
schatting met vijf procent dalen, de uitvoer met
drie percent. Gerekend wordt op een terugslag in
de bedrijfsinvesteringen.
De positie van de gulden in het internationale beta
lingsverkeer wordt zwakker door de verslechte
ring van de ruilvoet met zes percent.
Door net ongunstiger economische verloop - hogere
prijzen, weinig 'ruimte' voor loonsverhogingen -
zal de particuliere consumptie verminderen.
Reusachtige
brand in
Buenos Aires
BUENOS AIRES (AP) Een van
de grootste branden ln de ge
schiedenis van Buenos Aires
heeft vannacht ten minste vier
blokken van de stad in de as
gelegd. Tijdens de brand deden
zich een aantal krachtige explo-
De politie heeft verklaard dat het
aantal mogelijke slachtoffers
pas bekend zal worden wanneer
de brand geheel onder controle
is.
De brand brak uit in de buurt
van een brandstofdepot en een
chemische fabriek in het indu
strie-district van de stad, waar
voornamelijk armere bevol
kingsgroepen wonen.
Servan Schreiber
afgeluisterd
PARIJS (AFP) - In het kantoor
van de leider van de Franse ra
dicale partij en oprichting van
L'Express, Jean-Jar.ques Ser-
van-Schreiber, is een verborgen
microfoon ontdekt. Dit heeft
weekblad „Frangais" in zijn
jongste nummer bekendge-
dit jaar gehad, ledereen is daarom
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Wat enige maan
den geleden door de regering
nog nadrukkelijk van de hand
gewezen werd blijkt voor Ne
derland thans een redding te
zijn: het Nederlandse aardgas
zal de helft van hei olietekort
moeten opvangen. Dit betekent
een verminderde export naar
het buitenland en het intensive
ren van de aardgasproduktie.
De fractievoorzitter van D'66 drs.
J. Terlouw heeft zich hierover
blijkens zijn commentaar van
gisteren hogelijk verbaasd. Wat
nog niet zo lang geleden aan de
regering gevraagd werd .vanwe
ge het milieubeheer, maar wat
toen als onmogelijk van de
hand werd gewezen, is nu wel
mogelijk, stelde de fractievoor
zitter van D'66 vast.
Op grond van overleg van de re
gering met de Gasunie is geble
ken. dat het technisch mogelijk
is om binnen vier maanden j
oliestookinrichtingen in wonin
gen en bedrijven om te bouwen
op aardgas voor een capaciteit
van anderhalf miljard kubieke
meter en binnen zes maanden
voor een gebruik van 1,8 mil
jard kubieke meter. Knelpunten
bij een snellere ombouw zijn ge
brek aan deskundige mankracht
en aan regelapparatuur.
Transportcapaciteit voor de extra
hoeveelheden is er voor deze
winter wel. Voor de komende
winter kan door middel ,van een
versneld investeringsprogram
ma in aanvullende transportca-
paciteit worden voorzien. In
1974 zou door de overschakeling
van olie op aardgas 3,7 miljard
kubieke meter capaciteit ont
staan. overeenkomende met
twaalf dertien procent van het
binnenlandse olieverbruik. Op
deze wijze wordt het tekort van
vijfentwintig procent olieaan-
voer gehalveerd.
Er is nog nader overleg nodig
over de mogelijke opvoering
van de produktie van het aard
gasveld Slochter*-* voor de win
ters van 1973 op 1974 en van 1974
op 1975. Daarna kan een extra
groep putten in bedrijf komen die
de capaciteit per jaar belangrijk
kan vergroten.
Wat de exploitatie van de overige
aardgasvelden op het vaste land
betreft wordt opgemerkt dat
óver enige jaren een versnelde
produktie ter grootte van zes d
twaalf miljard kubieke meter
tot de mogelijkheden behoort.
Een versnelde exploitatie op het
continentale plat liikt, wat het
Nederlandse deel daarvan aan
gaat, niet mogelijk.
Machtigingswet
I
TACTISCH GEZIEN geen zwakke zet van het kabinet-Den Uyl om
eerst bekend te laten maken dat de gewone burger het voorlopig
met 15 liter benzine per week moet doen, om daama parlement en
ingezetenen het zware „huiswerk" voor een heel weekend voor te
schotelen.
De gegevens welke premier Den Uyl en zijn paranimfen Boersma en 1
Lubbers rond de machtigingswet verstrekten, drongen de benzinebe-
zuiniging, naar ons gevoel tenminste, een stuk naar de achtergrond.
Wanneer de voorlopige gegevens en inzichten van het kabinet klop-
pen. is het ongelijk aan vakbonden, kranten en commentaargevers
die beweerd hebben dat het perspectief niet zo ongunstig voor de i
Nederlandse economie is, als gesuggereerd wordt.
Verder voelen wij op grond van de regeringsgegevens veel voor de
conclusie, dat het olietekort nog wel eens minder gevaarlijk voor
ons sociaal-economisch welzijn zou kunnen worden, dan het snel
duurder worden van diverse grondstoffen en de daaruit voort-
vloeiende gevolgen voor de prijzen, de productie en de betalingsba-
lans.
HET KABINET VRAAGT, via de machtigingswet, zeer ruime be-
voegdheden. Dat zal - bijvoorbeeld in het belang van de werkgele-
genheid en de sociale zekerheid van de kleine man - wel nodig zijn. i
Maar het parlement zal erop moeten staan, dat het de kabinetshande- l
lingen goed kan blijven controleren; want het is niet helemaal
denkbeeldig, dat bepaalde ministers zullen proberen van de nood
een ondeugd te maken, door via de machtigingswet maatregelen
door te drukken waarvoor die wet niet bedoeld is.
Zo heeft een socialistisch Kamerlid zaterdag voor de radio al de hoop
uitgesproken, dat minister Gruijters nu de kans zal aangrijpen om
van het hele huurbeleid weer een straf geleide aangelegenheid te
maken.
DAT DE OVERHEID, wanneer van reële loonstijging in het algemeen
geen sprake zal zijn, ook de vrije inkomens aan banden gaat leggen
(inclusief dividenden en andere bijzondere uitkeringen) is even lo
gisch, als dat tarieven over een breed terrein onder straffe controle
gaan komen.
Maar ook de overheid zelf zal flink moeten gaan bezuinigen; zaterdag
was het alleen minister Lubbers die in zijn toelichtend commentaar
daarover een duidelijke zin sprak.
Wanneer het kabinet-Den Uyl volgende week gaat uitleggen waarvoor
de machtigingswet precies gebruikt zal worden, doet hij er goed
aan ook duidelijk te maken, dat ministers in het vervolg zuinig zul
len zijn met „onaanvaardbaar", indien een duidelijke meerderheid
in de Kamer vindt, dat bepaalde plannen 5ot betere tijden gereser
veerd moeten worden.
Weeroverzicht
Hel r.:hcl'emcal weer in orde te zijn tussen Elizabeth Taylor
en Richard Burton. Burton duwt haar rolstoel nadat ze op de
luchthaven van Los Angeles zijn gearriveerd, op weg naar Londen.
Liz moest onlangs een maagoperatie ondergaan. Om alles weer
goed te maken schonk hij haar een diamanten hart.
mist
hagel
«fl» sneeuw
7JC onweer
19 temperaturen
■w-w warmte! ront
-wr kou-front
windrichting
rno luchtdruk in minibaren
H hoge-dnitgebied
L lage-drukgebiod
verplaatsingsnchtrg
DE BILT In de nacht van gis- Enige tijd regen en iets hogere
teren op vandaag heeft het in temperaturen,
het gehele land licht tot matig Weersvooruitzichten in cijfer»
BRUSSEL (ANP) - De minister van buiten
landse zaken, mr. M. van der Stoel, heeft
gisteravond in een hotelkamer in Brussel
een wat hij noemde „zeer openhartig" ee-
sor-k gehad met zijn Griekse collega. Te-
tenes.
Mr. Van der Stoel verklaarde na afloop van
dit gesprek „in alle duidelijkheid" het
stanuDUni van de Nederlandse regering te
hebben uiteengezet, en de hoop te hehhen
i uitgesproken dat de democratip in Grieken-
I land spoedig zal worden hersteld.
s, Minister Van der Stoel wilde niet tot in bii-
j zonderheden onthullen wat zijn Griekse
collega hierop had geantwoord. Ministpr
Tetenes had verwezen naar hetgeen de
Griekse premier na de jongste militaire
staatsgreep had gezegd en in algemene zin
geduid op een terugkeer naar democrati
sche verhoudingen. „Echter zonder", «ldus
mr. Van der Stoel, „een tijdschema aan te
geven".
Het gesprek tussen mr. Van der Stoel en ziin
Griekse collega had plaats in het Hilton
hotei, nadat de Nederlandse bewindsman
in hetzelfde hotel de Amerikaanse minister
van buitenlandse' zaken Henry Kissinger
had ontmoet.
De situatie in het Midden-Oosten en de be
trekkingen tussen West-Europa en de Ver
enigde Staten zijn zo wordt in Den Haag
verwacht, de belangrijkste onderwerpen
van gesprek van de ministers van buiten
landse zaken van de vijftien navo-landen,
die vandaag en morgen voor hun gebruike
lijk halfjaarlijks overleg in Brussel bijeen i
zijn.
De vorige NAVO-conferentie, op 14 en 15 juni
in Kopenhagen, was in belangrijke mate j
gewijd aan de vooruitzichten op de confe
rentie over Europese veiligheid en samen
werking (CEVS) en de onderhandelingen
over wede,«gijdse en evenwichtige troepen-
vermindering (MBFR) in Midden-Europa.
gevroren. Twente en Beek
Zuid-Limburg meldden met min
7 de laagste min. temp. Een la
gedrukgebied waarvan het cen
trum boven Oentraal-Europa
was aangekomen zorgde voor
het ontbreken van de bewolking
en de windstilte die voorwaarde
waren voor de temperatuurda
ling. Inmiddels trekt het front
van een depressie voor de kust
van Noorwegen in snel tempo
over de Britse eilanden naar het Amsterdam
vasteland van West-Europa. Dit {j'eJJn1
front passeert morgen met re- Eelde
gen ons land. Daar de winden S^Helder
tengevolge van deze ontwikke- Luchth? Rtd.
ling weer in de westhoek te- Twente
rechtkomen, krijgt het weer de aï^LJmburi
komende dagen een wat zachter Aberdeen
en tevens neerslagrijker karak- B&rcdon»
ter. Berlijn
Vooruitzichten voor woensdag, op- Bordeaux
gesteld door het KNMI op zon- Y^ïtort
dag om 18.00 uur: Cenèva
Helsinki
lnnnbrUck
Kopenhagen
voor woensdag, aantal
zon: nul tot 4- Min temp.: van
1—4 gr., max. temp. omstreeks
5 gr., kans op een droge periode
van minstens 12 uur: 60 pro
cent, kans op een geheel droog
etmaal: 30 procent.
WEERRAPPORTEN
In veel huizen stookt men veel warmer
dan nodig is. Soms zet men zelfs het
raam even open om wat warmte te
„spuien" Breek met die gewoonte,
nu we zuinig moeten zijn met aardgas,
met alle energie. Stook bewust, pas de
temperatuur aan de behoefte aan
(ca 20° kan voor de meeste mensen
een heel aanvaardbare woontempera-
tuur zijn). Het kan met de knop aan uw
kachel of de kamerthermostaat. Deed u
't nog niet? Doe 't nu. Heus 't helpt
Uw aardgas- en elektrlciteitsleveranclers hebben deze en andere
aanbevelingen verzameld in een brochure die voor het einde van het
jaar huis-aan-huis zal worden bezorgd.
Publikatie in overleg met het Ministerie van Economische Zaken
Parijs
Rome
Spilt
Istanbul
Las Palmas
Golda Meir
in Engeland
vrouw van
het jaar
LONDEN (AP) De Israë
lische premier Golda
Melr is de vrouw die door
het Britse publiek het
meest wordt bewonderd,
aldus een Gallup onder
zoek dat in de Sunday Ta»
legrnph is gepubliceerd.
Mevrouw Melr verdreef da
koningin voor de eersta
maal in drie jaar van da
perste plaats.
