CHINA OPENT
HANDELSOFFENSIEF
IN NEDERLAND
Duitse kerken
tegen vrijgeven
van abortus
Meer belang
hechten aan
spoorwegen
EEG-gesprek over olie
zal weinig opleveren
KORTE METTEN
Mgr. Zwartkruis ziet
gehuwde priester
niet al te ver weg
DINSDAG 4 DECEMBER 1973
I'
LEIDSE COURANT
PAGIA 8
De Westduitse bisschoppencon
ferentie en de Raad van de
Evangelische Kerk in de
Bondsrepubliek hebben in een
gezamenlijke verklaring aan
de regering en de Bondsdag,
die werd overhandigd aan
bondskanselier Brandt en aan
de fractievoorzitters, het voor
stel verworpen om paragraaf
218 van het wetboek van straf
regels zo te wijzigen, dat abor
tus tijdens de eerste drie
maanden van de zwangerschap
niet langer strafbaar is.
Volgens de kerken moet het
strafrecht wel worden herzien,
maar bij deze herziening dient
niet de nadruk te liggen op
abortus, maar op de hulp van
de zwangere vrouwen en het
scheppen van voorwaarden
voor een maatschappij waarin
het kind welkom is.
De verklaring onderstreept de
plicht van de staat om te zor
gen voor de levensbehoeften en
de opvoeding van de kinderen.
Van hun kant kondigen de ker
ken een uitbreiding aan van
hun eigen hulpverlening aan
zwangere vrouwen in nood.
Ook benadrukken zij dat
het werk dat de kerken tot nu
toe in dit opzicht hebben ge
daan. aantoont dat het moge
lijk is om zwangere vrouwen
te helpen en ongeboren levens
te redden.
De wetgever moet naar het
oordeel van de kerken uitgaan
van de onaantastbaarheid van
het menselijk leven en heeft de
plicht dat te beschermen. Do
staat mag het ongeboren leven
niet overlaten aan de willekeur
van individuele personen.
Het vrijgeven van abortus tij
dens de eerste drie maanden
van de zwangerschap voert
volgens beide kerken tot on
overzienbare gevaren, niet al
leen voor het leven in zijn
meest hulpeloze toestand
maar voor de bescherming
van het menselijk leven über
haupt. Ook vrezen de kerken
dat 't ,,drie-maanden-voorstel"
gemakkelijk begrepen kan
worden als recht op abortus.
Over een regeling, die abortus
zou toestaan op bepaalde indi
caties zegt de verklaring dat
deze slechts mag worden toe
gepast, wanneer het gaat om
een conflictsituatie tussen het
leven van de moeder en van
het ongeboren kind. „Wanneer
zwangerschap of geboorte - al
dus de verklaring - naar het
oordeel van de arts het leven
van de moeder in gevaar
brengt of diepgaand en blij
vend zware schade toebrengt,
mag de rechtsorde abortus on
gestraft laten".
Hiermee wordt ech'er het ze
delijk gebod niet opgeheven.
Dit blijft ook van kracht, „als
voor buitengewone grensgeval
len in noodsituaties de moge
lijkheid wordt geboden om af
te zien van rechtsvervolging".
Mgr. Th. Zwartkruis
De actie van het Westduitse
blad „Publik-forum" om geld
in te zamelen voor de Brazi
liaanse aartsbisschop Helder
Camara Is vooral aangeslagen
bij katholieke studenten en
jongerenorganisaties. Zo heeft
de Duitse katholieke jeugdbond
zijn leden opgeroepen zich via
straatacties actief voor het Ca-
mara-fonds in te zetten. Ook
anderen zijn bezig met acties
om Camara een „alternatieve
Nobel-vredesprijs" te bezor
gen. Aan particuliere giften al
leen al is in West-Duitsland
dertigduizend gulden binnen.
Dienst- en keukenpersoneel
van een rooms-katholiek zie
kenhuis in Quebec in Canada,
dat al anderhalf jaar staakt,
heeft het paleis van kardinaal
Maurice Roy, aartsbisschop
van de stad. bezet.. Al zeven
jaar is men bezig te onderhan
delen over een c.a.o. De bezet
ting kwam. „omdat we het fla
neren met spandoeken voor
het ziekenhuis beu zijn en ein
delijk wel eens een doorbraak
willen."
Aan de theologische hoge
school der gereformeerde ker
ken in Nederland te Kampen
is gepromoveerd drs. Jan van
Raalte op het proefschrift „se
cularisatie en zending in Suri
name". Dr Van Raalte was
van 1965 tot 1970 legerpredi-
kant in Suriname. Hij is mo
menteel legerpredikant in Har
derwijk.
De Poolse oiverheid heeft de
katholieke uitgeverij „Verum"
gedwongen haar activiteiten te
staken. De lopende zaken moe
ten binnen drie maanden wor
den afgehandeld. De uitgeverij
werd ongeveer twee jaar gele
den met toestemming van de
Poolse autoriteiten gesticht
door de katholieke publicist.
Andrzej Micewski. Hem is
geen reden voor het verbod ge
geven. Alleen werd hem mee
gedeeld, dat zi'n uitgevers-acti
viteiten „niet meer gewenst"
„Het is zeer verheugend te
kunnen vaststellen, dat on
danks de toenemende lasten de
balans van het bisdom Breda
zich op gunstige wijze blijft
ontwikkelen", schrijft mgr.
Ernst van Breda bij de jaarre
kening 1972 van het bisdom.
Het voordelig saldo bedraagt
1478 gulden. De baten waren
2.682.114 gulden en de lasten
2.680.641 gulden. Ook voor 1973
is er volgens de bisschop re
den tot optimisme, na het gun
stig; antwoord op de actie
„Kerk van de grond", die in
januari is gevoerd.
Het priesterbeeld moet aan
trekkelijker zijn, aldus mlgr.
drs. Th. Zwartkruis, bisschop
van Haarlem, in de KRO-ra-
diorubriek „Kruispunt" naar
aanleiding van het internatio
nale roepingencongres, waar
aan hij namens Nederland on
langs in Rome heeft deelgeno
men. Vanwege de ambtsveria-
tingen denken velen dat de dui
zenden priesters die in het
ambt zijn gebleven ongelukki
ge mensen zijn. Volgens mgr.
Zwartkruis ten onrechte.
In het Nederlandse plan dat
hij aan het congres heeft voor
gelegd. staat centraal dat de
leek in de plaatselijke kerk
zijn eigen verantwoordelijkheid
heeft en daardoor deel heeft
aan het pastoraat.
Met name wijst het rapport
op de zeventigduizend jonge
mensen die in ons land deelne
men aan liturgische werkgroe
pen en dergelijke. Uit dit mi
lieu zouden roepingen gewekt
kunnen worden, zowel voor ta
ken als die van lector en aco
liet als die van pastoraal wer
ker of pastoraal assistent,
zoals de term in Duitsland
luidt. Volgens mgr. Zwartkruis
heeft het congres deze nieuwe
vormen van kerkelijke bedie
ning sterk gestimuleerd. Hij
zei te hopen dat de jongeren
hun idealen echter ook durven
KERK
EN
WERELD
beleven in het priesterlijke
dienstwerk.
Op de vraag of in de nabije
toekomst naast de gehuwde
diaken ook de gehuwde pries
ter mogelijk zal zijn, zei mgr.
Zwartkruis: ,,lk geloof dat ik
dit misschien nog zal meema
ken". Aanwijzingen daartoe
vond hij de geringe meerder
heid die op de synode van 1971
het gehuwde priesterschap had
afgewezen en het feit dat men
anders in een aantal landen
„doodeenvoudig vastloopt".
Over de priesterleiding, waar
voor het congres aanpassing
en nieuwe vormen heeft aanbe
volen, zei de bisschop dat men
de leefgemeenschappen, zoals
het convict in Rolduc, en de
katholieke theologische hoge
scholen niet tegenover elkaar
moet stellen. De hogescholen
blijven gewoon bestaan, ook in
het bisdom Roermond, het
gaat om de geestelijke vor
ming die parallel moet lopen
met de hogeschool. Hier zijn
verschillende opvattingen over.
Mijn college in Roermond
meent dat het in de vorm van
een convict het best kan ge
schieden."
„Persoonlijk geloof ik dat de
geestelijke vorming binnen een
pastoriemilieu, zoals ik dit op
enige plaatsen nu dn Amster
dam heb zien groeien, een uit
stekende weg is om de studen
ten in de theologie én geeste
lijk te vormen èn tegelijk on
middellijk in contact te bren
gen met de praktijk. Ik ben
blij dat deze vormen in het
bisdom Haarlem gegroeid zijn
uit de theologanten zelf". Vol
gens mgr. Zwartkruis heeft
Rome daar „uiteraard" geen
bezwaar tege*\ mits er naast
theologische ook geestelijke
vorming is.
Spaans
episcopaat
bepleit
clementie
voor
gevangenen
De Spaanse bisschoppen heb
ben aan het slot van hun jaar
vergadering in Madrid een
beroep op deregering gedaan
clementie te betrachten jegens
alle inwoners van de Spaanse
gevangenissen. Deze mildheid
zou ook in acht moeten worden
genomen ten aanzien van de
genen die militaire dienst wei-
geren op grond van gewetens
bezwaren.
In een communiqué dat na
afloop van de jaarvergadering
werd uitgegeten, stond voorts
dat de permanente commissie
van het episcopaat een rapport
zal opstellen over de oorzaken
van de „huidige spanning in
het leven van de kerk". Hier
mee wordt kennelijk gedoeld
op het pleidooi van liberale
priesters en leken om de nau
we banden tussen kerk en
staat losser te maken en de re-
gering te bewegen burgerlijke
vrijheden zoals het recht van
vergadering te erkennen.
In het slotcommuniqué werd
geen melding gemaakt van het
geval van de zes priesters die
in een speciale gevangenis
voor priesters in Zamora In
hongerstaking zijn. Overigens
zijn in een kerk in Bilbao on
geveer vijftig priesters een
hongerstaking begonnen uit
sympathie met de zes pries
ters. De hongerstakers hebben
de bisschop Ivan Bilbao om een
onderhoud gevraagd, maar
deze heeft geweigerd, zo zegt
men in kerkelijke kringen.
Nixon betaalde
vrij weinig
aan belasting
WASHINGTON (AP) - Het Witte
Huis tsl deze week formeel be
kend madera yr«jdcy.t
Nixon In de afgelopen drie jaar
minder dan 6000 dollar aan in
komstenbelasting heieft betaald,
zo hebben bronnen bekend ge
maakt.
Vertrouwelijke dokumenten, waar
aan momenteel nog wordt ge
werkt, laten ook zien dat Nixon
het eerste jaar van zijn presi
dentschap meer dan 72.000 dol
lar inkomstenbelasting heeft be
taald. Dit was voordat hij een
gedeeltelijke belastingverminde
ring kreeg in ruil voor het ge
ven van zijn dokumenten als vi
ce-president aan de regering.
Nixon verdient als president
200.000 doUar per jaar. Ook
krijgt hij 50.000 dollar onkosten
vergoeding per jaar waarover
hij geen belasting hoeft te beta
len. Nixon zou verder profijt
hebben getrokken uit de trans-
aktie met buitenhuizen sinds
hij president is geworden.
Deze informatie is bijeengebracht
in een serie verklaringen en do
kumenten die deze week naar
leden van het congres zullen
worden gezonden en daarna zul
len worden vrijgegeven als on
derdeel van de pogingen van
het Witte Huis om te bewijzen
dat de beweringen over de per
soonlijke financiën van de pre
sident niet waar zijn.
Zeezenders
hoeven geen
auteursrechten
te betalen
Den Haag De organisaties
Buma en Stemra, die opkomen
voor de auteursrechten van
componisten en tekstschrijvers,
hebben het tegen de produktie-
leiders van enkele zeezenders
aangespannen kort geding verlo
ren.
Zij hadden van de president van
de rechtbank in Den Haag een
verbod aan de produktieleiders
gevraagd om vanaf het zend-
schip „Mi Amigo" muriek uit te
zenden zonder daarover muziek-
auteursrechten te betalen. Vol
gens de Buma hebben de sta
tions Caroline, Atlantis en Sea
gull, die alle van het voor Sche-
veningen in zee liggende schip
„Mi Amigo" uitzonden, enkele
tienduizenden guldens aan mu-
ziekauteursrechten niet betaald.
Veronica en Noordzee betalen
die rechten wel.
De president van de rechtbank
mr. J. H. C. Slotemaker, ver
klaarde maandag de dagvaar
ding tegen de stationmanager
van Radio Caroline, die niet
meer uitzendt, nietig omdat de
dagvaarding verkeerd was uit
gebracht. De vordering tegen de
andere gedaagde, Andy Archer,
wees de president af.
Israël heeft gisteren afscheid genomen van oud-premier David B,?n Coerion, die 25 jaar geleden
de zionistische droom gestalte gaf met de stichting van de staat Israël. Toen in Jeruzalem de
rouwdienst begon, loeiden in het gehele land de alarm-sirenes, waarmee op de velden en in de
fabrieken, in de kantoren en op straat het leven miljoen Israëli's hebben hem in de voorhof van
een uur werd stilgelegd. Meer dan een kwart de Knesseth, waar Ben Goerion sinds zondag lag
opgebaard, de laatste eer bewezen. Er werd. naar de wens van de overledene geen grafrede
gehouden. Alleen werd een minuut stilte in acht genomen. Een militaire vorzenger zng een oud
hebreeuws treurlied „El mole Rahami(God vol genade). Later werd het stoffelijk overschot van
de 87-jarige oud-premier per helicopter overgebracht naar de kiboets Sde Boker, waar hij ge
leefd heeft sinds hij zich terugtrok uit de politiek. Hij is hier begraven naast zijn vrouw Paula.
UTRECHT (ANP) - De Stichting
Toegepaste Ecologie heeft een
nieuwe vertaling gemaakt over
de begin vorig jaar in Engeland
verschenen „blauwdruk voor
overleving", een studie over de
gevaren van de ongebreidelde
economische groei, vergelijk
baar met het rapport van de
Club van Rome. „De voornaam
ste fout die aan de industriële
samenleving met haar groei-
ethos kleeft, is het feit dat zij
niet vol te houoen is", staat in
de inleiding van de Nederlandse
vertaling.
Gewezen wordt v.p de onvermijde
lijkheid van de ineenstorting
van de industriële samenleving
door de uitputting -an energ e-
bronnen en grondstoffen, door
de verwoesting van het milieu
en tekorten aan voedsel. Er
zijn, aldus de inleiding, twee al
ternatieven. Het eerste is de on
vrijwillige ineenstorting, die ge
paard zal gaan met hongersno
den, epidemieën, sociale crises
en oorlogei.. Hel andere alterna
tief is vrijwillig: door een op
eenvolging van humane en wel
overwogen maatregelen kan de
groei worden afgeremd tot een
stabiele samenleving.
Een enkel voorbeeld uit de
„blauwdruk": „Wij kunneh ons
niet voorstellen dat iemand vre
de heeft met de gedachte dat
het aantal wegen gedurende de
komende tien jaar alleen al ver
dubbeld zal moeten worden om
de status quo ie handhaven. Wij
moeten daarom ons verstand
gaan gebruiken en naar alterna
tieve vervoersmogelijkheden
gaan zoev.en. Men had in het
bijzonder het spoorwegverkeer
nooit zo achteru t mogen laten
gaan als nu gebeurd is. Voor
het vrachtverkeer over de weg
is vijf- tot zesmaal zoveel ener
gie nodig als voor het vracht
vervoer per spoor, en de vervui
ling die door het vrachtvervoer
wordt veroorzaakt, is evenzo
veel malen groter. De Neder
landse Spoorwegen bezaten tot
voor enkele jaren 400 goederen
stations. Die werden en worden
opgeheven, cp 100 na. De i
leg van autowegen vergt vier
maal zoveel cement en staal
(dat ook weer ten koste van
veel energie moet worden
produceerd) als de aanleg van
spoorlijnen, en bovendien neemt
een autoweg viermaal zoveeJ
ruimte in beslag als een spoor
lijn. Het voornemen om geen
wegen meer te bouwen en het
op deze manier vrijkomende ka
pitaal te benutten om het open
baar vervoer te subsidiëren, zoi
een uitstekende methode zijn.'
In de blauwdruk wordt bijzonder
de nadruk gelegd op het behoud
van de ecologische kringloop,
die onontbeerlijk 's voor het le
ven op aarde. Voortgaande ver
vuiling zal ernstiger gevolgen
hebben dan het uitsterven
bepaalde dier- of plantensoorten.
Die uitsterving is alleen een sig
naal van de vernietiging
het leefmilieu, aldus de .blauw
druk voor overleving."
Biïsant-granaten
in Den Briel
DEN BP.IEL/ANP Tn den Briel
zijn dezer dagen 3000 brisant-
granaten uit de tv.eede wereld
oorlog opgegraven bij de restau
ratie van de stadswallen. Het
grootste deel van de oorlogs
buit, die bij het uitbaggeren van
een der vesten werd aangetrof
fen, was nog intact. De grana
ten van Duitse makelijk zijn on
geveer 20 bij 2 kentimeter
groot.
Op de tentoonstelling, die van
daag door minister Van der
Stee van Landbouw werd ge
opend. Is veel ruimte ingedeeld
voor Chinese textiel zoals zijde,
wol en kunstvezels. Daarnaast
is er een groot aantal produkten
uit de keramische (porselein) in
dustrie en speelgoed. In de le
vensmiddelensector valt het ac
cent op thee, conserven van
exotische groenten en fruit en
alcoholische dranken. Ook fijn
afgewerkte en duurzame Chine
se tapijten in aantrekkelike
kleuren worden er getoond. To
taal staan 1600 produkten ten
toongesteld.
„Een heel klein deel van wat wij
thans produceren," aldus de
heer Sun So-Chang. Hij herhaal
de dat uit de contacten met za
kenlieden veel interesse bleek
voor de Clvnese produkten. „Ik
ben er dan ook zeKor van dat
wij over enkele jaren terugko
men met een expositie die vele
malen groter is dan de 1000 m2
die wij nu als proef hebben vol
gebouwd.
BRUSSEL (ANP) - Verregaande
voorstellen van de Europese
commissie vcor een energiebe
leid maken in Brussel geen
schijn van kans. Verwacht
wordt dat de Europese minis
ters van financiën en buitenland
se zaken vandaag als de ener
glcproblmen z' n besnrclwr
met ccn uiterst magere verkla
r'ng voer de dag zullen komcr
om de Arabische landen nie!
voor het hoofd te stoten.
Vooral Engeland, Frankrijk en
West-Duitsland zullen een be
houdende koers volgen. Gisteren
heeft West-Duitsland aan de
twee Arabische olieministers,
die e?n re s door Eur - heb
ben gemaakt, toegezegd know
how te leveren veer he, b:.:wen
van fabrieken en technische in-
staüat'es in de Arab'sche lan
den n ruil voor ol'eleveran ies.
Machmoed Riad, secretaris-gene
raal van de A-ab sche L ga
heeft g sf-ren M vn
dat de Eurcpese gem:c-.schep
forrr.:e! meet verkeren d:~ j
geen wapens meer aan Israël
zal leveren. Hij zei dat de EEG
zich op papier goed had ge
toond. Maar de Arabieren, zo
benadrukte hij .willen feiten.
De S2oedi-Arab sche minister
voor oFezaken, Sjeik Jamani, is
g'sterrvond in New York u:t
West-Duitsland aangekomen
'•car b?r igen met Ameri
kaanse regeringsfunctionarissen,
r-r v m n ster van buten-
lar.dse zaken Henry Kissinger.
T? -vrr.ms'.e energ'e-ad-:
v s :irs van president Nixon,
n Leve en Cha-les D'bóto,
hebben g s'eren hun ontslag ge
nomen. Z j z jn het niet een!
met de weigering van Niixon ori
rantsoenering van benzine in H
voeren.
AMSTERDAM De Volksrepu
bliek China is van plan in Ne
derland een handelsoffensief te
openen voor haar produkten uit
de lichte industrie zoals horlo
ges, camera's, radio en tv-appa
raten kunstnijverheidprodukten
en goederen uit de levensmidde
lensector. Een voorproefje van
dit handelsoffensief is vanaf
vandaag t/m 15 december te
zien in de RAI te Amsterdam.
Volgens de heer Sun So-Chang,
voorziter van de tien man ster
ke Chinese delegatie die deze
tentoonstelling begeleidt, ontwik
kelen de handelsbetrekkingen
met Nederland zich voortreffe
lijk. „Er is een grote belang
stelling, niet alleen voor de pro
dukten uit onze lichte industrie
en kunstnijverheid maar ook
voor onze kunstvezels, syntheti
sche olie en optisch glas. Dit is
vooral te danken aan het feit
dat wij prijzen kunnen anbie-
den die 10 tot 50 procent lager
liggen dan men gewend is in
Nederland te betalen."
Dit fraaie Chinese schilderij, te bewonderen op de tentoonstelling van lichte industrieprodukten en hand
werk van de Volksrepubliek China in Amsterdam, is vervaardigd van materialen uit de zee.
