mini-
televisi
drama
Wie wil, kan zo een rol spelen
in een van de vele mini-dra
ma's, die avond aan avond
van de buis spatten in de serie
die onder de titel STER-spots
populair geworden is. Een
mooi meisje kussen, dat einde
lijk de tandpasta gevonden
heeft die zich indringt in onbe
reikbare plekjes. Dansen op de
hei met een knappe jongen die,
als je vermoeid erbij neervalt
een heupflesje frisdrank in je
keel laat kolken. Een gezellige
dikke schrans die de boeren
kool met echte Gelderse als
een verlekkerde veldheer over
ziet. Als moeder even slank
zijn als de dochter, al is het
heus geen pretje als zo'n jon
gen zich voortdurend vergist.
Champagne drinken bij knap
perende open haard aan de zij
de van een heer met grijze
tochtlatjes.
Dit kan allemaal. Het is voor
iedereen bereikbaar. En men
krijgt nog geld toe ook. Werpt
u tegen: ja, maar voor die
verrukking van een halve mi
nuut doe ik al die moeite niet.
het is afgelopen voor je het
weet, dan kunnen we u ter ge
ruststelling toevoegen, dat de
filmers in de studio er geen
half werk van maken e:
hele dagen bezig zijn om al
deze plezierige kanten van het
leven in beeld te brengen.
Wie desondanks niet uit het
veld der verleidingen is weg te
slaan, neme pen en papier en.
richte een briefje aan een van
de vele modellenbureaus met
het verzoek om een deelname
formulier. U krijgt het om-'
gaand thuis gestuurd. U vult
daarop naar waarheid alle ge
gevens omtrent u zelf in, leng
te, haarkleur en een paar ma
ten, sluit wat foto's bij en u
komt in het modellenarchief,
waaruit reclamefilmers putten.
Doe niet geheimzinnig met al
les wat bij u er op en er aan
zit, verdoezel geen maatje of
groefje, want de filmers zoe
ken niet alleen maar mooie
modellen. In doorsnee houden
zij het op typische mensen die
net dat hebben wat past in de
spot die zij moeten maken of
die geknipt is voor het dra
maatje, dat zij rond een be
paald produkt moeten opbou
wen. Het kan gebeuren, dat
zo'n man z'n oog net valt op
dat vlekje dat u dagelijks met
zoveel zorg wegpoetst onder de
rouge.
Zo gemakkelijk gaat dat nou.
Elk modellenbureau zet de
liefhebbers met foto en anato
mische toebehoren in het ar
chief, dat openklapt telkens als
een filmer-op-zoek of een foto-
graaf-met-plannen neuzend
rondgaat en dat is vele malen
daags, want in dat ingewikkeld
reclamewereldje zijn ze altijd
op speurtocht naar wat een an
der nog niet heeft en dat zou u
best eens kunnen zijn. Dik of
dun, lang of mager, jong of
oud, mooi of lelijk, alledaags
of zeer uitzonderlijk, er is naar
alles vraag, maar nog veel
meer aanbod, gereed en te al
len tijde bereid om in reclame
te figureren in dagbladen en
tijdschriften, STER-spots en
commercials op de radio.
U hoeft alleen maar uw ge
zicht te laten zien. Het model
lenbureau zorgt voor de rest.
Het garandeert alleen niet, dat
op u ooit de keus zal vallen,
hoe een vrolijk omaatje u ook
bent, hoezeer uw gezicht ook
glundert achter dampende
snert of hoe grappig een kind
ook zijn yoghurt naar binnen
lepelt. Wat zegt u, mevrouw?
Heeft uw kindje zo'n roze gaaf
huidje en is daarom welge-
schapen voor het spotje waarin
een kind wordt afgedroogd met
die alles absorberende, rulligej
badhanddoeken? Juist,
elk kinderhuidje heeft iets
de overrijpe perzik,
We willen maar zeggen?
concurrentie in gave huiden]
groot. Daar is nog geen zalj
voor gevonden, ondanks
STER-spots.
Wordt omaatje of kind, moeder
en-of dochter, gezette vader of
rijzige zoon ooit in een spot ge
plaatst, dan juicht heel het
huisgezin. Dan zet de hele fa
milie in gala-glimlach zich
voor de buis. Dat wil niemand
missen. En de volgende dag op
straat, op school, in winkels en
op het werk davert het van de
vragen: Kan het zijn, dat ik je
gezien heb gisteravond? Zo
gaat het allemaal echt. Het
enige wat niet echt is in die
reclame, dat zijn de gezinne
tjes aan de schuimvla of de
hapklare brokken, die moeder
te voorschijn heeft getoverd.
Geen modellenbureau zet een
compleet gezinnetje in het gro
te boek, met hoe lekkere toe
tjes al die gezinsleden ook zijn
uitgerust. Zo'n gezinnetje is nl..
maar eenmaal bruikbaar. Na
gebruik wil een ander het niet
meer. Daarom worden in die
gevallen altijd gelegenheidsge
zinnetjes in elkaar getimmerd.
De natuur kan het allemaal
nog zo goed met u hebber
voorgehad of de smaakmakers
van de reclame weten het be
ter.
Buiten de postzegel kost dit al
les geen cent. Integendeel, het
levert alleen maar op. Een be
ginnend model krijgt gelijk 25
gulden per uur dat hij voor de
camera's in de studio werk
zaam is. Per dag vangt hij 150
gulden. Dat is allemaal nog
maar het gewone werk. Leidt
de opname tot een STER-spot,
dan int hij het dubbele bedrag,
resp. 50 en 300 gulden, mits hij
alleen in de spot staat, want
als hij dat mooie meisje heeft
mogen kussen, dan moet hij
100 pet. toeslag met het
Tsje delen. Deze prijzen
Porden bedongen door het mo-
|ellenbureau, dat echt wel uit
redelijke prijs, want
he1! moet bestaan van de 10
pet., die het inhoudt van de ho-
De professionele modellen, die
van de pose een beroep ma
ken, beginnen bij gebleken ge
schiktheid te werken voor 250
gulden per dag. Naarmate de
ervaring toeneemt en de bruik
baarheid bij moeilijke opna
men aan het studiolicht treedt
kan dit oplopen tot 600 gulden
per dag. Ook in hun geval be
draagt de toeslag voor een
STER-spot 100 pet. Dit kan dus
lekker oplopen, maar er is niet
elke dag werk, ook al spannen
de modellenbureau's zich in
om juist hen aan goed werk te
helpen. Daarvoor betalen deze
beroepsmodellen een bepaald
bedrag aan het bureau, dat de
gehele gedrukte en met foto's
verluchte recommandatie ver
zorgt.
Spier-Rotschafer, Miss
1959, die het Amster-
bureau Modelplanning
runt^è^^dit werk om naast
^haar wat om handen te
orde op zaken
luden in de modellenwe-
rela^die vroeger ook wel als
operatieterrein gold voor char
latans en buitenbeentjes. Cori
ne weet daar alles van. Vroe
ger struinden fotografen en fil
mers alle tramhaltes af op
zoek naar mooie meisjes en
geschikte mensen. En als je
werd aangesproken, had je
dan te doen met een serieuze
vakman of een kwaadaardige
halfgek? In veel gevallen leken
de betalingen in die tijd ook
nergens naar. Al die haken en
ogen zijn nu een beetje ineen
gestoken door de bureaus ge
zamenlijk, ook al door eisen te
stellen aan de modellen. Er
waren er bij die een loopje
met de filmer namen, soms
zeer letterlijk, maar daar is
zo'n filmer zelf bij. Pijnlijker
voor het vak was. dat er ook
loopjes werden genomen met
de eisen die dit beroep stelt.
Een beroepsmodel moet letter
lijk en figuurlijk goed raad we
ten met zijn houding, dient
correct gekleed te gaan en op
de afgesproken tijd te verschij
nen. Een uitgebreide gardero
be met de nodige accessoires
behoort tot de uitrusting van
elk beroepsmodel. Bij zulk een
modellenbureau is ook. IJf
Blokker, begonnen, de drum
mer die vond dat hij zijn hoofd
mee had, in welk hoofd de jon
gens van de VPRO een Barend
Servet ontdekten. Sindsdien is
Barend artiest. Volgens Corine
kan 'n vrouwelijk model mee tot
haar 30e jaar, de man tot zijn
45e, omdat bij de vrouw de
groefjes zich op de verkeerde
plaats vormen en bij de man
juist op de goede plek. Zij filo
sofeert verder liever niet over
de vraag in hoeverre dit een
onredelijkheid van de natuur
is. We hebben er een kostbare
cosmetische industrie aan te
danken.
De acteurs, die buiten Shakes
peare en Pinter om een graan
tje wensen mee te pikken
naast hun toneel-cao, hebben
hun eigen promoting- en cas
tingbureau, Actors' Enterprise
te Amsterdam, gesticht en ge
leid door Paul Brandenburg,
zelf acteur en binnenkort als
Simpele Fons te zien in de
VARA-tv-produktie Merijntjc
Gijzen naar het boek van A.
M. de Jong. Ook hij houdt er
een promotieboek op na met
daarin de namen van de op
foto vastgelegde acteurs, zo
mede hun lengte, haarkleur,
kleur van de ogen, kortom al
lemaal boeiende gegevens, die
men in de programmaboekjes
van de schouwburgen vergeefs
zal zoeken.
De makers van commercials
voor de tv kunnen daar niet
buiten. Zij moeten de man pas
send in het pak steken en de
vrouw fraai afgekleed in de
scene zetten. De acteurs heten
zich vroeger voor dit soort din
gen vragen. Nu blijkt dat er
een markt voor is. laten zij die
zaken regelen door hun bemid
delaar, die precies op de hoog
te is van hun bijzondere ken
merken en mógelijkheden. Hun
voorkeuren staan in het pro-
motingboek genoteerd: Azia
tisch type, dubieuze figuur,
verleidelijke vrouw, gangster,
intellectueel, glamour-girl etc.,
hun sterkste zijde ofwel hun
zwakste kant, in elk geval
dan je in het dagelijks
van hen zou mogen be-
Bij Actors' Enterprise komen
alle vragen binnen, van fil
mers, produktiebureau's en re
clamemakers, maar acteurs
worden ook persoonlijk bena
derd. De aangezochte krijgt de
tekst, die hij zeggen moet,
vooraf te lezen. Hij heeft in
spraak met recht van weige
ring van de rol die men hem
toedicht. „Een acteur kan zich
niet overal voor laten gebrui
ken, maar als het goed be
taalt, ben ik tot alles bereid",
is een uitspraak van Ko van
Dijk, die voor minder dan een
halve ton zijn huisdeur voor
een STER-spot niet uitgaat.
Niet veel minder ving Ton van
Duinhoven voor zijn STER-ver-
haaltjes. waarin hij met neer
buigend dédain de draak stak
met de zoete brokken van
mijnheer Jamin, die deze re
clamereeks moest stoppen,
omdat er tegen de sterk ver
grote vraag in de winkels niet
op te tornen viel. Daar is Piet
Bambergen, die 25.000 gulden
vroeg voor een spot en niet
kreeg, nog maar een kleine
jongen bij. De acteurs in de
laagste prijsklasse gaan per
spot met enige duizenden gul
dens naar huis.
Volgens kenners bestaat er
geen vaste prijs voor de mede
werking van acteurs aan com
mercials. Dat hangt van zoveel
dingen af. In samenspel tussen
opdrachtgever en acteur moet
een redelijk honorarium wor
den opgebouwd. Maar er zijn
acteurs die denken, dat met de
STER het goudschip binnen
vaart. Zij vragen prijzen die
zij eigenlijk niet zouden mogen
vragen. Die jagen de vrije
markt over de kling. En die
vergeten, dat ons land maar
een klein reservoir van acteurs
heeft, dat Duitsland baadt in
een overvloed ervan en dat de
vele werkloze Britse acteurs
voor een zacht prijsje onmid
dellijk naar hier willen komen.
Dan worden de Nederlandse
acteurs alleen nog maar ge
bruikt om de teksten lipsynch
roon na te spreken.
Actors' Enterprise werkt met
gestandaardiseerde contracten,
waarmee opdrachtgevers
acteurs akkoord gaan. Daarin'
staat o.a. vermeld het bedrag
per dag opname, dat zich op
het laagste niveau rond de 1000
gulden beweegt, alsmede een
ruime toeslag bij verschijning
op het scherm. Paul Branden
burg is zelf acteur en weet wat
een artiest toekomt, maar hij
is zakelijk genoeg om geen kip
met gouden eieren te willen
slachten en houdt dus ook re
kening met de adverteerder.
Hij reist ook buitenlandse rela--
ties af om daar Nederlandse
artiesten geplaatst te krijgen
en zoekt een speelfilmer een
niet te dure acteur, dan vindt
hij dat er van twee kanten
schappelijk gedacht moet x
den om die film van de grond
te krijgen. Om die reden loopt
hij met plannen om een eigen
produktiemaatschappij van ac
teurs op te richten, waarvan
de aandelen in handen zijn van
de acteurs zelfs, die in de
winst delen en bovendien hun
eigen werkterrein verbreden.
Er zijn acteurs die vinden, dat
je je vak niet mag vergooien
aan commercials. Maar de
mccsten houden het i
eerlijke vorm van broodwin
ning. Een acteur is maar een
gewoi
speelt en daarvoor geld krijgt,
zijn broodwinning. Publiek dat
dit verwerpelijk acht kan wei
geren een door een bepaalde
artiest geadverteerd produkt te
kopen, want de macht is aan
het volk, zo goed als de acteur
over de macht beschikt om
zijn eigen broodwinning te be
hartigen. Tussen Romeo en Ju
lia en hel tandpastc-drama il
n'y a qu'un pas en in de tijd
van Shakespeare was de vete
tussen de huizen even gewoon
als thans de strijd tussen de
merken.
Toch zijn het niet de fabrikan
ten van al die merken, die ver
antwoordelijk zijn voor al die
'mihi-drama's in de STER-se
rie. Zij laten zich voortdrijven
op de adviezen van de recla
memensen tot wie zij zich
wenden om hun produkt willig
op de markt te krijgen. Mi-
chiel Beishuizen, radio- en tv-
director van het reclamebu
reau PRAD, maakt er geen
geheim van dat de producent
de popularisering van zijn
merk of dienst graag uit han
den geeft, omdat hij zich daar
in een leek acht. Hoeveel geld
wil de man besteden en hoe
bereik je de massa voor dat
produkt of die dienst? Dat
draait nogal eens uit op een
drama-in-STER-zakformaat,
omdat de tv pure show-busi-
De show dient de busi-
de business steelt de
Dat is de geest van deze
damemakers zyn
?lig, die voelen de
de tijd met de klom-
STER-spots zijn ge-
ïrepen uit het leven,
^omdat we met ons allen
i volk van boerenkool-eters
zal die man blijven
boeien die bijzonder smeuig
weet te smikkelen. Tot groot
vermaak van zijn naaste om
geving en van de hele natie,
die zich met dit model iQdenti-
ficeert en er gelijk mee aan
tafel gaat.
TON OLIEMULLER
